De historie van Belgis

VII Kapittel.

Wat in deze Nederlanden voorgevallen is onder de Roomsche Keyzers Claudius en den boosaerdigen Nero.

Nopende het geen in deze Nederlanden gebeurd is onder Tiberius Claudius, die naer Augustus regeerde; onder Caïus-Germanicus Augustus, bygenaemd Caligula, om dat hy in het leger geboren en in eene ruyters leêrs gevonden was, den vierden, en onder Claudius Tiberius, anders genaemd Drusus, den vyfden roomschen keyzer, vind men weynig beschreven: alleenelyk verhaelen zommige, dat dezen Claudius Tiberius Groot-Brittanien of Engeland, naer verscheyde gelukkige stryden die hy tegen de Brittanieren gevoerd had, veroverd heeft en hun weder onder schatting gebragt.

In het wederkeeren van dien krygstogt, wierd hy van den storm geslaegen aen het land der wilde Slaeven (nu de Hollanders), alwaer een kasteel stond genoemd Slaevenburg. Hy begon daer eene stad te bouwen die hy Vlaerdingen noemde; welke

[p. 41]

stad nu overstroomd is en verre in de zee ligt. Voorders overwon hy deze Slaeven, en bragt die onder de gehoorzaemheyd der Romeynen. Aen de andere zyde van het voormeld kasteel was gelegen het groot wild Wout zonder genaede, van den keyzer Claudius aldus genoemd. Aen den oostkant van dit wout woonden de Neder-Saxen, nu bekend onder den naem van Vrieslanders, die voortyds met de Slaeven en Wilten, gestigt hadden het groot kasteel van Wiltenburg, het welk nu de stad Utrecht is, gelyk eenige meynen. Al het land tusschen de twee armen van den Rhyn en de zee voerde den naem van Batavien, en deszelfs bewoonders dien van Batavieren: het zyn nu de Hollanders.

Dien keyzer bleef daer (te weten in het land van Batavien) den ganschen winter liggen, en dede aen den mond van den Rhyn, by Catwyk, alwaer deze rivier in de zee plagt te stroomen, een groot kasteel bouwen, zeer sterk van mueren en torens, met eenen hoogen toren of baeken, het welk van zeer verre in zee konde gezien worden. Dit was het kasteel te Britten, dat Julius Cesar eerst gestigt had, en het welk Claudius Tiberius vermeerderde en versterkte; waerom zommige meynen dat hy 'er den stigter van geweest is, gelyk hier vooren in het 3.^de boek, kap. 27, gezeyd is.

Aen dit kasteel plagt men tol te moeten betaelen van alle de goederen die van den Rhyn neder kwamen; maer het is nu overstroomd en verre in de zee gelegen. In het jaer 1520, omtrent Kersavond, mids eenen geweldigen storm uyt den westen en zuyd-westen, vertoonde zig dit gebouw boven het water ter hoogde van eenen man: men bemerkte dat het zeer breed en sterk van mueren en torens was: daer wierden van het zelve vele duyzenden steenen afgehaeld en aen land gebragt.

Claudius stierf in het veertiende jaer zyner regeering, dat is 57 jaeren naer Christus geboorte: zommige schryven maer 51. Hy wierd van Agrippina, zyne gemaelinne, met vergift omgebragt,

[p. 42]

in het dry-en-zestigste jaer zyns ouderdoms. Men zeyde van dien keyzer dat hy meer voor de glorie arbeyde als voor het nut; want hy dede, onder andere werken, eenen waterloop, ter lengde van 1000 schreden, door eenen berg henen leyden: aen welk werk 30,000 menschen elf jaeren onophoudelyk gearbeyd hebben. Hy was anders voorzigtig, en zoo geleerd dat hy veertig historie boeken geschreven heeft: daer by was hy zoo gestigtig, dat zyne moeder hem daerom eenen grouwel der menschen noemde; want als zy iemand wilde misagten, zeyde zy gemeynelyk: gy zyt dwaezer als mynen zoon Claudius. Dezen vorst was den neef van Caligula.

