Kleyn liedtboecxken
(1633)–Pieter Jansz. Twisck–
Auteursrechtvrij1. Salon van Athenen.
ACht niemant saligh voor sijn ent,
Ongheluck is seer haest ontrent,
Soo ghy luyden te samen gheeft,
Even ghelijck best t'samen leeft,
Wat ghelijck is vereenicht wel
Anders ist wanraet, jammer fel.
Een goede vrient straffet alleen
Wilt hem slechts loven voor't ghemeen,
Adel boren noch veel aen rest,
Deughden adel is alderbest,
Wie hem bemoeyt met quaet of war,
Dat doch sijn moet, die selfd'is nar.
| |
[pagina 357]
| |
Wie leughenen durf spreken coen,
Die durf ghewis alle quaet doen,
Teghen Gods Majesteyt verstijft,
Niet quaets by lijf, en leven blijft,
Wie God beschermt die blijft oock wel,
Al is de werelt vol ghequel.
Ghedenckt het endt 'tis wel ghedaen,
'Tleven moet hier sijn proef uytstaen,
Duert niet eeuwigh, sterft altemael,
Hier aen anderen generael,
Daerom die nu saligh en goet
Ghesturven waer, en hadde vroet
Ghedaen in desen jammer-dal,
Als vercoren Enghelen al,
Want wie best op der aerden leeft,
Het eynde doch gheen beter gheeft,
'Tis niet ghenoegh te hooren meer,
Maer wie't doet, treft de beste leer.
| |
2. Thales van Meleto.In alle sonde en misdaet,
V selfs die meeste vrees in praet,
Als of ghy selfs daer rechter waert,
Die straffen soude nae de swaert,
'Tleven is een verganck'lijck dinck,
| |
[pagina 358]
| |
'Theeft sijn eynde hoe 't hier aenvinck.
Maer tucht, deught, weldaet ende roem,
Blijft eeuwigh in sijn eyghendom,
Niet beter hier op aerden is,
Dan maet houden, bescheydenis,
Want als men oock te vele doet,
Brenght gheen vroomheydt nochte geen goet.
Godt niet alleen siet wat ghy werckt,
Maer oock op u ghedachten merckt,
Bevlijt u niet nae schoon ghestalt,
Maer dat u hert hem wel ghevalt,
Hem selfs te leeren kennen heel,
Is waerlijck moeyt en arbeyt veel.
Wat ghy aen andere straft, blust,
Siet dat u dat selfd' niet ghelust,
Soo ghy u teghen u Vader wel,
Bewijst en houdt of zijt rebel,
Soo sullen oock de kinders dijn,
Teghen u houden ghelooft mijn.
Oude lieden, veel eere weert,
Sullen van u werden ghe-eert,
Wie d'overheydt eert metter daet,
Die eert Godt selfs 'tis mijn raet,
Men doet haer goet, als men hier sal,
Dats Godt inden Hemel gheval.
| |
[pagina 359]
| |
3. Chilon van Lacedemon.Soo weynich als een gheringh man,
Voor my behoeft te vreesen dan,
Soo weynigh sullen vele vry,
Die machtigh zijn verachten my,
Hebt ghy hem dienst en lief ghedaen,
Soo roemt dat niet, vergeet het plaen.
Godt verstoot wat hoogh op aerd is,
En verheft dat nedrigh ghewis,
Een laster-mondt die bijt en teest,
Schadet hem selven aldermeest,
Hy moet innemen meenigh woort,
Die hy ghewis niet geeren hoort.
Een dooden quaet te spreken na,
Is boven maet een groote scha,
Dat gout probeertmen aen een steyn,
Des menschen hert aen golde reyn,
Hoet u en altijdt voor dy siet,
Dat dijn tongh niet voor dijn sin vliet.
Want reden gheseyt onbedacht,
Heeft lieden haest in schaed ghebracht,
Bedrieghlijck laster-woorden sweer,
Schent menigh man aen lijf en eer,
Een laster-tongh en is gheen tongh,
| |
[pagina 360]
| |
Wats dan? maer een sweert en slangh jongh.
Mijn liefste spreuck is dees in't lest,
Leert u selven kennen op't best,
Wie nu rechtschapen cloeck wil zijn,
Bewijst het niet met woorden schijn,
Maer hy bewijst het metter daet,
Dese leer is Heer Chilonus raet.
| |
4. Bias van Prienen.Op aerd is gheen adelder schat,
Dan die een goe conscientie hadt,
'Tgrootste ongheluck datter can,
Een mensch op aerden comen an,
Is dese, dat door menigh list,
Die een des anders duyvel is.
Wie ghenoegh heeft, gheen meer begeert,
Die magh goet zijn, en rijck op eerdt,
Hier teghen seer arm eenighe zy,
Die meerder begeert t'alder ty
Het is een vroom rechtschapen hart
Welck of hy wel, mocht yemant smart
Toevoeghen met groot ongheluck,
Ende bruyckt, gantsch, gaer, geen ergh stuck,
Daer teghen ist een seer boos man,
Die geeren yemant schaedt doet an,
| |
[pagina 361]
| |
Soo het hem slechts quam voor die voet,
Alst menigh den Godlosen doet.
