De historie van Belgis

[p. 258]

XXVII Kapittel.

Van de Naerzaeten van Alexander-den-Grooten, hoe zommige van de zelve in deze landen gekomen zyn, en van vele andere dingen die omtrent dezen tyd gebeurden.

In het jaer der weireld 4869, dat is het eerste der honderd elfste olympiade, begon Alexander-den-Grooten in Griekenland te heerschen, naer zynen vader Philippus, koning van Macedonien. Hy heeft maer twaelf jaeren geregeerd, en nogtans op dien korten tyd bynaer de geheele weireld onder zyne heerschappye gebragt.

Naer dat dien vorst onder zyne ridders en heeren verdeeld had beyde de Britanien, benevens verscheyde hertogdommen, graefschappen, steden en kasteelen, was 'er nog eene edele dogter uyt den koninglyken stam die niets ontfangen had. Deze joffrouw genoemd Lyrope, vernemende dat alles uytgedeeld was, vraegde aen den koning of 'er niets meer over bleef voor haer. Alsdan schonk Alexander-den-Grooten haer, in de tegenwoordigheyd van alle de edele van Britanien en Schotland, het gewest van Carbonaria Silva, het welk over de zee gelegen was, aen de gemelde heeren bevelende dat zy deze princesse met geweld in bezit van dit land zouden stellen, het welk zy belofden en ook volbragten.

In dien tyd (zoo Titus Livius zegt) regeerde in Belgis als koning, Leo den tweeden van dien naem, naer de hertogen.

In het jaer der weireld 4881, naer de dood van Alexander-den-Grooten en de verdeeling van deszelfs ryk, wisten eene ontelbaere menigte krygslieden niet wat aenvangen. Zy koozen derhalven tot hunnen aenleyder zekeren Picus, en begaven zig met hem op zee om geluk te zoeken. Zy kwa-

[p. 259]

men eyndelyk aen eene haeve van Neustrien in Gallien, alwaer zy aen land gingen en een stedeken bouwden, het welk zy Piconium noemden, volgens den naem van hunnen hoofdman. Zy namen vervolgens een groot deel van Gallien in, stigtten de stad Amiens, en gaven Neder-Gallien den naem van Picardien.

Den heer Eyke zegt in zynen spiegel van Sassen, dat onze voor-ouders, die hier eertyds aen land kwamen, in den dienst van Alexander-den-Grooten geweest en Asia gedwongen hadden; dat zy, naer de dood van dien vorst in dit weireld deel niet durvende verblyven, uyt vreeze voor de volkeren die zy gekweld hadden, zig op zee begaven met 300 schepen, de welke vergingen, uytgenomen 54. Met den overschot dezer vaertuygen kwamen 800 van die zwervers in Pruyssen, 700 in Rusland en 900 hier te lande. Deze laetste versloegen de romeynsche heeren, bedwongen de landzaeten, enz. Hier van zyn de Laten gekomen, de welke nu eygene lieden genoemd worden, en zoo voord. Uyt deze woorden van Eyke schynd wel dat 'er zig in deze landen vele roomsche princen plagten te onthouden, en dat de naerzaeten van Alexander-den-Grooten hun hier ook nedergezet hebben; maer aengaende de eygene Lieden of Laten, deze schynen nog te nestelen in Westphalen en daer omtrent.

Omtrent het overlyden van Alexander-den-Grooten, leefde den lofweêrdigen philosoph en redenaer Theophrastus, welken naem hem gegeven wierd om zyne welsprekentheyd. Hy had den leerling van Aristoteles geweest. Wanneer het levens-eynde van den laetsten philosoph genaekte, baden hem zyne leerlingen eenen meester te kiezen om naer zyne dood zyne plaets te bekleeden. Op dien tyd waeren zyne twee voornaemste discipelen Theophrastus van Lesbien en Menedemus van Rhodes, derhalven gebood Aristoteles dat men hem uyt beyde de plaetsen wyn zoude brengen, en naer deze wynen geproeft te hebben, zeyde hy dat die alle twee kostelyk waeren, doch prees dien van

[p. 260]

Lesbien boven den anderen. Hier door gaf hy wyzelyk te kennen, zonder iemand schande aen te doen, dat hy Theophrastus den voorrang gaf, maer niet den wyn van zyn land. Daerom hing de school van Aristoteles, die academia genoemd wierd, naer zyn overlyden, Theophrastus aen. Dien philosoph heeft vele boeken geschreven: onder andere eenen van de vriendschap en eenen op den staet des houwelyks, die vele schoone leeringen en grondspreuken inhouden.

In dien tyd was 'er eenen zwaeren oorlog tusschen de Romeynen en de Samniten, den welken vyftig jaeren duerde, met groote en wonderbaere veranderingen. De hoofdstad der Samniten was Samnium, en zy bewoonden de landstreek die men tegen woordig het graefschap van Beneventen noemd. Cicero schryft van Pontius, koning dezer natie, dat hy naermaels beklaegd heeft dat het geval hem niet had doen regeren in den tyd als de Romeynen geschenken begonnen te aenveêrden, want dat hy hun alsdan niet lang zoude hebben laeten beerschappen. Naer dat de Samniten overwonnen waeren door den roomschen dictator Papirius, tegen den welken zy met twee heyren aenkwamen, het een al met vergulde en het ander met zilvere schilden (zoo Titus Livius schryft), welke schilden naer den slag bynaer in alle huyzen en winkels van Roomen opgehangen wierden, tot een teeken van de behaelde overwinning. De Samniten hadden de Gallen in hunne betaeling genomen, dit maekte de Romeynen grootelyks verlegen, want zy vreesden hunnen oploop, als den stok daer zy meermaels mede geslaegen geweest hadden. Deze Gallen waeren zeer strydbaere mannen, en vervaerlyk in het aenkomen; zy plagten op hunne lange schilden te kloppen, luyde en blydelyk te roepen en te zingen als den stryd aenging, het welk aen andere natien, die zulks ongewoon waeren, eenen grooten schrik veroorzaekte. Ook droegen zy van ouds eenen doodelyken haet tegen de Romeynen, want zy misgunden hun den roem van hunne overwinningen.

[p. 261]

Die de werken van Titus Livius, met aendagtigheyd doorleest, zal bevinden dat de Romeynen altyd de strengste oorlogen gehad hebben tegen de Gallen, die daer met veelerleye natien genoemd worden, volgens de verandering der tyden en der dingen, der landen die zy bewoonden en daer zy van ouds in gevallen waeren, als Boyers, Lamparters en Liguriers, hier vooren in Lombardien, de Celtiberen in Spagnien, en meer andere. Ook hebben zy met Annibal, en met vele andere koningen en vorsten tegen de Romeynen gestreden, en hun menigmael vreeze aengejaegd en merkelyk beschaedigd; welke Gallen ongetwyffeld eensdeels hunnen oorsprong hadden van de strydbaere Belgen.

Den bovengemelden schryver, Lucius Florus bybrengende, zegt dat de Samniten zes mael met de Romeynen over-een gekomen zyn, en dat deze laetste tegen hun vier-en-twintig veld-slagen gewonnen hebben. Het verdried hem, zegt hy verder, alle deze oorlogen te beschryven, en hy weet niet hoe het hun niet verdroten heeft, die deze oorlogen gevoerd en in de zelve zoo menigmael hun bloed vergoten hebben.