Di koningin fan Skeba, of Salomo syn oue goudfelde in Sambesia

VII. - Wat fan di 2 prinsesse word.

Wat fan Klaas, Umsalomi en ons Osse geworde is. - Alles kom reg. - Nog 'n Grafkelder ontdek. - Balkis, di Dogter fan Ramaka, word Koningin fan Skeba. - Panes, di Dogter fan Osifra, trou met Koning Salomo. - Salomo stuur Skippe na Skeba. - Di Koningin fan Skeba kom met 'n Karafaan om Salomo te besoek. - Haar Besoek an Egipte. - Ontdekking fan di Gehym fan haar Geboorte.

DIT was 'n mooie maanskyn-aand. Neef Gideon en ek slaap in di wa, en Neef Hendrik en Henni onder di wa. Omtrent middernag word ons wakker dat Klaas ankom met di osse. Hy fertel ons toen dat di Boesmans hom opgehou het, mar dat morre 'n stuk of 6 fan hulle sal kom tot by di rifiirtji om te onderhandel. Mar hiir by di berg wil hulle snags ni bly ni. Hulle sal anderkant di rifiir 'n kraal fer hulle maak en dan al oggende kom werk en snags weer daar gaan slaap. En toen hy terugkom fan di Boesman-Kraal af, - dit was al na son onder, - gewaar hy anderkant di rifiir fer Umsalomi, wat op pad was met di osse na di Boesmans toe. Hy het hom toen storm [...]geja met di pêrd. Eers wou hy flug, mar toen Klaas hom inja, wou hy hom ferdedig met syn asgaai, en toen het Kl as syn been afgeskiit en met di osse deurgekom.

Na di osse fersorg is gaan ons weer slaap. Di eerste plan di oggend froeg was om Umsalomi te laat haal. Daartoe stuur ons fer Henni en Klaas met 'n paar osse, om fer hom op 'n slé te breng, en ons gé fer hulle wat kos en drank oek mé om fer hom te fersterk, terwyl Neef Hendrik en ek megaan, om meteen met di Boesmans wat sal kom werk akkoord te maak, en Neef Gideon alleen by di wa bly.

Umsalomi was tamelik redelik toen ons by hom kom. Hy had 'n end geskuiwe tot hy 'n soort fan doornboompi, wat omtrent diselfde dikte het as syn been, en daarfan had hy 'n stuk bas, fan omtrent 'n span lank, afgesny en afgehaal in twe parte, sodat dit twe holle geute form, waarin di been net pas, en so het hy di been gespalk, in di bas met 'n riimpi daarom, en ek glo ni 'n dokter sal hom dit ferbeter ni. Dan het hy wat ingeneem, en op di wond geset oek, sodat di been amper ni geswel en oek ni erg pynlik was ni. Mar op ons fraag waar hy wou geloop en wat hy wou gedoen hê met ons osse wou hy gen antwoord gé ni.

Toen ons met hom by di rifiir kom was di 6 Boesmans al daar besig om fer hulle 'n skerm fan takke te maak. Hulle het ni feul beswaar gemaak om te kom werk ni, as ons hulle net fluks wil foer met di flees fan wild wat ons skiit en di felle en horings an hulle wil gê om op Tati te gaan ferkoop of ferruil. Mar net soos Klaas gesê het, hulle wil snags hiir deuskant di rifiir kom slaap; en daar hulle dus smorrens en saans 'n hele end moet loop, sou hulle mar min kan werk. Tog was daar gen ander kans ni, en moes ons di plan mar anneem.

Mar di dag sou hulle mar hulle skerm of kraal reg maak en di follende dag kom werk. Toen ons by di wa kom met Umsalomi was di dag oek al om, en was almal mar moeg, sodat ons mar froeg nag gemaak het.

Di follende dag was almal weer an hulle werk. Ons het di Boesmans laat begin om 'n bitji breed en fêr di grond weg te werk, om di afgeskuiwe grond en klippe weg en di ingang fan di grafkelders weer ope te kry. Di derde dag aand kom Neef Gideon en Neef Hendrik met di berig dat hulle nog ni di ingang ope het ni, mar deur di wegwerk fan di losse grond en klippers het hulle ont lek dat opsy nog 'n opening is met 'n klipdeur, wat hulle oek wil perbeer ope te kry.

