|
| |
VII Kapittel.
Van Brunehuldis, zevensten Koning van Belgis, van alle zyne groote overwinningen in het kort, en wat hy anderzins bedreven heeft.
Onder de regering van David, koning van Israël, wierd het ryk van Belgis bestierd door Brunehuldis, zoon van Bavo Brunius. Dezen vorst bedwong al het volk van geheel zyn regts-gebied geene offeranden te doen dan alleen aen de elf goden der stad Belgis, op verbeurte van levendig de huyd afgestroopt te worden.
In zynen tyd kwam Ebrancus, koning van Britanien, over, om de stad Teronanen (alsdan Morinum) te verwoesten, en aldaer eene sterkte te bouwen, uyt de welke hy die van Belgis zoude konnen kwellen, maer Brunehuldis, al was hy nog jong van jaeren, sloeg hem uyt het land, in welken stryd eene groote menigte Britanieren of Engelsche dood bleeven. Hier naer ging den overwinnaer Terouanen zelve sterk maeken, en stelde zynen broeder Aganippus daer als koning. Voorders stigtte hy daer eenen tempel, niet om in den zelven te offeren, maer alleen tot gedagtenis van zyne behaelde overwinning. Niet lang daer naer kwam den zoon van Ebrancus over, met
| |
| |
eene ontzaglyke krygsmagt. Hy had met zig de Albaenen, dat waeren Schotten. Hy kwam ter plaets alwaer de Schelde in de zee stroomd, en drong zoo door haegen en bosschen, tot aen de broeklanden van Hapne, niet verre van Belgis, alwaer hy met zyn leger post vatte. Brunehuldis bevogt hem, en daer bleef van beyde de kanten veel volk dood; maer mids de Tongersche en de Triersche, de Ruthenen en Morinen, het volk van Belgis ter hulp kwamen, wierden de Britanieren t'eenemael verslaegen. De Albaenen bergden zig, ten besten dat zy konden, in bosschagien en andere sterke plaetsen, van waer zy het land groote schaede deden.
Brunehuldis had by zyne eerste huysvrouw 22 zoonen in zeven kinder-bedden, in het eerste gelag zy van 4 zoonen, en in de andere t'elkens van 3. Zyne andere gemaelinne baerde hem 12 zoonen en even zoo veel dogters. Ten tyde van dezen vorst kwamen de Mosellanen of Metensen, Trier bestryden, welke stad geene sterkte had, want zy was nog niet geheel hersteld sedert de verwoesting die Bavo, stigter en eersten koning van Belgis, daer aengeregt had. Dezen oorlog strekte grootelyks tot voordeel der stad Belgis, mids menigvuldige inwoonders van Trier derrewaerds kwamen gevloden, met alle hunne kostelykheden en rykdommen, want, gelyk den philosoph zegt, den ondergang van den eenen is de opkomst van den anderen. De Trieriers aldus benouwd zynde door die van Metz, verzogten onderstand van den koning van Belgis, die eenen dapperen krygsheld was. Dezen vorst trok hun ter hulp, vernederde die van Metz, en bragt hunne stad onder zyn gebied. Hy herbouwde ook de stad Trier; en om dat de Ubios of Agrippinensen, anders de Keulenaers, met die van Metz gespannen hadden, trok hy met een magtig leger tegen hun, en behaelde de overwinning, hy bemagtigde insgelyks hunne stad, die hy van mueren en vestingen ontblootte. Zyne krygs-verrigtingen vielen zoo wel uyt, dat hy in 8 maenden
| |
| |
tyd onder zyne heerschappye bragt alle de steden omtrent den Rhyn gelegen.
