De historie van Belgis

XXIX Kapittel.

Van de Sassen, Sweven en Schotten, en hunnelanden.

Om dat hier vooren dikmaels gehandeld is van de magt der Sassen of Saxen, hebben wy noodig geoordeeld hier te verklaeren wie zy zyn; zy hebben hunnen naem ontleend van het word Saxus, dat is eenen harden steen; want zy zyn tegen den arbeyd zoo hard als key-steenen, gelyk Bartho-

[p. 263]

lomeus Anglicus, in zynen boek van de natuer der dingen, in het kapittel van Duydschland, verhaeld.

Isidorus zegt dat de volkeren die aen de kanten van de groote zee woonen, wonder ieverig zyn tot de deugd en den arbeyd, en Saxen genoemd worden om dat zy in het verrigten van alle dingen veel snelder en veêrdiger zyn als de andere Duydsche. Zy zyn hunne vyanden zeer schaedelyk, zoo te water als te lande, de zelve alom vervolgende en verdervende; want zy zyn wel afgeregt tot den oorlog, en daer by, buyten andere natien, zeer kloek en sterk van lichaem. Zy zyn vreed en plagten vele nae wilde beesten te jaegen. Voorders zyn zy schoon van aenzigt, eerbaer, vrypostig, mild, blyde en vrolyk van gemoed, zy plagten schoone kranzen van geel hair te draegen.

Deze volkeren stammen van de Grieken af, zy zyn te scheep aen het land gekomen dat zy tegenwoordig bewoonen, en hebben de Doringers daer uyt verdreven, zoo Herodotus schryft. De vlakten van Saxenland zyn vrugtbaer in koorn en andere gewassen; de gebergten zyn boschagtig en voorzien van goede weyden. Dit land is ook ryk in zilver, koper en andere metaelen, want men vind 'er gebergten uyt de welke eene soort van steenen gegraeven worden die zig in een sterk vuer laeten smelten, en dan in eene substantie van koper veranderen. Het heeft vele aenzienelyke rivieren, als de Viseram, Lunnam, Albiam, Salam, Nidam en meer andere. Men vind 'er ook zoute fonteynen, van welkers water zout gekokt word, het welk goed en fyn is en daer by zoo wit als sneeuw. Het vervat vele groote en sterke steden. Men ziet 'er eenen grooten berg, welkers steenen den reuk van violen hebben. Eyndelyk word 'er goed marmer gevonden in de gebergten omtrent het klooster S. Michaëls Steen genoemd, indien het niet verdorven is door de lutheraenen, die in dit land eene schrikkelyke verwoesting aengeregt hebben.

De Sweven, daer wy somtyds ook van gehandeld

[p. 264]

hebben, behooren eygentlyk Swaven genoemd te worden, en bewoonen eene provintie van Germanien by den Rhyn, Swavia genoemd, volgens den berg Swavus, die zynen opgang heeft van het begin van Germanien; want zy hebben de gewesten omtrent dien berg eerst geoeffent en bebouwd. Dit volk, gelyk Isidorus in zyn 15.^de boek zegt, plagt eene groote heerschappye in Germanien te hebben; en in zyn 9.^ste boek schryft hy, dat de Swaven een deel van Germanien in het noord-eynde bezitten.

Swavenland bestaed in twee deelen, te weten: Opper- en Neder-Swaven. Het eerste begrypt al het land tegen de klippen en aen den Donauw gelegen; het tweede al het geen dat binnen den Rhyn ligt. Beyde deze deelen zyn vrugtbaer, veel koorn en wyn voordbrengende. Swavenland vervat vele sterke steden, sloten en kasteelen. Het is wel voorzien van waters, bosschen, weyden en vee. Men vind 'er zilver-, yzer-, metael- en kwikmynen. Dit land is wel bevolkt, en deszelfs inwoonders zyn wonder ras van lichaem en bekwaem tot den oorlog.

De Schotten, die wy voorgaendelyk Albaenen genoemd hebben, zyn een ligt volk, vreed van aerd, en boven maeten verbitterd tegen zyne vyanden. Zy laeten zig liever dood slaen in het veld dan op hun bed te sterven, en zyn zeer ieverig voor hunne vryheyd. Zy leven met kleynen kost, en konnen lang honger lyden, want zy eten zelden vroeger als tegen den ondergang der zonne, en hebben min brood dan de Engelsche. Niet tegenstaende dat zy schoon genoeg van gestalte en aengezigt zyn, gaen zy leelyk gekleed. De wilde Schotten komen in tael, kleeding en zeden overeen met de Irlanders; want zy plagten geneygd te wezen tot stelen. Zy bezitten een vrugtbaer land, verrykt met schoone bosschen, vischryke en gezonde wateren, goede beesten, als peêrden, koeyen en schaepen; maer hunne wolle is grof. Dit alles schryft Bartholomeus.

[p. 265]

In den tyd als de Schotten heydenen waeren hadden zy geene eygene huysvrouwen, maer vermengden zig onder malkanderen zonder onderscheyd even als de beesten. Hieronymus zegt dat hy ten tyde zyner jongheyd in Gallien gezien heeft eene soort van Engelsche, genoemd Attigotos, die zig met menschen-vleesch voedden. Zy sneeden de herderkens, die in de bosschen hun vee weydden, het vleesch van de billen, en de maegdekens hunne borsten af, welke spyze zy voor lekkernye hielden. De hoofdstad van Schotland is Edenburg.