De historie van Belgis

XVIII Kapittel.

Hoe Julius Cesar het volk van Trier onder de gehoorzaemheyd der Romeynen bragt.

Hier naer reysde Julius weder nae Italien om raed en ryksdag te houden met de raedsheeren van Roomen. Voor zyn vertrek, belaste hy de kapiteynen die hy alom geleyd had, dat zy schepen zouden doen maeken om daer mede, als hy uyt Italien kwam, weder nae Engeland te zeylen. Hy beval ook dat men de oude en gebrokene vaertuygen zoude vermaeken en herstellen, hun de wyze voorschryvende op de welke hy die wilde gemaekt hebben.

Naer dat Cesar zyne zaeken in Italien verrigt had, keerde hy door Gallien weder nae zyne oude legerplaets. Daer komende vond hy 600 zoo kleyne als groote schepen in gereedheyd, waer over hy zeer blyde was en zyne kapiteynen grootelyks prees wegens hunne neêrstigheyd. Alsdan beval hy dat men de vaertuygen van alom zoude brengen tot eene zekere haeve, in dien tyd Iccius Portus genoemd; welke plaets naermaels van de zee overstroomd is, gelyk de oude schippers getuygen,

[p. 358]

zeggende dat zy liggen zoude omtrent Sluys en Duynkerke. Zy word van de gene die de plaets kennen de Ide genoemd; welk woord eenige overeenkomst schynt te hebben met haeren ouden naem. Deze haeve is tegenwoordig zeewaerds in vier mylen van den oever gelegen. Eenige meynen dat het Calis is, andere Bolonien of Boenen, zommige Mardyk; maer de oude boeken bewyzen anders. De gemelde haeve was omtrent dertig italiaensche mylen van de uyterste paelen van Engeland gelegen.

Naer dat Cesar zyne schepen wel voorzien had van levens-middelen, krygsbehoeften en volk, te weten dry legioenen en 2000 peêrden, waer van Titus Labienus kapiteyn was, liet hy de zelve in de haeve van Iccius Portus, en trok met vier van zyne beste legioenen en 800 peêrden nae de grenzen van Trier. De oorzaek van dezen opfogt was dat die van Trier (eene oude stad die van voor Abrahams tyd gestaen had, en onder wiens gebied vele volkeren schuylden) noyt gezanten tot Julius hadden willen zenden, nog de Romeynen voor hunne opper-heeren herkennen. Zy hadden in dien tyd twee magtige vorsten of bestierders, den eenen genoemd Induciomarus, en den anderen Cingetorix, die met malkanderen in twist lagen ten opzigt van de heerschappye; want elk wilde den grootsten zyn. Cingetorix, hoorende dat Cesar nae Trier kwam, trok dien veldheer te gemoet, en ontdekte hem al het geen de inwoonders van dit land tegen de Romeynen voorgenomen hadden; maer Induciomarus, voor wie het volk meest genegen was, gehood dat alle die in staet waeren om de wapenen te handelen, zig zouden gereed maeken om met hem hun lyf en vaderland te beschermen. De vrouwen, kinderen, en alle die door ouderdom onbekwaem geworden waeren tot den oorlog, beval hy met alle de goederen te vlugten in den bosch van Ardennen, die zig uytstrekte van aen den Rhyn tot omtrent Rheyms. Den gemelden Induciomarus ziende dat, als Julius het land

[p. 359]

genaekte, menigvuldige edele en magtige persoonen hem afvielen en dien veldheer te gemoet gingen, hem elk in het bezonder biddende om hun lyf en goed te mogen behouden, wierd zeer bedugt dat hy met het volk dat by hem nog gebleven was, de magt der Romeynen niet zoude konnen wederstaen; daerom stierde hy gezanten tot Cesar, met last van te zeggen dat hy in persoon tot hem niet gekomen was, ter oorzaek dat zyne tegenwoordigheyd te Trier vereyscht wierd om het volk in ontzag te houden; maer indien het Julius beliefde, dat hy bereyd was om tot hem te komen, en hem de stad Trier en zyn eygen lyf en goed in handen te leveren, benevens het geen van alle zyne onderdaenen.

Hoewel Cesar wist dat zyne onderwerping meer voordkwam uyt nood dan uyt goedhertigheyd, belofde hy, om geenen tyd te verliezen, dewyl hy voorgenomen had in het kort weder nae Engeland te trekken, hem en zyn volk in genaede te ontfangen; naer dat hy 200 pandmannen zoude geleverd hebben; het welk hy dede, tot Julius brengende zoo veel edele, en onder andere zynen eygen zoon met geheel zyn maegschap. Hier naer verzogt Julius aen den adel en de aenzienelykste van Trier, dat zy Cingetorix weder in zynen voorigen staet zouden stellen, want dat hy zulks ten opzigt van hem verdiend had. Dit mishaegde Induciomarus: maer hy durfde zyn misnoegen nogtans niet laeten blyken.

Door deze en diergelyke eergierigheyd en staetzugt die in alle de landen van Belgis heerschte, alwaer de sterkste altyd de zwakste zogten te onderdrukken, is het gebeurd dat Julius die allegaeder onder zyne heerschappye gebragt heeft, meer dan door het geweld van zyne wapenen: want als de gene die zig op hunne vyanden niet alleen konden vreken, daer toe zyne hulp kwamen verzoeken, weygerde hy hun die niet; maer naer dat zy malkanderens kragten uytgeput hadden, bragt hy die alle beyde met kleyne moeyte onder zyne

[p. 360]

gehoorzaemheyd: welke pratyk heden in het turksch ryk nog in gebruyk is. Als den vos en de water-rat te zaemen vegten, dan komt de wouwe en verslind die alle beyde, schryft Esopus; ook is het woord des Heeren, dat die hem verheft zal vernederd worden, en dat een verdeeld ryk niet lang kan blyven staen.