De historie van Belgis

[p. 346]

XIV Kapittel.

Hoe Quintus Curius met zyn volk heymelyk uyt de stad Belgis vlugte, en hoe de Romeynen deze stad stormderhand innamen en verwoest hebben.

Naer dat deze dingen aldus geschied waeren, rees 'er eenen hevigen twist onder het volk van Belgis; want eenige zogten de vlugt te nemen, andere begeêrden tegen de Romeynen eenen uytval te waegen, zommige wilden geheel de stad bewaerd hebben, andere alleen de merkt of plaets. Aldus waeren zy zeer oneenig; maer daer wierd ten laesten eenpaeriglyk besloten dat men de stad zoude bezetten in dezer voegen: Quintus Curius zoude met zyn volk het paleys bewaeren, en Galba de mueren en alle de kasteelen der stad; Odomarcus wierd belast met de bescherming der poorten, en Ursarius met het opzigt over de vier baenen of wegen die uyt Belgis leydeden. Den eersten dezer wegen leyde nae Parys, eenen anderen nae Teronanen en Doornyk, den derden nae Gend, den laetsten nae Tongeren, en zoo voord nae Maestricht.

Deze kapiteynen belofden getrouwelyk te bewaeren het geen hun bevolen wierd; maer als Quintus Curius 's anderendags bemerkte in hoe groot gevaer de stad was, hield hy raed met zyne hoofdmannen en ridders, en zy beslooten verraederlyk onder malkanderen, dat zy de zelve zouden verlaeten. Ten dien eynde gingen zy tot den hertog Haywides, aen wie zy deden verstaen dat de Romeynen opgebroken en nae Nervia gereysd waeren; hem voorders verlof vraegende om hun te vervolgen. Den hertog, geen kwaed vermoedende, stond hun verzoek toe; en door dien list geraekten zy uyt de stad.

Als die van Belgis den naervolgenden dag de poorten van het paleys gesloten vonden, en daer

[p. 347]

niemand binnen hoorden, waeren zy ten uytersten verwonderd, en wisten niet wat denken. Hunne verbaestheyd duerde tot des middags, alswanneer den hertog Haywides de ronde kwam doen; want dezen het paleys geopend hebbende, en daer niemand vindende, gaf hun te kennen wat 'er geschied was. De Belgen dit hoorende, riepen den hemel aen en beklaegden jammerlyk hun droevig noodlot; maer Haywides tragte hun weder moed te geven, zeggende: ‘ô mannen van Belgis! broeders en vrienden, ik zien met deêrnis dat gy duyzend dooden voor een sterft; maer wat beweegd u zoo bedroefd en wanhopig te zyn om eenen hoop verraeders die wy verloren hebben? Quintus Curius en zynen aenhang, verraeders geworden zynde, waeren niet weêrdig by ons begraeven te worden. Wat hope was 'er te stellen in de gene die tegen hunne broeders begeêrden te stryden? waerom laet gy nu blyken dat gy vervaerd zyt? gy moet immers hier of op eene andere plaets sterven, en het is te vergeefs gevreesd het geen men niet ontvlieden kan. Daer zyn menigvuldige edele en dappere mannen voor u gestorven, en daer zullen 'er nog vele naer u sterven: ook kan een lot dat men maer eens moed onderstaen, en zoo haest geleden is, voor niet zwaer aenzien worden. Laet ons diesvolgens kloek van hert en stout van moed zyn, en malkanderen kloekelyk bystaen tot 'er dood toe. Na myn dunken, is het beter te sterven, als dat het ons zoude verdrieten te leven; want naer verdried des levens volgd verdried der dood. Wat kan het ons verschillen, of wy door het vuer vergaen, of door het zweêrd, of van eenige wilde beesten verslonden worden, naedemael wy noodzaekelyk eens moeten sterven? het is ook eerlyker en hooger te agten met een onbeschroomd gemoed de dood te onderstaen voor ons vaderland en onze rechten, als verkogt te worden en in slaevernye te leven. Ziet (voegde hy daer by) de onderaerdsche voute is open,

[p. 348]

die genegen zyn om te vlugten, konnen dit doen; ik wil leven en sterven met de kloekhertige.’

Terwyl den hertog Haywides nog bezig was met zyn volk tot kloekmoedigheyd te vermaenen, zagen zy de Romeynen aenkomen met vier heyren, voorzien van houte torens, rammen en andere stormgetuygen, waer mede zy de stad geweldiglyk begonnen te bestormen. In den eersten aenval bleef aen beyde de kanten veel volk dood: onder andere de belgische kapiteynen Ursarius en Galba, met vele van hunne ruyters; maer de belegerde hadden in tegendeel twee houte torens verbrand van de vyanden, en dwongen hun agterwaerds te trekken. Des anderendags 's morgens vroeg vielen de Romeynen de stad weder aen, en stormden die veel vreessclyker als te vooren. In dien aenval wierd den kapiteyn Odomarcus met eenen slinger dood geworpen op de meuren. Op dien dag wierpen de belgische vrouwen, als raezende, uyt de voor-baliën en torens, en van boven de mueren zoo hevig met steenen, ziedende kalk, brandende hout en heet water op de belegeraers, dat zy andermael moesten wyken. Des nagts vlugtten vele vrouwen met den hertog Haywides (die de Belgen een weynig te vooren zoo vueriglyk tot stand vastigheyd vermaend had), door den verborgen weg, nyt de stad, mede nemende alle de schatten en kostelykheden die zy konden vervoeren.

Op den derden dag ontstond 'er binnen Belgis een vervaerlyk geschreeuw en gehuyl onder de vrouwen: eenige liepen als raezende door alle de wyken en straeten der stad, andere rukten het hair uyt hun hoofd, en zommige staken zig zelven de oogen uyt, andere stooten poinjaerden in hunne borst, en vielen aldus dood over de mueren. Als de Romeynen dit afgrysselyk misbaer hoorden en dit treurig schouwspel zagen, waeren zy verheugd; want de droefheyd der Belgen was hunne blydschap. Alsdan begonnen zy de stad weder zoo geweldig te bestormen, dat zy eyndelyk de mueren doorbraken. Binnen Belgis komende, sloegen zy

[p. 349]

zonder bermhertigheyd dood al dat zy daer ontmoeteden, uytgenomen 500 mannen, die met hunne vrouwen in het paleys gevlugt waeren. Naer dat de overwinnaers al het volk aldus omgebragt en de stad geplonderd hadden, staken zy het vuer daer in, en aldus wierd geheel de stad verbrand, met alle haere poorten, torens, tempels en gemeyne paleyzen; en het gonne dat van de vlammen niet verteêrd wierd, deden zy nederwerpen en tot den grond toe afbreken.