Het Nieuvve Testament, dat is, Het nieuwe Verbond onzes Heeren Iesu Christi, Na der Grieckscher waerheyt in Nederlandsche sprake grondlick end trauwlick ouerghezett

Cap.xxvij.

1

⁺ DOe auer de morghenstond kommen was, hielden alle de Ouerpriesters end de Olderlinghen des volcks eęnen raad teghen Iesum op dat zy hem doodden.

+ marc.15.a.1 Luc.22.g.66 end .23.a.1 Ioan.18.e.28 Psal,2.a.2

2

End leydden hem ghebonden hén, end ^‡ leuerden hem ouer dem landvooghd Pontio Pilato.

‡ Act.3.c.13

3

Doe Iudas die hem verried nu zagh dat hy verwezen was, rauwde het hem, end bracht de dertigh ziluerlinghen den Ouerpriesteren end den Olderlinghen weder,

4

End zeyde: Ick heb ghezondight dat ick het onnozel bloed gheleuert heb. Zy auer zeyden: Wat gaet het ons an? dar zalt du toezien.

5

End hy warp de ziluerlinghen in den tempel, end ghingk van daer: ^* end hén ghegaen verworghde zick.

* Act.1.c.18 2.Sa.17.f.23.

6

Auer de Ouerpriesters namen de ziluerlinghen end zeyden: Het is niet verorloft dat wy ze in de offerkiste legghen,

[p. 54v]

dewijl het bloedgheld is.

7

Zy hielden auer eęnen raad end kochten daer mede eęns kleybackers acker ter begrauinghe der vrémdelinghen.

8

Derhaluen ward die acker ghenaemt eęn ^* bloedacker, tot op den huydighen dagh.

* Act.1.c.19

9

Doe ward veruult dat dar ghezegt is door den Propheet Hieremiam die dar spreeckt: ^* End zy hebben ghenomen dertigh ziluerlinghen, ⁺ de wærde des ghewærdeerden, welcken zy ghewærdeert hebben van den kinderen Israel:

* Zach.11.c,12 Iere.32.b.10

+ B

10

End hebben ze ghegheuen om eęns kleybackers acker: als my de Heęr verordent heeft.

11

^* Iesus auer stond voor dem landvooghd: end de landuooghd vraeghde hem, end zeyde: Bist du de kœningk der Iœden? Iesus auer zeyde tot hem: Du zegst het.

* Marc.15.a.2 Luc.23.a.3 Ioan.18.f.33

12

End doe hy verklaeght ward van den Ouerpriesteren end Olderlinghen, andwordde hy niets.

13

Alsdan zegt Pilatus tot hem: Hoorst du niet hoe veel zy teghen dy tuyghen?

14

^* End hy andwordde hem niet op eęn word: alzo dat zick de landvooghd zeęr verwonderde.

* Esa,53.b.7 Act.8.f.31

15

^* Op het feęst auer was de landvooghd ghewoon der scharen eęnen gheuanghenen te entslaen, welcken zy wolden.

* Marc.15.a.6 Luc.23.c.17 Ioan.18.g.39

16

^* Doe ter tijd auer had hy eęnen wtghemærckten gheuanghenen, ghenaemt Barabbas.

* Marc.15.a.7 Luc.23.c.19 Ioan.18.g.40

17

Doe zy dan verzamelt waren, zeyde Pilatus tot hen: Welcken willet ghy dat

[p. 55r]

ick v entsla? Barabbam, of Iesum, die dar ghenaemt werdt ⁺ Christus?

+ Ghezalfde

18

Want hy wist wel dat zy hem door nijdigheyt ouergheleuert hadden.

19

Auer doe hy op dem richtstoel zat, schickte zijn wijf tot hem wt, end liet hem zegghen: Heb niets te schaffen mit dezem gherechtighen: want ick heb huyden veel gheleden im droom van zynent weghen.

20

^+* De Ouerpriesters auer end de Olderlinghen ouerreedden de scharen, dat zy Barabbam begæren, Iesum auer ommbringhen zolden.

+ C

* Marc.15.a.11 Luc.23.c.18 Io.18.g.40 Act.3.c.14

21

De landvooghd auer andwordde, end zeyde tot hen: Welcken van beyden willet ghy dat ick v entsla? End zy zeyden: Barabbam.

