|
| |
| |
| |
Nederduitsche spreekwoorden.
III. Vyftig.
Spaaren is een goede rente. Die wat spaart, heeft wat,en, Zo veel men spaart, heeft men. Anders is't, Ik heb 't gehad. 't Verteerde is weg. De vraat maakt van zyn' buik zyn' spaarpot, en de vrek van zyn' kookpot, om dat daar in zelden vleesch of visch komt. Zo spaart hy met zyn tanden. Vergelykt Amos 4: 6.
Als 't hammetje gekloven is, is 't spaaren te laat. Zekerlyk daar niet is, kan niet gespaart worden. Als 't op is, is 't kooken, en ook spaaren gedaan. 't Schraapen baat niet, als de pot ledig is. Dus zeggen de Latynen: Parsimonia in fundo.
't Is mostaard na de maaltyd. Dat is, het komt te laat. 't Zyn vygen na Paschen. Kookt my een papje, als ik dood ben. Men zegt ook: Hy komt na de maaltyd ten eeten. Doch niet zelden vinden zulke den hond in de pot. Hier by hebben zo veel nadeel niet, die ham zonder mostaard mogen; terwyl de andere zich met mostaard zonder ham moeten vergenoegen.
Vrienden kost is haast bereid. Dat is in 't byzonder waarachtig, als men geen brood
| |
| |
voor vrienden spaart: want dat is altoos by den bakker vaardig. Doch rechte vriendschap ziet het goede hert aan, en is niet vermaakt met elkanderen op kosten te jagen. Zy komen liever eens te meer. Doch dat oude spreekwoord, Vrienden hebben alles gemeen,gaat niet door voor een' stokregel in onze dagen.
Ik moet myn eigen pot kooken. Dat is, ik moet zelf myne zaaken beschikken, en voor myn eigen kost zorgen. Ik moet van myn eigen kantje byten. Ik moet t'huis gaan eeten. Ik moet myn eigen potje schraapen. Doch die daar mede te vreden zyn, 't zy vet, of mager, behoeven geen potschuimers by andere te wezen. Zy konnen het dan brokken en kooken, gelyk zy 't eeten willen. 't Smaakt nergens beter, dan aan eigen tafel,en eigen haard is goud waard.
't Is een teljoorlekker. Deze met een pannelekker, potschuimer,en tafelvriend,zyn vogels van eener veeren, en een moêrs kind. Zulke gasten plegen zich zelven te noodigen.
Zy hebben 't spek weg, eer de kool opgedischt is. Dit zegt men van die vroeg in de voorbaat zyn, en 't vet van den pot geschept hebben,eer andere daar by komen. Deze zyn'er echter noch beter aan, dan die niet dan kool ontbreekt, hadden zy maar spek. Kool is kost. Doch die opgewarmt is, word voor geene lekkerny gehouden. 't Geen het spreekwoord zegt van 't spek, ziet men ook niet zelden bewaarheid van de haanenkammen en levertjes, als'er roovers op de kust zyn. | |
| |
't Is opgewarmde hutspot. Deze pleegt veel van zyne smaakelykheid, wanneer hy versch was, verloren te hebben, gelyk verwarmde kool, crambe bis cocta. Dit past men toe op oude vermufte en verschimmelde dingen, die walgelyk weder worden opgedischt.Zo zegt men ook: 't Is al de oude teem.
Men moet zomtyds wat byleggen. Dat wil zeggen, zich wat schraaltjes, en met een kleintje behelpen. Zo moet de buik van spilpenningen wel byleggen, wanneer de keel kermis gehouden heeft. Dit spreekwoord schynt genomen te zyn van de scheepvaart. Daar in legt men by, als men door een harden tegenwind niet of weinig kan voorderen. Maar zyn onder deze byleggers wel te tellen zulke, die by gebrek van brood, korstjes van pasteyen moeten eeten? In zulk eene verlegentheid is 't beste hen goed genoeg.
