Logo DBNL
Psalmen Davidis (1566)

Psalmen Davidis

(1566)–Jan Utenhove–rechtenstatus Auteursrechtvrij

in Nederlandischer sangs-ryme


Vorige Volgende

Vermaninge an den Bruydegum ende Bruydt.

+ AEngesien den Eeluyden, echtluyden of gehuyweden, ghemeynlikes vele anuechtingen end cruycen ouerkomen, Hieruth kumpt edt, dat de heylige Eestandt, in deser wereldt van velen verachtet werdt: insunderheyt van allen den genen, die in onreynicheyt een profytich, sacht, ende gemackelick, + of oock een huychelisch heylich leuen soecken.

Auer op dat gy N. ende N. (die ghy hier den heylighen Eestandt onder tuychenisse der gantser Gemeynte anne-

men wilt) mit troiste in goeder toeuersicht der ghewisser hulpe Godes in allen uwen anstaen den anuechtingen ende cruycen, syn mochtet, so hoiret vth Godes wordt, + dat de Eestandt niet alleen sy eerlick, dan oock een godtlike tosamenuoiginge: die niet alleene, als hem wel behaeglick, van hem verordent, dan oock van hem selues, ouer de aller ierste Eeluyden, beleidet is ghewest: + die derhaluen ongetwifelt de Eeluyde seghenen ende hen bystaen wilt, ende alle hoereiagers ende eebrekers richten ende straffen.

Uorierst sult gy dan anmercken, hoe dat Godt almachtich van anbeginne der wereldt, eer de sunde was, in den Paradyse den Eestandt vorordent ende ingesettet heeft. Want na dien Godt de Heere, + allen dierten op erden eene medegade geschapen hadde, ward voor Adam geene hulpe gheuonden, die by hem ware: so liet Godt de Heere eenen vasten slaep op hem vallen, ende maeckte vth eener syner ribben eene vrouwe, Nemliken Eua: die bracht hy to hem, band se beide tosamen, dat sy een vleesch waren: ende

segende se.

Ten anderen sult gy mercken, ter anprysinge des heyligen godtliken Eestandes, dat denseluen niet alleene ghemeyne luyden, dan oock de allerhoighbegauesten, godsalighsten ende heylighsten op erden. Als nemliken Patriarcken, Propheten, hoige priesteren, Leuiten, koningen: + ia ten lesten oock de Apostelen Christi selues, mit velen godsalighen bischopen end kerckendieners langhe na gener tydt, gebruycket hebben.

Ten derden staet hier oock to denseluen an te mercken, welck een heilich dinck de Eestandt, na tuychnisse des heyligen Geestes in der heyliger Schrift, afbilde, Nemliken, die aller wonderbaerste, ende onbegrypelickste vereeniginge, die dar is tusschen den waren leuenden Sone Godes, ende syne opgenomen bruydt de Gemeynte, waruan onder velen anderen tuygen Godes, Paulus aldus spreckt, + Umme des willen sal de mensche verlaten vader ende moeder, ende syner vrouwen anhangen: ende sullen sy twee een vleesch syn. Die heymelicheyt is groit

ick segghe auer van Christo ende der Gemeynte.

+ Ten vierden sult gy hier anmercken dat oock de Sone Godes selues Christus de Heere, in Eestande (hoe wel dan noch niet eeliker wyse) heeft willen geboren werden: welcken hy oock na angeuangen ampte hem vandem vader opgelecht, mit syner tegenwordicheit weldaden, ende alleriersten mirakele, gants hoige vereeret heeft: + ende darmede gants klar bewesen, De Eestandt sy eerlick onder allen, ende dat hy den Eeluyden, + ia wan sy dat allerminst dencken (als in der veranderinge waters in wyn in der bruyloft to Cana, duydtliken angewesen is) syne noidige hulpe ende bystandt altydt bewysen wil: welcke hulpe men dan insunderheit verwachten sal, wan men in den Eestande godtsalichliken in der vrucht Godes ende na synen wille leuet. Welckes op dat by v geschien mochte, ende gy also in uwen noiden, Godes tegenwordige hulpe vinden mochtet, sult ghy mit allen vlyte waarnemen drye vorneemlike oirsaken ingesetteden Eestandes.

De ierste is, Dat sy een dem anderen mit aller trauwheit bystaen: + ende in allen dingen beide deses ende eewigen leuens, helpen ende vorderlick syn souden.

+ De anderde is, vthbreidinge menschliken geslachtes, daruth eene gemeinte Godes (die Godt recht kennede, eerede, ende na desen leuen mit hem warer salicheit genietede) ontstaen ende erhouden werden mochte, dat sy (noemliken) kinder vordtbrachten: + deselue in warer erkentenisse ende vruchte Godes van iungs onderrichteden, + dat sy mit denseluen, hier op erden eene Ghemeynte Godes waren, die na desen leuen den hemel vol maken mochten.

+ De derde oirsake is vth den ingheuallen verderue, dat ouer den mensche gekomen is (noemliken, de onordentlike lust ende brandt der onkuyscheit) op dat hy darteghen eene bequame arstedie ende medicine hadde: Waruan de heylige Paulus aldus leeret, + Um der hoererie willen (noemliken te mydene: want de aller kuyscheste Godt, wil alleene kuysche dieners hebben)

sal een ieder man syne eygene vrouwe hebben, ende eene iedere vrouwe hueren eigenen man. Ende wederumme, + Urouwe ende man sullen malckanderen niet verkorten, edt ware dan, dat dat geschege vth bewillinge, voor een tydt, wan sy vasten ende bidden moeten: + An welcke medicine na wille ende beuele Godes verbonden syn alle, die op huere tydt ghekomen, de gaue der kuyscheyt niet hebben, Wilt oock Godt schenden, + so wie den tempel Godes, syn lyf, verontreyniget ende schendet,

Dese drye oirsaken sult ghy mit vlyte ouerlegghen, op dat gy daruth rechten troist scheppen moget, in vwen Eestande, dar ghy v nu toe begeuet. Want hier hebbet ghy openbare tuychenisse. + De Eestandt sy een godtlike beroepinge, warinne ghy, + mit gherusteder conscientie, leuen ende Gode dienen moghet: welckes, op dat van v geschie, is oock vordan noidich, dat ghy beneuen den oirsaken ingesettedes Eestandes oock wetet, + Hoe sich een ieder uwer beiden, in desseluen angegangen Eestande dragen moet.

