|
| |
XI Kapittel.
Van Romulus en Remus, de eerste stiglers van Roomen; van zommige Koningen van Belgis, en van den prys der stad Roomen.
Rhea, dogter van Numitor, koning van Alba, wierd omtrent dezen tyd door Amulius, den broeder van haeren vader, onder den schyn van godsdienstigheyd en ter eere der godinne Vesta, tot eeuwige kuysheyd verbonden; maer zyn oogmerk was eygentlyk haer aldus te beletten van erfagtig zaed voord te brengen, op dat hy dan te beter aen het ryk zoude geraeken: want volgens dat Justinus schryft, hy had haeren vader verdreven. Deze Rhea tot haere jaeren gekomen zynde, heeft haer laeten gebruyken van eenen onbekenden persoon, die zy door eenig bedrog, zegt den voornoemden schryver, den god Mars meynde te wezen. Zy heeft vervolgens twee zoonen gebaerd, Romulus
| |
| |
en Remus, waerom zy, gelyk Dionysius van Halicarnassen getuygd, levendig gedolven is.
Deze tweelingen in het wilde geleyd wezende, zouden opgevoed geworden zyn van eene wolvinne; dog andere, naementlyk Vincentius en Bocatius, zeggen dat zekeren herder, genoemd Faustulus, deze kinderen vindende, de zelve uyt medelyden gedraegen heeft aen zyne huysvrouwe genoemd Accea Laurentia, maer van haere gebueren Lupa (het welk wolvinne beteekend), van wegens haere greetigheyd om met haer lichaem op eene oneerlyke wyze geld te winnen; want de huyzen der ligte vrouwen worden, volgens dien naem, nog Lupanaria genoemd.
Deze twee gebroeders tot hunne mannelyke jaeren gekomen zynde, vergaederden eenen hoop herders, boeven en landloopers, met welkers hulp zy eene kleyne stad bouwden, die naermaels zeer groot, ja het hoofd van geheel de weireld geworden is, te weten de vermaerde stad Roomen, na Romulus aldus genoemd. Die den tyd dezer stigting op het nauwkeurigste willen bepaelen, als Pomponius van Attica en eenige andere, stellen die in het begin van het derde jaer der zesde olympiade, dat zoude zyn het tiende jaer der regering van Joathan, koning van Juda. Wat Varro van twaelf gier-vogelen zegt, kan men by Carion en andere lezen. Immers, wy vinden beschreven dat Romulus zynen broeder Remus verslaegen heeft om zeker geschil veroorzaekt door den nyd, die nimmer sterft.
Omtrent dien tyd, te weten in het jaer der weireld 4457, trad den zoon van Rivallo, koning van Britanien, Borguncius genoemd, in houwelyk met de manhertige Ursa, koninginne van Belgis. Hy had haer den slag helpen voeren tegen den vremden belgischen koning Ursus, en was, naer hem te rekenen (mids den anderen stam dezer vorsten ontstruykt was), den tweeden koning van dit ryk, en daer-en-boven den naesten erfgenaem der kroon van Britanien. Hy won by haer
| |
| |
zeven zoonen, van de welke eenen genoemd Sisillus naer hem regeerde.
Naer dat Romulus zynen broeder gedood had, trokken vele die Remus bemind en aengehangen hadden uyt Roomen, vreezende dat Romulus zulks nog gedenken en vreken mogt; en men meynd dat deze door de gebergten uyt Italien getrokken wezende, gekomen zyn ter plaets daer nu de stad Rheyms staet, en aldaer eene sterkte gebouwd hebben met de toestemming des konings van Belgis. Zy noemden die Rheyms, volgens den naem van hunnen overledenen prins Remus. Dit zoude geschied zyn in het jaer der weireld 4488. De Senonensers wilden hun deze stigting beletten; maer zy wierden verdreven door de koninginne Ursa; terwyl haeren zoon Sisillus te Triovantum in Britanien was, om aldaer koning van het zelve land gekroond te worden. Deze vorstinne stigtte daer ook omtrent een waterken eene stad die, volgens haeren naem, Berri genoemd is; want Ursa is in het latyn zoo veel als beerinne. Hier naer kwam Sisillus, koning van Belgis, met een groot gevolg te Rheyms, alwaer hy wel twee jaeren verbleef en vele treffelyke gebouwen liet stigten. Alsdan wierd Fristenbaldus, broeder van den gemelden vorst, met al het volk tegen de Senonensers, Secanisten en andere natien gezonden, de welke hy op twee jaeren tyd alle tot gehoorzaem heyd bragt. Ursa haeren zoon op een water te gemoet vaerende, verdronk daer in, waerom deze rivier Materna genoemd is.
