Di koningin fan Skeba, of Salomo syn oue goudfelde in Sambesia

XI. Elihoref in Egiptes gehyme ingewy.

Umsalomi wil ons by Nag fergéwe en di Boesmans los maak. - Klaas ontdek dit en skiit hom in di Béne. - Ons breng hom di follende Dag terug. - Ons kry di Grafkelders weer ope, en laat di Boesmans gaan. - Elihoref ingewy in di Gehyme fan Egipte. - Hiir nog mar di Foorhof, an Mero'e di Hylige, an Kent di Allerhyligste.

DI nag terwyl ons almal in dipe rus is skrik ons wakker deur dat Klaas hard skré: ‘Baas! Baas! Kom gou!’ Ons spring almal haastig op en daar fal toen al 'n skot. Toen ons by hom kom fertel Klaas ons éwe haastig, dat hy suspisi had op Umsalomi, en fer hom beloer het toen ons gaan slaap. Hy het eers na di waterfatji gekruip en het daar iits ingegoi, en toen het hy na di Boesmans gekruip en begin fer hulle los te maak. Klaas wou ons toen stilletjiis wakker maak, mar Umsalomi het dit gewaar en di feld laat skeur, en hy het hom toen 'n skot patrysha'el in di béne gegé. Hy dwing ons moet hom agterna sit, want dis maanskyn, en hy weet di koers wat hy geneem het. Mar Henni sê: ‘Né, laat di frotsige Kaffer loop, want hy dwing mos nou om fer ons dood te maak. Ek sal fer my ni gaan moeg loop agter hom an ni, en kry ek hom nou, dan skiit ek hom tog so seker dood.’ En ons was almal fan gedagte dat dit tog moeite te fergeefs was om nou in di nag agter di Kaffer an te gaan loop.

Di follende oggend kry ons di bloedspoor fan Umsalomi, en ons folg dit. Klaas is 'n baing flukse spoorsnyer; dis wonderlik hoe skerp so'n klyne Koranna syn oge is. Di spoor gaan in di rigting fan di Boesmans hulle kraal. Henni, en Neef Hendrik gaan met Klaas same, en Neef Gideon en ek bly by di Boesmans, wat ons nog laat fas lê.

Gelukkig het hulle wat kos en water megeneem. Hulle kry hom eers di agtermiddag, anderkant di rifiir waar di Boesmans snags geslaap het. Deur di bloedferliis was hy flou fan di dors. Hulle het fer hom toen wat kos en water gegé en so het hulle sutjiis met hom terug gesukkel, sodat hulle mar teen di aand eers terug kom by di wa. Syn wonde was egter ni dodelik ni. Klaas het hom mar met di skoot hage in di béne geskiit.

Di Boesmans moes dus di héle dag fas lê en di nag oek nog; sodat hulle dus twe nagte en 'n dag tronkstraf gehad het. Henni wou hê ons moes di aand fer Umsalomi oek fas maak. Mar hy praat so mooi en ons dog hy het al straf genoeg gehad; so het ons fer hom mar laat los bly, en hy het oek niks gemaak ni.

Di follende dag het Henni oek di Boesmans opgedruk - Umsalomi kon nog ni werk ni - en foor di son reg onder was had hulle di eerste opening weer so fêr skoon, dat 'n mens daar kon in. Mar di klipdeur foor di ander, nuwe opening was te swaar om so ope

[p. 69]

te kry, en dit was toen oek al te laat om nog ferdere ondersoekings te doen.

Toen hulle nog 'n end fan di wa af ankom - dit was 'n warme dag, en ek sit onder 'n doringboom en skrywe - toen skré Henni al fer my: ‘Ek het mos gesê, ek sal di Boesmans nou laat werk dat dit help. Di gat is nou ope. Nou kan julle weer soos dassiis in di gate gaan kruip.’

Fer di fylighyd het ons di Boesmans eers laat eet en toen weer fas gemaak, hoewel hulle baing soebat en mooie beloftes maak. Toen ons oek 'n stukki ge'eet het begin di geselsery weer by di fuur. Di grote fraag was of ons nou mar di Boesmans sou laat gaan. en tefrede wees om net di grafkelders waar ons reeds in was en wat nou weer ope is te ondersoek, dan of ons eers sou perbeer om di andere klipdeur oek weg te kry.