Legt'er uw' kop by. Dit zegt men, om uit te drukken, dat ymand, hoe qualyk hy te vreden is, iets niet anders krygen zal, b. v. geene andere spyze dan hem voorgedischt is, al houd hy zich daar over noch zo misnoegt. Kop is in dat spreekwoord koppigheid. Zo zegt men: Hy heeft een kop, daar hy na leeft;en men spreekt van ymands kop,dat is styfhoofdigheid, te breken. Maar wat anders is, Ymand 't hoofd te breken, voor met woorden zyne herssenen te quellen, en hem moeyelyk te vallen. Ziet dat spreekwoord hier voor. Byleggen is t'scheep, wanneer men minder rantzoen krygt, dan men plagt, en zich daar mede moet vergenoegen. Zo moeten ook koppige wel doen. | |
| |
Hy heeft te veel om te sterven, en te weinig om van te leven. Aardig en zinryk drukt dit ymands zeer bekrompen deel uit. Aan zulke plegen de broodkruimen niet te steken, gelyk ook aan die nauwelyks van 't eene brood aan 't andere weten te geraken. Magermans gasten overeeten zich zelden. Zo word men door de ren gemest. Aan zulke komt het vet niet in de keel. Daar niet overschiet, komt gewoonlyk te kort. 't Is wel gepast: Effen op en den buik vol. Zo mede, als 't is: Even op, en de kleêren voor de doodschuld. Zulke zyn hunne eigen erfgenaamen, en laten geen twist of pleiten over het verdeelen na.
Arme lieden kooken dunnen bry. 't Is dan, mager moesje, zonder spek. Geen wonder; want Magerman is'er kok. 't Is wel gezegt, bak wit, daar behoort meel toe. Evenwel in dien dunnen bry legt God dikwyls meer zegen en genoegen, dan in de overdaadige taarten en pasteyen van ryken. Vergelykt Spreuk. 15: 16, 17. Doch arme lieden pannekoeken riekt men verre.
Arme lieden eeten op de knyen. De meening van dit oude spreekwoord is niet klaar. Ziet het op 't bidden op de knyen? In die gestalte eet men zelden: hoewel het gebed zo van armen, als van ryken, daar Gods zegen over erlangen moet. 1 Timoth. 4: 4, 5. Ik denk liever, 't wil zeggen, dat arme lieden de knyen dikwyls voor hunne tafel gebruiken, dewyl zy door geene damaste tafellakens, servetten, groote schotels, menigte van dischgeregten, of tafelborden, belemmert | |
| |
zyn. Een stuk kaas en brood, hongerig uit den vuist opgeknapt, behoeft al dien omslag niet. Zulk eene tafel is ook ras opgenomen en verplaatst; doch zy word niet gezocht van de pannelekkers.
't Is met hem van de hand in den tand. Dit is een korte, doch nadrukkelyke beschryving van ymand, die om 't kostje arbeid, maar daar by geene liggende renten verovert. 't Gaat dan met de raapen in den pot: men neemt het mede onder de dekens. Als zulk een opspringt, dan waagt het al. Zy dragen hunne schatten by zich, en leven wel vrolyker en geruster, dan die hunne kelders en zolders vol voorraad hebben. Dus quinkeleert wel een schoelapper in zyn pothuis. Zy konnen van 't eene brood aan het andere komen: Maar als de handen liggen, liggen de tanden. Leuyaards zyn dat waardig.
't Gaat van mijn kantje. Dat wil zeggen, 't gaat van het myne af, ik moet het missen en bekostigen. Kantje is eindje. Zo zegt men, een kantje kaas een kantje brood, enz. Van een anders kaas is 't licht groote hompen te snyden. Dat betoonde die boer, die van zyn Juffrouws parmesaankaas at. Ziet in 't I. Deel bladz. 63.
