Het Nieuvve Testament, dat is, Het nieuwe Verbond onzes Heeren Iesu Christi, Na der Grieckscher waerheyt in Nederlandsche sprake grondlick end trauwlick ouerghezett

Cap.xxi.

1

⁺ ENd doe zy naby Hierusalem ghenaeckten, end kommen waren tot Bethphage an den Olijuenbergh, doe zand Iesus wt tweę leęrionghers,

+ Marc.11.a.1 Luc,19.d.29

2

End zeyde tot hen: Gaet hén in de vlecke die teghen v ouer ligt, end terstond zullet ghy vinden eęn ezelinn anghebonden, end eęn vœlen by hœr: ontbindet ze, end bringhet ze tot my.

3

End zegt v iemand iet, zo zullet ghy zegghen dat de Heęr dezer behouft: end van stonden an zal hy ze wtlaten.

4

Dit gheschiedde auer alles, op dat veruult wurde dat dar ghezegt is door den Propheet die dar spreeckt:

5

^* Zegghet der dochter Sion, Zie, dijn Kœningk kommt dy zachtmoedigh, end zittende op eęnem ezel end dem ionghen vœlen der onderiockigher [ezelinn].

* Esa.62.d.11 Zach.9.b.9 Ioan.12.c.15

6

De leęrionghers auer ghinghen hén, end deden ghelijckerwijß hen Iesus verordent had,

7

End brachten de ezelinn end het vœlen ^* end leyden hœre mantels op ze, end zettden hem ^‡ daerop.

* 2.Reg.9.c.13

‡ Ioan.12.b.14

[p. 38v]

8

Auer eęn zeęr groote schare spreydde hœre mantels op dem wegh: andere auer hieuwen tacken van den boomen, end spreydden ze op dem wegh.

9

End de voorgaende end de nauolghende scharen kreeschen wt, end zeyden: Hosanna dem zone Dauids: ^* gheprezen zy die dar kommt im name des Heęren: Hosanna in den allerhooghsten [plaetsen]

* Psal.118.d.26

10

End als hy te Hierusalem binnen kommen was, ward de gansche stad beroert, end zeyde: Wie is deze?

11

De scharen auer zeyden: Deze is Iesus de Propheet van Nazareth in Galiléa.

12

^* End Iesus ghingk in den tempel Godes hénin: end warp hærwt alle ^‡ die dar verkochten end kochten in dem tempel, ⁺ end stiet om der wisselaren tafels, end de stoelen der duyuenkræmeren,

* Marc.11.b.15 Luc.19.g.45 Ioan,2.c.14

‡ Deut.14 d.26

+ B

13

End zegt tot hen: Dar is gheschreuen: ^* Mijn huyß zal eęn bedehuyß heeten: ^‡ ghy auer hebbet eęn morderkuyle daerwt ghemaeckt.

* 1.Reg.8.c.29 Esa.56.c.7.

‡ Iere.7.b.11

14

End tot hem ghinghen blinden end krœpelen in den tempel, end hy heylde ze.

15

Doe auer de Ouerpriesters end de Schriftgheleęrden zaghen de wonderheyden die hy dede, end de kinders in dem tempel krijsschende, end zegghende: Hosanna dem zone Dauids: namen zy het onwærdighlick,

16

End zeyden tot hem: Hoorst du wat deze zegghen? Iesus auer zegt tot hen: Ia: Hebbet ghy noyt ghelezen. ^* Wt dem

* Psal.8.a.3

[p. 39r]

mond der spraeckloozen end der zuyghelinghen hebst du [dijn] lof vollmaeckt?

17

End hy liet ze dar, end ghingk der stad hénwt na Bethanien, end herberghde aldaer.

18

^* Als hy auer des morghens vrough wederkeęrde in de stad, hongherde hem.

* Marc.11.b.12

19

End doe hy eęnen vijgheboom zagh, an dem weghe, quam hy tot hem, end vand dar niets op dan alleęnlick bladers, end zegt tot hem: Wt dy werde voordan gheęn vrucht meęr in eęwigheyt. End de vijgheboom verdorrede van stonden an.

20

End doe dit de leęrionghers zaghen, verwonderden zy zick, end zeyden: Hoe is de vijgheboom zo haest verdorret?

21

Iesus auer andwordde end zeyde tot hen: ^* Amen ick zeg v, zo ghy ghelooue hebbet, end niet twijfelet, zo zullet ghy niet alleęnlick dit doen dat dem vijgheboom gheschiedt is: mer oock zo ghy zegghet tot dezem berghe: Werd opgheheuen, end in de zeę gheworpen, het zal gheschiehen.

* Matt.17.c.20 Luc.17.b.6

22

^* End alles wat ghy gheloouende begæret in dem ghebede, zullet ghy entfanghen.

* Iere.29.c.12 Matt.7.a.7 Marc.11.c.24 Luc.11.b.9 Ioan.14.b.13 end .16.c.24 Iacob.1.a.5

23

^‡ End als hy in den tempel kommen was, ghinghen tot hem, doe hy leęrde, de Ouerpriesters, end de Olderlinghen des volcks, end zeyden: ^* Wt wat macht doest du deze dinghen? end wie heeft dy deze macht ghegheuen?