Sofeul was seker dat di klipdeur te swaar was om dit so weg te kry. En gaan ons weer dit met 'n grote skot dinamiit laat weg spring, dan loop ons gefaar ni alleen dat di gat toefal ni, mar di ander-een oek wat ons nou weer ope gesukkel het; want di twe ingange is naby makaar.

Yndelik was ons besluit om nou eers di grafkelders wat ons nou weer ope het noukeurig te ondersoek, en dan met dinamiit te perbeer om di ander gat oek ope te kry. Di Boesmans sou ons intussen mar laat loop; want dis te gefaarlik om fer hulle te hou.

Na di bespreking stop hulle di pype en ek begin weer te lees wat ek di twe dage fertaal het. Mar eers fertel ek fer hulle wat ek denk dat di ferband is; want di end fan di twede rol en di begin fan di derde was fermuf en grotendeels onleesbaar. Uit di brokstukke wat ek hiir en daar kon ontsyfer maak ek di draad fan di geskidenis aldus op: -

Di omruilery fan Hanes en Balkis het deurgegaan, denkelik deur Salomo self in di gehym beforder, waarskynlik deur middel fan Osifra, hoewel hy sig geheel onwetend hou. Osifra is blykbaar megekom tot in Egipte om di sake daar oek reg te hou. Di ferhaal herfat waar di geselskap in Egipte is, terwyl Elihoref in 'n gesprek is met Hor-pa-seb-en-sha, seun fan di Koning Pinetem, broer fan Hanes en Hogepriister fan Amen-ra.

* * * * * * * *

* * * ‘hiir in Mitsra'im [Egipte] is di skatkamer fan alle kennis en wetenskap. Alle wyse fan alle lande kom hiir soos kinders om di wetenskappe te leer wat hiir bewaar is fan di kindshyd fan di menselike geslag af. In ons tempels en in ons grafkelders is di oue geskidenisse afgebeel en beskrywe. Mar di ware sleutel fan alle kennis is di ferborge skat fan ons priisters, ni alleen fan di léwe in hiir di wêreld ni, mar oek di leer fan Amen-ra, di ferborge God, en fan di deurgang fan di siil na di léwe na di land fan lig en heerlikhyd. En dit alles is beskrywe in di “Boek fan di Meester fan di Ferborge Plekke” [Boek fan di Dode] en afgebeel in steen deur di aartsfader Melgisedek in “Di Khut” [letterlik Ligte, Egiptise naam fer di Grote Piramide]. As jy dus di waarhyd wil weet, en di sleutel tot di ware kennis wil hê, moet jy hiir o'erbly en fer jou eers laat inwy in ons ferborge wetenskap, anders sal di land fan Khent [waar di Paradys was] en fan Punt [Skeba] tog mar fer jou 'n geslote boek fol onoplosbare raaisels wees.’

Elihoref antwoord hiirop: ‘Wat, moet ek hiir kom leer? En ek is di gehymskrywer fan Salomo, di slimste man fan syn tyd, na wi di forste en wyse fan alle lande kom om syn wyshyd te hoor. En wat di oue geskidenis en di gehyme fan di godsdiins betref dit het Moses fer ons beskrywe fan di Skepping af tot nou toe. Wat sal ek dan hiir nog leer. Molik kan jy eer by my leer.’

Daarop antwoord di Hogepriister: ‘Salomo mag slim wees, mar di sleutel tot di ware kennis het hy tog ni, di is hiir bewaar. En wat Moses geweet het, dit het hy tog mar hiir geleer. Mar in di woestyn moes hy dit beskrywe en dit mar fer di folk, an wi hy di gehyme fan ons ferborge wetenskap ni kon openbaar ni. Hy het net mar an di folk megedeel wat fer hulle nodig was, soos ons oek doen.’

Elihoref antwoord weer: ‘Ja, mar by di wetgewing op Horeb het Jawê, di ware God, an Moses meer geopenbaar as hy in Mitsra'im [Egipte] geleer het, sodat by ons Hebreers ygenlik di hogere wetenskap en feral di ware godsdiins bewaar en ontwikkel is.’

