Het Nieuvve Testament, dat is, Het nieuwe Verbond onzes Heeren Iesu Christi, Na der Grieckscher waerheyt in Nederlandsche sprake grondlick end trauwlick ouerghezett

Cap.xij.

1

⁺ DOe nu eęn schare mit tien duyzenden t’zamen zick te hoop ghezamelt had, alzo dat zy malckanderen vertraden, begann hy te zegghen tot zynen leęriongheren, ten eęrsten, Hoedet v voor dem heuel der Phariséeren, welcker is huychelry.

+ Matt.16.a.5 Marc.8.b.14

2

^* Dar is auer niet bedeckt, dat niet ontdeckt zal werden: noch niet verholen, dat niet bekennt zal werden.

* Matt.10.c.26 Marc.4.c.21 Luc.8.c.17 Iob.12.c.22

3

Daerom all wat ghy in duysternisse ghezegt hebbet, dat zal in dem lichte ghehoort werden: end wat ghy in d’oor ghesproken hebbet in den binnenkameren, dat zal ghepredickt werden op den daken

4

Ick zeg v auer myne vrienden: ^* Ureęzet niet voor den die het lijf dooden, end daerna niet hebben dat zy meęr doen.

* Matt.10.c.28 Esa.51.c.7 Iere.1.b.8 4.Esd.15.a.3

5

Ick zal v auer toonen, voor wem ghy vreęzen zullet. Uręezet den, die wanneęr hy ghedoodt heeft, macht heeft te wærpen in de hell: Ia ick zeg v, Ureęzet voor dezem.

6

^* Werden niet vijf muschkens verkocht om tweę penningskens, end voor Gode werdt der zeluen niet eęn vergheten?

* Matt.10.c.29

7

^* Ia oock zijn de haren uwes hoofds alle ghetelt. Daerom vreęzet niet, ghy gaet vele muschkens te bouen.

* 1.sa.14.g.45 2.Sa.14.c.11 1.Reg.1.g.52 Luc.21.d.16

8

^+‡ Ick zeg v auer: Zo wie my belijdet voor den menschen, den zal oock des menschen Zoon belijden voor den Enghelen Godes.

+ B

‡ Mat.10.d.32

9

^* Wie auer my verloochent voor den menschen, die zal oock verloochent wer-

* Marc.8.d.38 Luc.9.d.29 2.tim.2.b.12 1.Ioa.2.d.23

[p. 126r]

den voor den Enghelen Godes.

10

^‡ End zo wie eęn word spreeckt teghen des menschen Zoon, dem zal het quijtghelaten werden: ^* wie auer ghelastert zal hebben teghen den heilighen Gheęst, dem zal het niet quijtghelaten werden.

‡ Matt.12.c.31 Marc.3.d.28 1.Sa.2.e.25

* 1.Ioa.5.d.16 Num.15.c.30

11

^‡ Auer wanneęr zy v leyden zullen in de Synagoghen end voor de Ouerheyden end de Machten, zo bekommeret v niet, hoe, of wat ghy verandworden, of wat ghy spreken zullet:

‡ Mat.10.b.19 Marc.13.b.11 Luc.21.c.11

12

Want de heylighe Gheęst zal v ter zeluer vren leęren, wat noodigh zy te spreken.

13

Dar zeyde auer eęn wt der scharen tot hem: Leęrmeęster, zeg mynem broeder dat hy mit my het ærfgoed deęle.

14

Hy auer zeyde tot hem: Mensch, wie heeft my tot richter of verdeęler ouer v ghezett?

15

End zeyde tot hen: Ziet toe, end hoedet v voor der ghierigheyt: ^* want niemands leuen bestaet in der oueruloedigheyt zyner goederen die hy bezitt.

* 1.Tim.6.d.17

16

Hy zeyde auer tot hen eęn verghelijcking, end sprack: ⁺ Eęns rijcken menschen acker bracht wel voord.

+ C

17

End hy ouerdacht by hem zeluen, end zeyde: Wat zal ick doen? want ick heb niet waer ick myne vruchten hén zamele.

18

End zeyde: Dit zal ick doen, Ick zal myne schueren afbreken, end grooter bauwen: end zal daerin zamelen alle myne ghewassene vruchten, end myne goeders.