Terwyl Brunehuldis met al zyne oorlogs-magt uytlandig was, maekten de Allobrogen, Celten en Secanisten te zaemen een heyr en trokken nae Belgis, gekleed als pelgrims, om die stad aldus by verrassing in te nemen; maer de inwoonders wierden van dit bedrog gewaerschouwd, zoo dat zy zig daer tydelyk tegen stelden: daer bleef van weerkanten veel volk dood, maer onder andere wierden de Secanisten vervolgd tot op den oever van eene rivier, in de welke zy meest alle verdronken die het zweêrd ontvloden waeren. Sedert dien voorval wierd deze rivier Secant genoemd; de Wandalen noemde de zelve l'Escaut, wy zeggen de Schelde. Eenige meynen dat haer den naem van Secant gegeven is om dat zy, buyten andere rivieren, de oever - kanten snyd en kwetst; andere, dat zy Schelde genoemd is, mids zy verschil, onderscheyd en eynde maekt tusschen het keyzerryk en het fransch gebied. Dit is alles waer, na verscheyde tyden genomen.
Brunehuldis terug gekeerd zynde, en verstaende wat deze vremde natien tegen zyne stad ondernomen hadden, besloot zulks te vreken; het welk hy dede naer groote onkosten en moeyelykheden, tot het overtrekken van verscheyde rivieren: hy bragt die alle ten onder, hunne landen ten vuere en ten zweêrde verwoestende; zoo dat hy onder zyn gebied bragt alle de volkeren tot aen de rivier Rhodanus en de Appeninsche bergen. Hy maekte zig ook meester van Aquitanien, welk land hy verbrande en verdierf tot aen de spaensche zee, alle de inwoonders aen hem onderwerpende. Deze krygsverrigtingen hielden hem tien jaeren bezig, naer welken tyd hy in zegeprael binnen Belgis keerde, gevolgd van verscheyde vremde vorsten die hy als gevangene mede bragt. Tot dankzegging over zoo veel voorspoed, slagtofferde hy zynen oudsten zoon ter eere van den afgod Mars. Hier naer ontsloeg hy de gevangene vorsten en liet die nae hun land
| |
| |
trekken, op voorwaerde dat zy hem voortaen als hunnen opper-heer zouden herkennen.
In het jaer der weireld 4186 of daer omtrent, vereenigden zig de Saxen, Sweven, Alaenen en andere natien: zy kwamen over den Rhyn, en belegerden met kragt de stad Trier; ten eynde van welk beleg zy al het land op d'eene zyde van Tongeren tot aen de stad Metz bedierven. Brunehuldis verzaemelde zyne krygsmagt en trok over de Maes, gevogld van vele koningen, hertogen en princen. Zyne tenten geslaegen hebbende 4000 schreden van de belegerde stad, deelde hy zyn heyr in dry hoopen, in iederen van de welke hy vier koningen, tien hertogen en zoo veel graeven stelde, met het volk dat zy onder hun hadden. In den eersten aenval wierd zyne eerste krygsbende ter neder geslaegen; maer de tweede volgde van naby, en overviel, nog versch wezende, de vermoeyde vyanden, vegtende op de doode lichaemen die daer gesneuveld lagen, dog zy zouden het nog te kwaed gekregen hebben, zoo Brunehuldis hun op zyde en langs van agter niet seffens ondersteund had. Daer bleef van beyde de kanten veel volk: de Saxen namen de vlugt nae eene brug die zy omtrent Metz gemaekt hadden: daer verdronken 'er eene groote menigte of vielen door het zweêrd, zoo dat het water met hun bloed vermengeld wierd.
Naer den slag dede Brunehuldis zyne gekwetste nae Trier voeren om aldaer verbonden te worden. Vervolgens ontbood hy uyt Belgis tien hertogen en zoo veel graeven, met zulk eene menigte krygsvolk als hy noodig had. Deze versterking aengekomen zynde trok hy daer mede over den Rhyn, alwaer hy de Saxen en Sweven aenviel en versloeg. Hy nam met weynig wederstand alle hunne landen in, en trok van daer voord nae hoog Saxenland; maer hy ontmoette aldaer zoo veel tegenweêr, dat 'er acht jaeren verliepen eer hy het t'eenemael onder zyne heerschappye konde brengen. Vervolgens veroverde hy Denemerken, Pruyssen en Noorwegen, ja geheel Germanien; zoo dat
| |
| |
de inwoonders van alle deze landstreken den nek moesten buygen onder het jok der Belgen. Met een woord, hy bragt door zyne veroveringen zoo veel te wege, dat zyne heerschappye haer uytstrekte van d'eene zee tot de andere, en voord tot aen de appeninsche, pyreneesche en sarmatische bergen.