‘Ag né,’ sê di Hogepriister, ‘di geskidenis en di godsdiins wat Moses fer julle nagelaat het is alles mar brokstukke fan wat hy hiir geleer het. Ons he di boeke wat hy geskrywe het in ons tempel; ek sal fer jou dit wys. Syn geskidenis fan di skepping is mar 'n korte samefatting fan wat ek fer jou hiir uitfoerig en folledig kan wys in beeld en skrif. Di Kennis-boom waarfan hy fertel met di slang as ferlyer kan ek fer jou wys op ons tempelmuur afgeteken. Di Gerubs wat di toegang na di Lewens-boom bewaak staan nou nog léwendig afgebeel op ons monumente. Julle wette het Moses fan ons o'ergeneem, soos di besnydenis. Julle tydrekening, fan

[p. 70]

sononder tot sononder, is oek fan ons afkomstig. Julle Ferbondskis is oek 'n namaaksel fan onse, en persiis diselfde grootte, soos ek fer jou kan wys. So is di Kopere Slang oek mar nagemaak fan wat Moses hiir gesiin het. Di Goue Kalf wat julle angebid het is ons M[...]fis. Julle priister- kléding is oek fan onse o'ergeneem, soos di Urim en Tummim, di tekens fan koninklikhyd en waardighyd. En Salomo het oek mar fer ons nagefolg. Di plan fan syn Tempel, met syn ope Foorhof, syn Portaal, syn Hylige, en Allerhyligste, en syn sykamers, is op ons model gebou Di twe pilare, Jagin en Boas, wat foor di Portaal staan, is mar 'n nafolging fan di obeliske wat by di ingange fan al ons tempels staan. Di leeus op di trappe fan syn troon het jy hiir gister gesiin op di trappe fan di troon fan Pinetem en so was dit hiir al eeue lank. En syn Libanon-Palys is mar 'n poging om ons grote sale op pilare na te folg. Mar julle folg ons na sonder di ware sleutel fan kennis wat al di dinge ygenlik beteken. Dit kan jy net hiir leer, mar daartoe moet jy hiir o'erbly om in ons gehyme wetenskappe ingewy te worde.’

‘Dit mag nou alles waar wees,’ antwoord Elihoref, ‘mar ons het daarom di diins fan di ware God suiwer bewaar en julle het dit fermeng met afgodery.’

‘Dit sê jy en andere omdat julle ni bekend is met di gehyme fan ons godsdiins ni,’ antwoord di Hogepriister; ‘want as julle daarme bekend is, dan sou julle weet dat ons nog hogere en suiwerder begrippe het fan di ware God, mar dis mar fer di folk dat ons di godsdiins onder ferskillende forme foorstel na hulle befatting. Mar dit sal jy siin as jy jou laat inwy. Jy hoef di Godsdiins fan di ware God ni af te sweer ni; mar jy sal daarin meer befestig en ferlig worde.’

‘Nou ja, as ek myn God en godsdiins ni hoef te fersaak of af te sweer ni, dan sal ek graag fan di anbod en geleenhyd gebruik maak om in julle gehyme ingewy te worde en dan hoe eer hoe beter.’

Dit was Elihoref syn besluit en dadelik werd alle foorberydsels fer di inwyding gemaak. Eers kry hy enige gehyme boeke om in di tempel deur te lees, en di Hogepriister neem hom daarna deur di tempel fan Amen-ra, en leg fer hom al di afbeeldings en sinnebeelde uit, en ferklaar fer hom feral di leer fan Amen, di Ferborge God, di Selfstandige Lig, di Enige en Eeuige, en tog Dri'enige, wat di Hogepriister feral nader ferklaar op fersoek fan Elihoref: -

‘Di Een God word deur ons angebid onder ferskillende name nadat Hy sig openbaar. Hy self sê: “Ek is Tmu in di oggend, Ra op di middag, en Harmagi in di aand, want di name beteken skemerdag, middag en sononder. Net soos di dri forme fan di lig uitgaan fan één Son, so bestaan di dri persone same in di een wese fan di Ongeskape Lig, soos di liid sê: -

‘o Amen, Oprigter fan alle dinge,
Atmu en Harmagi, alle mense aubid U.
U sy lof omdat uw rusplaas onder ons is;
U sy ére omdat U ons geskape het.
Alle skepsels fereer U, alle lande prijs U.’