Mondekens maat. Dat is, zo veel als men op een maal behoeft, en op mag. Doch de een heeft een grooter gaaper dan de ander. Maar 't moet zyn: Elk zyn meugje. Dan zyn'er geen eetende gasten, en dragende gasten. | |
| |
Hy geeft dat van 's herten bloed. Dat is, van 't geen hem anders liefst en dierbaarst is, en dat hy minst missen kan. Zonder bloed kan 't leven niet in het herte blyven. Vergelykt 2 Kor. 8: 2, 3. en Luk. 21: 4. Van een bekrompen vrek zegt men: 't Is als of hy 't van zyn herte gaf, en 't Gaat hem van zyn herte. Dit laatst word ook uitgebreid tot andere dingen, welke ymand niet geerne dus verricht, om dat zyne hertsneiging daar tegen is. Zo zegt men mede, Ymand iets van 't hert binden. Dit speelt op 't af binden van wratten, wennen, enz.
Een zwaan heeft haare pluimen zo wel van doen, als een musch haare veêren, Die meer rykdommen en inkomsten bezitten, hebben ook meerder omslag, en grooter onkosten te doen. Groot is 't Hof, veel moet'er of. Dat is 't geen de wyste Koning leert. Predik. 5: 10. Men kent den vogel aan zyn nest. Kleine vogeltjes hebben kleine nestjes. Groot huis, groot kruis. Groot schip, groot water. Op een kleinen haard, behoeft men weinig hout. Eigen haard is goud waard, al is ze arm, ze is doch warm. Vivitur parvo bene. Men kan ook van weinig wel en vermakelyk leven. De natuur is met weinig te vreden. Niemand leeft'er van zynen overvloed. Luk. 12: 15. Wy bidden maar om ons dagelyks brood.
Elk een zoekt zich zelven; zo gaat niemand verloren. Dit spreekwoord behaagt eigenbaatzuchtigen zeer wel. 't Zoude waarheid zyn, indien zulke krauwelduivels niet | |
| |
alles voor zich klaauwden, zo dat'er voor anderen niet overschiet. Jes. 6: 8. Mich. 2: 2. Job. 24: 2–. Zy houden voor eenen stokregel: Elk voor zich zelven, en God voor ons allen. Maar die zich dus zoeken, verliezen zich zelven. Luk. 9: 25. 't Is ook waarheid, elk moet voor zich zelven zorgen. Eph. 5: 29. 1 Tim. 5: 8 en wel door 't behoorlyk gebruik der wettige middelen. Help u zelven, zo helpt u God. 't Is een spreekwoord: Niemand komt in zwaarigheid, of hy helpt'er zich zelven in. Zo mede: Niemand gaat verloren, of 't is zyn eigen schuld. Ziet Spreuk. 6: 6. Doch hy moet daar om geen Kain zyn. Genes. 4: 9. Ziet Phil. 2: 4.
Hy spaart dat als Bagynekoek. Dat past men toe op een lekker beetje, of iets diergelyks, waar mede men gantsch niet quistig is. Bagynenkoek, en wyn uit Paters vaatje, plegen van de slechtste soort niet te zyn. Doch dikwyls vind men dit andere spreekwoord waarachtig: 't Geen men spaart voor den mond, eet de kat, of de hond. Men moet iets niet te lang spaaren, noch te wel bewaren.
Die zyn wittebrood voor eet, moet zyn roggenbrood na eeten. Zulke hebben dan hun koek op, en hun beste dagen geleeft. Daar op past het spreekwoord: Wyn op melk, is goed voor elk: maar melk op wyn, dat is venyn. Dan moet men den wyntand uittrekken. Doch zulke worden van den nadorst niet gequelt. | |
| |
Hy heeft'er de waarde voor genooten. Dit past men schertzende toe op ymand, die door 't vermaak van veel wyn te drinken, het voeteuvel zich heeft veroorzaakt. Het kermisgaan is wel een bilslag waardig. Lekkebroers zeggen; 't Is een schreeuwtje te meer. Men zegt ook: Niemand is vet en grof, of hy weet waar of. De oude zeiden: Beter verheert, als verbeest.
