De wetenschap der politiek
(2002)–Bart Tromp–
Auteursrechtelijk beschermdBart Tromp, De wetenschap der politiek. Amsterdam University Press, Amsterdam 2002 (4de druk)
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
-
gebruikt exemplaar
eigen exemplaar dbnl
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van de vierde druk van De wetenschap der politiek van Bart Tromp uit 2002. De eerste druk dateert uit 1993.
redactionele ingrepen
p. 394-395: de tabel op deze pagina is te breed om in deze digitale versie in zijn geheel te kunnen worden weergegeven. Daarom is deze tabel hier in delen onder elkaar geplaatst. Ten behoeve van de leesbaarheid is de eerste kolom in het onderste deel herhaald.
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (II, VIII, XII, 52, 74, 174, 200, 258, 282, 356, 374, 400, 434) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.
[pagina I]
DE WETENSCHAP DER POLITIEK
[pagina III]
De wetenschap der politiek
VERKENNINGEN
VIERDE, ONGEWIJZIGDE DRUK
Bart Tromp
Amsterdam University Press
[pagina IV]
Eerste druk: 1993, dswo Press, ru Leiden
Tweede, herziene druk: 1995, dswo Press, ru Leiden
Derde druk: 1995, dswo Press, ru Leiden
Vierde druk: 2002, Amsterdam University Press, Amsterdam
Omslagontwerp: Peter Matthias Noordzij, Hurwenen
isbn 90 5356 578 7
nur 754
© Amsterdam University Press en Bart Tromp, Rijksuniversiteit Leiden, 2004
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voorzover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912 j0 het Besluit van 20 juni 1974, St.b. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, St.b. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 882, 1180 aw Amstelveen). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden.
[pagina IX]
INHOUDSOPGAVE
| Inleiding | ||
| Inhoudsopgave | ||
| 1 | HET BEGRIP ‘POLITIEK’ | 1 |
| 1.1 | Woord, begrip, verschijnsel | 1 |
| 1.2 | Politiek als ‘wezenlijk betwist begrip’ | 6 |
| 1.3 | ‘Politiek’ als aspect of als sector | 11 |
| 1.4 | Carl Schmitt en Der Begriff des Politischen | 16 |
| 1.5 | Tot slot | 19 |
| 2 | DE WETENSCHAP DER POLITIEK I | 21 |
| 2.1 | De wetenschap der politiek: een historisch perspectief | 21 |
| 2.2 | Vier dimensies van politiek-wetenschappelijke analyse | 26 |
| 2.3 | Een voorbeeld van semantisch/normatief onderzoek: burgerlijke ongehoorzaamheid | 29 |
| 2.4 | Een voorbeeld van empirisch onderzoek: de theorie van de burgercultuur onderzocht voor Nederland | 35 |
| 2.5 | Een voorbeeld van beleidsonderzoek: de overheid onderzocht. | 45 |
| 2.6 | Tot slot | 51 |
| 3 | DE WETENSCHAP DER POLITIEK II | 53 |
| 3.1 | De institutionalisering van de wetenschap der politiek | 53 |
| 3.2 | Wetenschap en beleid | 56 |
| 3.3 | Wetenschap | 65 |
| 3.4 | Tot slot | 72 |
| 4 | THEORETISCHE PERSPECTIEVEN I: Psychologische Theorieën | 75 |
| 4.1 | Handelings- en systeemtheorieën | 75 |
| 4.2 | Attitude- of cognitieve theorieën | 76 |
| 4.3 | Psychoanalytische benaderingen | 87 |
| 4.4 | Leertheorie of behaviorisme | 103 |
| 4.5 | Tot slot | 105 |
| 5 | THEORETISCHE PERSPECTIEVEN II: Rationele Keuze-theorie | 107 |
| 5.1 | Inleiding | 107 |
| 5.2 | Speltheorie | 110 |
| 5.3 | Olsons theorie van collectief handelen | 116 |