‘Hiir word dus diselfde God onder dri name angeroep as een God [“U” is oral enkelfoudig]. Di God sal di menselike natuur anneem en selfs ly en sterwe en weer opstaan tot hyl fan di mens, soos in di ferhaal fan Osiris geleer word. Di hele skepping word foorgestel as 'n spi'el in di hand fan Amen, omdat Hy syn yge beeltenis, syn yge wil en bedoeling, daarin afgespi'el siin. Di mens feral is 'n afbeelding fan God, soos angetoon in di Kamer fan di Nuwe Geboorte. So is di eeuige dinge altyd afgespi'el in di tydelike en di Selfstandige God in syn skepsels. In di middagson is di glans fan Ra afgebeel; in di ondergaande son di dood fan Osiris; in di dageraad syn opstanding as di fleesgeworde Horus; in di gloeiende fuur is di afbeelding fan di skeppende gees Pta; in di harmonise ferhoudings fan di heelal di Eeuige Wyshyd, Thôt, di Wil fan God; in di sterrehemel, gekroon met di hylige Bul en syn koeie [di Séwester], is afgebeel di onfergankelike mooihyd fan Hat-Hôr [di Huis fan Horus], di opgestane God fan di Lig, di léwendige tent fan di Hylige Lig. Mar boweal is Liifde di beweegkrag fan di Heelal, di ferborge krag fan di Lig, of Bron en Stroom fan di léwe, di onuitputtelike Fontyn fan Freugde en Geluk fer di siil.’

Daarna neem di Hogepriister fer Elihoref deur di Khut [di Grote Piramide] en wys fer hom an uit di Boek fan di Dode hoe in di inwendige gange en kamers fan di Huis fan di Ferborge Plekke afgebeel is di gang fan di siil na di dood langs di sterre-pad na di Eeuige Lig.

[p. 71]

Yndelik deel hy an Elihoref mé di oorsprong fan di mensdom in di land fan Kent [di Paradys] en di ferspryding fan daar o'er di aarde en di befolking fan di land fan Punt [Skeba]. Mar hy gé fer hom nog mar di sleutel fan di ware kennis in di hand, en sê: ‘As jy fanhiir suidwaarts gaan, dan gaan jy terug al nader na di bron en o'ersprong fan di mensdom en fan di ware kennis. Het jy ni opgemerk dat di ingang en weg in di Khut [Piramide] na di Suide wys, en so oek al ons tempels en hylige boeke. As jy nou met di Hylige Rifiir Gihon [di Nyl] fan hiir opgaan, dan kom jy eers waar di twe grote takke fan di rifiir in makaar loop, daar is di Tempel fan Mero'e, gebou deur Enos, en dan ferder op an di foet fan di Maanberge onder di sonlyn kry jy di ouste tempel fan di menselike geslag by di ingang fan di bergdal waar di Léwensboom gestaan het. Hiir is nog mar di Foorhof; by Mero'e is di Hylige, en daar in Kent is di Al'erhyligste. Hiir is 70 priisters; daaruit word altoos di hyligste en wyste uitgesoek en na Mero'e gebreng waar 12 priisters di hyligdom bewaar, en daaruit word weer di uitferkorene geneem fer di sewetal priisters an Kent, waarfan een di Hogepriister is, wat in di diipste gehyme ingewy is. Moses was mar tot an Mero'e. Mar as Amen-ra jou gunstig is sal jy gaan tot an di land fan Kent, en ingewy worde in di diipste en hoogste kennis fan di mens.

Daar is di hylige land fan Kent, di grote hoogland wat ons fereer as di wiig fan di mensdom. Na di oue moederland word di hylige beelde en gereedskappe fan ons tempels jaarliks gebreng om op nuw gewy te worde. Daar brand nog altoos di louterende hemelfuur fanwaar di fure op ons altare jaarliks fernuw worde. Di sile fan di afgestorwene fliig eers o'er di hele angesig fan di hemel en word dan daar ingewy onder di salige geselskap in di Suide. Daar in di hemelse land fan Kent-Amenti, is di ferblyf fan di Ferborge God afgespigel op aarde by di Apatu, of Suidelike Hoogtepunt fan di aarde.

