Di koningin fan Skeba, of Salomo syn oue goudfelde in Sambesia

IV. Di Inhoud van di Rol.

'n Sware Fertaal les. - Salomo syn Gehymskrywer. - Ferwys ons na di Berg Afoer. - Hoe di Berg gekry? - Sal ons dit onderneem? - Na di Molimo.

Bo di hoofstuk staan nou di portret fan di Perkamentrol wat ek afgeneem het en met di ontsyfering waarfan ek amper di héle nag gesukkel het. Want ek was baing bly toen ek Gesenius syn Hebreeuse Taalkunde en Woordeboek in Eerw. Louw syn boekral kry. Ek dog toen: Nou is di héle wêreld reg. Mar toen het myn moeielikhyd eers begin. Want di eerste siin ek dat Gesenius 'n paar fan di oue Hebreeuse letters ni, angé ni soos di z (Zain), di [...] (Teth), en di s (Sameg). Dan merk ek gou dat enige letters anders geskrywe is op di rol as Gesenius dit angé, soos di l (Lemeg), en ferskillende andere.

Ek het toen eers met moeite di héle ding o'ergeskrywe in nuwe Hebreeuse letters, en di letters ope gelaat wat ek ni kon kry ni. Toen het ek met behulp fan di Woordeboek begin fertaal fan foor af en in di Woordeboek moes ek dan so lank soek met di bekende letters, tot ek uitfinde wat di ontbrekende letter moet wees, soos byf. di l in Salomo En so gou as ek dan so 'n letter gekry het, dan ful ek dit oral in by al di woorde waar dit foorkom.

So het ek gesukkel tot 2 uur di oggend. Mar an moeg of faak het ek ni gedenk ni. Ek was so nuwsgirig, en elke woord wat ek regkry klop myn hart fan blydskap of ek 'n diamant gekry het. En ja, ‘anhou wen,’ on ‘geduld en flyt o'erwin sake fan onmolikhyd,’ - dit hot ek nou weer gesiin. Hiir is nou di frug fan di nag syn arbyd. Mar dit moet ek daarom daarby sê, ek sal ni graag al nagte so 'n studi wil deurgaan ni. Hiir folg di fertaling: -

‘ELIHOREF, GEHYMSKRY WER FAN KONING SALOMO, EN PRINS GEMAAL FAN DI KONINGIN FAN SKEBA, AN DI LESER - FREDE!

EK ELIHOREF MAAK HIIRBY BEKEND, DAT EK BESKRYWE HET DI KRONIKE (JAARBOEKE) VAN HIIR-DI GROTE EN RYKE KONINKRYK FAN SKEBA, FAN AF DI FERRE OORSPRONG FAN DI MENSELIKE GESLAG OP DI FRUGBARE HOOGLAND FAN AFRIKA, FANWAAR DI 4 RIFIRE HULLE OORSPRONG NEEM EN LOOP NA DI 4 WINDSTREKE, TOT AN DI NOODLOTTIGE ONDERGANG FAN DI GOUE STAD, WATTER KRONIKE FYLIG BEWAAR IS, SAME MET DI MUMMIIS (GEBALSEMDE LYKE) FAN DI KONINGINNE FAN DI RYK, IN DI FERSEGELDE FERBORGE KAMERS ONDERDI BERG AFOER IN DI FERRE NOORD-WESTE, WAAR OEK GROTE SKATTE BEGRAWE IS IN DI SUIDOOSTE HOEK FAN DI DERDE GROT.’

Al was dit nou al so laat, nog kon ek ni gaan slaap ni, of ek moes eers weet of di naam fan Elihóref in di Bybel foorkom. En ek kry dit gou oek. In 1 Kon. 4 fers 3 word hy en Ahsá di ‘skrywers’ fan Salomo genoem.

Ek gaan toen lê, nadat ek alles weg gepak het, mar slaap kon ek fereers ni. ‘Waar is nou di berg Afoer; - Sal ons perbeer om dit op te soek! - Mar hoe sal ons dit kry?’ - Al sulke gedagtes spook in myn

[p. 13]

[p. 14]

ferhitte hersens, en wi kan dan slaap? Tog raak di moegheid en slaapferliis fan di forige nag naderhand fer my baas en ek fal in di slaap, mar natuurlik ni sonder te maal o'er oue letters en gedenkskrifte, en swerftogte deur bosse en rivire en berge ni.

Di son was al op, toen myn frindelike gasheer an di deur klop en my 'n lekker koppi koffi breng. Sodra ek angetrek was spreek ek myn wens uit om mar dade lik na myn frinde by di wa terug te gaan. Hulle wou hê ek moes eers daar agtuur eet, mar ek had duisend ekskuse waarom ek mar weg mees. Teer mar mal aar gegroet, en di frindelike Meneer Eufrard, wat di beerdery het op di Sendingstatie Morgester, had gou 2 pêrde laat opsaal en hy self ry mé om my weg te breng, en ons hou di teestel fer di portretnemery op di pêrde by ons.