Mar in di dri dage had ek oek al weer 'n héle stuk fertaal wat ek nou fer hulle voorlees, soos folg:

Di twe jonge prinsesse groei foorspoedig op. Di dogter fan Osifra, wat an di koninklike palys opge-

[p. 57]

foed worde as dogter fan di kroonprinses, haar naam was Panes, en di dogter fan Ramaka, wat deur di priisters opgefoed werd in alle kunste en wetenskappe, haar naam was Balkis.

Na enige jare sterf di koning en kom Pinetem op di troon, en 'n seun as troon opfolger word an hom gebore. Toen Ba kis 18 jaar oud was kom daar 'n Karafaan uit di land fan Punt, en di twe fernaamste raadsmanne same, met di berig dat di Koningin fan di land o'erlede is, en met di fersoek dat di Koning Pinetem, follens di froegere o'ereenkoms met Koningin Hatasu, wat nog altyd fan krag was, 'n nuwe Koningin moes anstel.

Gewoonlik werd 'n dogter uit di koninklike of priisterlike famili in di stilte opsettelik daartoe opgely, soos nou di gefal was met Balkis. Met feestelikhyd werd di gesantskap ontfang. Na ferloop fan 8 dage werd Balkis plegtig gekroon as koningin fan di land fan Punt [Skeba], en na nog 8 dage fan feesfiring werd sy met forstelike geskenke weggestuur met di gesantskap en di karafaan. Di gehym fan haar afkoms en di omruiling is an haar nooit geopenbaar ni, so het sy ni geweet dat sy di ware dogter fan di Koningin was ni, en di Koningin self het dit oek ni geweet ni, net mar di Koning en Olifra en enige priisters. Mar Balkis was buitegewoon slim in al di gehyme wetenskappe fan di priisters fan Mitsra'im [Egipte], en was baing geheg an di priisteres Osifra, wat as pleegmoeder haar opfoeding onder sig gehad het.

Kort nadat Balkis weg was na di land fan Pun_t [Skeba] stuur Salomo, wat toen Koning was in plaas fan syn fader Dawid in Jerusala'im, 'n gesantskap na Pinetem en laat hom syn oudste dogter fra fer 'n frou. Pinetem stem daarin toe, en Salomo stuur 'n deftige gesantskap met 'n karafaan om haar af te haal. So werd Hanes Salomo syn twede frou, want hy was foor di tyd al getroud met Na'ama, 'n Ammonitise prinses, di moeder fan Rehoboam. Mar in Isra'el was nog gen wet dat di oudste seun fan di eerste frou di troonopfolger moes wees ni; want Salomo self was ni David syn oudste seun ni. Daarom het Pinetem tot foorwaarde gestel dat Hanes Salomo syn hoogste frou in rang moes wees, en daarom het haar fader oek fer haar georder om di godsdiins fan Isra'el an te neem. Salomo het haar dan oek di hoogste ére gegé en fer haar 'n aparte palys gebou in Millo, omdat sy Egiptenare angehou het fer haar hofdames en bediindes, waarfan Osifra een was.

In di jaar 480 nadat di Isra'elite uit Mitsra'im [Egipte] terug gekom het, in di 4de jaar fan di regering fan Salomo, op di 2de dag fan di 2de maand, genoem Sif, werd di fondament geleg fan di pragtige tempel op di berg Moria, op di rots wat Arauna gebruik het fer 'n floer, in di jaar 2,988 na di skepping fan di mens. In di 11de jaar fan Salomo syn regering was di tempel klaar, mar di inwyding daarfan het hy uitgestel tot di follende jaar, omdat dit di jubeljaar was. En in di 7de maand fan di jaar, genoem Etanim, op di 7de dag fan di maand begin di inwyding, met grote prag en heerlikhyd, wat geduur het tot di 14de dag fan di maand, en fan di 15de tot di 23ste was di Loofhutte fees.

En Salomo het al di tyd groot en altyd groter geworde. Hy het toegeneem en uitgemunt bo al di konings in wyshyd en ferstand, in rykdom en fermoge, en syn naam gaan uit o'er di héle wêreld; want hy het handel gedrywe met alle lande, en alle koninge kom fer hom besoek en hulde betoon. En Hiram, di koning fan Tirus en Sidon, wat altyd 'n frind was fan Koning Dawid, het fer Salomo gehelp met boustoffe en werksmense om di tempel en palyse te bou.