De ouders eeten met de kinderen. Dit wil zeggen, dat God de ouders, om der kinderen wil in hun bedryf zo zegent, dat zy gezamentlyk den kost krygen. Want God schept geen mond, of hy schept'er ook brood toe. Is 't niet vet, 't is mager. Zo geeft God ook koude naar kleêren. Zyne goedheid schikt en maatigt kruis naar krachten. 1 Kor. 10: 13. Maar de vader moet wel een sneedje meer snyden, en de moeder den pot van meer ingewand voorzien, naar 't getal der tanden rondom de tafel. Evenwel, een vader kan beter zeven kinderen onderhouden, dan zeven kinderen eenen vader.
Eet geen hertenvleesch. Dit luid dubbelzinnig. Hertenvleesch is 't vleesch van dat gehoornde dier, 't geen op Vorstelyke tafels komt, en ook 't vleesch van ons eigen herte. Op 't laatste ziet het spreekwoord. Men verteert en eet als zyn eigen hert door zorgen en bekommeringen, en ook door spyt en nyd. Dus zet ymand, die een grooten spyt moest verkroppen: Ik meende myn hert op te eeten. Zo knaagt de nyt haar eigen hert. Dit alles is hier toepasselyk. Die dubbelzinnigheid is niet in 't Grieks, of Latyn: Cor ne edito, eet het herte niet. Pythagoras leerde deze zinspreuk. | |
| |
Boodenbrood. Zo pleegt te roepen, die een goede tyding komt brengen. Zulke plegen al van ouds wel onthaalt en beloont te worden: 't geen alles onder den naam van brood begrepen is. Dat word geeischt van zodanige boodschappers. Doch hinkende boden krygen dat zelden.
Daar is quaade tyding van boven gekomen. Dat zegt men boertig, als des winters van den zolder geboodschapt word, dat de voorraad van turf en hout haast verbrand is. Dit word verzwaart, als quaade tyding van beneden uit de kelder komt, dat het vat met bier, of wyn, moet opgelegt worden.
Hy klopt als of hy geld bragt. Dat zegt men van ymand, die hard en vrymoedig aan de deur bonst of belt: want zulke weten dat zy welkom zullen zyn. Op die wyze zeggen de Franschen: Hardiment frappe à la porte, qui bonne nouvelle y apporte. Hy kloppe stoutelyk aan de poort, die goede tyding brengt. Die wat brengt, is welkom. Doch niet die slechts beldeurtje speelt.
Hier is niet te bikken. Dat is, niet te eeten, niet te schranssen. Bikken zal zyn bekken, hier is niets voor den bek. 't Is in de keel en maag vacantie. Men houd'er strengelyk de vasten. Of zoude dit zien op het bikken, of scherpen der molensteenen? De tanden zyn de maalsters, Predik. 12: 3. Dan zoude het willen zeggen, daar is niets, waar op men de tanden scherpen moet. | |
| |
Daar valt niet te vagen, dan den vloer. Dat wil zeggen, de Herberg is vaats. A vous is daar dood. Daar zwaait niet. Dit spreekwoord speelt in dubbelzinnigheid. Vagen is reinigen, schoon maken. Zo vaagt men den vloer met een bezem. Maar vagen word ook toegepast op een glas schoon uit te drinken. De zin is, hier is slechts werk voor een bezem, en niet voor een roemer.
Daar hangt de gierige Droes uit. Dat is te zeggen, 't is bekent en openbaar, dat die daar woond. Zo kent men een huis, en wat daar bedreven word, aan 't uithangbord. Even zo zegt men van een duure herberg, of winkel: Daar hangt de scheer uit. Dus zegt men ook van ymand, in wien men iets niet bespeurt: Waar hangt hem dat uit?