22

Pilatus zegt tot hen: Wat zal ick dan doen mit Iesu die dar gheheeten werdt Christus? Zy zegghen alle tot hem: Hy werde ghecruycight.

23

De landvooghd auer zeyde: Wat heeft hy doch quaeds ghedaen? Zy auer kreeschen te meęr, zegghende: Hy werde ghecruycight.

24

Doe auer Pilatus zagh dat hy niet voorderde, mer dat dar te meęr oproer ward, nam hy water, end wiesch de handen voor der scharen, end zeyde: Ick bin onschuldigh van dem bloede dezes gherechtighen: dar zullet ghy toezien.

25

End het gansche volck andwordde end zeyde: ^* Zijn bloed zy ouer ons, end ouer onze kinders.

* Act.5.e.29

26

Doe entslough hy hen Barabbam, Iesum auer doe hy hem ghegheęsselt had, leuerde hy ouer dat hy ghecrucyight wurde.

[p. 55v]

27

^* Doe namen des landvoogds krijgsknechten Iesum mede in het rechthuyß, end vergaderden tot hem het gansche rott.

* Marc.15.b.16 Ioan.19.a.1

28

End doe zy hem ontkleędt hadden, hinghen zy hem eęnen rooßværwighen mantel omm.

29

End vlochten eęn kroon van doornen, end zettden ze op zijn hoofd: end [gauen hem] eęnen riethalm in zijn rechte hand: ⁺ end buyghden de knyen voor hem, end bespottden hem, end zeyden: Zy ghegroett [die dar bist] de kœningk der Iœden.

+ D

30

End spoghen op hem, end namen den riethalm, end sloughen daermit zijn hoofd.

31

End doe zy hem bespott hadden, toghen zy hem den mantel wt, end deden hem zyne kleęders an, end leidden hem hén dat zy hem cruycighden

32

^* Doe zy auer wtghinghen, vonden zy eęnen Cyrenéschen mensch mit name Simon: dezen dwonghen zy dat hy hem zijn cruys droughe.

* Marc.15.b.21 Luc.23.d.25

33

^* End ghekommen an de plaetß, ghenaemt Golgatha, welcke gheheeten werdt der hoofdscheelen plaetß, gauen zy hem edick te drincken mit galle ghemengt: end doe hy’t ghesmaeckt had, wolde hy niet drincken.

* Marc.15.b.22 Luc.23.e.32 Ioan.19.c.18

34

^* Doe zy auer hem ghecruycight hadden, bedeęlden zy zyne kleęders, end worpen het lot [daerouer]: op dat veruult wurde dat dar ghezegt is door den propheet ^* Zy hebben myne kleęders onder hen bedeęlt, end hebben ouer mynen rock het lot gheworpen.

* Mar.15.b.24 Ioan.19.d.23

* Psal.22.d.19

35

End zaten aldaer, end bewaerden hem.

36

^* End zettden bouen zijn hoofd zijn beschulding gheschreuen: DEZE IS IESUS DE KONINGK DER

* Marc.15.c.26 Luc.23.e.37 Ioan.19.d.19

[p. 56r]

IODEN.

37

^+* Doe wurden tweę moorders mit hem ghecruycight: de eęn ter rechter, end de ander ter lincker hand.

+ E

* Esa.53.d.12

38

^* Die auer voorby ghinghen, lasterden hem, end schudtden hœre hoofden,

* Marc.15.c.29 Luc.23.e.34 Psal.22.b.8 end .69.e.21 end .109.d.25

39

End zeyden: ^‡ Du, die den tempel afbrekest, end bauwest hem in dryen daghen op, behold dy zeluen: Bist du Godes zoon, zo dale hæraf van dem cruyce.

‡ Ioan.2.c.19

40

Deßghelijcken oock de Ouerpriesters end de Schriftgheleęden end de Olderlinghen bespottden [hem] end zeyden:

41

Anderen heeft hy beholden, hem zeluen kann hy niet beholden. Is hy eęn kœningk Israels, zo dale hy nu van dem cruyce, end wy zullen hem gheloouen.

42

^* Hy heeft zick vertrauwt op God, die verlosse hem nu, zo hy hem wilt. Want hy heeft ghezegt: Ick bin Godes zoon.

* Psal.22.b.9 Sap.2.d.18

43

Het zelue auer verweten hem oock de moorders die mit hem ghecruycigt waren.