Uit di Nuter Khart of Hylige Land fan di Afgestorwene, ontspring di goddelike rifiir Gihon [di Nyl], en soos dit afloop ferder fan di bron is di drifoudige ferdeling fan di ware wetenskap en godsdiins. Hiir onder in Mitsra'im is di Rusta, di landstreek fan di Inwyding; by Mero'e is di plek fan Ferligting; en in Kent is di Amenti, di ferborge woning fan di ferborge God. Daar fêr in di Suide leg di aartsfaderlike land fan Punt, net soos Amenti, di ferwyderde woning fan di ongesine Fader. Daar onder di sonlyn is di troon fan di léwegéwende lig en di oorsprong fan di léwegéwende stroom. As di ingewyde siil di lyn fan di son beryk kom hy in di teenwoordighyd fan di 42 regters fan di dode, wat di 42 distrikte met di 42 tempels fan Mitsra'im ferteenwoordig. Mar wynige léwende word ingewy tot di gehyme wat jy sal siin en hoor in di Hylige en Allerhyligste an Mero'e en Kent in di fêrre Suide.’

Di inwyding fan Elihoref het twe weke geduur. Hanes en haar gefolg was kort buite di stad gekampeer, en sy met haar Ministers het net by kom en by fertrek 'n forméle besoek gaan breng an ni Hof, want di betrekking fan Pinetem en Salomo was ni al te frindskappelik in di tyd ni, omdat Pinetem fer Hadad en Jerobeam, twe opstandelinge, wat uit Filistia [Palestina] geflug is geherberg het. Hanes en haar gefolg is dan oek al fooraf fertrek en Elihoref is agterna gekom tot hy hulle inhaal by Tébe, waar hulle fer hom gewag het.

Dit het gelyk of Henni min belang stel in di Egiptise gehyme, en toen ek klaar had met lees sit hy so'n rukki dood stil met syn hoof in syn hande en syn elboge op syn kni'e. Ek sê toen: ‘Arri, Henni, hoe lyk dit dan of jy fannaand sit slaap?’

‘Né,’ sê hy, ‘ek sit nou en denk hoe di froumense hulle planne agter makaar gekry het, om oral so lekker deur te kom.’

‘En fer my is weer di opmerkelikste watter suiwere begrippe fan godsdiins di Egiptenare gehad het. Ek sou baing graag wil gehad hê dat Elihoref fer ons meer daarfan moes beskrywe hê, - merk Neef Gideon op.

Ek maak hulle toen weer opmerksaam dat Elihoref natuurlik fan wat hy in di 14 dage gesiin en gehoor het net so feul of liwers net so min medeel as nodig is fer syn ferhaal. So'n gedenkrol kan natuurlik ni al te uitfoerig wees ni. Wat di suiwere godsdiins angaan, in di Bybel self siin ons uit gefalle, soos fan Job en Melgisedek en Jetro, dat di diins fan di ware God nog in di hydenwereld op sommige plekke bewaar gebly is. En in geleerdhyd was Egipte di leerskool fan di wysgere geskiidskrywers en digters fan Grike en Romyne en alle oue folke.

‘Mar fer my hinder dit 'n bitji,’ sê Neef Hendrik, ‘dat di Hogepriister dit wil laat foorkom of Moses alles daar in Egipteland geleer het.’

[p. 72]

‘Mar di Bybel sê dit self,’ merk Neef Gideon an ‘dat Moses onderwese was in alle wyshyd fan di Egiptenare, en dit sou 'n wonder wees as daarfan gen spore sou te finde wees in syn wetgewing ni Dit doen ni te kort an di goddelike openbaring an hom ni; want ons siin wat goed is het hy behou, mar di afgodery en ander ferkeerde dinge het hy onder Gods lyding ni alleen ni opgeneem in di godsdiins ni, mar selfs belet.’

‘Mar julle moet ferstaan dat Elihoref syn inwyding in di gehyme ons fernamelik medeel om ons te laat ferstaan wat di bronne is waaruit hy syn froegere en latere ferhale geput het. Ek is feral ferlangend om te weet wat hy an Mero'e en Kent sal opdoen en ons medeel.’ Dit was myn slot-anmerking en al di frinde deel di ferlange.