De historie van Belgis

IX Kapittel.

Van zommige Roomsche Keyzers, en wat in deze Nederlanden onder de zelve gezien is.

Naer de dood van Julius Brabon voornoemd, stelden de Romeynen zynen zoon Octavius in deszelfs plaets, uyt herkentenis over den getrouwen dienst die den vader hun bewezen had. Hy bestierde deze landen onder acht roomsche keyzers, te weten, Servius Galba, Marcus Silvius, Ottho en Aulus Vitellius, die te zaemen maer een jaer en half regeerden, dewyl zy alle gelyk nae het ryk staende, van malkanderen verslaegen wierden. Vitellius was eenen overdaedigen slokker, in wiens avondmaelen somtyds 2000 visschen en 7000 vogelen opgebragt wierden.

Hier naer kwam het ryk aen Vespasianus, die in de historie geprezen word. Dezen vorst dede Vitellius in stukken kappen (eenige zeggen levende het vel afstroopen), tot straffe van zyne boosheyd en snoodheyd, en om dat hy Sabinus, broeder van den gemelden Vespasianus, in het Capitolium te Roomen, met de Flaviaensche verbrand had.

Naer Vespasianus volgde zynen zoon Titus, ook eenen deugdelyken en vrymoedigen vorst. Hy was zoo milddaedig, dat hy niemand ongetroost van hem zond. Als zyne vrienden hem daer over berispten, antwoorde hy: van voor het aenzigt des keyzers zal niemand droevig henen gaen, nog on-

[p. 49]

verhoord van hem scheyden. Op zekeren tyd in zyn avondmael indagtig wordende dat hy dien dag niemand deugd gedaen had, zeyde hy tot die by hem waeren: vrienden, dezen dag heb ik verloren, door het vergeten van myne mildheyd. Het was hy die Jerusalem tot den grond verwoeste, van welke verwoesting Josephus zoo veel geschreven heeft. Hy regeerde maer twee jaeren en twee maenden. Leest hier van Suetonius.

Titus had tot opvolger zynen broeder Domitianus, insgelyks zoon van Vespasianus. Dezen was zoo boos als de twee voorgaende keyzers deugdzaem geweest hadden; ja zyne schelmstukken overtreften zyns vaders en broeders weldaeden. Ziet van hem Orosius in zyn 7.^ste boek, kap. 10.

Naer Domitianus regeerde Cocceïus Nerva, eenen deugdelyken vorst, en zoo milddaedig tot de arme, dat hy zelve gebrek aen geld kreeg; zoo dat hy genoodzaekt was zyne kleederen, goude en zilvere vaten, en ten laetsten zynen kostelyken huysraed te verkoopen of te belasten.

Den opvolger van Nerva was Trajanus, eenen geboren Spanjaerd. Hy was den veertienden roomschen keyzer, en ging in rechtveêrdigheyd en andere deugden alle zyne voorzaeten te boven; zoo dat men tot den tyd van Justinianus, in het verkiezen der keyzers, aen iederen dezer monarchen toewenschte, dat hy gelukkiger dan Augustus, en beter als Trajanus mogt wezen. Hy heeft menigvuldige overwinningen behaeld, en het roomsch ryk merkelyk vermeerderd, den geheelen loop zyner regering niets doende als het geen aen eenen opregten en uytgelezen vorst betaemd. Zyn gebeente berust te Roomen onder eene heerlyke marmere kolomme van 140 voeten hoog, op de welke zyne overwinningen afgebeeld staen, gelyk wy gezien hebben.

Onder de regering van Vitellius voornoemd, wierden (volgens de kronyk van Holland) van hem afgedankt en uyt Roomen verdreven de Batavieren of Hollanders, die tot alsdan onder de roomsche

[p. 50]

keyzers als lyf-bewaerders gediend hadden. Dit ongelyk, een uytwerksel van zyne gierigheyd en vreedheyd, gedaen aen de gene die hem nogtans geholpen hadden tegen Ottho, veroorzaekte eenen geweldigen oorlog tusschen hem en de gemelde Batavieren, geduerende den welken de stad en het kasteel van Nimegen t'eenemael verbrand en verwoest wierden, dewyl deze plaets van zyne kapiteynen niet konde beschermt worden. Deze verjaegde Batavieren voor de stad Bonn komende, hebben daer eenen wakkeren tegenstand ontmoet van wegen den roomschen raedsheer en kapiteyn Flaccus Ordeonius; maer zy sloegen 'er met groote kloekmoedigheyd door, en kwamen eyndelyk weder in hun vaderland, naer dat zy meer dan twintig jaeren in den dienst der Romeynen geweest hadden.

In den tyd dat Domitianus keyzer was, wierd van hem nae deze Nederlanden en nae Vrankryk afgezonden eenen dapperen veldheer genoemd Trajanus, die naermaels keyzer wierd, aen het hoofd van zes legioenen ruyters. Dezen ontsloeg de inwoonders dezer landen, die woest en onbewoond waeren, gelyk hier vooren gezeyd is, van alle schattingen en lasten die de zelve om hunne wederspannigheyd opgeleyd waeren; waer door zy allengskens weder in staet geraekten. Omtrent dien tyd wierden de Germaenen wederspannig, hun vervremdende en afscheydende van het roomsch ryk.

Alsdan benoemde den gemelden keyzer Vitellius twee vroome gebroeders, Claudius Civilis en Julius Paulus, tot kasteleynen van het kasteel van Britten. Claudius had zyne dogter ten houwelyk besteed aen den zoon van Vitellius, die bevelhebber was van dit groot en sterk kasteel, in het latyn genoemd Arx Romana, dat is Roomenburg, niet verre van Leyden in Holland. Naer de dood van den keyzer Vitellius belegerden de Batavieren of Hollanders het kasteel van Roomenburg, en het zelve ingenomen hebbende, verdreeven zy den bevelhebber, wierpen het neder, en wilden niet langer meer onder de schatting der Romeynen

[p. 51]

staen; want zy plagten te vooren vry te wezen van alle lasten.

Octavius Brabon wierd van den keyzer Trajanus in zyn ampt van landvoogd gelaeten en bevestigd, en daer-en-boven koning van Gallia Belgica gemaekt. Hy liet eenen zoon agter genoemd Godardus, die naer hem regeerde. Van dezen laetsten kwam Godefridus Brabon, die de plaets van zyne voor-vaders bekleed heeft.