De historie van Belgis

[p. 306]

III Kapittel.

Hoe de Belgen gereedschap maekten om te oorlogen tegen de Romeynen, en hoe de stad Rheyms het ryk van Belgis afviel.

Naer dat Ariovistus, koning der Saxen, overwonnen en uyt Gallien verdreven was, maekten de landen en steden des ryks van Belgis te zaemen een verbond tegen Julius Cesar en de Romeynen. Onder dit koningryk waeren alsdan begrepen de volgende landschappen: Vermandois, Picardien, Artois, Vlaenderen, Henegouw, Lorreynen, Luxembourg, Ludik, Braband, Gelderland, Gulik, Cleve, Holland, Zeeland en Vriesland; met een woord alle de landen gelegen tusschen den occeaen, den Rhyn en de Seine; van alle welke landschappen (die in dien tyd andere naemen voerden) de vermaerde stad Belgis het hoofd was.

Onder andere had het volk van Rheyms in dit ryk een groot gezag; want de belgische koningen wierden binnen deze stad gekroond, gelyk die van Vrankryk daer heden gekroond en gezalfd worden.

Zy maekten dit verbond, om niet gebragt te worden onder de magt en dienstbaerheyd der Romeynen; want vernomen hebbende dat den mogenden koning Ariovistus (wiens wapengeweld zy in verscheyde oorlogen beproefd hadden) van Cesar uyt Bourgondien en Gallien verdreven was, vreesden zy dat het ook hunne beurt mogt worden, waer 't dat zy daer niet tydelyk en kragtdaediglyk in voorzagen.

Titus Labienus, die van Julius gesteld was als kapiteyn over de legioenen die in Bourgondien lagen, van deze zaemenzweêring onderrigt zynde, gaf zynen heer daer haestelyk kennis van. Op het ontfangen dezer tyding, gaf Julius terstond last om twee nieuwe legioenen te werven, over de welke hy het bevel toebetrouwde aen Quintus Pedius.

[p. 307]

Dezen bragt die over het gebergte in het land van Bourgondien, en Cesar trok mede tot de stad Senonis, alwaer hy de ingezetene nauwkeuriglyk ondervraegde hoe het met die van Belgis gelegen was. De Senonensers verklaerden hem, dat de Belgen met groote magt zaemen gespannen waeren, om tegen de Romeynen te oorlogen.

Hier op hebbende doen vergaederen eenen grooten voorraed van levens-middelen en andere noodzaekelykheden, trok hy nederwaerds nae het land van Belgis, alwaer hem in de velden te gemoet kwamen twee afgezanten uyt de stad Rheyms, den eenen genoemd Iccius en den anderen Antebrosius. Naer dat zy Julius hunne eerbiedigheyd bewezen hadden, spraken zy tot hem in dezer voegen: ‘edelen vorst, alle de inwoonders der stad Rheyms doen u, door ons, vriendelyk groeten, als die zig, uyt hunnen vryen wil, begeêren te begeven onder u en de gehoorzaemheyd der Romeynen, met hunne stad, lichaemen en goederen; want al staen zy onder het gebied van Belgis, zy hebben nogtans geen deel genomen in de zaemenzweêring der Belgen om tegen u te oorlogen, nog zig niet verbonden om hun in deze onderneming te ondersteunen: diesvolgens zyn zy bereyd u te leveren koorn, vleesch en alles wat gy en uwe krygslieden voorders mogt noodig hebben, u van hunne edellieden tot pandmannen te zenden; de Romeynen binnen hunne stad Rheyms, als ook in alle de steden, dorpen en kasteelen van hun rechtsgebied minnelyk te ontfangen, en u daer-en-boven in alle gelegentheden met hunne wapenen te dienen tegen die van Belgis en uwe andere vyanden: want alle de volkeren, van Belgis af, tot aen de Schelde, de Seine en den Rhyn, hebben tegen u en de Romeynen zaemen-gezworen, uytgezonderd een kleyn getal kasteelen.’

Naer dat Julius hun gedankt had van hunne goedwilligheyd tot hem, vraegde hy hoe veel steden tegen de Romeynen opstonden en hoe groot hunne magt was. Zy antwoordden: ‘alle de volkeren,

[p. 308]

van den Rhyn af, tot de Schelde toe, hebben zig verbonden met de Saxen; zy zyn meest alle van een geslagt, en daer by de strydbaerste en vreedste natien der weireld. Zy hebben van ouds de belgische landen verdedigd tegen de Deven, Vrieslanders, Saxen en Germaenen, want als de gemelde landen van eenige dezer volkeren, en naementlyk van de Saxen, aengerand wierden, stonden zy die alleen tegen, en namen vraek voor geheel het koningryk van Belgis.’

Dan vraegde Cesar nae het getal der strydbaere mannen die elke stad konde opbrengen; waer op zy zeyden: ‘wy zyn zeker, dat de stad Belgis alleen, die alle de andere steden van haer rechtsgebied in magt verre te boven gaet, wel 100,000 mannen, bekwaem om de wapenen te handelen, zoude konnen te velde brengen, niet tegenstaende dat zy 'er tot dezen oorlog maer 65,000 heeft beloft te leveren. Soissons, met de twaelf steden die onder haer schuylen, zal opbrengen 50,000 mannen; Nervia en de onderhoorige plaetsen, als Gend, Brussel en Loven, met Walsch - Braband, Henegouw en Vlaenderen, tot aen de Leye (welke provintien en steden in dien tyd het land van Nervien uytmaekten), insgelyks 50,000; Atrecht met het land van Artois, 15,000; Picardien en de stad Amiens, 10,000; de Morinen (dat zyn de Vlaemingen woonende tusschen de Leye en de Zee, tot de vier Ambagten en tot by Gend toe, met de steden van Terouanen en Brugge, benevens het Brugsch-Vry), 15,000; de Menapieren (dat zyn de vier Ambagten, met zommige eylanden in Zeeland, Braband en op den kant van Gelderland, waer uyt deze volkeren verdreven waeren door de Westphalers en Saxen), 7000; die van Bolonien, Ponthicu en Calis, 10,000; die van Cassel-Ambagt en Vermandois, ook 10,000; de Catwykers, Hollanders en Geldersche, 29,000; de Cleefsche, Gulikers, Akenaers, Limburgers, Ludikenaers en de Peelanders in Braband, 40,000. Dit bedraegd te zaemen 336,000 strydbaere mannen, die de Belgen tegen u kunnen te velde brengen.’