Het Nieuvve Testament, dat is, Het nieuwe Verbond onzes Heeren Iesu Christi, Na der Grieckscher waerheyt in Nederlandsche sprake grondlick end trauwlick ouerghezett

Cap.xij.

1

⁺ ZEß daghen dan voor dem Pascha quam Iesus tot Bethanien, daer Lazarus de gestoruene was, welcken hy opgheweckt had van den dooden.

+ Matt.26.a.6 Marc.14.a.3 Luc.7.f.37 Ioan.11.a.2

2

Aldaer auer maeckten zy hem eęn auendmael, end Martha diende: Lazarus auer was der eęn, die mit hem ⁺ anzaten.

+ Gr. anlaghen.

3

Doe nam Maria eęn pond ⁺ ongheualschter kostlicker nardenzaluen, end zalfde de voeten Iesu, end drooghde mit hœrem hare zyne voeten: Het huyß auer ward voll van dem rœck der zaluen.

+ of spieckscher

4

Zo zegt zyner leęriongheren eęn Iudas Iscarioth Simons [zoon], die en verraden zolde:

5

Waerom is deze zalue niet verkocht om dry honderd penninghen, end den armen ghegheuen?

6

Dit auer zeyde hy, niet dat hy der armen eęnighe acht hadde, mer om dat hy eęn dief was ^* end had den buydel, end drough wat dar ghegheuen ward.

* Ioan.13.c.29

7

Zo zeyde Iesus, Laet ze ghewerden: dit heeft zy bewaert tot dem daghe myner begraefnissen.

8

Want de armen hebbet ghy altijd by

[p. 181v]

v, my auer hebbet ghy niet altijd.

9

Doe vernam eęn groote menighte der Iœden dat hy aldaer was, end quamen niet om Iesu willen alleęnlick, mer oock op dat zy Lazarum zaghen, ^* welcken hy van den dooden opgheweckt had.

* Ioan.11.f.44

10

Auer de Ouerpriesters hielden raad dat zy oock Lazarum doodden.

11

Want om zynent willen ghinghen menighe Iœden hén, end gheloofden in Iesum.

12

^* Des anderen daghs hoorde eęn groote schare, die op het feęst kommen was, dat Iesus quam na Hierusalem,

* Mat.21.a.8 Marc.11.a.8 Luc.19.f.36

13

End namen palmtacken, end ghinghen hénwt hem enteghen, end riepen, Hosanna: ^* Gheprezen zy, die dar kommt in dem name des Heęren, de kœningk Israels.

* Psal.118.d.26

14

Iesus auer vand eęn ezelken, end zat daerop, ghelijckerwijß gheschreuen is:

15

^+* Ureęß dy niet, dochter Sion, zie, dijn kœningk kommt, zittende op eęnem ezelinnen vœlen.

+ C

* Esa.26.d.11 Zach.9.b.9

16

Zulcks auer bekenden zyne leęrionghers eęrstlick niet: mer als Iesus eęrlick ghemaeckt was, doe ghedachten zy daeran, dat dit van hem gheschreuen ware, end dat zy hem zulcks ghedaen hadden.

17

De schare dan die mit hem was, doe hy Lazarum wt dem grafsteęn riep, end hem van den dooden opweckte, gaf hem tuyghniß.

[p. 182r]

18

Daerom ghingk hem oock de schare enteghen, om dat zy hoorde, hy hadde zulck teęken ghedaen.

19

Zo zeyden de Phariséers onder malckanderen: ^* Ziet ghy niet dat ghy niets voorderet? Zie, de [gansche] wæreld loopt hem na.

* Ioan.11.f 47

20

Dar waren auer zommighe Griecken onder den ^* die hénop ghegaen waren, dat zy anbaden op het feęst:

* Act.8.e.26

21

Deze dan ghinghen tot Philippo, ^* welcker van Bethsaida Galilée was, end baden hem, end zeyden: Heęr, wy begæren Iesum te zien.

* Ioan.1.f.44

22

⁺Philippus komt end zegt het Andrée: end Andreas end Philippus zegghen’t voordan Iesu.

+ D

23

Iesus auer andwordde hen, end zeyde: De vre is kommen ^* dat des menschen Zoon verklaert werde.

* Ioan.13.d.32 end .17.a.2

24

Amen amen ick zeg v ^‡ ten zy dat het tarwenkorn in de ærde valle end verstærue, zo blijft het alleęn: zo het auer verstærft, zo bringt het menighe vrucht voord.

‡ 1.Cor 15.e.36

25

^* Wie zijn ziel lief heeft, die zal ze verliezen: end wie zijn ziel in dezer wæreld haatt, die zal ze beholden ten eęwighen leuen.

* Matt.10.d.39 end .16.d.25 Marc.8.d.34 Luc.9.c.24 end .17.g.33

26

Zo my iemand dient, die volghe my na: ^‡ end waer ick bin, daer zal oock mijn dienaer zijn. End zo iemand my dient, den zal de Uader eęren.

‡ Ioan.14.a.3 end .17.d.24

27

^* Nu is mijn ziel beroert, end wat zal ick zegghen? Uader, behold my wt dezer vre: doch hierom bin ick in de-

* Matt.26.d.37 Mar.14.d.34 Lu.22.e.44

[p. 182v]

ze vre kommen.

