De historie van Belgis

II Kapittel.

Hoe Julius Cesar de Saxen en hunnen koning Ariovistus overwon.

Naer dat de Romeynen de voornoemde natien aldus vernederd hadden, namen eenige Gallen en andere volkeren, die van Ariovistus, koning van Saxen, grooten overlast leeden, hunnen toevlugt tot Julius, en baden hem hun uyt deze slaeverny te verlossen; het welk hy op zig nam. In eene der voor-af-gaende onderhandelingen, die gehouden wierden om te zien of men een vergelyk konde treffen, zeyde Ariovistus tot de gezanten van Julius, dat zyne krygslieden in den tyd van veertien jaeren geenen eenen nagt onder daken overgebragt hadden. Ook maekte de faem van de kloekmoedigheyd en strydbaerheyd der Saxen de Romeynen zeer bevreesd: de vaendraegers durfden het leger niet voorgaen: verscheyde hoofdmannen, edele ridders en andere oversten, maekten hun testament, zig laetende voorstaen dat zy hun vaderland niet meer zouden zien.

Julius, merkende dat 'er eenen grooten schroom onder zyn volk was, zeyde in de tegenwoordigheyd van geheel zyn leger: schoon dat my niemand volgen wild, zal ik dezen oorlog ondernemen met het tienste legioen, van het welk ik verzekerd ben

[p. 304]

dat het onze tegenparty niet zal ontzien. Door deze woorden wierden de andere aengemoedigd, en booden Julius hunnen dienst aen. Het tienste legioen dankte hem voor de eere die hy aen het zelve gedaen had, en het betrouwen dat hy daer in stelde. Het leger begaf zig des anderendags met den dageraed in aentogt tegen Ariovistus. Deszelf aenleyder was Diviciacus, eenen vorst der Gallen, van Julius daer toe benoemd, om dat hy de gelegentheyd van het gewest beter kende als de Romeynen.

Alsdan wierd 'er weder eene onderhandeling gehouden, middelertyd dat de saxische ruytery de Romeynen begon aen te vallen. Cesar dit ziende, trok in den nagt met alle zyne legioenen op eenen berg, boven het heyr van den koning Ariovistus, omtrent eene italiaensche myle van het zelve afgelegen. Hy begon daer zyne tenten te regten, en stelde twee bataillons aen den voet van den berg, om het overig deel van het leger te beschermen, dat daer boven op lag. Terwyl hy nog bezig was met zig neder te slaen, zond den koning van Saxen 16,000 voet-knegten en een diergelyk getal ruyters, om hem zulks te beletten.

Julius stelde zig met zyn volk mannelyk tegen hun, en daer wierd strengelyk gevogten; maer de Saxen kreegen de nederlaeg en namen de vlugt. Julius vraegde aen de krygsgevangene waerom hunnen koning uyt den stryd geweken was, en zy antwoordden hem: die van Saxen zyn gewoon geenen stryd aen te gaen zonder hunne goden raed te vraegen, die zy met lotten en toovery bezweêren. Eenige oude vrouwen hebben dan het lot geworpen (vervolgden zy), en daer uyt voorzeyd, dat de Saxen, indien zy voor de nieuwe maen in den slag gingen, zouden overwonnen worden. Hier in stond al ons betrouwen; maer mids wy tegen deze uytsprak deden, hebben wy heden de nederlaeg gekregen, en onzen koning is met den overschot van zyn heyr geweken, om niet t'eenemael verslaegen te worden.

Den roomschen veldheer dit hoorende, zond

[p. 305]

terstond twee legioenen om de Saxen te vervolgen en te bevegten, het overig deel van zyn volk ondertusschen in slagorder stellende. Als Ariovistus dit zag, wierd hy droevig: hy stelde zyne krygslieden ook in order, niet om de Romeynen te bestryden, maer alleenelyk om hunne aenvallen te wederstaen. Alsdan begonnen de oude Vaudoisen, die in het saxisch heyr waeren, te schreeuwen, te huylen en hunne goden aen te roepen, zeggende: wagt, wagt tot dat de nieuwe maen gekomen is! door dit geschreeuw en gehuyl, en door het toonen van eenige oude afgoden-beelden, maekten zy de ruytery bevreesd en kleynmoedig. Middelertyd vielen de Romeynen hunne vyanden dapperlyk aen: de Saxen beschermden zig langen tyd, en deden hunne tegen-partye groote schaede; maer het geweld der Romeynen niet langer meer konnende tegenstaen, namen zy eyndelyk, met groot verlies, de vlugt, en lieten hun aldus eene volmaekte overwinning.

In dezen slag had den saxischen vorst twee van zyne gemaelinnen verloren, benevens twee van zyne dogters, waer van de eene gedood en de andere gevangen was. Voorders was het grootste deel van zyne krysglieden verslaegen, en de gevlugtte wierden van de Romeynen naergejaegd tot aen den Rhyn, welke rivier Ariovistus, met den geringen overschot van zulk een talryk leger, over trok.

Naer deze overwinuing bragt Cesar alle zyne legioenen op den oever van de Seine, alwaer hy hun de winter kwartieren liet betrekken, onder de bewaering van Titus Labienus. Vervolgens reysde Julius over het gebergte, alwaer hy verscheyde volks-vergaederingen dede beroepen.