ultimatum tot vijf minuten en liet zijn pantserwagens alvast voorwaarts gaan. De Serviërs weken.
De Canadese overste kreeg lof van generaal MacKenzie, de VN-bevelhebber in Sarajevo. Maar strikt genomen was hij zijn boekje ver te buiten gegaan. Eigenlijk hadden de VN-troepen niets anders mogen doen dan lijdzaam afwachten of en wanneer de Servische militie hen door had gelaten.
De discussie over de voor- en nadelen van militaire interventie in Bosnië-Hercegovina heeft zich ook in Nederland wel erg toegespitst op juridische en volkenrechtelijke aspecten. In veel mindere mate komen politieke en militair-technische kanten aan bod. Aan militair ingrijpen kleven grote bezwaren, daar heb ik nooit een geheim van gemaakt. Maar deze oorlog op zijn beloop laten is geen oplossing. Dat loopt in potentie uit op een Derde Balkanoorlog - die het gevaar met zich mee brengt om net, als de Tweede, uiteindelijk niet tot de Balkan beperkt te blijven.
De confrontatie tussen de Canadezen en Serviërs is een goed model voor militair ingrijpen door de Verenigde Naties. Voor het eerst in deze oorlog geconfronteerd met geoefende en goed bewapende militairen verschrompelt de Servische agressie tot dronkemansgebral. Zulk militair ingrijpen is onvermijdelijk geworden op grond van de ontsteltenis die televisiebeelden van Servische ‘gevangenkampen’ wereldwijd teweeg gebracht hebben. Dat het zo gaat is op zichzelf al deprimerend. Uiterlijk vanaf de volledige vernietiging van de stad Vukovar en de verdrijving en uitroeiing van zijn Kroatische bewoners, al bijna een jaar geleden, had iedereen moeten weten wat de Servische politiek behelst. Pas toevallige televisiebeelden dwingen de politici echter tot optreden. De Anne Frank-stichting kan de generaties van na 1940 nu tenminste wat gemakkelijker uitleggen waarom ‘beschaafde naties’ in de jaren dertig en daarna hun ogen sloten voor de vervolging van mensen op grond van hun afkomst of godsdienst.
Het lijkt erop dat nu gekozen is voor een beperkte militaire inzet: de bescherming van voedselkonvooien over land naar belegerde steden in Bosnië. Het is niet duidelijk wat die ‘bescherming’ militair-technisch inhoudt. Nog minder wat er het doel van is - behalve het sussen van de publieke opinie in het Westen.
Zo'n beperkte militaire inzet dreigt op twee manieren het conflict te verergeren. In de eerste plaats leidt deze tot een geleidelijke, maar ondoordachte escalatie van de oorlog. Servische aanvallen