Het Nieuvve Testament, dat is, Het nieuwe Verbond onzes Heeren Iesu Christi, Na der Grieckscher waerheyt in Nederlandsche sprake grondlick end trauwlick ouerghezett

Cap.xv.

1

ENd zommighe quamen hæraf van Iudéa, end leęrden de broeders: ^* Ten zy dat ghy besneden werdet ^‡ na der wijze Mosi, zo konnet ghy niet ⁺ zaligh werden.

* Gal.5.a.1

‡ Gen.17.b.10

+ Gr. beholden

2

Doe dan nu eęn oproer end gheęn kleyne disputacy Paulo end Barnabe ouerkommen was teghen ze, verordenden zy ^* dat Paulus end Barnabas end zommighe anderen wt hen, hénop reyßden na Hierusalem tot den Apostelen end Olderlinghen om dezer vraghen willen.

* Gal.2.a.1

3

Zo wurden zy van der Ghemeynte

[p. 229v]

hén beleydt, end reyßden door Phenicen end Samarien, end vertelden de bekeęring der Heydenen, end maeckten groote vrœghde allen den broederen.

4

Doe zy auer quamen tot Hierusalem, wurden zy entfanghen van der Ghemeynte, end den Apostelen, end den Olderlinghen: ⁺ end zy verkondighden alles wat God mit hen ghedaen hadde.

+ B

5

Doe stonden zommighe op van der Phariséeren secten die gheloouigh gheworden waren, end zeyden, Men moet ze besnijden, end ghebieden te holden de Wet Mosi.

6

Auer de Apostels end de Olderlinghen quamen te hoop, van dezer rede te mærcken.

7

Doe zick auer nu veel vraghens verhief, stond Petrus op, end zeyde tot hen: ^* Ghy mannen broeders, ghy wetet dat God ouer langhe daghen onder ons [my] verkoren heeft, dat door mynen mond de Heydens het word des Euangeliums hoorden end gheloofden.

* Act.10.c.20 end .11.b.12

8

End ^* de hertkenner God ^‡ betuyghde ze, end gaf hen den heylighen Gheęst, ghelijckerwijß oock ons.

* 1.Par.28.b.9 end .29.d.17 Psal.7.c.10 Iere.11.d.20 end .17.b.10 end .20.b.12

‡ Act.10.d.28 end .19.a.6

9

^* End maeckte oock gheęn onderscheyd tusschen ons end hen, ^‡ dewijl hy hœre herten reynighde door het ghelooue.

* Act.11.c.17

‡ Act.10.g.43

10

Wat verzoucket ghy dan nu God, ^* mit oplegghen des iocks op der leęriongheren neck, ⁺ welck noch onze Uaders noch wy hebben konnen draghen?

* Matt.23.a.3

+ C

11

^‡ Mer wy gheloouen door de ghenade des Heęren Iesu Christi zaligh te

‡ ephe.2.b.4.7 Tit.3.b.4

[p. 230r]

werden, ghelijckerwijß oock zy.

12

Doe zweegh de gansche menighte still, end hoorden Barnabam end Paulum vertellen, wat teękens end zeldßame wonderheyden God door ze ghedaen hadde onder den Heydenen.

13

Daerna auer als zy still zweghen, andwordde Iacobus, end zeyde: Ghy mannen broeders, hooret my an:

14

Symeon heeft vertelt hoe God eęrst bezocht heeft an te nemen eęn volck wt den Heydenen tot zynem name,

15

End hier mede stemmen de worden der Propheten, ghelijckerwijß gheschreuen is:

16

^* Daerna zal ick wederkeęren, end zal weder opbauwen de Hutte Dauids die veruallen is, end hœre veruallinghen door ondergrauen gheschiedt, zal ick weder opmaken, end zal ze oprichten:

* Amos.9.c.11

17

⁺Op dat wat ouerigh is van den menschen, na dem Heęre vraghe, end alle Heydens ouer welcke myne naem angheropen is, zegt de Heęr die dit alles doet.

+ D

18

Gode zijn alle zyne wercken bekent van ęewigheyt hær.