En Salomo het baing goud en hout en andere kosbare dinge fer di tempel gekry deur di Fenisi'ers fan di land fan Punt [Skeba] af. Daarom laat Salomo self fer hom skippe bou an Esion-Geber, an di Rode Sé, en hy kry fan Hiram bekwame Sémanne, wat hy met di skippe stuur na di goudland toe. Hulle gaan met di skippe tot an Ofir, en daar bly hulle 'n jaar o'er, en gaan dan handel, en di derde jaar kom hulle terug.

En Salomo het geweet di afkoms fan di Koningin fan Skeba, en di gehym fan haar afkoms en geboorte en fan di omruiling wat daar plaas gehad het; want Hanes had dit in di stilte an hom fertel. Mar fer haar dogter Hanes, Salomo syn frou, het sy dit nog altyd gehym gehou.

En Hanes was onfrugbaar en had gen kinders ni. En toen Salomo al meer andere froue neem behandel

[p. 58]

hy fer Hanes al onferskilliger, en in di stilte treur sy baing daaro'er. Mar in di gehym had sy fer Elihóref, Salomo syn gehymskrywer baing liif, en hy fer haar oek. En Salomo het dit gemerk, mar hy hou fer hom of hy niks merk ni. Mar Salomo het baing gehou fan Osifra, en wou fer haar geneem het as een fan syn bywywe, mar sy wou ni.

En toen Salomo syn skippe stuur na di goudland toe, stuur hy di follende briif same fer di Koningin fan Skeba, want hy wou fer haar baing graag siin: -

‘Fan my, Koning Salomo, an U en Uw regering frede!

Laat dit an U bekend wees dat Jawê, di Almagtige God, fer my di magtigste Koning gemaak het op di héle aarde, en alle Koninge fan di Noorde, en fan di Suide, en fan di Ooste, en fan di Weste kom fer my gelukwens en fereer met persente, net U alleen nog ni.

Kon U oek, ek bid U, en erken myn gesag, en baing eer sal an U bewys worde. Mar as U wyger, dan sal ek met mag U tot erkenning dwing.

An U, Koningin fan Skeba, is di briif gerig in fréde fan my, Koning Salomo, seun fan David. - Faarwel.’

En met di briif same stuur Salomo baing geskenke, deur di hand fan Agimaas, seun fan di opperpriister Sadok.

En toen di gesantskap met di briif en persente ankom by di koningin in Kitore [Simbabwe], di hofstad fan di Koningin fan di ryk fan Skeba, roep sy dadelik haar oudste en raadsmanne same om fer hulle te raadpleeg wat sy moet antwoorde. En hulle het di saak mar lig opgeneem, en geraai sy moet net mar 'n frindelike briif en persente terug stuur met d_i gesantskap en ekskuus maak dat dit te fêr is en sy haar Ko inkryk ni so lank kan alleen laat ni.

Mar sy wou hulle raad ni anneem ni, sy had fas besluit om Salomo te gaan besoek, want Agimaas en di gesantskap het fer haar baing fer el fan Salomo syn groothyd en heerlikhyd en slimhyd, en sy was baing nuuskirig om fer hom te siin en feral om syn slimhyd te hoor, want sy was self baing slim.

Daarom laat sy toen kosbare persente klaar maak, fan goud en silwer en edelgesteentes, di mooiste wat haar goudsmits ooit gemaak het; en hulle was di beste goudsmits fan di wêreld; en stuur dit terug fer Salomo, deur di hand fan Agimaas, met di follende briif: -

‘Balkis, Koningin fan Skeba, an Salomo, di grote en slimme Koning fan di Hebré'ers, - frede en foorspoed!

Amun ra, di Meester fan al di Gode en Skepper fan alle dinge, en Farao, di koning fan Mitsra'im [Egipte] het fer my Koningin gemaak fan Skeba, di rykste goudland fan di wêreld, en het myn heerskappy gesegen.

Mar ek het gehoor dat U di slimste en rykste en magtigste Koning fan di wêreld is, en myn siil dors om uw heerlikhyd te siin en uw slimhyd te hoor. Daarom kort nadat U di briif ontfang sal ek U self kom begroet. - Faarwel.’

Nadat di gesantskap terug gegaan was met di skippe fol goud en silwer en edelgesteentes en mahonihout en gom [fer wirook] en ifoor en foolstruisfere en ape en baing ander goed wat hulle gehandel het, maak Koningin Balkis fer haar oek klaar om o'er land met 'n karafaan fan kaméle o'er di land fan Mitsra'im [Egipte] na Jerusala'im te gaan, om fer Salomo te besoek, met 2 fan haar raadsmanne en baing bediindes en pragtige en kosbare persente en kort daarna fertrek sy.

