De historie van Belgis

[p. 4]

II Kapittel.

Van de goede Engelen, hunne diensten en weldaeden.

Den glorieuzen en eeuwigen Godt, (die wy met vreeze en beven, en met groote eerbiedigheyd behooren te noemen) heeft in het begin eene ontelbaere menigte goede Engelen of hemelsche Geesten geschaepen, van de welke eenen, gelyk wy lezen, zoo sterk was, dat hy, met den wil gods, 185 duyzend mannen versloeg in het leger van den koning Sennacherib, 4 Reg. 19, Isaïas 2, 72, Paral. 32. De oude plaetsen in den nedersten of ondersten choor de gemeyne Engelen, die men in het hebreeuwsch Malach, in het latyn Nuntios, en in het duydsch Boden noemd, om dat zy in het oud en nieuw Testament het bevel des Heeren, als boden of gezanten, met hun bragten. Zy worden ook Angeli geheeten, dat is boden, niet van natuer, maer van ampts-wegen; want zy zyn geesten zonder naem, persoon, plaets of tyd, gelyk Daniël zegt. Doch wanneer deze geesten met een aengenomen lichaem afgezonden worden, dan geeft men hun den naem van Angeli, of boden; waer by de dichters en schilders (aen de welke zulks toegelaeten is) de zelve in hunne vercieringen vleugelen geven, van wegens hunne snelle vlugt; gelyk ook de winden by de poëten en van David gezeyd worden vlerken te hebben.

Het ampt der Engelen van den ondersten choor, volgens de meyning van Dionysius, is, den mensch als zorgvuldige herders en bewaerders, tot de kennis Gods te brengen, hem te bewaeren voor alle aenstooten, en voor zoo veel als hy wild medewerken tot een goddelyk leven te leyden; en bezonderlyk zyn de Engelen gesteld om ons ten allen tyde te bewaeren en te bestieren, op dat zy ons zouden aenlokken tot het goed en aftrekken van 't kwaetd. Act. 12.

[p. 5]

Zy vermaeken ons, als medegezellen, op de wegen met geestelyke en lichaemelyke spyzen, op dat wy, vermoeyd zynde, niet zouden bezwyken, 3 Reg. 19; zy verdryven de duyvelen en booze geesten, Tob. 8; zy leeren ons in twyffelagtige zaeken den grond der waerheyd, waer door wy verzekerd worden, Daniël 10, 11; zy troosten ons in leed en treurigheyd, Gen. 16, Luc, 2, 24; zy geleyden ons op den weg, op dat wy niet zouden dolen, Tob. 5, Exod. 24; zy treuren en lyden mede, als wy in droefheyd zyn; en troosten ons, Jud. 2, Isaïas 24; zy staen ons getrouwelyk by, op dat wy niet vallen en verloren gaen, Isaïas 24; zy helpen ons tegen onze vyanden, op dat wy zouden verwinnen, en niet verwonnen worden, Gen. 24, Machab. ult. 2, Paral. 20; zy genezen onze wonden, op dat wy niet zouden sterven, Tob. 21; zy brengen ons onze zonden in de gedagten, op dat wy ons over de zelve zouden schaemen, Josuë, 2; zy verkondigen ons den wil Gods, op dat wy hem zouden volbrengen, Luc. 2; zy nemen alle hinderpaelen weg, op dat wy des te vryer, met een opregt hert en eene onbelemmerde conscientie Godt mogen dienen, Exod. 23; zy bezoeken ons in veelderhande manieren, en voorkomen menigvuldige ongelukken, op dat zy ons niet zouden hinderen, Isaïas 60; zy staen altyd in de tegenwoordigheyd Gods, wiens glorieus aenschyn zy zonder ophouden aenschouwen, Matth. 18, Luc. 12, Dan. 8; zy draegen ons gebed voor het aenschyn Gods, Job 33, Tob. 12; zy leyden ons tot Gods lof en liefde, Isaïas 6, Apoc. 5; zy worden met geene bezwaering des lichaems nog des vleesch bezwaerd, Luc. 24; zy nemen volgens hun behaegen, een lichaem aen dat bekwaem is tot hunnen dienst, en verdwynen met aflegging van het zelve, wanneer zy willen, Judic. 13; het aengenomen lichaem bestieren zy slegts als een schip, maer zy maeken het niet levendig: daerom, wanneer zy schynen te eten, zoo eten zy inderdaed niet, Tob. 12; en gelyk de hitte

[p. 6]

der zonne het water doet opdroogen en met geweld verteêrd, zonder dat zy daer nogtans iet van eet, of in haer ontfangt, alzoo doen de Engelen ook met de spyze.

De Engelen, of hemelsche Geesten, zoo Dionisius Ariopagita, discipel van Paulus, schryft, zyn in negen chooren onderscheyden, te weten: in dry opperste, dry midden- en dry onder-chooren. In de dry opperste woonen de Seraphinen, Cherubinen en Troonen: d'eerste zien en hebben agt op de goedheyd van Godt, de tweede op zyne almogendheyd, de derde op zyne gerechtigheyd. Den midden-choor vervat de heerschappyen, prinsdommen en magten: d'eerste oeffenen den dienst der Engelen, de tweede zien op de hoofden der volkeren, de derde verscheuren het geweld der duyvelen. In den ondersten choor of Hycrarchia, zyn de kragten, aerts-engelen en engelen: d'eerste doen mirakelen, de tweede beschikken groote zaeken en hoofd - handelingen, de derde draegen zorg en zyn het beschut der menschen. In d'eerste werkt Godt als eene kragt, in de tweede openbaerd hy zig als een licht, in de derde onderhoud en werkt hy als eenen levendigen adem en het leven aller dingen.