Uan dem manne leert vorierst den heylige Schrift, hy sy van godt ghesettet een hoift syner vrouwen, + dat hy deselue mit verstande, na synen vermogen, onderrichte, leyde troiste ende bescherme, ghelyck dat hoift dat lyf regiert: ia ghelyck als Christus, dat hooift der Gemeynte, de Gemeynte troistet, huer helpet ende bystaet.

+ Dar beneuen dat hy syne vrouwe lief hebben sal, als syn eygen lyf: ia als Christus syne Gemeinte gelieuet heeft. + Niet bitter tegen deselue syn, mer mit vernuft mit huer woinen ende se als een swack vaetken dragen ende eeren.

+ Ten anderen leert deselue heylige Schrift. Hoe dat God dem manne, ten gedenckteecken syner sunde ende valles opghelecht heeft, dat eten synes broides in sweete synes angesichtes. Wardoor een ieder man vermaent werdt, + deser godtliker beroepinge mit ernste na te komene, + dat hy mit trauwen arbeyde sich ende de syne in gerechticheyt ende mit eeren ernéere: oock darbeneuen hebbe, dat hy den noidtdurftighen mede deile. Item dat hy

oock syne geloiue in ghehorsamheyt Godes ende mit warer geduldt oeffene, versekert, dat de wyle Christus de Héere allen onsen kummer ende elende door syne ghenade in salicheyt verandert heeft, + hy oock door denseluen (die vm onsent willen bemoeyet geweest, ende onse smerten an synen lyue gedraghen heeft) na eynde synes arbeydes ende afghewasschen vermoeytheyt ende tranen, salighe ruste hebben sal.

+ Op ghelyckerwyse geeft oock deselue heylige Schrift, der vrouwen huere leere ende lesse. Noemliken, Sy sal hueren man lief hebben, éeren, vresen, ende hem, als hueren heere, in allen onderdanich syn: ghelyck als dat lyf dem hoifde ende de Ghemeynte Christo onderworpen is. Ghéene héerschappie ouer hueren man nemen: + mer in stilheyt syn. Want Godt heeft to Eua ghesproken, ende onder huerer persone to allen vrouwen, Dyn wille sal dynen manne onderworpen syn, ende hy sal dyn heere syn. + So sullen sy dan deser ordeninghe Godes niet wederstaen, mit bruycke of soeckinghe

eeniger héerschappie ouer huere mannen: mer volgen meer den beuele Godes ende den exempel heyliger vrouwen, + die op God huere hope ghehadt, ende hueren mannen onderdanich geweest syn: Ghelyck als Sara dem Abraham gehoorsam was, + ende hiete en hueren heere. Sullen oock darbeneuen hueren mannen in allem, wat redelick is, hulpsam syn, dat huysghesinne besorghen, + in aller tucht ende eerbarheyt sonder wereldtlicke pracht wandelen, ende anderen goed exempel der tucht geuen.

+ Ten anderen, Houdt oock deselue Schrift voor, de straffe die Godt den vrouwen, van weghen der sunden, die sy mit Eua huerer moeder, ghemeyn hebben, opghelecht heeft, Noemeliken de smerten in swangherheyt, gheborte der kinder ende opuoeden derseluen: Op dat sy darinne huere ghelouie ende ghehorsamheyt mit gheduldt voor God bewesen: op die versekeringhe, dat, de wyle Christus Iesus, door syne smerten (die hy oock voor huere sunden an synen lyue ghedragen heeft) + alle huere smerten gheheylighet heeft, sy eenmael van denseluen gants

ontslaghen, salichliken ende in eewigher vreuwde, by Godt, door syne ghenade in synen Sone Christo Iesu, leuen sullen.

Desen voorseden stucken altemale, sult ghy bruydegum ende bruydt mit groiten ernste nadencken, dat ghy daerna desen hoigheghepresen ende godtliken Eestandt, godtsalichliken in der vruchte Godes angaen, eerliken ende stichtliken beleuen, ende ten eynde salichliken voleynden moget. Hiertoe geue v Godt syne ghenade. Amen.

 

Daerna spreckt de Diener.

 

Nu wille wy v, na vwen versoeke, in den name des Heeren voor syner Ghemeynte, to samen spreken.

Affuraghe an den bruydegum.

+ Ghy N. bekent hier voor Godt ende syner heylighen Ghemeynte, dat ghy neempt voor vwe echte vrouwe ende bruydt N. teghenwoordich, welcker ghy ghelouet, ghy wilt se lief hebben, huer bystaen, se beschermen, versorghen ende trauwliken onderhouden, ghelyck als een rechtschapen ende trauwe man schuldich is

syner vrouwen, ende wilt mit huer leuen in heylicheyt ende éerbarheyt daertoe huer gheloiue ende trauwe houden in allen dinghen, na dem worde Godes: ende dat so langhe, tot dat v Godt ofte de doidt scheydet?

 

Antvvorde. Ia.


Vorige Volgende