De historie van Belgis

[p. 309]

IV Kapittel.

Hoe de Belgen de stad Rheyms bestormden, en, daer niet op winnende, al het omliggende land afliepen.

Als Julius Cesar de redenen der afgezanten van Rheyms aenhoord had, en dat de pandmannen van wegens deze stad hem geleverd waeren, ontbood hy Diviciacus, van den welken hier vooren gesproken is, en zeyde tot hem: het strekt tot onze glorie, eer en voordeel, dat die van Rheyms met ons gevallen zyn; indien zy zig met de andere zaemen - gezworene vervoegd hadden, zy hadden ons merkelyk konnen hinderen; maer is het dat 'er onder hun nu eenigen twist ryst, hy zal tot hun eygen verderf dienen. Wy zullen deze stad diesvolgens laeten vaeren: trekt in het gebied van Belgis, met al het volk dat gy uyt Gallien en Bourgondien gebragt hebt; plonderd en verwoest dit land, verbrand en verderfd al dat gy daer vind, op dat de gene die tegen ons zaemen-gespannen zyn, daer door gedwongen worden te scheyden en van hun voornemen af te staen.

Korts daer naer vernam Julius, door de bespieders die het volk van Rheyms uytgezonden had, dat de Belgen met een ontzagtyk leger tegen hem aenkwamen en hem reeds naby waeren. Op dit berigt zond hy den voornoemden Diviciacus met die van Bourgondien in het land van Belgis, en hy zelve trok haestelyk, met zyne legioenen, over de rivier Ausona of Axona, de zelve aldus tusschen hem en het heyr der Belgen stellende. Over de gemelde rivier lag eene groote brugge, van welke hy de bewaering toebetrouwde aen twee vroome kapiteynen, Quintus Titurius en Sabinus, Hy gaf hun elk dry bataillons, en leyde eenen aen iederen kant van deze brugge, in sterke blok-

[p. 310]

huyzen. De Romeynen sloegen hunne tenten over de rivier; aen de andere zyde dede Julius gragten delven van 18 voeten wyd, en aen de zelve een sterk bolwerk maeken van 12 voeten hoog, het welk hy van de noodige krygslieden voorzag.

Terwyl de Romeynen met deze werken bezig waeren, trokken die van Belgis met hunne krygsmagt nae Rheyms: zy namen omtrent deze stad stormenderhand een sterk kasteel in, genoemd Bibrax, en kwamen vervolgens met grooten arbeyd tot aen haere mueren. Alsdan begonnen zy een deel der zelve af te breken, en staken eene van de poorten in brand. Op de mueren stond eenen toren, Dongio genoemd, die het kasteel Bibrax in sterkte te boven ging: zy bestormden hem langen tyd; maer mids de duysterheyd van den nagt hun overviel, trokken zy agterwaerds en begaven zig tot de rust. In den gemelden toren lag eenen kloeken kapiteyn en burger van Rheyms, genoemd Iccius, den welken, als de Belgen hem het kasteel afgewonnen, en daer door genoodzaekt hadden binnen de stad te vlugten, heymelyk boden tot Julius Cesar gezonden had om zynen bystand te verzoeken. Hier op zond den roomschen veldheer aen het volk van Rheyms aenstonds eene bende ruyters, schutters en slingeraers, die wonder wel met steenen konden werpen. Zommige waeren gebastaerdeerde Mooren uyt het land van Numidien in Afrika, en andere uyt Creten of Candien, een koningryk in de grieksche zee; welke landen in dien tyd de heerschappye der Romeynen erkenden. Deze versterking trok op den zelven nagt in den toren van Dongio voornoemd. Des anderendags kwamen de Belgen den zelven weder bestormen, hopende hem nu te konnen innemen; maer de Numidieren en Cretensers overvielen hun zoo geweldig met schigten, steenen, enz. dat zy genoodzaekt waeren te wyken.

Zy braken korts daer naer het beleg op, en verdierven al het land onder het gebied van Rheyms behoorende, tot aen de stad Salons, met de helft

[p. 311]

van hun leger over bergen en daelen reyzende, alle sloten en kasteelen ter neder werpende, en alles te vuer en te zweêrd verdelgende.

Hier beklaegd de historie van Tongeren, dat de inwoonders der stad Rheyms, met die van meer andere steden, ontdekt hebben het heymelyk besluyt en voornemen der Belgen, hunne oude gewoonte versmaedende, de wapenen voerende tegen hunne bondgenooten, en hunne eygene stad, zonder nood, in de handen der Romeynen leverende; sedert welken tyd de kroon der stad en des ryks van Belgis overgebragt is tot die van Rheyms, om dat zy Julius Cesar en de Romeynen eerst vreedzaemiglyk ontfangen hadden, hun eygen volk krenkende en verraedende.

Naer dat de Belgen eene groote verwoesting aengeregt hadden in het land van Rheyms, vergaederden zy weder alle te zaemen, kwamen hunne tenten nederslaen 52 stappen (eenen stap gerekend op 8 voeten) van het heyr der Romeynen, en verbreydeden zig 8000 stappen in het ronde, het welk eene uytgestrektheyd van omtrent 8 italiaensche mylen maekt. Julius hunne groote menigte en vuerigheyd aenmerkende, vond niet geraedig hun aenstonds slag te leveren; maer hy gaf zyn volk te kennen dat het vertoeven hun voordeelig, en hunne vyanden schaedelyk zoude wezen. Hy zond nogtans eenige van zyne dapperste ruyters om tegen de Belgen eene schermutzeling te waegen, en daer door hunne kragt te onderzoeken. Den tyd verliep daer-en-tusschen, en hunnen eersten iever begon te verflouwen. Middelertyd dede Cesar ter regter en ter slinker hand van het vyandlyk leger gragten delven van 400 voeten lang, aen ieder eynde van de welke hy twee sterke blokhuyzen liet stellen, de zelve bezettende met ruyters die ervaeren waeren in het handelen van boog en slinger. Voorders gaf hy de twee legioenen die onlangs aengekomen waeren, last om de kleederen en het ander goed te beschermen, en stelde het overig deel van zyn volk in slagorder. Daer was maer

[p. 312]

eenen weg om tot hem te komen. Van den anderen kant maekten de Belgen zig ook slagveêrdig, hun leger op dry verscheyde wyzen in order stellende: de eene als eenen kloot, de andere als eenen vleugel, en de derde als eene weegschael. Beyde de heyren aldus gereed staende om den stryd aen te gaen, verwagteden die van Belgis dat de Romeynen eerst over de rivier zouden gekomen hebben, en meynden hun aldus ligtelyk dood te slaen, de Romeynen verhopten zulks van de Belgen, en hadden het zelve inzigt.