Dit het omtrent 3 jare geduur foor di gesantskap fan Salomo terug was met di kosbare skatte. Mar di landsrys het nog langer geduur as di terugrys fan di skippe. Eers kom Koningin Balkis in Egipte en word daar feestelik ontfang deur Pinetem en al di forste en priisters. Daar hoor sy toen dat Hanes getroud is met Salomo en dat Osifra oek same met haar is na Jerusala'im. Toen trek haar hart nog meer daarheen. Sy stuur toen 'n gesantskap daarfan daan af fooruit om fer Salomo te laat weet dat sy and' kom is, en na twe wéke rys sy ferder.

En toen Salomo di tyding kry dat sy and' kom was, stuur hy fer Benajahu [Benaja], di seun fan Jehojada [Jojada], di generaal fan syn leger, in di gemoet om fer haar in te haal, met 'n héle gefolg, deftig uitgerus. Toen Koningin Balkis fer hom siin klim sy af en buig sig, want sy dog dat dit Koning Salomo was. Toen fra Benajahu waarom sy dan

[p. 59]

afklim, waarop sy fra of hy dan ni di Koning is ni. Hy sê toen, né, hy is mar een fan Salomo syn ambtenare. Daarop draai sy fer haar om en sê an haar hofdames: ‘As dit mar een fan syn ambtenare is, en di het al so'n edele en grootse foorkom, hoe groot moet syn Koning dan ni wees ni?’

Benajahu heet haar toen hartelik welkom uit naam fan Koning Salomo, en sê dat hy gestuur is om fer haar in te haal. En so gely hy fer haar éwe deftig Jerusala'im in tot by di Koning. Osifra en Elihoref had dit so weet te o'erlê, dat Salomo befel gé om di Koningin fan Skeba te laat ontfang en loseer in di palys fan Hanes, omdat sy 'n Egiptise prinses fan afkoms was en dus di beste tuis sou foel in di palys wat heeltemal op Egiptise maniir ingerig was. Daa werd toen fertrekke opsettelik fer haar ingerig, en deftig gemeubileer, onder toesig fan Osifra en Elihoref, wat spesiaal belas was om fer haar te ontfang en al di tyd fer haar te sorg.

Sy kom di agtermiddag an, en Elihoref gaan haar omtrent by di stadspoort haal en gely haar na di palys fan Hanes. Daar staan Osifra en Hanes weer klaar om fer haar te ferwelkom en tuis te maak. Bowediin had Elihoref, as gehymskrywer, opdrag fan Koning Salomo om haar in bisonder uit syn naam welkom te heet en uit te nooi om hom di follende dag an syn hof te besoek.

Di héle befolking fan Jerusala'im het uitgegaan om di bisondere gesantskap uit so'n fêrre land en di Koningin fan di ryke goud-land te begroet. Nadat di gewoel ferby was en di Koningin fer haar tuis gemaak het in di palys, en wat gerus het, fersoek Osifra fer di twe Koninginne, Balkis en Hanes, om di aand in haar kamer stil met haar deur te breng.

Fooraf was egter 'n tyd bepaal waarop Salomo syn hoofambtenare en di ansiinlike fan di stad di Koningin fan Skeba kon kom begroet, terwyl Benajahu en Elihoref fer hulle bekend stel. Daar kom toen Sadok, di Opperpriister; dan Agia en Josafat, di twe andere gehymskrywers fan Salomo; ferder di oue profeet Nátan, met syn 2 seuns: Sabud, wat di Koning syn fertroudste Gehymeraad was, en Asaria, di opperste opsiner o'er di 12 hoge ambtenare wat di bestuur had o'er di inkomste fer di Koninklike tafel, hulle was getroud met di Koning syn 2 dogters, Tafat en Basemat, ferder nog 'n héle party fan di Kohanim [manne fan forstelike rang].

Toen di aand alles stil was laat Osifra di twe Ko ninginne in haar kamer kom en laat alle hofdames en bediindes weg gaan en fersegel di deur, met 'n wag buitekant. Sy laat alby hulle sluiers afhaal en breng fer hulle foor di spiil, en sê:

‘Bekyk makaar nou same goed, en omhels makaar dan met 'n soen, want julle is susters, dogters fan één fader, di Koning fan Egipte.’

Di twe was eers ferbaas en wat ferlége, want di gehym fan hulle afkoms en di omruiling was hulle al twe onbekend tot nou toe. Mar daar was 'n wonderlike gelykenis tussen hulle twe in gesig en in postuur.