De spaarpot komt de gilden toe. Gilden waren in de oude taal lichtmissen, doorbrengers, optrekkers. Ziet de Fakkel, bladz. 115. Aan deze komt de spaarpot toe, door 't erven van 't geene kaarige vrekken byeen geschraapt hadden. Dus zegt men: De spaarder moet een' teerder hebben. 't Is met zulke: Laat drinken en storten. Al mindert ons goed, onze dagen die korten. Evenwel, was 't niet om de smaak, zy zouden zo lief water drinken, als wyn. Zy helpen dan het geld uit de schimmel, verlossen de gevangene, en maken den spaarpot ledig. Hier door is, Ik heb 't gehad, een arm man. Leest spreuk. 23: 21. | |
| |
Hy teert als een Graven kind. Dat is, als had hy Graven staat en inkomsten, die hunne kinderen een ruim hof laten houden. Buiten twyfel speelt het speekwoord op de Graaven, die onze Landsheeren zyn geweest. Maar de oude zeiden: Een arm man is zelden Grave. In Duitschland echter ontbreekt het niet aan Graven, die meer adel, dan Dukaaten hebben. 't Is by zulke adelyk, veel schulden te hebben, en niet te betalen. In die hooveerders is dikwyls waarheid: Met den eenen voet in 't Hof, en met den anderen in 't Gasthuis. De ouden zeiden: 't Gasthuis is voor de verkens niet gemaakt. Ik voeg'er by: maar wel voor zulke Graaven kinderen. Men heet die Dominateurs van domineren, 't heertje speelen. Doch zy zyn heeren van kortryk, en een berooiden buidel. 't Is dus ook een spreekwoord: 't Gasthuis hangt de slempers aan den aars, dat is hun laatste.
Die een hoofd van een pintje heeft, moet geen kan willen drinken. Dit spreekwoord behoeft geene verklaaring, maar wel betragting. Haan neef sprak tot zyn hennen: Elk moet zig zelven kennen. Elk moet weten, wat hy verdragen kan, en hoe veel hem dient. Maar Nathals is slegts daar over bekommert, dat zyn blaas grooter is, dan zyn beurs.
Hy heeft het in Aries. Dat is te zeggen, 't schort hem daar men de ossen bolt, hy heeft het in 't hooft gekregen, hy is beschonken. Dit is schertzende genomen uit den Almanach, waar in gezegt word, Aries regeert het hoofd. Doch zommigen is | |
| |
het teken Capricornus al zo eigen. Maar zy laten den Waterman voor de Visschen.
Hy heeft het in de kruin gekregen. Dat wil zeggen, de opstygende wyndampen hebben zyne herssenen bedwelmt. Hy heeft het in de hul gekregen. Hy heeft het onder den hoed, 't schort hem in den grooten teen, daar de boeren den hoed op dragen. De wyn pleegt zulke ook by den neus, en by de ooren te krygen, als zy de zelve rood maakt.
't Roer is van 't schip. Dat is, 't bewind en 't bestier is weg, gelyk wanneer een schip zyn roer quyt is. Jes. 3: 4. Dan is Land en Kerk in een jammerlyken toestand. Maar 't past ook op een dronkenen, die 't redenroer verloren heeft, en zonder belul is.
Hy is zo dronken als een stoel. Dus beschryven de Zeeuwen een smoordronken mensch. De zin is, hy heeft zo weinig reden, of weet zo weinig van zich zelven, als een stoel. 't Is dan, Hy weet van Teeuwes noch van Meeuwes. Dus is hy zo dronken als een beest, die geene redelykheid heeft behouden, en zelf erger dan een beest, 't geen maar voor zynen dorst drinkt.
