Heidelbergse catechismus
(1563)–Caspar Olevianus, Zacharias Ursinus–
AuteursrechtvrijChristelicke onderrichtinghe, ghelijck die in kercken ende scholen der cheur vorstelicken Paltz, ghedreuen oft gheleert wort
Vraghe.Waerom wort de Sone Gods, Jesus, dat is, Salichmaker ghenoemt? | |
Antwoorde.Daerom dat hy ons salich maeckt van onsen sondenGa naar margenoota: Ende dat by geenen anderen eenighe salicheyt te soecken noch te vinden en isGa naar margenootb | |
Vraghe.Gheloouen dan die oock aen den eenighen Salichmaker Jesum, die hare salicheyt ende weluaert by Heyligen, by haer seluen, oft anderswaer soecken? | |
Antwoorde.Neen: Maer sy verloochenen metter daet den eenigen Salichmaker ende Heylandt Jesum, ist dat sy haer syner ghelijcke wel beroemenGa naar margenootc. Want, oft Jesus en moet niet een volkomen Salichmaker zijn: ofte die desen Salichmaker met waren ghelooue aen nemen, moetent alles in hem hebben, dat tot haerder salicheyt van nooden is.Ga naar margenootd | |
[Folio 11r]
| |
Vraghe.Waerom is hy Christus, dat is, een Ghesalfde ghenoemt? | |
Antwoorde.Om dat hy van God den Vader geordineert, ende met den heyligen GheestGa naar margenoota ghesaluet is, tot onsen Ouersten Prophete ende Leeraer, die ons den heymelicken raedt ende wille Gods van onse verlossinghe volkomelick openbaertGa naar margenootb: Ende tot onsen eenigen hoogen Priester, die ons met dat eenige offer zijns lichaems verlost heeft, ende altoos met syne voorbede voor den Vader voortredetGa naar margenootc: Ende tot onsen eewigen Koninck, die ons met zijn Woordt ende Gheest regeertGa naar margenootd, ende by die verworuen verlossinge, beschermt ende onderhoudt. | |
Vraghe.Maer waerom wordt ghy een Christen ghenoemt? | |
Antwoorde.Om dat ick door den ghelooue een Lidtmate ChristiGa naar margenoote, ende also syner saluinge deelachtich benGa naar margenootf, op dat ick oock synen Name bekenneGa naar margenootg, my hem tot een leuendich Danckoffer daer stelleGa naar margenooth, ende met vrijer Consciencien in desen leuen teghen de sonde ende den Duyuel strijde, ende hier namaels in eewicheydt met hem ouer alle Creatueren heerschappe. | |
[Folio 11v]
| |
Vraghe.Waerom heet hy Gods eengheboren Sone, so wy doch oock kinderen Gods zijn? | |
Antwoorde.Daerom dat Christus alleen, de eewighe natuerlicke Sone Gods isGa naar margenoota: maer wy om synen twillen wt genaden tot kinderen Gods aenghenomen zijnGa naar margenootb. | |
Vraghe.Waerom noemt ghy hem: Onsen Heere? | |
Antwoorde.Om dat hy ons met lijf ende ziele van der sonden, ende wt alle ghewelt des Duyuels, niet met gout oft siluer, maer met synen dierbaren bloede, hem tot een eyghendom verlost ende ghekocht heeftGa naar margenootc. | |
Vraghe.Wat heet, dat hy ontfangen is van den heyligen Gheest, geboren wt Maria de Jonckfrouwe? | |
Antwoorde.Dat de eenige Soon Gods, die warachtich ende eewich God isGa naar margenoota, ende blijftGa naar margenootb, ware menschelicke natuere, wt den vleesche ende bloede der Joncfrouwen MariaGa naar margenootc, door werckinghe des heylighen Gheests aen hem genomen heeftGa naar margenootd, op dat hy ooc dat ware Saet Dauids zyGa naar margenoote, synen broederen in allen ghelijckGa naar margenootf, wtghenomen de sondeGa naar margenootg. | |
[Folio 12r]
| |
Vraghe.Wat nutticheyt verkrijcht ghy wt de heylighe ontfanckenisse ende gheboorte Christi? | |
Antwoorde.Dat hy onse Middelaer is, ende met syne onschult ende volkomen heylicheyt, myne sonde, daer in ick ben ontfangen, voor Gods aensicht bedecket.Ga naar margenooth. | |
Vraghe.Wat verstaet ghy door dat woordeken, Gheleden? | |
Antwoorde.Dat hy aen lijf ende ziele, de gantsche tijt zijns leuens op aerden, doch sonderlinghe aent eynde des seluen, den toorne Gods, tegen de sonde des gantschen menschelicken gheslachtes gedraghen heeftGa naar margenoota, op dat hy met zijn lijden, als met dat eenige VersoenofferGa naar margenootb, onse lichamen ende ziele van de eewighe verdoemenisse verloste, ende ons Gods genade, gherechticheyt, ende dat eewige leuen verworue. | |
Vraghe.Waerom heeft hy onder den Richter Pontio Pilato gheleden? | |
Antwoorde.Op dat hy ontschuldich onder den Wereltlicken Richter verdoemt wordeGa naar margenootc, ende ons daer mede van dat strenge | |
[Folio 12v]
| |
oordeel Gods, dat ouer ons gaen soude, verlosteGa naar margenootd. | |
Vraghe.Is het wat meer, dat hy is gecruyst geworden, dan oft hy eens anderen doots ghestoruen ware? | |
Antwoorde.Ja: Want daer door ben ick gewis, dat hy de vermaledijdinghe die op my lach, op hem gheladen heeftGa naar margenoota, dewijle de doodt des Cruces, van God veruloeckt wasGa naar margenootb. | |
Vraghe.Waerom heeft Christus den doodt moeten lijden? | |