‘Dis genoeg, kom sit nou hiir by my’ - sê Osifra toen na 'n rukki stilte. ‘Julle twe is dogters fan één fader, mar fan twe moeders. Mar gen een fan julle twe het tot nog toe ooit julle regte moeder as moeder omhels ni. Hanes, jy is ni di dogter fan Koningin Ramaka ni, jy is myn dogter; en Balkis, jy het nooit di genoege gehad om te weet wi jou ware moeder is ni; ek het as Pleegmoeder fer jou opgefoed, mar jy is di dogter fan di Koningin.

Daarop fertel sy fer hulle toen alles wat foor en by en na hulle geboorte gebeur is; mar sê daarby dat dit 'n dipe gehym is en moet bly. Alby omhels en soen toen fer haar. Eers Hanes, wat sê: ‘Myn moeder nou groet ek jou fer di eerste maal as myn moeder, hoewel jy fer my jare lank as 'n tedere moeder gesorg, en ek jou as 'n dogter liifgehad het.’ En Balkis omhels en soen fer haar daarna, dat sy fer haar so teer opgefoed het en gesorg het dat sy tot di stand fan Koningin ferhef is.

Daarop haal Osifra 'n goue halsband uit en hang dit om Hanes haar hals, en sê: ‘Di halsband was altyd 'n erfstuk wat o'ergegaan het fan di een Egiptise kroonprinses op di ander, as 'n talisman, om al hulle wense te ferful. Hanes, jy is di ware erfopfolger, daarom sit ek dit nou om jou hals. Eerder kon ek dit ni doen ni, omdat jy di gehyme fan jou afkoms ni geweet het ni. Bewaar dit nou, en dit sal fer jou 'n befeiliging wees en 'n middel om al jou wense te ferkry. En jy, Osifra, ek sal o'er jou oek waak soos 'n beskermengel.’

[p. 60]

Daarop groet hulle nogeens makaar met 'n soen en gaan slaap.

Sofer lees ek wat ek fertaal had. Myn klyne gehoor was weer éwe andagtig, so andagtig dat hull partykeer fergeet om te rook en di pyp laat dood gaan. Henni was weer di eerste: ‘A né, mar di ou rol gesels daarom net lekker. Né, Meneer du Toit moet nou fluks fertaal, laat ons ferder kan hoor; en di Boesmans moet werk, laat ons di gat ope grawe; ek wil nou oek goed gaan kyk hoe di lyk fan di Koningin lyk wat ons nou fan hoor; en ek wil nou oek gaan kyk wat in haar kamer op di mure afgeteken staan.’

‘A, Henni, siin jy nou?’ sê Neef Gideon, ‘jy wou mos somar weggaan, en niks fan di ou gedoente weet ni.’

Hiir fal Neef Hendrik toen in: ‘Mar wil julle glo, di halsband is straks nog diselfde as wat ons by di ou Kaffer-toweres gekry het.’

‘Dis nooit anders ni,’ laat Henni haastig daarop folg. ‘Mar ek ferwonder my waar di ou-myd daaran kom.’

‘A, deur o'erérwing’ - sê Neef Hendrik. ‘Ons het mos gesiin di grafkelders was froeger ope gemaak, molik het hulle dit toen fan di mummi of lyk haar hals afgehaal, en so is dit onder hulle fan geslag tot geslag o'ergegaan.’

‘Né, dit kan ni’ - sê Neef Gideon, ‘want di halsband is mos ni an di Koningin fan Skeba (Balkis) gege ni, mar an di frou fan Salomo (Hanes).’

‘Dis waar oek’ - sê Neef Hendrik, waarop ek hulle indagtig maak dat ons nog ni an di end fan di geskidenis is ni en dus oek nog ni weet wat fan di halsband geworde is ni.

‘Né, mar iits anders word fer my hiir opgehelder. Dit was fer my altyd so wonderlik dat Salomo fer di gode fan al syn froue aparte tempels laat bou het - fer Astoret (Fenus), di godin fan di Sidoni'ers; fer Milgom, di god fan di Ammonite; fer Kamos, di god fan di Moabite, ens. - mar dat hy fer di Egiptise godsdiins gen tempel laat bou het ni, hoewel Farao syn dogter syn fernaamste frou was. Mar nou siin ek, dis omdat sy di Joodse godsdiins angeneem het’ - merk Neef Gideon op.

En daarop gaan ons slaap.