Sisillus zouder kinderen gestorven zynde, kwam de kroon van Belgis aen zynen broeder Fristenbaldus, die aldus den derden koning van dit ryk geweest is. Naer hem regeerde zynen zoon Fristenbaldus den II, wezende den vierden koning van Belgis. In zynen tyd, dat is in de achttiende olympiade, stonden de Britanieren tegen dit ryk op. Naer dezen vorst kwam den scepter aen zynen zoon Fristenbaldus den III, die hem voerde als vyfden monarch van Belgis. Ten zynen tyde begon de stad Roomen merkelyk aen te groeyen, aldus zeer
| |
| |
vroeg voorspellende het geen zy naermaels geworden is.
Deze treffelyke en vermaerde stad, welkers harnassen door de geheele weireld geblonken hebben, heeft vervolgens 32 italiaensche mylen in haeren omtrek gehad, en is besloten geweest met eenen deftigen muer, versterkt met 361 torens. Zommige schryven dat zy maer dertien poorten had; maer Plinius teld 'er dertig opene en zeven geslotene. Volgens Flavius Vopiscus, zoude den keyzer Annelus deze stad 3,000 stappen uytgebreyd hebben. Daer plagten zeven bergen in besloten te zyn, volgens welke zy de zeven-bergige stad genoemd was. Zy plagt ook 6,090 sterke blok-huyzen te hebben om uyt te vegten. Voorders zag men daer nog 12,000 andere treffelyke gestigten, zonder alle de zege-poorten en de gebouwen genoemd Termen. Deze waeren groote onderaerdsche paleyzen, in de welke des zomers water en des winters vuer was. De Termen van de keyzers Diocletianus en Maximianus waeren weêrd om zien, en hadden onuytsprekelyke sommen gekost. Ook waeren 'er theaters of schouwburgen, in de welke men spelen vertoonde. Zy waeren van binnen met hooge draeyende trappen gemaekt, en konden eene ontelbaere menigte aenschouwers inhouden, die malkanderen niet beletten te zien, ter oorzaek dat zy d'eene boven d'andere geplaetst waeren. In deze schouwburgen wierden zonderlinge kueren bedreven, als houte torens met volk die men in de aerde dede zinken, en bergen in hunne plaets verschynen, zoo Terentius schryft. Den Coliseus te Roomen was eenen ey-ronden tempel, hebhende eenen hemel van verguld metael, daer de zonne en maen in verbeeld waeren, in welkers midden Phebus, den heer der zonne, gezeten was. In den zelven wierd tegen wilde beesten gekampt, ook dede men het daer regenen, donderen en blixemen. Dezen tempel is nu merkelyk vervallen. Den tempel toegewyd aen alle de goden, nu S. Maria de Rotonda genoemd, plagt omhoog in zyne parken met vele goude
| |
| |
gedenk-penningen vercierd te wezen; maer deze zyn naermaels geroofd van de Gotthen.