‡ Marc 11.d.27 Luc.20.a.1

* Exo.2.b.14 Act.4.b.7 end .7.c.27

24

Iesus auer andwordde, end zeyde tot hen: Ick zal v oock eęn rede vraghen, welcke zo ghy my zegghet, zal ick v

[p. 39v]

oock zegghen, ⁺ wt wat macht ick dit doe:

+ C

25

De Doop Ioannis van waer was hy? vam hemel, of van menschen? Zy auer ouerleyden by zick zeluen, end zeyden: Zegghen wy, vam hemel: zo zal hy ons zegghen: Waerom dan hebbet ghy hem niet ghelooft?

26

Zegghen wy auer van menschen: zo vreęzen wy voor der schare: ^* want zy holden alle Ioannem vœr eęnen Propheet.

* Matt.14.a.5 Marc.6.c.21

27

End zy andwordden Iesu, end zeyden: Wy weten’t niet. Hy zeyde oock tot hen: Zo zeg ick v oock niet wt wat macht ick deze dinghen doe.

28

Wat dunckt v auer? Eęn mensch had tweę zoons, end ghingk tot dem eęrsten, end zeyde: Zoon ga hén, arbeyd huyden in mynem wijngaerd.

29

Hy auer andwordde end zeyde: Ick will niet: auer namaels door leędwezen beweeght, ghingk hy hén.

30

End hy ghingk tot dem anderen, end zeyde deßghelijcken. Hy auer andwordde end zeyde: ^* Heer, ick [will]: end ghingk niet hén.

* Eze.33.g.31

31

Welcker van beyden dede des vaders will? Zy zegghen tot hem: De eęrste. Iesus zegt tot hen: Amen ick zeg v, de tollenaers end de hoeren zullen eęr in’t kœningkrijck Godes ingaen dan ghy.

32

^* Want Ioannes quam tot v im weghe der gherechtigheyt, end ghy gheloofdet hem niet: de tollenaers auer end de hoeren gheloofden hem. Ghy auer hoe-

* Matt.3.a.4

[p. 40r]

wel ghy dat zaghet, zijt daerna door leędwezen niet beweeght, dat ghy hem ghelooft haddet.

33

Hooret eęn ander verghelijcking. ^* Dar was eęn mensch die eęn huyßheęr was, welcker eęnen wijngaerd planttde, end omringde den zeluen mit eęnem tuyn, end grouf eęn wijnperß daerin, end timmerde eęnen tornn, end bestedighde hem den landbauweren, end reyßde hén buyten lands.

* Marc.12.a.1 Luc.20.b.9 Psal.80.b.9 Esa.5.a.1 Iere.2.d.21 end .12.c.10.

34

⁺Doe auer naby kommen was de tijd der vruchten, zand hy zyne knechten wt tot den landbauweren, dat zy zyne vruchten entfinghen.

+ D

35

End de landbauwers ghegrepen hebbende zyne knechten, den eęnen sloughen zy, den anderen doodden zy, den anderen auer steęnighden zy.

36

Wederom schickte hy andere knechten wt, meęr dan de eęrsten [waren], end zy deden hen deßghelijcken.

37

Ten lesten auer schickte hy wt zynen Zoon tot hen end zeyde: Zy zullen zick voor mynem Zone entzien.

38

Doe auer de landbauwers den Zoon zaghen, zeyden zy by zick zeluen: ^* Deze is de ærfghenaem: ^‡ kommet, latet ons hem dooden, end zijn ærfdeęl an ons nemen.

* Psal.2.c.8 Hebr.1.a.2

‡ Psal.2.a.1. Matt.26.a.3 end .27.a.1 Ioan.11.g.53 Gene.37.d.18

39

End zy namen hem end worpen hem ten wijngaerd hénwt, end doodden hem.

40

Wanneęr dan de Heęr des wijngaerds ghekommen zal zijn, wat zal hy dien landbauweren doen?

[p. 40v]

41

Zy zegghen tot hem: Hy zal die boozen gruwelick ommbringhen, end den wijngaerd bestedighen anderen landbauweren, die hem de vruchten t’hœren tijden betalen zullen.

42

Iesus zegt tot hen: Hebbet ghy noyt ghelezen in der Schrift: ^* De Steęn, welcken de timmerluyden verworpen hebben, deze is tot het hoofd des houcks gheworden. Dit is van dem Heęre ghedaen, end het is wonderbaer in onzen ooghen?

* Psal.118.c.22 Esa.8.c.14. end .28.d.16 Marc.12.a.10 Luc.20.c.17 Act.4.b.11 Rom.9.g.33. 1.Pet.2.b.7

43

Hierom zeg ick v ^‡ het kœningkrijck Godes zal van v wegh ghenomen ^* end eęnem volcke ghegheuen werden welck zyne vruchten doet.

‡ Exo.32.b.10 4 Esd.1.c.14 Matt.8.b.12

* Esa.55.b.5

44

^‡ End wie op dezen Steęn vallet, die zal in stucken ghebroken werden: ^* op wien auer hy vallet, dien zal hy verbrijzelen.

‡ Esa.8.c.15 Zacha.12.a.3

* Dan.2.e.34

45

^‡ End doe de Ouerpriesters end de Phariséers zyne verghelijckinghen hoorden, bekenden zy dat hy van hen zeyde.

‡ Luc.20.d.19

46

End zochten hem gheuanglick te nemen, end vreęßden zick voor den scharen: want zy hielden hem ^* vœr eęnen Prophete.

* Luc.7.c.16 Ioan.7.f.40