19

End ick zal zegghen tot myner zielen: ^* Ziel, du hebst vele goeders op-

* Eccle.11.c.19

[p. 126v]

ghelegt vœr velen iaren: rust, eet, drinck, zy vroylick

20

Auer God zeyde tot hem: ^* Du dwaeß, in dezer nacht zal men dijn ziel van dy eyschen: ^‡ wiens auer zal het zijn dat du bereydt hebst?

* Ier.17.b.11 Psal.52.b.7

‡ Psal.39.b.7

21

Alzo [gaet het dem] die vœr hem zeluen schatt oplegt, end is niet rijck in Gode.

22

End hy zeyde tot zynen leęriongheren: ^* Daerom zeg ick v, zijt niet bekommert vœr uwe ziele, wat ghy eten zullet, noch vœr het lijf, waermede ghy bekleędt zullet werden.

* Matt.6.c.25 Psal.55.b.23 Philip.4.a.6 1.Tim.6.b.8 1.Pet.5.c.7

23

De ziel is meęr dan de spijß, end het lijf [meęr] dan het kleęd.

24

^* Bemærcket de rauen: want zy zayen niet, noch mayen niet, welcke noch kelder noch schuere hebben, end God voedt ze: hoe veel meęr gaet ghy de voghels te bouen?

* Iob.39.a.3 Psal.147.b.9

25

^+* Wie is auer onder v, die mit zyner bekommeringhe kann tot zyner lengden eęn cubitmate toedoen?

+ D

* Mat.6.d.27

26

Uermoghet ghy dan niet ia het minste, waerom bekommeret ghy v vœr de andere dinghen?

27

Bemærcket de lilien hoe zy wassen: zy arbeyden niet noch spinnen niet: ick zeg v auer dat oock Salomon in aller zyner heęrlicheyt niet bekleędt ward, als dezer eęn.

28

Zo auer God het graß, dat huyden op dem velde staet end morgen in eęnen ouen gheworpen werdt, alzo bekleędt, hoe veel meęr v, ghy kleyngheloouighen?

29

End ghy, vraghet niet wat ghy eten

[p. 127r]

zullet, of wat ghy drincken zullet, end beangstighet v niet ouer hooghen dinghen [des luchts]:

30

Want na zulcken allen trachten de Heydens in der wæreld: auer uwe Uader weet dat ghy deß behouuet.

31

^* Doch zoucket meęr het kœningkrijck Godes, end dit alles zal v toeghelegt werden.

* 1.Reg.3.b.13 Psal.37.e.25 Sap.7.b.11

32

Ureęß dy niet, du kleyn kuddeken: want het is uwes Uaders welgheuallen v het kœningkrijck te gheuen.

33

^* Uerkoopet uwe hauen, end gheuet ⁺ aelmoessen: ^‡ Maket v buydels die niet verolderen, ⁺ eęnen onentbrekelicken schatt in den hemelen: daer gheęn dief toekommt, end gheęn motte verdærft.

* Matt.19.c.21 Luc.16.c.9

+ Gr. barmhertigheyt:

‡ Matt.6.c.19 1.Tim.6.c.19

+ E

34

Want waer uwe schatt is, daer zal oock uwe hert zijn.

35

^* Latet uwe lenden opghegordt zijn, end ⁺ uwe kærssen bernen.

* Ephe.6.c.14 1.Petr.1.c.13

+ Gr. de kærsssen

36

End ghy, [zijt] ghelijck den menschen, die dar wachten op hœren Heęre, wanneęr hy van der bruyloft opbreke: op dat wanneęr hy kommt end kloppet, zy hem van stonden an openen.

37

Gheluckzaligh zijn die dienstknechten, welcke de heęr wanneęr hy kommt, waken vindet: Amen ick zeg v, hy zal zick opgorden, end zal ze doen ⁺ anzitten, end ouergaende, zal hen dienen.

+ Gr. anleenen

38

End zo hy kommt in der anderer wake, end in der derder wake, end vindt ze alzo, gheluckzaligh zijn die dienstknechten.

39

^* Wetet auer dit, wenn de huyßheęr wiste in welcker vren de dief quame, zo

* mat.24.d.43 2.Thes.5.a.1 2.Petr.3.c.10 Apoc.3.a.3 end .16.c.15

[p. 127v]

waeckte hy ghewißlick, end liete zijn huyß niet doorgrauen.

