Bush en Blair en het veld van eer

[p. 48]

Irak heeft de bom niet

Al maanden kondigen president George W. Bush en leden van zijn regering aan dat het regime van Saddam Hoessein ten val moet worden gebracht, omdat diens massavernietigingswapens een rechtstreekse bedreiging vormen voor de Verenigde Staten. In woord en daad bereidt Washington zich voor op een oorlog tegen Irak teneinde dit doel te bereiken. Weliswaar poogt de regering haar doel ook te bereiken via de Verenigde Naties, maar zij behoudt zich nadrukkelijk het recht voor desnoods, ‘in naam van de vrede’, op eigen houtje aan te vallen.

De president probeert nu al weken de publieke opinie van de noodzaak (in zijn ogen) van deze oorlog te overtuigen. Hij is daarbij ‘economisch met de waarheid’, voor zover hij niet klinkklare onwaarheden verkondigt. Laten we als voorbeeld nemen de veronderstelde dreiging van één zo'n massavernietigingswapen: de atoombom.

Volgens de president bleek die dreiging zonneklaar uit een rapport van de IAEA (International Atomic Energy Agency), dat echter bij raadpleging die bewering helemaal niet blijkt te ondersteunen. Daarmee geconfronteerd zei het Witte Huis dat de dreiging niettemin bestond.

Een rapport van het International Institute of Strategic Studies (IISS) kwam vorige maand in het nieuws met de conclusie dat Irak in staat zou kunnen zijn binnen enkele maanden kernwapens te vervaardigen. Dat was misleidend, omdat de meeste kranten en zeker de Amerikaanse en de Britse regering de voorwaarde hadden weggelaten

[p. 49]

waaronder deze conclusie volgens het IISS geldig was: een Irakese atoombom zou misschien op termijn mogelijk zijn, als Irak van buitenaf de beschikking zou krijgen over bruikbare nucleaire splijtstof.

Irak probeert al ruim twintig jaar een atoombom te produceren. De eerste poging werd verijdeld door de Israëlische luchtaanval op de door Frankrijk geleverde nucleaire reactor in Osirak (1981), die plutonium als splijtstof zou hebben geproduceerd. Daarna probeerde Saddam Hoessein het met atoomwapens gebaseerd op verrijkt uranium als splijtstof.

Een atoombom construeren is technisch geen uitzonderlijke opgave. Zeker vijftig staten zijn daartoe vandaag de dag in staat. Het eerste grote probleem is echter splijtstof, het verrijken van gewoon uranium tot militair bruikbaar uranium. Natuurlijk, uranium bestaat uit uranium 238 en uranium 235, in een verhouding van 142:1. Verrijking verandert die verhouding in 1:9. Ongeveer 25 kilo van zulk verrijkt uranium 235 is voldoende voor één atoombom. Voor de verrijking van natuurlijk uranium bestaan verschillende procédés, die een ongelooflijk kapitaalintensieve en technologische inspanning vereisen.

Na de Golfoorlog vonden VN-inspectieteams twee opwerkingsfabrieken, in Tuwaitha en in Tarmiyah, die gebaseerd waren op elektromagnetische scheiding van uranium. Later ontdekten zij ook dat Irak twee complete gascentrifuge-installaties had bemachtigd en van plan was deze na te bouwen (er zijn honderden van zulke centrifuges nodig, die, mits in serie geschakeld, geschikt zijn om uit natuurlijk uranium splijtstof te fabriceren). Op het moment dat de VN-wapeninspecteurs de verrijkingsinstallaties ontdekten, was ongeveer één kilo uranium een paar procent verrijkt. Het zou vier tot vijf jaar hebben geduurd voor Saddam Hoessein de beschikking zou hebben gehad over voldoende splijtstof voor één atoombom.

Toen de wapeninspecties van de Verenigde Naties in 1998 werden stopgezet, had de IAEA de installaties in Tuwaitha en Tarmiyah met alles erop en eraan vernietigd, evenals de gascentrifuges, de voorraad verrijkt uranium en de meeste andere installaties waar aan de bom werd gewerkt.

[p. 50]

Er bestaat geen enkele aanwijzing dat Saddam Hoessein sindsdien in staat is geweest nieuwe installaties te bouwen. De Amerikaanse regering heeft daarvoor geen bewijs kunnen aanvoeren en dat geldt ook voor het recente rapport van het kabinet-Blair. Het IISS-rapport daarentegen bevat een centrale conclusie die heel wat minder aandacht in de media heeft gekregen dan de bovenvermelde nucleaire ‘wild card’ (de term is van het IISS).

Die centrale conclusie luidt dat de bestaande nucleaire infrastructuur en voorraden van Irak effectief in kaart zijn gebracht en daarna in 1998 zijn vernietigd.

President Bush belazert dus zijn eigen bevolking en de rest van de wereld als hij het voorstelt alsof Irak binnen een jaar - dat is nu blijkbaar de officiële termijn voor Washington - over een kernwapen kan beschikken. Dat staat nog los van het feit dat Irak niet in staat is een atoombom te bouwen die klein genoeg is om met een raket te worden afgeschoten op andere landen. Niet voor niets moesten Amerikaanse atoombommen beginjaren vijftig altijd worden vervoerd in een B-29 ‘Superfortress’ of ‘Big Ugly Fat Fellow’, een B-52.

Het is angstaanjagend dat deze Amerikaanse regering op basis van misleiding aanstuurt op een oorlog tegen Irak en het is onverantwoordelijk dat de nu demissionaire Nederlandse regering van minister-president Jan Peter Balkenende daar blindelings mee heeft ingestemd.

2 november 2002