Naer hem regeerde den vreeden en boosaerdigen Nero Claudius, die zyne moeder, van de welke hy nogtans aen het ryk geholpen was, dede dooden en opensuyden, om de plaets te zien daer hy gelegen had. Seneca, die hem in zyne jongheyd onderwezen had, loonde hy insgelyks met de dood. Dezen philosooph was met zulke eene wonderbaere memorie begaeft, dat hy de naemen van twee duyzend persoonen, op de zelve order als hem die voorgelezen waeren, terstond weder noemde; en twee honderd veêrzen van zoo veel schoolieren uytgesproken, van het laeste beginnende tot het eerste, nauwkeurig en zonder te haperen naerzeyde. Al was hy te vooren heydensch, men geloofd nogtans dat hy, door de groote gemeenschap die hy met den H. Paulus had, tot het christen geloof bekeerd wierd. Zyne schriften luyden ook zeer goddelyk en klaer. Hy was geboortig van de stad Cordua in Spagnien, en moest zoo het scheen van een monster als Nero ter dood gebragt worden; want zy zyn niet alle de kroon weêrdig die de zelve draegen, nog de hooge staeten en ampten die zy bekleeden; maer dit geluk valt dikmaels ten deel aen de snoodste en argste menschen, gelyk in den voorgaenden keyzer gebleken is.

Nero onteerde niet alleen de edele jongvrouwen en maegden, maer hy misbruykte daer-en-boven

[p. 43]

de jongelingen. Ook gebruykte hy eenen manspersoon voor zyne vrouw; en, volgens dat Fratufus in zyne kronyk schryft, besliep hy zyne eygen moeder en zuster. Hy wilde dat 'er door geheel Italien en Griekenland gemeyne plaetsen zouden wezen, alwaer men openbaerlyk, in alderhande voegingen, zoo onnatuerlyke als natuerlyke, onkuysheyd mogt bedryven; in welke plaetsen hy ook speellieden en zangers stelde. Zulks getuygd Suetonius ook van hem. Hy dede de geslagten uytroeyen van dry keyzers zyne voorzaeten, en het vuer in Roomen steken, om eene verbeelding te hebben van den brand der stad Troyen. Noyt dede hy twee mael het zelve kleed aen. Om te visschen gebruykte hy goude angels en zyde netten. De muylen zyner vrouwen waeren met goude plaeten beslaegen. Hy nam vermaek in levende menschen voor te doen stellen aen eenen grouwelyken egyptenaer, die deze ongelukkige verslond als eene wilde beest. Dit monster bragt zig zelven ter dood, in het dertigste jaer zyns ouderdoms, naer dat hy 14 jaeren het ryk bestierd had, zoo zekeren schryver meld.

Onder de regering van Nero, stonden deze Nederlanden, als Vlaenderen, Henegouw, Holland, Zeeland, Gelderen, Cleve en Gulik, met hunne nabueren, tegen de Romeynen wederom op, en maekten Belgis (eenige zeggen, nu Bavay in Henegouw; andere, Velsike in het land van Aelst) zeer sterk; maer die van Tongeren en Antwerpen, welkers kapiteyn en oversten alsdan was Julius Brabon, zoon van Karel, daer voorgaendelyk van gehandeld is, bleeven den roomschen keyzer getrouw.

Den gemelden Julius Brabon dede binnen het leven van Nero een sterk kasteel bonwen, het welk hy, na zynen naem, Juliacum noemde: men meynd dat het heden de stad Gulik is.

Wanneer het gerugt van den opstand der voorgemelde landen ter ooren van de Romeynen kwam, zonden zy terstond twee ervaerene veldheeren, Annolinus en Piso, met tien legioenen ruyters

[p. 44]

af, om die weder tot hunne pligt te dwingen. Deze veldheeren verdelgden alle de steden die hun tegenstand durfden bieden, en leyden de overwonnene zwaere schattingen op, zoo dat 'er vele hunne landen en steden verlieten (het welk ligter te schryven als te bewyzen is), als die van Amiens, Vermandois en Atrecht, de Vlaemingen op den zee-kant, benevens het volk van Terouanen en Nervien, tusschen de Schelde en de Leye woonende, met hunne bondgenooten, als Gend, Loven, enz. Hier naer zyn deze oproerige landen weder langen tyd verwoest en onbewoond gebleven, uytgenomen Tongeren, Antwerpen en andere steden, daer Julius Brabon heer over was; welken Brabon van de roomsche veldheeren, voor hun vertrek, kapiteyn gemaekt wierd over alle de landen gelegen tusschen den Rhyn, de zee en de Somme. Hy regeerde 69 jaeren.

In dien tyd (volgens dat Seneca schryft, in eenen zend-brief tot Licullus) zyn de steden Agrippina op den Rhyn, en Lugdunum of Lions, in Gallien, van den blixem, het onweder en het hemelsch vuer, geheel verbrand en vernietigt geweest.