De historie van Belgis

XI Kapittel.

Van het beleg van Phanum Martis (nu Gend), alwaer de Romeynen eenen sterken wederstand ontmoed hebben en groote schaede leeden, en hoe zy eyndelinge de stad innamen en verbrand hebben

Ariopatras, hertog van Saxen, die van den koning Andromadas benoemd was tot hoofdman der Germaenen of Duydsche, en binnen Phanum Martis lag, met den kapiteyn dezer plaets, genoemd Gandanus of Jennius, gelyk andere schryven, ziende dat 'er eene groote bende Romeynen by

[p. 334]

hunne stad kwam liggen, op zekere plaets genoemd Heymans-berg (den welken zommige St. Amandusberg meynen te wezen), hielden te zaemen raed en beslooten eyndelyk, dat zy tegen dit volk zouden uyttrekken eer zy hunne tenten geslaegen hadden. Zy deden dan eenen geweldigen uytval op de Romeynen; maer deze laetste weêrden hun vroomelyk af, en dien stryd duerde tot diep in den nagt. Alsdan keerden Ariopatras en Gandanus, ten opzigte van de duysterheyd, terug binnen de stad; maer zy trokken des anderendags wederom uyt om deze vyanden te bevegten, die zy met kragt uyt hunne legerplaets verdreeven en op de vlugt jaegden. Zommige vlooden in de wildernissen, eenige tot het heyr van Labienus, en andere tot het geen van Cicero.

Hier naer gaf Julius last aen den gemelden Labienus, als ook aen Antonius, Marcus en Cotthones, om te zaemen, met eene groote menigte volk, nae de stad Phanum Martis te trekken, en die te bestormen; want hy hopte dat zy de zelve aldus zouden innemen. De Romeynen bemagtigden voor eerst het kasteel van Sonnenberge, benevens verscheyde andere kasteelen, die zy sterk maekten en met volk bezetten. Wanneer Andromadas, koning van Belgis, dit hoorde, zond hy eene groote menigte volk nae Phanum Martis, door de heymelyke voute onder de aerde. Deze troupen aldus binnen de stad gekomen zynde, deden met de andere eenen geweldigen uytval op de Romeynen en sloegen 'er een groot getal van dood; maer zy lieten daer ook meest allegaeder hun leven. Des anderendags trokken den kapiteyn Ariopatras en den hertog Haywides andermael uyt, met eene talryke bende soldaeten. De Romeynen ziende dat 'er nog zoo veel volk uyt de stad kwam, naer het groot verlies dat de belegerde reeds geleden hadden, waeren verwonderd, en konden niet bedenken van waer zy daer mogten komen. Beyde de partyen handgemeen geworden zynde, streeden zoo heerlyk, dat het weêrdig

[p. 335]

was om te zien; want men kende alsdan de deftige en kloeke mannen, en hunne behendigheyd in de krygskonst, ter oorzaek dat het schietgeweêr met buspoeder nog niet uytgëvonden was. De Romeynen verloozen in dien stryd zoo veel volk, dat zy de eerste moesten wyken: zy liepen over een ondiep loopende water nae het kasteel van Sonnenberge, uytgenomen eene bende ruyters, die op een sterk blokhuys vlooden, dat den kapiteyn Labienus daer omtrent had laeten maeken. Haywides en Ariopatras, vervolgden de vlugtelingen tot aen het kasteel van Sonnenberge, het welk zy geweldiglyk bestormden; maer ziende dat zy daer op niets konden winnen, keerden zy weder nae hunne stad. Dit kasteel word in zommige boeken het kasteel van Sevenbergen genoemd.

Des anderendags lieten de romeynsche kapiteynen aen Julius weten, dat 'er eene zoo menigte volk binnen Phanum Martis lag, dat het wonder scheen; en indien hy daer in niet wist te voorzien, dat 'er de Romeynen en hunne bondgenooten nog grooten last van zouden lyden. Hier op gaf dien veldheer bevel aen de kapiteynen Cicero en Pressurus, om op te breken, en met alle hunne krygsbenden te gaen liggen by den kapiteyn Labienus, ten eynde van gezaementlyk op de stad Phanum Martis te vallen. Middelertyd hielden Andromadas, Haywides en Gandanus te zaemen raed, en beslooten het kasteel van Phanum Martis te versterken, op dat het zelve hun tot eene plaets van toevlugt mogt verstrekken, in geval zy deze stad, die groot was, niet konden tegenhonden. Zommige schryven dat dit kasteel sterker was als het geen te Belgis. Dit was het kasteel niet dat wy nu het Graeven-kasteel of het Graeven - steen noemen, het welk naer dien tyd gebouwd is; maer vele zyn van gevoelon, als dat het stond daer eertyds het klooster van den H. Bavo gestaen heeft.¹

1 Keyzer Karel den V. heeft het gemeld klooster doen afbreken en een kasteel in de plaets laeten bouwen, in het jaer 1541, om de Gentenaers te betengelen; het welk heden genoemd word het Spaenjaerdsch-kasteel.

[p. 336]

De Romeynen stigtten een kasteel op zekere plaets die men nu Bergen noemd: zy maekten daer alle slag van gereedschappen om steden en strekten te bestormen, als katten, rammen, enz. en trokken daer mede weder nae Phanum Martis. Naer, vele vreede stryden en groote bloedstortingen, namen de Romeynen deze stad in; maer als zy daer binnen kwamen en geen volk vonden (want zy waeren alle in het kasteel gevlugt), dagten zy dat de belegerde des nagts met alle hunne goederen over de Schelde en Leye, en zoo voord nae de stad Nervia getrokken waeren. Wanneer zy vervolgens het kasteel meynden in te nemen, ontmoetten zy daer eenen zoo dapperen tegenstand, dat 'er vele van de belegeraers dood bleeven. Alsdan hielden de roomsche kapiteynen raed, en kwamen overeen dat men de geheele stad zoude verbranden, het welk uytgevoerd wierd. Aldus wierd te stad Gend, die de Troyaenen eerst gestigt en Clarinea genoemd hadden, verwoest door de Romeynen. Men wild dat zy in dien tyd haeren vierden naem voerde, van welke naemen Clarinea of Carinea den eersten was, Phanum Mercurii den tweeden, Blandinum den derden, en Phanum Martis den vierden.