Het Nieuvve Testament, dat is, Het nieuwe Verbond onzes Heeren Iesu Christi, Na der Grieckscher waerheyt in Nederlandsche sprake grondlick end trauwlick ouerghezett

Cap.vij.

1

⁺ ENd tot hem verzamelen zick de Phariséers end zommighe wt den Schriftgheleęrden, die van Hierusalem kommen waren.

+ Mat.15.a.1

2

End doe zy zaghen zommighen zyner leęriongheren mit ghemeynen, dat is, onghewasschen handen brood eten, klaeghden zy daerouer.

3

Want de Phariséers end alle de Iœden eten niet, ten zy dat zy de handen ⁺ menighmael wasschen, end holden vast de inzetting der Olderlinghen.

+ Gr. mit der vuyst

4

End wanneęr zy van dem marckt [kommen], eten zy niet ten zy dat zy zick wasschen. End vele andere dinghen zijn’der die zy vast te holden hebben anghenomen

[p. 72r]

[als] drinckbekeren, end kruycken end eerenuaten, end bedden wasschinghen.

5

Daerna vraghen hem de Phariséers end de Schriftgheleęrden: Waerom wandelen dyne leęrionghers niet na der inzettinghe der Olderlinghen, mer eten het brood mit onghewasschen handen?

6

Hy auer andwordde end zeyde tot hen: Wel heeft van v huychelaren Esaias ghepropheteert, als gheschreuen is: ^* Dit volck eęrt my mit den lippen, auer hœr hert is verr van my.

* Esa.29.d.13 Ezech.33.g.31

7

^* Te vergheefs auer vereęren zy my dewijl zy vœr leęringhen leęren, menschen gheboden.

* Col.2.d.20 Tit.1.d.14

8

⁺Want ghy verlatet het ghebod Godes, end holdet vast der menschen inzetting, [als] kruycken end drinckbekeren wasschinghen: end doet vele andere der ghelijcke dinghen.

+ B

9

End hy zeyde tot hen: Wel verwærpet ghy het ghebod Godes, op dat ghy uwe inzetting holdet.

10

Want Moses heeft ghezegt: ^* Eęr dynen vader end dijn moeder: end, ^‡ Wie vader of moeder verspreket, die stærue den dood.

* Exo.20.b.12 Deut.5.b.16. Eccl.3.b.13 Ephes.6.a.2

‡ Exo.21.c.17 Leui.20.b.9 Deu.27.c.16 Pro.20.c.20

11

Ghy auer zegghet, Zo eęn mensch tot vader of moeder zegghet, zowat korban (dat is, gaue) van my [kommt], zal [dy] ten nutte kommen

12

End daerenbouen latet ghy hem gheęnßins iet doen zynem vader end zyner moeder.

13

^* End maket het word Godes machtlooß door uwe inzetting, die ghy inghezett hebbet: end der ghelijcke

* Matt.15.a.6 1.Tim.4.a.3 2.Tim.3.a.2

[p. 72v]

dinghen doet ghy vele.

14

^* End hy riep tot zick de gansche schare, end zeyde tot hen: Hooret my alle, end verstaet.

* Matt.15 b.10

15

^* Dar is niet buyten dem mensch in hem ingaende, dat hem kan ⁺ ontreynighen: mer wat van dem mensche hærwt kommt, dat is’t dat den mensch ⁺ ontreynight.

* Act.10.c.15 Rom.14.c.17 20. Tit.1.d.15

+ Gr. ghemein maken

+ Gr. ghemein maeckt

16

Heeft iemand ooren te hooren, die hoore.

17

^* End doe hy van der schare in huyß inquam, vraeghden hem zyne leęrionghers van der verghelijckinghe.

* Mat.15.b.15

18

⁺End hy zegt tot hen: Zijt ghy oock alzo verstandelooß? Uerstaet ghy niet, dat alles wat van buyten in den mensch ingaet, hem niet ontreynighen kann?

+ C

19

Want het gaet niet in zijn hert, mer in den buyck, end gaet wt in den stoelgangk, end væght wt alle spijzen.

20

Hy zeyde auer: Wat van dem mensche wtgaet, dat ontreynight den mensch.

21

^* Want van dem binnensten wt der menschen herten kommen hær quade ghedachten, echtbrekeryen, hoereryen, doodslaghen,

* Genes.6.b.5 end .8.d.21 Iere.17.b.9 Pro.6.b.14

22

Dieueryen, ghierigheyden, ærgheyden, listigheyt, ontuchticheyt, booze oogh, lastering, hoouærdigheyt, onwetenheyt.

23

Alle deze booze dinghen kommen van binnen hærwt, end ontreynighen den mensch.

24

^* End hy stond van daer op, end ghingk hén in de ouerpalen Tyri end Sidons: end in huyß inghegaen, wolde hy niet

* Matt.15.c.21

[p. 73r]

dat het iemand wiste, auer hy konde niet verborghen zijn.

25

Want eęn vrauw, welcker dochterken eęnen onreynen gheęst had, doe zy van hem hoorde, quam end viel hem ten voeten:

26

(Het was auer eęn griecksche vrauw ghebortigh wt Syrophenicien,) end bad hem dat hy den duuel wtworpe van hœrer dochter.

27

Iesus auer zeyde tot hœr: Laet eęrst de kinders verzaedt werden. Want het is niet ⁺ eęrlick dat men der kinderen brood neme, end den hondekens voorwærpe.

+ Gr. fijn

28

Zy auer andwordde, end zegt tot hem: Ghewißlick, Heęr. ⁺ Nochtans de hondekens eten oock onder dem disch van den kruymkens ⁺ der kinderen.

+ D

+ Gr. kinderkens

29

End hy zeyde tot hœr: Om dezes words willen ga hén: de duuel is van dyner dochter wtgheuaren.

30

End hén ghegaen in hœr huyß, beuand zy dat de duuel wtgheuaren was, end de dochter op dem bedde ligghen.

31

^* End doe hy wederom wtghegaen was van den palen Tyri end Sidons, quam hy an het Galileesche meer midden door de palen des Tienstedenlands.

* Matt.15.c.29

32

End zy bringhen hem toe ^* eęnen doouen zwaerlick sprekenden, end bidden hem dat hy hem de hand oplegge.

* Matt.9.d.32 Luc.11.b.14

33

End hy nam hem van der schare byzonder, end stack hem zyne vinghers in de ooren: end doe hy ghespoghen had,

[p. 73v]

roerde hy zijn tong an.

34

End ten hemelwaerd opziende, verzuchtde hy, end zeyde tot hem: Ephphatha, dat is, werd gheopent.

35

End van stonden an ward zijn ghehoor gheopent, end de band zyner tonghen ward loß, end sprack recht.

36

End hy beual hen dat zy’t niemanden zegghen zolden: mer hoe hy’t hen meęr verboden had, hoe zy het meęr verbreydden.

37

End zy versloughen zick bouen maten, end zeyden: ^* Alle dinghen heeft hy wel ghedaen: end doet de doouen hooren, end de spraeckloozen spreken.

* Genes.1.d.31 Eccl.39.b.19