Naer dat Brunehuldis zyn ryk aldus verheerlykt, uytgebreyd en eenen volkomen vrede bezorgd had, maekte hy verscheyde nieuwe ordonnantien nopende het gebruyk der munten, maeten en gewigten, en verbood daer-en-boven geene offeranden te doen, dan alleen aen de goden der stad Belgis. Hier naer dede hy de wegen buyten de 7 poorten voord plaveyen, die door den koning Bavo uyt Phrygien begonst waeren, en voltrok meer andere begonste werken. De baen buyten de Mercuriuspoorte was de kortste, ten opzigte van den Occeaen, want zy eyndigde in de haeve van Gouda, naermaels aldus genoemd, gelyk Lucius schryft.
Voorders liet Brunehuldis de wapenen der stad Belgis en van zyn ryk maeken, waer naer hy zyne princen en heeren insgelyks elk bezondere wapenen beval aen te nemen, en die aen de poorten van hunne wooningen te slaen. Lucius is van gevoelen, dat alle de hedendaegsche wapenen met figuren van bosschen, afgedaeld zyn van de Belgen, want zy voerden zulke teekenen; alle de gene met figuren van gedierten, als leeuwen, beêren, enz. van de Hunnen of Hongaeren en Saxen: die met vogelen, als arenden, griffioenen, raeven, meêrlen, meeuwen, enz. van de Romeynen. Zulks moet verstaen worden van de wapenen die de aloude adelyke geslagten van regts-wege voeren, en niet aen de gene die verzonnen zyn.
Brunehuldis door ouderdom magteloos geworden zynde, maekte zynen uytersten wil. Hy benoemde zynen tweeden zoon, Bruno, (want den oudsten was verbrand tot eene offerande, gelyk hier vooren gezeyd is) om naer zyne dood het ryk te bestieren; den derden, Belgion, (van het eerste kinder-bed) maekte hy hertog van Trier, welke stad na hem
| |
| |
ook Belgis genoemd is; den vierden, Aganippus, benoemde hy tot koning der Allobrogen en Neustriaenen. Dezen vorst van de gemelde volkeren ontfangen wezende, bouwde in hun land eene nieuwe stad (nu Bellovacum), aen de welke hy den naem van Waelsch Belgis gaf; zoo dat 'er in het gebied der Belgen op eenen tyd dry steden Belgis genoemd waeren. D'eerste en aenzienelykste voerde dien naem zonder eenig by voegzel, al is het dat zommige die Belgis Togata of Armata genoemd hebben. Deze stad stond omtrent het eynde van Henegouw, eenige zeggen in Henegouw; andere beweêren dat zy gestaen heeft in het land van Aelst, ter plaets alwaer nu Velseke gelegen is. De andere, die haeren naem van den hertog Belgion ontfangen had, wierd Belgis Comata genoemd, om dat zy in Gallia Comata gelegen was. De derde was bekend onder den titel van Belgis Gallica. Zyne andere kinderen maekte Brunehuldis hertogen en princen van verscheyde landen die hy veroverd had; zoo nogtans dat zy alle onderworpen bleeven aen den vorst Bruno, die koning en opperpriester van groot Belgis was.
Alle dingen dus behoorlyk beschikt en vastgesteld hebbende, eyndigde den ouden koning zyn leven. Wanneer zyn dood lichaem, volgens het gebruyk van dien tyd, verbrand wierd voor het beeld van den afgod Bel (dat hy zelve in het midden der stad had doen opregten), lieten zig vrywillig mede verbranden meer dan 100 van de edelste van het land; het welk een afgrysselyk schouwspel was. Ten zelven tyde heerschte Salomon over geheel Israël.
|
|
Auteursrechtvrij