| 5.4 | Theorieën over coalitie-vorming | 121 |
[pagina X]
| 5.5 | Tot slot | 131 |
| 6 | THEORETISCHE PERSPECTIEVEN III: Systeem-theorie | 133 |
| 6.1 | Inleiding | 133 |
| 6.2 | Algemene systeemtheorie | 133 |
| 6.3 | Structureel-functionalisme, of functionele analyse | 138 |
| 6.4 | De communicatietheorie | 146 |
| 6.5 | Tot slot | 150 |
| 7 | MACHT | 151 |
| 7.1 | Een definitie van macht | 151 |
| 7.2 | Vormen van macht | 157 |
| 7.3 | Gezag | 160 |
| 7.4 | Verbindingen tussen vormen van macht | 168 |
| 7.5 | Tot slot | 173 |
| 8 | KLASSIEKE ELITE-THEORIEËN | 175 |
| 8.1 | Algemene karakteristiek | 175 |
| 8.2 | Gaetano Mosca | 177 |
| 8.3 | Vilfredo Pareto | 180 |
| 8.4 | Robert Michels | 185 |
| 8.5 | James Burnham | 190 |
| 8.6 | Charles Wright Mills | 196 |
| 8.7 | Tot slot | 199 |
| 9 | HET METEN VAN MACHT | 201 |
| 9.1 | Inleiding | 201 |
| 9.2 | Floyd Hunter en de reputatie-methode | 204 |
| 9.3 | De decisiemethode | 208 |
| 9.4 | Meer gezichten van macht | 212 |
| 9.5 | De structurele analyse van macht | 217 |
| 9.6 | Effectenonderzoek | 219 |
| 9.7 | De positiemethode en netwerkonderzoek | 220 |
| 9.8 | Meting van macht in termen van machtsbronnen en machtsmiddelen | 223 |
| 9.9 | Tot slot | 230 |
| 10 | POLITIEKE MOBILISATIE | 231 |
| 10.1 | Machtsbronnen en politieke mobilisatie | 231 |
| 10.2 | Politieke mobilisatie: sociale bewegingen | 237 |
| 10.3 | Theorieën over collectief geweld en revolutie | 248 |
| 10.4 | Tot slot | 257 |
[pagina XI]
| 11 | IDEOLOGIE | 259 |
| 11.1 | Ideologie als wezenlijk betwist begrip | 259 |
| 11.2 | Een korte geschiedenis van het begrip ‘ideologie’ | 260 |
| 11.3 | Drie controverses rond het begrip ‘ideologie’ | 264 |
| 11.4 | De theorie van de dominante ideologie | 268 |
| 11.5 | Ideologie en politieke stromingen | 272 |
| 11.6 | Nationalisme | 277 |
| 11.7 | Tot slot | 281 |
| 12 | POLITIEKE PARTIJEN | 283 |
| 12.1 | Inleiding | 283 |
| 12.2 | Politieke mobilisatie en politieke partijen | 285 |
| 12.3 | De ideologische stamboom van politieke partijen | 290 |
| 12.4 | De functies van politieke partijen | 296 |
| 12.5 | Het classificeren van partij-stelsels | 299 |
| 12.6 | De toekomst van politieke partijen | 304 |
| 12.7 | Tot slot | 310 |
| 13 | STAATSVORMING EN POLITIEKE STELSELS | 311 |
| 13.1 | Inleiding | 311 |
| 13.2 | Staatsvormingsprocessen | 319 |
| 13.3 | De typologie van politieke stelsels volgens Linz | 331 |
| 13.4 | Totalitarisme, een ‘wezenlijk betwist’ begrip | 338 |
| 13.5 | Tot slot | 355 |
| 14 | DEMOCRATIE VOLGENS DAHL | 357 |
| 14.1 | Inleiding | 357 |
| 14.2 | Polyarchie | 361 |
| 14.3 | Naar een derde transformatie? | 368 |
| 15 | VERSTATELIJKING | 375 |
| 15.1 | Inleiding | 375 |
| 15.2 | De ontwikkeling van de verzorgingsstaat | 376 |
| 15.3 | Problemen van de moderne staat | 389 |
| 15.4 | Tot slot | 398 |
| 16 | STATENSTELSEL EN WERELDSYSTEEM | 401 |
| 16.1 | Inleiding | 401 |
| 16.2 | De Europese Unie als geval apart | 403 |
| 16.3 | De wereldsysteemtheorie | 411 |
| 16.4 | Alternatieve theorieën en kritiek | 424 |
| 16.5 | Tot slot | 430 |
| Klein apparaat van de wetenschap der politiek | 431 | |
| Bibliografie | 435 | |
| Personenregister | 463 | |
| Over de auteur | ||