Wat weldaet ghy ontfanght in't goe,
Schrijft Godt den Schepper 't alleen toe,
Hoe sterck en jonck u leven lust,
Denckt dat ghy op het outaer rust,
Hier schort wel veel, maer denckt daer aen,
Ghy moet eens van u neeringh gaen.
Kuysheyt en tucht behoudet braef,
Voor uwen hooghste morgen gaef,
Die deughden eert, laetse met een,
Cost'lijcker zijn, dan edel steen,
Gout Silver, Edel steent vergaen,
Tucht, kunst, en deught, blijft eeuwigh staen.
| |
5. Pittacus van Mytilenen.Wie kunst'lijck wel, wil spreken al,
Die selfs eerst swijghen leeren sal,
En wilt daerom niet moeylijck zijn,
Als boose lien tatelen dijn,
Hebt ghy and're gheven een wet,
Siet dat ghy selfs daer wel op let.
Vroom zijn, niet vallen in schandt laeck,
Is een wichtighe goede saeck,
Benijt gheen boose, vrome spot niet,
| |
[pagina 362]
| |
Op dat u sulcx niet weer gheschiet,
Gatet qua wel in u aenschijn,
Benijt haer niet want 't sal soo zijn.
Boosen gatet op aerden mee,
Als die hier zijn op haren stee,
Gatet den vromen even vel,
Bespot hem niet, ghy weet niet wel
Hoe seltsaem Godt met haer gaet om,
Sy hebben hier gheen eyghendom.
In't eeuwigh rijck hooren sy fier,
Want sy zijn vremdelinghen hier,
't Is gheen wonder dat sy belaen,
Ter werelt hebben plaets noch baen,
Iammer, noot, en teghenspoet wijt,
Probeert de vriendtschap t'alder tijt.
Wil yemant gaen te houwelijck,
Die verlief en neem sijns ghelijck,
Aen gheslachte ende goede slecht,
Dat hy hem selfs, gheen leyt aenrecht,
Niet lieflijcker op aerd, verbeydt,
Dan een echt bedt, sonder valschheydt.
| |
6. Cleobolus van Rhodis.Soo veel te meerder als ghy zijt,
Soo veel cleynder houdt u altijdt,
| |
[pagina 363]
| |
Een gheweldigh en gheleert man,
Staet ootmoet boven maten an,
Maer wie hem homoedigh vertoont,
Die wordt bespot ende behoont.
Ander vergeeft goetwilligh past,
Set u selfs liever in meer last,
Laet ghy die sond in haer ghewalt,
Soo schades sy de sonde valt,
Tijtelijck goet erftmen met vliet,
Maer tucht, en deught comt alsoo niet.
Voor vrients, vyants schalckheyt,
Hoedet u wel, 't wordt u gheseyt,
Hoort vele, maer weynigh antwoort,
Ghy wordt bevrijt, door veel discoort,
Het hooghste werck der deughden zy
Laster te vlieden t'allen ty.
Wellust volghen met sin en moet,
Brenght quaet en doet, nimmermeer goet,
Wie sijn sinlijckheyt dwinghen can,
Die is met lof een weerdigh man,
Gheen rijckdom groot, op aerden weer,
Als gheschicktheydt, kunst, goet ghebeer.
Gheen gruwel is soo hoogh en groot,
Als een man die wordt trouw'loos snoot,
Eens moet ick hier vertellen noch,
| |
[pagina 364]
| |
Houdt maet want dat is loflijck toch,
Leeft ghy in vreed, in daer in soen,
'Tis noegh gheseyt, wie't slechts wil doen.
| |
7. Periander van Corinthen.Hy is voorwaer niet cloeck, maer soet,
Die nut, eerbaerheyt scheyden doet,
Wat t'geender tijdt is nutlijck claer,
Dat is niet recht nochte eerbaer,
Die doodt sult ghy u wenschen niet,
Noch voor haer onsetten, noch vliet.
Wat ghy draeght ende lijden sult,
Dat lijdet manlijck met ghedult,
Vreest en weest niet stout als 't gheluck
Toevalt, ghy sijt daerom niet tuck,
Becommert u niet ste verbaest,
Als onheyl en droefheydt comt haest.
Wellust vergaet als snee en ys,
Deught ende kunst houdt een eeuwigh prijs,
Beloven mooght ghy yder wel,
Maer denckt dat sonder sond zijn sel
Gheen dinck soo vast, ofte soo hoogh doch,
Of neerstigheydt verwintet noch.
Bose begeert en brenght gheen goet,
Alle quaedt sy mee brenghen doet,
| |
[pagina 365]
| |
'Tis niet ghenoegh dat die hant zy,
Ontschuldigh als daer niet comt by,
Een hert dat vroom is sonder list,
Oprechtlijck en rechtschapen gist.
Houdt toorn in, laet hem niet gaen,
Na sijn gheval, comt vanden quaen,
Tot aller tijdt ghedencket wel,
Een yder stuck, in sijn voor-stel,
Wat ghy oock doet, of ontfanght stil,
'Tgheluckt dan vry, oock soo het wil.
Na beter. |
|