44

^* Auer van der zester vren an ward dar eęn duysterniß ouer de gansche ærde tot op de neghende vre.

* Marc.15.c.33 Luc.23.f.43

45

Omtrent der neghender vren auer ^* riep Iesus mit luyder stemmen wt, end zeyde: ^* Eli, Eli, lama sabachthani? dat is, Mijn God, mijn God, waerom hebst du my verlaten?

* Hebr.5.c.7.

* Psal.22.a.1

46

Zommighe auer der ghener die aldaer stonden, doe zy dit hoorden, zeyden zy: ⁺ Deze roupt Heliam.

+ F

47

^* End van stonden an liep eęn onder hen ^‡ end nam eęn sponsy, end vulde ze mit edick end stelde ze op eęnen riethalm, end gaf

* Ioan.19.e.29

‡ Psal.69.e.22

[p. 56v]

hem te drincken.

48

De anderen auer zeyden: Hold op, latet ons zien of Helias komme hem te beholden.

49

Auer Iesus riep wederom wt mit luyder stemmen, end gaf den gheęst op.

50

^* End zie ^‡ de voorhangk des tempels schœrde entweęen van bouen an tot beneden wt: end de ærde beefde, end de steęnrootsen klouen.

* Marc.15.d.38 Luc.23.f.44

‡ 2.Pa.3.d.14

51

End de grafsteęnen openden zick, end vele lichamen der Heylighen die dar gheslapen hadden, stonden op.

52

End wtghegaen wt den grafsteęnen na zyner opstandinghe, ghinghen zy hénin in de Heylighe stad, end verschenen menighen.

53

^* Auer de Honderdhoofdmann, end die mit hem Iesum bewaerden, doe zy zaghen de ærdbeuing, end wat dar gheschiedde, vreęßden zy zeęr, end zeyden: Waerlick, deze was Godes zoon.

* Marc.15.d.39 Luc.23.f.46.

54

^* Aldaer auer waren vele vrauwen ^‡ die van verr anschauwden, die dar Iesu waren nagheuolght van Galiléa ^* end hadden hem ghedient.

* Marc.15.d.40 Luc.23.g.48

‡ Psal.38.c.12

* Luc.8.a.2.

55

Onder welcken was Maria Magdalene, end Maria de moeder Iacobi end Ioses, end de moeder der zonen Zebedéi.

56

^+* Auer doe het auend gheworden was, quam eęn rijck mensch van Arimathéa mit name Ioseph, welcker oock zelue eęn leęriongher Iesu was.

+ G

* Mar.15.d.42 Luc.23.g.49 Ioan.19.g.38

57

Deze tot Pilato ghegaen, begærde het lichaem Iesu. Doe beual Pilatus,

[p. 57r]

dat men [hem] het lichaem ouergaue.

58

End Ioseph nam het lichaem, end wand het in eęn zuyuer fijn lijnwaed:

59

^* End leyde het in zynen nieuwen grafsteęn, welcken hy wtghehauwen had in eęn steęnrootß: end wentelde eęnen grooten steęn an der dœren des grafsteęns, end ghingk hén.

* Mat.12.d.40 end .26.a.11 Mar.15.d.46 Luc.23.g.52

60

End aldaer was Maria Magdalene, end de ander Maria, end zaten teghen ouer het graf.

61

Auer des anderen daghs, die dar volght na den dagh der Uoorbereyding, verzamelden zick de Ouerpriesters end de Phariséers tot Pilato,

62

End zeyden: Heęr, wy zijn indachtigh dat die bedriegher zeyde, doe hy noch leefde: ^* Na dryen daghen sta ick op.

* Matt.16.c.21 end .17.d.23. end .20.c.19 Marc.8.d.31 end .9.d.31. end .10.e.34. Luc.9.c.22 end 18.f.33. end .24.a.6

63

Beueel dan dat het graf behoedt werde, tot an den derden dagh: op dat zyne leęrionghers niet kommen in der nacht end stelen hem, end dem volcke zegghen, Hy is opghestaen van den dooden: end de leste dwaling zal ærgher zijn dan de eęrste.

64

End Pilatus zeyde tot hen: Ghy hebbet eęn wacht, gaet hén, behoedet als ghy wetet.

65

Zy auer ghinghen hén, behoedden het graf mit der wacht, end verzeghelden den steęn.