28

Uader, verklaer dynen naem. Zo quam dar eęn stemm wt dem hemel: Oock heb ick en verklaert, end zal en weder verklaren.

29

⁺Zo zeyde de schare die dar stond end toehoorde, dar ware eęn donder gheschiedt. Anderen zeyden: Eęn Enghel heeft hem ghesproken.

+ E

30

Iesus andwordde end zeyde: ^* Deze stemm is niet om mynent willen gheschiedt, mer om uwent willen.

* Ioan.11.e.42

31

^‡ Nu is het gherichte ouer deze wæreld: ^* nu zal de vorst dezer wæreld hénwt gheworpen werden.

‡ Ioan.16.b.11 Colos.2.c.15

* Ioan.14.d.30

32

^‡ End ick, wanneęr ick verhooght werde van der ærden, zo zal ick ⁺ alle [menschen] tot my zeluen trecken.

‡ Num.21.c.9 2.reg.18.a.4 Ioan.3.b.14 end .8.d.28

+ anders. alle dingk

33

(Dit auer zeyde hy te beteękenen mit wat dood hy stæruen zolde.)

34

De schare andwordde hem: Wy hebben ghehoort wt der Wet ^* dat de Ghezalfde in eęwigheyt blijft: end hoe zegst du dat des menschen Zoon verhooght moet werden? Wie is deze s’menschen Zoon?

* 2.Sa.7.c.16 1.par.22.c.10 Psal.45.b.7 end .89.e.36 end .110.b.4 Esa.9.b.7 Iere.23.b.6 Ezec.37.g.26 Dan.3.g.33. end 7.d.14.g.27 Miche.4.b.7 Hebr.1.c.8

35

Zo zeyde Iesus tot hen: Noch eęn kleyne tijd is het ^‡ licht by v: ^* wandelet de wijle ghy het licht hebbet, op dat v gheęn duysterniß beuanghe. End wie in der duysternisse wandelt, die weet niet waer hy hén gaet.

‡ Ioan.1.a.9 end .8.b.12. end 9.a.5. end .12.g 48

* Iere.13.c.16 Ephe.5.b.8 1.Thes.5.a.4

36

⁺De wijle ghy het licht hebbet, gheloouet in het licht, op dat ghy des lichts kinders zijt. Zulcks sprack Iesus, end ghingk hénwegh, end verbargh

+ F

[p. 183r]

zick voor hen.

37

Hoewel auer hy zo vele teękens voor hen ghedaen hadde, zo gheloofden zy niet in hem:

38

Op dat veruult wurde de sprœck Esaie des Propheten, die hy ghezegt heeft: ^* Heęr, wie heeft ghelooft onzer ⁺ rede, end wem is de arm des Heęren ontdeckt?

* Esa.53.a.1 Rom.10 c.16

+ ghehoore

39

Daerom konden zy niet gheloouen, want Esaias heeft weder ghezegt:

40

^* Hy heeft hœre ooghen verblendt, end heeft hœr hert verhardt: op dat zy mit den ooghen niet ziehen end mit dem herten niet verstaen, end bekeęrt werden, end dat ick ze ghezond maeckte.

* Esa.6 c 9 Ezech.12.a.2 Matt.13 b.14 Marc 4.b.12 Luc.8.b.10 Act.28.f.26 Rom.11.a.8

41

Zulcks zeyde Esaias, doe hy zijn heęrlicheyt zagh, end sprack van hem.

42

^‡ Nochtans zo gheloofden dar oock vele wt den ouersten in hem: auer om der Phariséeren willen beleden zy’t niet, ^* op dat zy niet wt der Synagoghe afghezondert wurden.

‡ Ioan.7.b.13 g.48

* Ioan.9.d.22

43

^+* Want zy hadden lieuer de eęre by den menschen, dan de eęre by Gode.

+ G

* Ioan.5.g.44

44

Iesus auer riep, end zeyde: Wie in my ghelooft, die ghelooft niet in my, mer in den, die my ghezonden heeft.

45

^* End wie my ziet, die ziet den, die my ghezonden heeft.

* Ioan.10.e.30 end .14.b.9

46

^‡ Ick die dar eęn licht bin, bin in de wæreld kommen, op dat zo wie in my ghelooft, niet in der duysternisse blijue.

‡ Ioan.1.a.9. end 8.b.12. end .9.a 5. end .12.e.35 Esa.42.b.6 end .49.b.6 Act.13.g.47

47

End zo iemand myne worden hooret, end gheloouet niet, den richte ick niet. ^* Want ick bin niet kommen dat

* Ioan.3.b.17 end .9.g.39

[p. 183v]

ick de wæreld richte, mer dat ick de wæreld zaligh make.

48

^* Wie my verwærpt, end neemt myne worden niet an, die heeft eęnen die en richt: het word dat ick ghesproken heb, dat zal en richten ten wtersten daghe.

* Ioan.3.c.18 end .8.c.24

49

^* Want ick heb niet van my zeluen ghesproken, mer de Uader die my ghezonden heeft, die heeft my eęn ghebod ghegheuen wat ick zegghen end wat ick spreken zal.

* Deut.18.d.18 Ioan.3.b.11 end .5.d.20 end .7.b.16 end .8.d.28 end .14.b.10 d.24. end .16 b.13

50

End ick weet dat zijn ghebod eęn eęwigh leuen is. Wat ick dan spreke, dat spreke ick ghelijckerwijß my de Uader ghezegt heeft.