Antwoorde.Daerom, dat van weghen der gherechticheyt ende waerheytGa naar margenootc Gods, niet anders voor onse sonden mochte betaelt worden, dan door den doodt des Soons GodsGa naar margenootd. | |
Vraghe.Waerom is hy begrauen geworden? | |
Antwoorde.Om daer mede te betuygen, dat hy warachtich ghestoruen zyGa naar margenoote. | |
Vraghe.Nademael dan Christus voor ons ghestoruen is, hoe komet dan, dat wy oock steruen moeten? | |
Antwoorde. | |
[Folio 13r]
| |
Onse doodt en is niet een betalinge voor onse sonden: maer alleen een afsteruinghe der sonden, ende een inganck totten eewigen leuenGa naar margenoota. | |
Vraghe.Wat verkrijgen wy meer voor nutticheyt, wt dat offer ende den doodt Christi aent Cruyce? | |
Antwoorde.Dat door zijn kracht, onse oude mensche met hem ghecruyst, ghedoodt, ende begrauen wortGa naar margenootb: op dat de boose lusten des vleeschs niet meer in ons regierenGa naar margenootc, maer dat wy ons seluen hem tot dancsegghinghe opofferenGa naar margenootd. | |
Vraghe.Waerom volghet daer: Neder ghedaelt totter Hellen? | |
Antwoorde.Op dat ick in myne hoochste aenuechtingen versekert zy, dat mijn Heere Christus, my, door syne onwtsprekelicke angst, smerten, ende schricken, die hy oock aen syner zielen, aent Cruyce, ende te voren gheleden, van de helsche angst ende pijne verlost heeftGa naar margenoota. | |
Vraghe.Wat nuttet ons de Verrijsenisse Christi? | |
Antwoorde. | |
[Folio 13v]
| |
Ten eersten, heeft hy door zijn verrijsenisse den doodt ouerwonnen, dat hy ons de gherechticheyt, die hy ons door synen doot verworuen heeft, konde deelachtich makenGa naar margenootb. Ten anderen, worden ooc wy nu door zijn kracht verwecket tot een nieu LeuenGa naar margenootc. Ten derden, is ons de Verrijsenisse Christi een gewis Pandt onser saligher VerrijsenisseGa naar margenootd. | |
Vraghe.Hoe verstaet ghy, dat hy is ten Hemel gheuaren? | |
Antwoorde.Dat Christus voor den ooghen syner Jongheren, is van der Aerden opghenomen ten HemelGa naar margenoote, ende ons ten goede aldaer isGa naar margenootf, tot dat hy wederkoemt te richten de leuendigen ende de doodenGa naar margenoota. | |
Vraghe.Is dan Christus niet by ons tot aent eynde der wereldt, ghelijck hy ons beloeft heeftGa naar margenootb? | |
Antwoorde.Christus is warachtich Mensche, ende warachtich God: Na zijn menschelicke natuere, is hy nu niet op AerdenGa naar margenootc: maer na syne Godheyt, Maiesteyt, Genade, ende Gheest, en wijckt hy nemmermeer van onsGa naar margenootd. | |
Vraghe.Maer worden dan met die manie- | |
[Folio 14r]
| |
re, de twee natueren in Christo niet van malkanderen ghescheurt, so de menscheyt niet ouer al en is, daer de Godheyt is? | |
Antwoorde.Gheheel niet: want nademale de Godheyt onbegrijpelick, ende ouer al teghenwoordich isGa naar margenoote, so moet volghen, dat sy wel buyten haer aenghenomen menscheyt, ende nochtans niet des te weyniger oock in de selue is, ende persoonelick met haer vereenicht blijftGa naar margenootf. | |
Vraghe.Wat nuttet ons de Hemeluaert Christi? | |
Antwoorde.Ten eersten, dat hy inden Hemel, voor dat aensicht zijns Vaders, onse Voorspraeck isGa naar margenoota. Ten anderen, dat wy onse vleesch in den Hemel tot een seker Pandt hebben, dat hy als dat Hooft, ons syne Lidtmaten oock tot hem sal opnemenGa naar margenootb. Ten derden, dat hy ons synen Gheest tot een teghenpandt hier af sendetGa naar margenootc, door welckes kracht, wy soecken dat daer bouen is, daer Christus is sittende totter Rechte handt Gods, ende niet dat op Aerden isGa naar margenootd. | |
Vraghe.Waerom wordt daer by gheset, dat hy sittet ter Rechter handt Godes? | |
[Folio 14v]
| |
Antwoorde.Dat Christus daerom ten Hemel geuaren is, dat hy hem aldaer vertoone, als dat hooft syner Christelicker KerckenGa naar margenoote, door de welcke de Vader alles regeertGa naar margenootf. | |
Vraghe.Wat nuttet ons dese Heerlickheyt onses Hoofts Christi? | |
Antwoorde.Ten eersten, dat hy door synen heylighen Gheest, in ons syne lidtmaten, de hemelsche gauen wtghietGa naar margenoota. Daerna, dat hy ons met zijn ghewelt, tegen alle vyanden beschuttet ende onderhoudtGa naar margenootb. | |
Vraghe.Wat troostet v de wederkoemste Christi, te richten de leuendighen ende de dooden? | |
Antwoorde.Dat ick in alle droeffenisse, met opgherichten hoofde, euen die Richter, die hem te voren dat oordeel Gods voor my daer ghestelt, ende alle vermaledidinghe wech ghenomen heeft, wt den Hemel verwachtende binGa naar margenootc, dat hy alle syne ende myne vyanden, in de eewige verdoemenisse werpeGa naar margenootd: maer my, met allen wtuerkoren, tot hem in de hemelsche vreughde ende heerlickheyt nemeGa naar margenoote. |
|