De historie van Belgis

[p. 203]

XIII Kapittel.

Van verscheyde stigtingen hier te lande gedaen, door zommige vremde Natien, en van de fransche stad Marseillen.

In het jaer der weireld 4655 of daer omtrent, vergaederde den roomschem koning Servius, gelyk Lucius van Tongeren en Hugo van Tullum schryven, in Pannonien of Hongarien, vele mannen van wapenen, als ook by de Sicambren en Germaenen, met deze magt nam hy Zweven, Sassen en Dacien of Denemerken in, en kwam alzoo tot op den Rhyn, om het ryk van Belgis aen te randen. Leopardus, deszelfs koning, verweêrde zig ten besten dat hy konde; en te Ubios of Agrippinen komende, verstond hy dat 'er wel 200,000 mannen door deze stad getrokken waeren, hy wierd aldaer verslaegen, en weynige van zyn volk ontkwamen de handen der vyanden.

Den koning Servius, en Camber. hertog der Hunnen, veroverden Agrippinen en Trier, en leyden met hun alle die den ouderdom van 20 tot 50 jaeren bereykt hadden. Voorders bemagtigden zy al het land en steden tusschen den Rhyn en de Maes gelegen. Wanneer zy de Maes wilden over trekken, kwamen die van Belgis hun dit beletten; maer Servius trok deze rivier over tegen hunnen dank, gevolgd van den voornoemden Camber, en Vermedion, hertog van Pannonien; sedert is de plaets van hunnen overtogt, op de welke zommige meynen dat Utrecht, andere Maestricht nu staet, Trajectum genoemd.

Die van Belgis lagen te Antobisetum, tusschen Legiam en Trajectum, om de Hunnen af te wagten, die door deze plaets moesten henen trekken; maer hoorende dat zy, buyten hunne verwagting, eenige andere wegen ingenomen hadden, waeren

[p. 204]

zy verwonderd, en trokken seffens nae Tongeren, om aldaer te wederstaen. Zy vogten daer 6 dagen lang, in welken stryd die van Belgis de nederlaeg kreegen. Tongeren en al het land daer omtrent, wierd van die vremde natien insgelyks veroverd. Zy voerden mede alle de mannen van 20 tot 40 jaeren, om de zelve in hunne legers te doen dienen. Van daer trokken zy in Rethien, welk land zy geheel innamen tot aen de swalping van den Occeaen. Lucius zegt, dat zy onder wege verscheyde steden gestigt hadden, als Nimegen, Utrecht, Maestricht, enz.

Den hertog Condrus stigtte op de Maes eene sterke stad, die nog Oyke genoemd word. Vervolgens, merkende dat de Belgische beschroomd waeren, deelden de veldheeren hun heyr in twee benden, en Camber, verzeld van twee andere hertogen, ging liggen omtrent een rivierken, het welk, na hem, nog den nam van Sambra voerd, om aldus met de Hunnen of Hongaeren de stad Belgis te belegeren. Zy vonden daer eenen autaer van Neptunus, die zy af braken, en bouwden op den weg verscheyde steden, onder andere Hugina, die wy Edingen meynen te wezen.

Servius, verzeld van zommige Italiaenen, Sicambren en Anshenoriten, begaf zig in aentogt om Phanum Mercurii, Portum Belgis en de stad Hostilis in te nemen. Door bosschagien en wildernissen trekkende, vond hy in het midden der zelve een landeken vol fonteynen, boomen en vrugten, hy dede de boomen afhouwen ter uytgestrektheyd van wel 4000 schreden in het ronde, en stigtte op deze plaets eene schoone en groote stad, die hy Servia of Sartum Servii Quercetum (heden Bergen in Henegouw) noemde. Hy voorzag die van poorten, vestingen en bruggen, en dede 'er diepe wallen rond delven, om daer in tyd van nood een beschud te hebben. By middel van deze stad hebben zy zig naermaels meester gemaekt van de dry voornoemde steden, te weten, Phanum Mercurii, Portum Belgis en Hostilis; welke laeste zy bezonderlyk ver-

[p. 205]

delgden, om dat zy onder het rechtsgebied van Belgis gelegen was.

Omtrent dezen tyd wierd de stad Marseillen eerst gebouwd van eenen hoop jonge-lieden, genoemd Forenses, die uyt Asia gekomen waeren, ter plaets daer de rivier de Rhône haer eynde neemd in den hoek van de zee. Na het voorbeeld haerer inwoonders leerden de Gallen den akkerbouw oeffenen, den wyngaerd planten en olyven inten; de steden met mueren te besluyten, en niet meer door geweld hunnen leeftogt te bekomen, gelyk Justinus zegt, of, volgens Vincentius, met recht, en niet met wapenen te regeren. Daer mogt op dien tyd niemand binnen deze stad met geweêr komen, nog den eenen en mogt den anderen niet dreygen; ook mogt men daer geene boevery of oneerbaerheyd bedryven, op dat het volk zulks ziende niet insgelyks zoude doen. Van de stigting van Marseillen af, is daer altyd een zweêrd geweest, met het welk men de misdaedige plagt te straffen; en niet tegenstaende dat het schier opgeeten is van den roest, word het daer nog bewaerd tot eene eeuwige gedagtenis. Men bewaerd 'er ook fenyn, dat vermengeld is met zeker kruyd, genoemd Cicuta, voor de gene die de besluyten van den raed dezer stad openbaer maeken.