Het stadhuys of Capitolium van Roomen, eerst gestigt door Numa Pompelius, den tweeden roomschen koning, en aldus genoemd volgens een doodshoofd dat daer in het delven gevonden wierd, is naermaels zoo rykelyk vercierd geworden, dat men het zelve, zoo Vincentius verhaeld, tegen het derde deel der kostelykheden van de gansche weireld plagt te waerderen. Het ging alle de wondere werken en konsten der Egyptenaeren te boven. Bocatius spreekt nog van een ander huys Transitoria genoemd, en gebouwd door den keyzer Nero Claudius. In het zelve waeren niet alleen overdaediglyk vercierde eet-zaelen, maer ook kruys-boogen, wyngaerden en bosschagien; want het had 3,000 schreden in zynen omtrek. Daer by stond dit metaelen beeld van 20 voeten hoog, daer hier vooren van gesproken is. Op het Capitolium plagt ook te staen het eerste onder de zeven wonderen der weireld, te weten eene verzaemeling der afgoden-beelden van alle de volkeren die aen de Romeynen onderworpen waeren, in het midden van welke den afgod of patroon dezer stad stond, Romulus of Quirinus genoemd. Als 'er oorlog rees tusschen de Romeynen en eenige dezer volkeren, dan keerde zig den afgod der oorlogende natie met den rug nae den patroon van Roomen, en klonk met een belleken dat hy in de hand had. De priesters dit hoorende, gaven daer van kennis aen den roomschen raed, en aldus wierd 'er seffens in voorzien, het zy met geweld, of by verdrag. Dit werk, het welk niet dan door tooverye gemaekt was, wierd Salvatio Romae genoemd, dat is het behoud van Roomen. Het heeft niet lang geduerd.
Den H. Silvester schryft dat 'er te Roomen, in den tyd dat de Romeynen eerst het christen geloof omhelsd hadden, geteld wierden 1500 zoo kerken als kapellen; maer dit getal is sedert op 417 gekomen. Naer dat den keyzer Octavianus Augustus zynen medestrever Marcus Antonius overwonnen
| |
| |
had, heeft hy de stad Roomen veel verheerlykt, de zelve met marmere huyzen en mueren vercierende; ja men zegt dat 'er binnen die stad somtyds zoo veel beelden, kolommen, eer-teekenen der verwonnene volkeren en figuren der edele, van verscheyde stoffen en zeer konstig gemaekt, gestaen hebben als 'er inwoonders waeren.
Van de marmere springende peêrden, en de naekte mannen die de zelve vasthouden, insgelyks van wit marmer, gemaekt door de uytmuntende konstenaers en beeldsnyders Pithias en Praxiteles, en meerder als volgens natuer; van die twee witte marmere kolommen, vol historien en beelden, zeer konstig uytgehouwen, de eene van 34 schreden hoog, daer doen stellen door den keyzer Antoninus, en de andere ter hoogde van 20 schreden, door den keyzer Elius Adrianus Trajanus; van die groote naelde of pyramide, geheel uyt eenen gesproeten steen gekapt, op de welke men meynd dat de assche van Julius Cesar berust in eenen metaelen appel, die verguld plagt te wezen, en van welke spits iedere zyde (zoo wy gemeten hebben) 14 palmen breed is; van de groote steenen, reuzen, kolommen, gebouwen en andere stigten die men in vele plaetsen van oud Roomen gebroken en vervallen ziet; van de overvloedige heyligdommen en konstige dingen die daer nog te vinden zyn, zoude te lang vallen hier van te schryven.
Wie zoude nu grond slaen in alle de wyze en verstandige bestierders van Roomen, in alle hunnezege-praelende stryden en wondere werken? Titus Livius, dien uytmuntenden historie - schryver, maer een deel daer van beschryvende, heeft 'er nogtans twaelf groote boeken mede gevuld, schoon dat 'er ons maer vier van ter hand gekomen zyn; want eenige pauzen hebben die om hunne welsprekentheyd doen verbranden, ter oorzaek dat 'er het volk te zeer aen gehegt was en zig daer in meer bezig hield dan in de H. Schriftuer, zoo dat zy weder heydenen scheenen te worden. Dit niet
| |
| |
tegenstaende, zyn 'er nog vele werken van treffelyke schryvers, daer van handelende, onbeschaedigd gebleven.
De historien verklaeren ons dat noyt steden, in hunne opkomst en ondergang, wetten en regelen, malkanderen zoo gelyk geweest zyn als Babylonien en Roomen; want als Babylonien 1160 jaeren gestaen had, is zy van de Meden beroofd geworden, dog niet verdelgd; desgelyks is ook Roomen, 1160 jaeren naer haere stigting, geplonderd, maer niet verwoest geweest van de Gotthen: en gelyk Babylonien van eenen veldheer en niet van eenen koning beroofd was, zoo wierd ook Roomen geplonderd door Attalus, krygs-oversten van Alaricus, koning der Gotthen.
|
|
Auteursrechtvrij