De eerste teug is de beste. De reden is, die geschied van een dorstigen, uit een volle en versche kan. Dan kan hy drinken, dat hy zyn oogen verkeert. Maar och laci! een haalkan is ras uit. De bodem is voor nathals een droevig gezigt. | |
| |
Hy handelt in natte waaren. Dat zegt men schertzende van die al wat hy grypen en vangen kan, in de kroeg besteed. Doch gemeenlyk word de handel in drooge waaren daar by gevoegt, van die een pypje tabak stoppen. Maar zuipers werken in den wyn door laaden en lossen.
Hy houd veel van een borlesousje. Dus zegt men van een liefhebber van een zoopje, uit een nauwgehalst brandewyn- of jeneverflesje. Maar hoe past die naam daar op? Borrelen drukt uit het geluid van 't klokken uit zulk een fles. De liefhebbers noodigen malkanderen wel dus: Willen wy eens borrelen? Willen wy een borreltje nemen? Soes is versmeed van es oes, uit het Hoogduitsche es aus. Es is het, of dat, en aus, uit. Zo is roes versmolten van gar aus, gantsch uit. Ziet in 't eerste Deel het spreekwoord, Hy heeft een roes weg bladz. 121. en, 't Is een slobberdoes, bladz. 211. Borrel es oes, is pooi het uit. Dit is uit boerte gemaakt tot den naam van zulk een flesje, dat uitgeborrelt word.
Hy neemt een kloddertje. Dat is, een klein zoopje, een slokje, 't geen ook eens klodderen geheten word. Maar wat zegt dat? Zo ik meen, een slaapdronkje, van lodderen, leuyeren, sluimeren, slaapen. Daar is dan een k voorgeklampt uit het voorzetsel ge, gelyk meer geschied naar den ouden spreektrant. 't Zoude dan zyn gelodderen, gelyk gedoen was doen. Immers veele zyn gewoon met zulk een kloddertje te bed te gaan. Dit past dan eigentlyk niet op een | |
| |
morgenzoopje, dat tot ontnuchtering gebruikt word. Zo weten andere te spreken van een zakkertje, schoon dat hen niet zelden in den kop stygt.
Hy neemt een vliegende boterham. Dat wil zeggen, hy rookt een pyp tabak. Men heet die boertende een boterham, om dat liefhebbers zich daar mede ontnuchteren, gelyk geschied met een boterham. Zy zyn, zeggen ze, daar van gehert; en veele zouden liever een boterham missen, dan zulk een pypje. Vliegende ziet op den rook.
't Is geen pyp tabak waardig. Dit zegt men, om uit te drukken, dat iets van zeer geringe waardy is, gelyk, Ik acht dat niet een myt: 't Is niet een olykook waardig: 't Is geen verrotte mispel waardig Maar is 't wel duldelyk, en de eere van dien edelen tabak niet te na, dat men een pyp vol van dat zo begeerde dampkruid dus tot een spreekwoord van verkleining maakt, als ware het gelyk aan eene verrotte mispel? Ja dat de grootste vrienden en achters zelf dus wel spreken? Immers geven de liefhebbers daar voor in de koffyhuizen wel een halven, ja heelen stuiver. En wie weet wat die in hongersnoot van tabak wel zoude gelden; daarmen een verrotte mispel op de straat; of voor de verkens werpt? Breekt ymand by ongeluk eene tabaks pyp, straks hoort men: Pypen moet gy gebrek hebben. Mag men tot zulke onteerders van dat schoone smookgewas niet zeggen: Tabak moet gy gebrek hebben? Ik denk, men vind'er die liever drie dagen te water en te broode zouden willen zitten, dan zulk een eeuwigen tyd zonder tabak. | |
| |
Daar verdrinken'er meer in 't wyn glas, dan in de zee. Dit is een Hoogduitsch spreekwoord; maar 't heeft ook in Nederland waarheid. Zo verslind de overdaad'er meer, dan het zwaard. Van zulk eenen zegt men: Hy ziet'er uit als een verzopen kat.