By di hartelike afskyd fan di gedenkwêrdige plek en frindekring sal dit di leger seker ni onwelkom wees ni, as ons hiir gé di portret fan di nederige huis en liwe famili soos ons hulle di forige aand afgeneem het.

Hoe argenaam Meneer Eufrard syn geselskap ons oek was, tog was ons almal bly dat ons weer alleen was, so dat ek an myn frinde di uitslag kon medeel fan myn nag-werk. Nadat ons weer di rol bekyk en di fertaling



twe of drimaal o'ergelees het, begin ons nou di saak te bespreek.

Wat sal ons nou maak? In al di boeke o'er di wêrelddeel, wat ons by ons had, kry ons gen anduiding fan di berg Afoer ni; op gen kaart is so'n berg gemerk ni. Ons fra fer Umsalomi, mar hy weet oek ni fan di berg ni.

Een kant was ons teleurgestel, want ons het gemeen om hiir een of ander belangrike ontdekking te doen. Nou wel, ons het di forige nag reeds heel wat ontdek, en ons het gesiin, dat hiir nog baing na te speur en te ontdek is Mar tog uit di rol blyk duidelik, dat di ware gedenkskrifte en skatte ni hiir moet gesoek worde ni, mar onder di berg Afoer, en dat di berg fêr hiirfandaan af is.

Mar hoe fêr, en waar di berg is, dis nou di fraag. Neef Hendrik was gou klaar. hy wou dadelik mar fort op 'n ontdekkings-teg om di berg te gaan soek. Mar Neef Gideon denk, dat dit fergeefse moeite en koste en tydferliis sou wees. Hoe kan ons nou somar blindweg di wye wêreld gaan inry, en dit met 'n ossewa'entji? Dan ons kom reeds fêr uit di weste uit, fan Buluwayo af, en ons het niks fan so'n berg gehoor ni, en di prospekteerders het teg al ordentelik di wêreld

[p. 15]

deurgekruis, en feral di oue mynwerke nagespoor. Hy denk dis beter, dat ons nog enige dage hiir fersuim en di follende nagte ons ondersoek hiir fort set. Ons kan een nag di onderaardse fertrekke hiir onder di grote ronde gebou noukeurig ondersoek, en een nag di fertrekke onder di kop. Wi weet wat ons nog alles hiir ontdek?

‘Allementig! wil Oom Gideon dan weer in di ellendige gate gaan inkruip, dat di frotsige Kaffers ons weer moet toemaak?’ - sê Henni, en laat in een asem daarop folg: ‘Né, julle kan maak wat julle wil, mar ek gaan ni weer same ni’.

‘Aag, Henni, jy 's ferniit so bang,’ sê Neef Gideon, ‘ons het mos fylig uitgekom. En as jy dan te bang is om mé te gaan, dan help jy mar om di klip ope te maak, en ons laat ver jou daar op di wag sit om te kyk dat di Kaffers ni weer di toegang sluit, solank as ons daarin is ni.’

‘Laat di Kaffers fer my moet vermoor! Ek sal mos alleen daar bly in di nag! Mos ni glo ni! Né, julle kry my ni weg fan di wa af ni’ - was Henni syn faste besluit, en daarfan kry gen een hom af ni.

Ek was self in so'n twestryd, dat ek eers dood stil bly, en gen woord daarin wou sê ni. Naderhand fra ek fer Henni: ‘of hy dan denk ons moet gaan soek na di berg Afoer, wat di rol fan praat?’

‘Wat, daar-di ou rol! Ek glo daar niks fan ni. Hoe kom het ek dan ou Oom Jan Viljoen en al di Transfaalse olifantsjagters, wat hiir-di wêreld deurgekruis het, nooit fan so'n berg hoor praat ni? Né, julle kan gaan soek as julle wil, mar ek gaan ni same ni; ek gaan terug Transfaal toe.’ (Henni was 'n Transfaler, wat ons gehuur het fer wadrywe, feral om hy di kaffertale so goed ken.)

‘Mar Henni, kêrel, jy moet denk as ons di grote skatte daar kry, dan is jy 'n skatryk man en hoef nooit meer te werk ni.’ Met di opmerking wou ek Henni lok, want oue gedenkskrifte had fer hom gen waarde ni.

‘Wat!’ sê hy, ‘en dan as julle di skatte kry, dan wil julle dit weer ni wegneem ni. Hoe kom het julle ni laat ons di goue goed uit di klip kis uithaal ni, dan het ons di tog gehad.’

