De historie van Belgis

XVI Kapittel.

Van Julius Cesars wederkomste uyt Italien; hoe hy de Vlaemingen bedwong, en de Usipeten en Techteros versloeg.

Naer dat den winter voorby was, en dat Julius in Italien order in zyne zaeken gesteld had, trok hy weder nae Gallien, alwaer hy groote moeyte had om de wederspannige tot hunne pligt te dwingen. Cesar de Gallen aldus weder onder de geboorzaemheyd der Romeynen gebragt hebbende, begaf zig nae Vlaenderen en Braband. De reden van zyne reyze nae de gemelde landen, was dat de Vlaemingen aen den zeekant woonende, met de Zeelanders, Hollanders, Maestrichtenaers en Geldersche, noyt gezanten hadden willen zenden om hem voor hunnen heer te herkennen en hun aen de Romeynen te onderwerpen, maer in tegendeel die van Belgis, zyne vyanden, altyd ondersteund hadden. Julius had daer toe nog eene andere reden, naementlyk deze, dat zommige steden van Vlaenderen en Braband, in zyn afwezen, oproerig geworden waeren tegen de romeynsche krygsbenden, die hunne overwonnen onderdaenen (gelyk zulks dikmaels gebeurd) onbehoorlyk plaegden en onderdrukten. Om deze wederspannige weder onder

[p. 352]

zyn gebied te brengen en te temmen, dogt hem goed en noodig voor eerst de steden op den zee kant en de andere voornoemde landen te onderwerpen; maer aengezien de Vlaemingen omtrent de zee woonende, met zommige Brabanders van op de Schelde en de Maes, hun voor het meeste deel in bosschen en wateragtige landen onthielden, uyt welke plaetsen zy de Romeynen den geheelen winter groote schaede gedaen hadden, en nog dagelyks deden, moest Cesar tegen de zelve eene andere manier van oorlogen verzinnen als de gene die hy te vooren in de landen van Belgis gebruykt had. Ten dien eynde ontbood hy eene groote menigte volk, tot versterking van het leger dat hy met hem had; vervolgens dede hy wegen maeken door de bosschagien, en de boomen afhouwen in alle plaetsen daer hy wilde door trekken. Deze onderneming koste hem in het begin veel volk; maer hy bragt de wederspannige eyndelyk ten onder. Neer alle hunne huyzen, sterkten en kasteelen verbrand te hebben, bragt hy zyn leger nae Aulericos en Lexobios, dat is omtrent Rouanen langs de zee.

Den volgenden winter, alswanneer Cneïus Pompeïus en Marcus Crassus burgemeesters van Roomen waeren, kwamen de Usipeters en Techteros (dat zyn de Hessensche en Duydsche-Franken), die van de Zwitsers uyt hunland verdreven waeren, en de landen van Menapien bewoonden, waer onder Gelderland en het stigt van Utrecht begrepen waeren, ten getalle van 480,000, onder jong en oud, mannen, vrouwen en kinderen, andere landen en woonplaetsen zoekende, voor een deel tot over de Maes, in het land van Ambivaritos, nu Braband; eene andere bende van dit volk sloeg haer neder in Gulik en Cleveland, en de overige verspreydeden hun in het gebied van Limburg, tot Aken, Ludik en Maestricht toe. Julius, vreezende dat zy verder mogten komen, en hem de landen ontweldigen die hy veroverd had, dagt dat het beter was (dewyl zy aldus verspreyd en verstrooyd

[p. 353]

waeren) hun te overvallen en te verjaegen, eer dat hun nog hulp toekwam en hunnen hoop meer aengroeyde; want men had dien veldheer gewaerschouwd dat 'er nog veel volk op de beenen was om hun te ondersteunen. Hy bestond diesvolgens de eerste die hun in Braband nedergezet hadden aen te randen, en sloeg die allegaeder dood. Als de andere dit hoorden, namen zy de vlugt nae den Rhyn toe; maer Cesar vervolgde die tot Coblentz toe, alwaer 'er boven de gene die hy verslaegen had, een groot getal verdronken in den Rhyn. Voorwaer het deêrd my de ellendigheyd van het menschelyk leven te beschryven: deze volkeren verjaegd zynde, verjaegden andere, en wierden weder verjaegd, en in groote menigte verslaegen en verdronken.

Wanneer Julius aldus tot aen den Rhyn gekomen was, kwamen tot hem de Ubii of Keulenaers, met alle de volkeren die van hun afhingen, en toonden zig bereyd om hun onder de gehoorzaemheyd der Romeynen te begeven; en naer dat zy dien veldheer daer op pandmannen geleverd hadden, wierden zy minnelyk van hem ontfangen.