19

Daerom besluyte ick dat men den, die wt den Heydenen tot Gode zick bekeęren, gheęn verstooring andoe:

20

Mer dat men hen schrijue, dat zy zick entholden van ^* den besmettinghen der afgoden, ^‡ end van hoerery, end van versmachtdem, ^* end vam bloede.

* Exod.20.a.3

‡ .1.thes.4.a.3

* Gene.9.a.4 Leui.17.d.14

21

Want Moses heeft van olden tijden hær in allen steden die hem prediken, end

[p. 230v]

werdt op alle Sabbathen in den Synagoghen ghelezen.

22

Doe dochte het den Apostelen end den Olderlinghen zampt der ganscher Ghemeynte goed zijn [zommighe] mannen wt hen verkozen, mit Paulo end Barnaba te zenden na Antiochien, [naemlick] Iudam, toeghenaemt Barsabas, end Silam: ⁺ welcke voorneemlicke mannen waren onder den broederen, end schreuen door hœr hand alzo:

+ E

23

De Apostels, end de Olderlinghen, end de broeders, den broederen wt den Heydenen die in Antiochien end Syrien end Cilicien zijn, zaligheyt.

24

Dewijl wy ghehoort hebben ^* dat zommighe wt ons hénwt ghegaen zijn, end hebben v mit worden beroert, end uwe zielen verstoort, end zegghen dat ghy moetet besneden werden end de Wet onderholden, welcken wy het niet beuolen hadden:

* Gala.2.a.4

25

Zo heeft het ons, eęnmoedighlick vergadert, goed ghedocht wtuerkorene mannen tot v te zenden, mit onzen gheliefden Barnaba end Paulo,

26

Welcke menschen zijn ^* die hœre zielen hén ghegheuen hebben vœr den naem onzes Heęren Iesu Christi.

* Act.13.g.50 end .14.c.18

27

Zo hebben wy wtghezonden Iudam end Silam, welcke v oock zelue mit worden t’zelue verkondighen zullen.

28

Want het heeft goed ghedocht dem heylighen Gheęst end ons, v niet meęr last op te legghen, dan deze noodwendighe stucken: [naemlick,]

[p. 231r]

29

⁺Dat ghy v entholdet ^* van afgoden offer, ^‡ end vam bloede, end vam versmachtden, ^* end van hoerery: van welcken zo ghy v entholdet, doet ghy wel. Blijuet stærck.

+ F

* Exod.20.a.3 Zacha.9.b.7

‡ Gene.9.a.4 Leui.17.d.14

* 1.thes.4.a.3

30

Doe nu deze hén ghezonden waren, quamen zy tot Antiochien, end verzamelden de menighte, end gauen den brief ouer.

31

Doe zy auer den ghelezen hadden, verblijdden zy zick der vertroosting.

32

End Iudas end Silas die oock zelue Propheten waren, vermaenden de broeders mit velen worden, end verstærckten ze.

33

Doe zy auer eęn tijd lang [aldaer] vertouft hadden, wurden zy van den broederen mit vrede hén ghelaten tot den Apostelen.

34

Het docht auer Sile goed daer te blijuen.

35

Paulus auer end Barnabas hadden hœren wandel in Antiochia, ⁺ leęrden end euangelizeerden het word des Heęren zampt oock velen anderen.

+ G

36

Na zommighen daghen auer zeyde Paulus tot Barnaba: Latet ons nu wederkeęren, end onze broeders ouerzien door alle steden, in welcken wy des Heęren word verkondight hebben, hoe zy zick hebben.

37

Barnabas auer ried dat zy Ioannem die dar hiet ^* Marcus, medenamen.

* Colos.4.b.10 2.tim.4.c.11 Philem.d.23

38

Paulus auer achtde’t onbillick te zijn, dat zy den mede namen ^‡ die van hen afgheweken ware in Pamphylia, end was

‡ Act.13.b.13

[p. 231v]

niet mit hen ghegaen tot dem wercke.

39

Zo ward dar nu eęn schærpe twisting, alzo dat de eęn van dem anderen aftoogh: end dat Barnabas Marcum mit zick nam end op Cypren scheepte.

40

Paulus auer kooß tot zick Silam, end reyßde hén der ghenaden Godes beuolen van den broederen.

41

End doorwandelde Syrien end Cilicien, end verstærckte de Ghemeynten.