Hy ryd op den aap. Dat zegt men van ymand die beschonken is. De reden zal zyn, om dat de dronkenschap, gelyk leeuwen en zwynen, zo ook aapen maakt, die belachelyke kuuren bedryven. Zulke ryden op den aap, gelyk andere het malle paard beryden.
Die den laatsten druppel uit de kan wil hebben, krygt het lid op den neus. Dit is genomen van de oude gewoonte van drinken uit tinne kannen, waar op een dekzel was. Als men die kannen te hoog oplichte, om ze schoon uit te vagen, dan viel dat lid den drinker wel op den neus. Dit eigent men toe op zulke, welken de begeerte van alles te hebben, wel qualyk bekomt. De gierigheid doch bedriegt niet zelden de wysheid. Die te wyd gaapt, verstuikt den mond.
't Verken is met den tap weggeloopen. Dit zegt men van uitgetapte kroeghouders. Dus word gespeelt op de spoeling in ledige vaten, die voor de verkens is, wanneer de tap word uitgetrokken. Dan is de herberg vaats. De ouden zeiden ook: Het zwyn volgt den tap; en, Dat komt van tappen, loopt al ten tappe weg. | |
| |
't Is by Ian Oom. Dat wil zeggen, 't Is in den lombaard verzet. Maar waarom heet men eenen Lombaardier Jan Oom? Ik denk dat een vermaard woekeraar met dien naam in de wandeling bekent is geweest. Zo heet men om die reden eenen schacherende waard, Joris in der eeuwigheid, en den scherprechter, meester Hans, dewyl'er veele dus genoemt zyn. Zelf Lombaard is zo geheeten van de Lombaarden, of Langbaarden, die eerst zulke leenbanken opgeregt, en door groven woeker groote rykdommen gewonnen hebben. Hier van was Genua in Lombaardyen vermaart. Maar nu woonen ook wel elders woekeraars. By Jan Oom is Jan Credit dood. Zyn dood word zeer beklaagt van de Borgers, die geen hope hebben van zyn herleven, om dat'er een yzeren kerfstok op zyne kist gelegt is, in de plaats van een sleutel.
De puit is een weeldig heer. Een puit is een kikvorsch. Deze zyn in 't nat wanneer zy willen, en zingen dikwyls hunnen zang den gantschen nacht door helder, of liever heesch, op. Hier van worden zy Zeeuwsche nachtegaalen geheeten; hoewel het daar ook aan gepluimde niet ontbreekt. Hy is ryk, die met het zyne vergenoegt is. Zulk een heer is de puit, met zyn naakte huid, zonder hair of pluimen. Of de Hollanders reden hebben, om met der Zeeuwen puit te schertzen, kan men zien in myne Fakkel, bladz. 289. Daar vind men ook de beschryving van eene andere soorte van puiten, dat is te zeggen, zuipers, die niet min graag met den bek in 't nat zyn, en daar by quinkeleeren; mits dat | |
| |
het geen water zy, 't Is dan dikwyls: Hoe kaalder, hoe royaalder. Dus braveeren zulke den adel.
Hy zal den bogt schudden. Dat wil zeggen, hy zal het werk moeten doen, de last zal op hem aankomen. Dit is een zeer gemeen spreekwoord; doch van honderd verstaan het lichtelyk geen drie; immers ik heb noch niemand aangetroffen. 't Is ontleent van 't springen in een touw. Yemand draait dat om tot een bogt, en schud dit touw dus door gestadig op en neder bewegen. Zo heeft hy slechts den arbeid, en een ander 't vermaak. Men past dit ook toe op zulke, die de beurs voor ymand moeten schudden, en 't gelag betalen. Zo spelen wel niet meê, die de ballen betalen moeten. Sic vos, non vobis. Daar aan is mede verwant, Voor ymand in den bogt springen, dat is, het werk voor hem te verrichten.
|
|
Auteursrechtvrij