Het Nieuvve Testament, dat is, Het nieuwe Verbond onzes Heeren Iesu Christi, Na der Grieckscher waerheyt in Nederlandsche sprake grondlick end trauwlick ouerghezett

Cap.iiij.

1

DE wijle zy auer tot dem volcke spraken, quamen hen an de Ouerpriesters end de Ouerheyt des tempels end de Sadducéers,

2

Welcke het zeęr bemoeyde dat zy het volck leęrden, end verkondighden in dem name Iesu de opstanding van den dooden.

3

End sloughen de handen an ze, end zettden ze in ⁺ gheuangheniß tot op den anderen dagh: want het was nu auend.

+ Gr. bewaerniß

4

Auer vele onder den, die het word ghehoort hadden, gheloofden: end het ghetall de mannen ward by vijf duyzend.

5

Het gheschiedde auer des anderen daghs, dat zick verzamelden hœre Ouersten end Olderlinghen end Schriftgheleęrden te Hierusalem,

6

End Annas de Ouerpriester, end Caiaphas, end Ioannes, end Alexander, end zo vele als’er waren van dem Ouerpriesterlicken gheslæchte:

7

⁺End stelden ze in’t midden, end vraeghden ze: ^* Wt wat macht, of in wat name hebbet ghy dit ghedaen?

+ B

* Exod.2.b.14 Matt.21.b.23 Act.7.c.27

8

Alsdan Petrus voll des heylighen Gheęsts, zeyde tot hen: Ghy Ouersten des volcks, end ghy Olderlinghen Israels,

9

Werden wy huyden onderuraeght ouer der weldaad an eęnem krancken mensche, waer door hy ghezond ghemaeckt zy:

10

Zo zy v allen end allem den volcke Israels kond ghedaen, ^* dat door den naem Iesu Christi des Nazareners, welcken ghy ghecruycight hebbet, den God van

* Act.3.a.6

[p. 206r]

den dooden opgheweckt heeft, door dezen staet deze voor v hier ghezond.

11

^* Deze is de steęn die van v timmerluyden vœr niets gheacht is, die tot eęn houckhoofdsteęn gheworden is.

* Psal.118.c.22 Esa.28.d.16 mat.21.d 42 Mar.12.a.10 Luc.20.c.17 Rom.9.g.33 1.Petr.2.b.7

12

Dar is oock in gheęnem anderen zaligheyt: ^‡ want dar is oock gheęn ander naem onder dem hemel den menschen ghegheuen, waerin wy zaligh moeten werden.

‡ Matt.1.d.21 Act.10.g 43

13

⁺Doe zy auer schauwden het vrijwtspreken Petri end Ioannis, end beuonden dat het ongheleęrde end slechte menschen waren, verwonderden zy zick, end kenden ze wel dat zy mit Iesu gheweeßt waren.

+ C

14

Doe zy auer zaghen den mensch die ghezond ghemaeckt was, by hen staen, zo hadden zy niets daerteghen te zegghen.

15

Doe hieten zy ze hénwt gaen wt dem raad, end handelden mit malckanderen,

16

End zeyden: ^* Wat zullen wy dezen menschen doen? want ghewißlick eęn bekend teęken is door ze ghedaen, welck openbaer is allen die te Hierusalem wonen, end wy konnen’s niet loochenen.

* Ioan.11.f.47

17

Mer op dat het niet meęr verbreydt werde onder het volck, latet ons ze schærplick bedreyghen, ⁺ dat zy voordan gheęnem mensche van dezem name meęr spreken.

+ D

18

End zy riepen ze, end gheboden hen, dat zy gheénßins kicken noch leęren zolden in dem name Iesu.

19

Petrus auer end Ioannes andwordden end zeyden tot hen: ^* Richtet ghy,

* Act.5.e.30

[p. 206v]

of het voor Gode recht zy, v meęr te hooren dan God.

20

Want wy konnen niet laten dat wy niet spreken zolden wat wy ghezien end ghehoort hebben.

21

Auer zy bedreyghden ze schærplick, end lieten ze hén gaen, dewijl zy niets vonden hoe zy ze pijnighen zolden, om des volcks willen: want zy prezen alle God ouer dem ^* dat dar gheschiedt was.

* Act.3.a.7

22

⁺Want de mensch was ouer viertigh iaren old, an welckem dit teęken der ghezondmaking gheschiedt was.

+ E

23

Als zy auer entslaghen waren, quamen zy ^* tot den hœren, end verkondighden alles wat de Ouerpriesters end de Olderlinghen tot hen ghezegt hadden.

* Act.12.c.12

24

Doe zy auer dit hoorden, hieuen zy eęnmoedighlick eęn stemm op tot Gode, end zeyden: Heęr, du bist de God die hemel end ærde end de zeę, end alles wat daerin is, ghemaeckt hebst:

25

Die door den mond Dauids dijns knechts ghezegt hebst, ^* Waeromm hebben zick ⁺ opgheporret de Heydens, end de volcken ijdele dinghen ouerdacht?

* Psal.2.a.1

+ Mit.rumoor opghemaeckt

26

De kœninghen der ærden hebben t’zamen ghestaen, end de ouersten zijn t’zamen ouer eęn kommen teghen den Heęre end teghen zynen Ghezalfden.

27

^* Want waerachtlick hebben zick verzamelt teghen dijn heyligh kind Iesum den du ghezalft hebst, oock Herodes end Pontius Pilatus mit den Heydenen end den volcken Israels: ⁺

* Psal.2.a.2 Matt 26.a.3 Marc.14.a.1 Luc.22.a.2 Ioan.11.f.47

+ F

28

Te doen alles wat dijn hand end

[p. 207r]

dyne raad te voren besloten had te gheschiehen.

29

End nu Heęr, zie an hœre dreyghinghen, ^* end gheef dynen dienstknechten, mit aller vrijmoedigheyt wt te spreken dijn word:

* Ephes.6.d.19

30

^* In’t wtstrecken dyner hand ter ghezondmakinghe, end in’t gheschiehen der teękenen end zeldßamen wonderheyden door den naem dijns heylighen kinds Iesu.

* Marc.16.c.15

31

^* End doe zy ghebeden hadden, beweeghde zick de plaetß daer zy verzamelt waren: end zy wurden alle des heylighen Gheęstes voll, end spraken het word Godes mit vrijmoedigheyt.

* Act.16.e.25

32

^* Der menighten auer der gheloouighen was eęn hert end eęn ziel: oock zeyde niemand dat zyner hauen iet zijn eyghen ware, mer het was hen alles gemeyn.

* Act.2.g.44 1.Pet.3.b.8

33

⁺End mit grooter kracht gauen de Apostels tuyghniß van der opstandinghe des Heęren Iesu, end dar was groote ghenade by hen allen.

+ G

34

Dar was oock niemand onder hen die ghebreck hadde. Want zo vele als’er ackers bezaten, of huyzen hadden, die verkochten zy, end brachten den kooploon des verkochten goeds, end leyden en an der Apostelen voeten.

35

^* Dar ward auer eęnem ieghelicken wtghedeęlt na dem hy nood hadde.

* Esa.58.b.7 Tob.1.c.20

36

Ioses auer van den Apostelen toeghenaemt Barnabas (welck wtghelegt werdt eęn zoon der troosting) eęn Leuijt, wt Cypro gheboortigh,

37

Deze had eęnen acker end verkocht en,

[p. 207v]

end bracht het gheld, end leyde’t an der Apostelen voeten.