‘Né, Henni,’ sê Neef Hendrik, dit sou diifstal wees, omdat dit hiir belet is iits weg te neem. Mar as ons daar skatte gaan ontdek, waar nog gen mens fan weet ni, dan is dit ons yendom; in elke gefal sal di Getjarterde Maatskappy ons dan 'n goeie beloning fer ons ontdekking moet gé.’

‘Ja, en ek sal ni so gek wees om weer lège hande weg te gaan ni. Al wil julle niks fat ni, dan sal ek daarom stilletjiis fer my sor'e’ - was Henni syn besluit, wat toon dat ek di regte snaar by hom angeroer het.

‘Nou, Henni, fra dan fer Umsalomi: of hy ni weet waar ons sal kan ferneem waar di berg is ni’ - was myn antwoord.

‘Né, wag,’ sê Henni, ‘ek sal hom sê hy moet fer syn dolosse fra waar so'n berg is.’ Neef Gideon en ek waarsku hom daarteen, mar hy sê: dan doen hy dit fer syn y'e ferantwoording.

Ewe serieus goi Umsalomi syn dolosse tot 3 male toe. Di twé eerste male skud hy mar net syn kop, of hy ni kan reg kry wat hulle sê ni. Di derde maal prèwel hy weer syn formuliir, en skud eers di dolosse in syn y'e dubbele hande, toen gé hy dit fer Henni, en hy moes diselfde doen. Toen skud hy self di dolosse nog 'n slag en préwel weer syn formuliir en toen goi hy fer hulle.

‘Au!’ roep hy toen uit, ‘ons moet na di Molimo toe gaan; hy sal fer ons sê.’

‘Wat?’ fra Henni, ‘hoe kan ons na di Molimo gaan?’

Toen lê Henni fer ons uit dat Molimo in di Kaffertale yntlik staan ver ‘God,’ mar hulle gebruik di woord oek fer di geeste van di foorouers, en fer alles wat ons bonatuurlik sou noem.

‘Na watter Molimo moet ons dan gaan? En waar kry ons fer hom?’ - fra Henni ferder.

‘Na di Molimo, hy woon in 'n grot in di Matoppoberge’ - sê Umsalomi.

Toen kry ek gedagte, dat ek in di boeki fan Maund gelees het fan di Berggod fan di Matabeles, wat di oue Grike sou genoem hê 'n ‘orakel,’ wat antwoord gé op frage. Maund gé wonderlike foorbeelde hoe di antwoorde fan di Molimo uitgekom het. Ek soek di plek gou op en lees dit fer myn maters foor. Ek herinner hulle toen oek daaran, hoe 'n paar prospekteerders op di Selukwe goudfelde fer ons fertel het, dat hulle as frywilligers same Matabeleland ingetrek het met di oorlog, en dat hulle toen di grot bestorm het, mar foor in niks gekry het ni; mar agterin is 'n dipe donkere afgrond waar hulle ni in kon gaan ni.

‘Nou ja, dan is di ding net mooi. Ons osse is op di Selukwe gebly; daar kan ons dan hoor hoe ons moet ry om by di orakel uit te kom; en di Matoppo-berge is oek ni fêr uit ons koers uit terug na Buluwayo toe ni. Dan kan ons mar net di draaitji ry, en kyk wat di orakel fer ons fertel.’ Dit was Neef Hendrik syn plan.

‘Mar dis di fraag, of di orakel wel nog bestaan, nadat di land ingeneem en di Matabeles ferdrywe is. Straks kom ons, na al ons moeite, nog daar by 'n lége grot’ - was Neef Gideon syn bedenking.

Ek sê toen: ‘Henni, fra fer Umsalomi of di Molimo dan nou nog daar in di grot woon, nadat di Matabeles o'erwin is en di Engelse nou in di land woon?’

Zyn antwoord was: ‘Ja, di Molimo sal nooit weggaan ni, want fer hom kan hulle ni o'erwin ni.’

Onder al di praat had Henni fer ons heerlike karmenatjiis gebraai, in 'n dubbele pan, fan 'n bosfark wat hy enige dage tefore geskiit het en waarfan ons di boute fars gehou het. En dis di heerlikste van al di wild wat ons nog gekry het. Ons gaan nou lekker agtuur eet.

[p. 16]

Toen dit klaar was, kom ons tot di besluit om mar dadelik terug te gaan na di Selukwe goudfelde, en na daar di pad ferneem te hê, na di orakel toe te gaan. Ons wou almal graag weet wat di Molimo is. En toen dit eers besluit was, wou almal oek mar weg Henni klap dat Klaas di osse moes breng, en ons pak di wa op, en binne 'n uur tyd was ons op di terugrys.

O'er di besware fan di terugrys van Simbabwe, eers na di Selukwe goudfelde en fandaar na di grot fan di Molimo in di Matoppo-berge, sal ons di lesers ni ophou ni. Di follende hoofstuk sal ek di besoek by di orakel fertel.