40

^‡ Daerom zijt oock ghy bereyd: want des menschen Zoon zal kommen, welcker vre ghy niet meynet.

‡ Matt.24 d.44 end .25.a.13 Marc.13.d.33 Luc.21.g.33 1.Thes.5.a.6

41

Petrus auer zeyde tot hem: Heęr, zegst du tot ons deze verghelijcking, of oock tot allen?

42

^* De Heęr auer zeyde: Wie is doch eęn ghetrauw end klouckzinnigh huyßregeerder, ⁺ welcken de Heęr zetten zal ouer zyne dienstboden, dat hy [hen] ter bequamer tijd de behoorlicke kostmaat gheue?

* Mart.24.d.45 end .25.b.21 1.Cor.4.a.2

+ F

43

Gheluckzaligh is die dienstknecht, welcken zijn heęr vindet alzo doen, wanneęr hy kommt.

44

Waerlick ick zeg v, hy zal hem ouer alle zyne hauen zetten.

45

Zo auer de zelue dienstknecht in zynem herten zegghet, Mijn heęr vertouft te kommen, end beghint te slaen de knechten end de maeghden, end te eten end te drincken, end zick droncken te maken:

46

Zo zal dies dienstknechts heęr kommen ten daghe, als hy deß niet verwacht, end ter vren, als hy’t niet weet: end zal hem in tweęen hauwen, end zal zijn deęl stellen mit den ongheloouighen.

47

^* Die dienstknecht auer die zijns heęren will bekennt heeft, end zick niet bereydt heeft, end oock niet na zynem wille ghedaen heeft, zal zeęr gheslaghen werden:

* Iacob.4.d.17

48

Die auer [den zeluen] niet bekennt heeft, end slaghwærdighe daden ghedaen heeft, zal weynigh gheslaghen werden. Auer eęnem ieghelicken dem veel ghegheuen is, by dem zal veel ghezocht werden:

[p. 128r]

end welckem veel vertrauwt is, van dem zal men deß te oueruloedelicker eyschen.

49

Ick bin kommen eęn vuer te wærpen op ærden, end wat wille ick, zo het alrede entsteken is?

50

^+* Auer ick moet mit eęnem doope ghedoopt werden, end hoe bang is my tot dat hy vollendt werde?

+ G

* Matt.20.c.22

51

^* Meynet ghy dat ick kommen bin vrede te gheuen op ærden? ick zeg v, neęn, auer ^* tweęspalting.

* Matt.10.d.34

* Mich.7.b.6

52

Want van nu an zullen’der vijue in eęnem huyze tweęspaltigh zijn, dry teghen tweę, end tweę teghen dry.

53

Eęn vader zal tweęspaltigh zijn teghen den zoon, end eęn zoon teghen den vader: eęn moeder teghen de dochter, end eęn dochter teghen de moeder: eęns manns moeder teghen zijn wijf, end eęns manns wijf teghen zijn moeder.

54

Hy zeyde auer oock tot den scharen: ^* Wanneęr ghy eęn wolck ziet opgaen van den westen, terstond zegghet ghy: De reghen kommt: end het gheschiedt alzo.

* Matt.16.a.2

55

End wanneęr [ghy ziet] den Zuyden wind blazen, ghy zegghet: Het zal heęt zijn: end het gheschiedt.

56

Ghy huychelaers, de ghestalteniß der ærden end des hemels wetet ghy te ⁺ onderscheyden, end hoe onderscheydet ghy deze bequame tijd niet?

+ Gr. prouuen

57

Waerom auer richtet ghy oock niet van v zeluen wat recht is?

58

^* Want als du mit dyner wederparty voor de Ouerheyt hén gaast, zo doe nærstigheyt op dem wegh dat du hœrer

* Matt.5.d.25 Pro.25.a.8 Eccl.8.a.1

[p. 128v]

entslaghen werdest: op dat zy niet misschien dy voor den richter trecke, end de richter dy ouerleuere dem schergiant, end de schergiant dy wærpe in gheuangheniß.

59

Ick zeg dy, du zalt daer gheęnßins hærwt gaen, tot dat du oock het allerleste stucklingsken betalest.