|
| |
| |
| |
12 De boarsten
De earste wike fan maart, yn it jier1370, draaide de wyn nei it suden en ferdreau it skrouske, grize waar oer de diken de see op. Yn it leechlân tusken de Moarre en Starum gongen de ljippen al oer de wjuk en in inkele skries rôp heech boppe de greide.
Tsjin de kleare loft like de stêd út te rizen boppe de Sudersee. De sinne, dy't yn it suden stie, sette de houten huzen, tsjerke en kapellen yn in freonlik ljocht. Boppe wâlen en wenten út stieken de mêsten fan de koggen, dy't dy winter fêstlein hiene yn it iis fan de Delft. In inkeld seil skode boppe de dyk lâns nei it noarden ta, waard wei efter de boufallige muorren fan it Sint Odulfuskleaster en kaam doe wer foar it ljocht. It hearde by in kogge, dy't as ien fan de earste skippen dat jier de Sudersee wer opfoer mei it rom fol fracht.
Dat wie wat Rienk Bockema op dy moaie maitiidsdei seach, doe't er op Swarte nei Starum ta ried. It tafriel makke him ûnrêstich, jage syn bloed op en it leafst hied er de hynst fjouwerje litten. Mar nêst him drafke in âld feal hynder mei Djurre Meines op 'e rêch, dy't as foech jonge, by de stins fan Walle Galama, fan him leard hie om mei pylk en bôge om te gean. En al hoe't Djurre it bist ek oanfitere, it die gjin stap hurder.
‘Sa kinne wy de Turken net ferslaan!’ bromde Rienk op 't lêst.
‘Dy binne hjir ek net,’ sei Djurre droech, ‘mar ast haast hast, giest mar foarút.’
Fansels hied er haast, al sûnt Juw Juwinga sawat twa jier lyn, op 'e dei fan harren brulloft, mei twa Ingelske gesanten nei Snits ta kommen wie. Net dat er de oprop fan de Ingelske kening noch yn datselde jier ferwachte hie, mar wol in goed healjier letter, yn de maitiid fan 1369. It foel ôf, want oant maaie ta wie it waar faak fan slach, mei hurde wyn út it súdwesten wei. Hy wie geregeld
| |
| |
nei Boalsert riden om by Juw Juwinga syn galle te spuien. Dy hie him delbêde en sein dat as it waar omsloech, it berjocht wol komme soe. En doe't de wyn ein maaie nei it noardeasten draaide en der noch gjin teken út Ingelân kaam, woe Juw ha, it koe wolris útrinne op sa'n grut ûndemimmen dat de kening der rom tiid foar nimme moast.
Yn dy tiid frege Rienk Bockema him geregeld ôf oft fan de hillige tsjerke noch wol wat oerbleau om te beskermjen. Soene de Turken de muorren fan de katedralen, kleasters en kapellen al net lang delhelle ha?
‘De muontsen dêre hâlde de fuotten amper mear droech,’ sei Djurre ynienen.
Hy wiisde nei de boufallige muorren fan de kapel en it bygebou op in smelle oerde, dy't fier de see ynstiek.
‘Hâlde se dêr dan noch ta?’ frege Rienk ferheard.
‘As se sûnt ferline jier teminsten net fersûpt binne,’ antwurde Djurre. ‘Doe't wy dêr op ús lêste reis lâns foeren, wiene se drok dwaande mei it opkalfaterjen fan de kapel. De skipper fertelde, der moatte twa tuorren stien ha, mar dy binne troch de see yn de jierren tweintich al yn in púnheap feroare. In part fan de muontsen hat dêrnei binnen de wâlen fan Starum in feiliger plak fûn.’
‘In part?’ frege Rienk.
‘De oaren woene net fanwegen it Marijebyld, dat al ieuwen yn de kapel stiet.’
Rienk Bockema, dy't hieltyd nei it fertutearze kleaster digere hie, draaide no op slach it gesicht nei Djurre.
‘Wat is der mei dat byld?’ frege er.
‘Der dript geregeld wyt focht fan it boarst, sizze se, molke... sadwaande komt der alle jierren in smite folk nei it kleaster om... no ja, de muontsen wolle wol ha dat it byld beskerming jout.’
Wylst Djurre noch oan it wurd wie, hie Rienk it oare byld foar eagen krigen, de Marije yn de tsjerke fan de Johanniters, dêr't er foar bychtsje soe. As troch in flues hied er doe har eagen sjoen,
| |
| |
fochtich as skriemden se om Lipkje of wie it miskien om him? Mar dit wie oars, hiel oars, want de Marije fan Starum wie der net om syn sûnden oan te hearren, mar joech beskerming yn de striid dy't er tsjin de Turken fiere soe. Ynienen seach er it swurd fan Juw Juwinga boppe him en griisde de dea him oan. Wêrom soe in Turk him sparje lykas Juw dat by Ysbrechtum dien hie?
Rienk skrille op, doe't Djurre rôp wêrom't er stean bleau en oft er faaks nei de muontsen woe om te bychtsjen. Hy skodholle en doe't er wer nêst Djurre ried, sei er: ‘Twa kear hawwe wy hjoed in boufal sjoen, earst de stins fan Walle Galama en no it kleaster...’
‘En wy meitsje de tredde boufal sels,’ gniisde Djurre, ‘yn it lân fan de Turken.’
Hy knikte en lake mei. Sels hied er it as in ûngeunstich teken sjoen, mar de aventoerlike jongkeardel út Himmelum ferdreau mei syn útspraak yn ien klap alle twivel. It wie, sa die bliken, net om 'e nocht dat er him ûnderweis nei Starum opskarrele hie. Djurre wie by Walle Galama al in knaap fan in fjochter en foar de duvel net bang. Ferline jier hied er oanmeunstere by in skipper fan Starum en twa kear wied er útfearn, earst nei de kontreien fan Dantzig en Litouwen en dêrnei nei Londen. Grif soe it him ek slagje om de oare jonges, dy't fiif jier lyn omslein hiene by de stins fan Walle Galama, safier te krijen dat se meigongen op krústocht, yn tsjinst fan de takomstige haadling fan Snits, strider foar de kening fan Ingelân.
It lûd fan de hoeven klonk hol, doe't se troch de poarte rieden dy't út it noarden wei tagong joech ta de stêd. De wachter, dy't Djurre daliks wer koe, rôp dat er avensearje moast, woed er noch kâns meitsje om mei nei Ingelân. Doe't de Himmelumer antwurde dat er oanmeunsterje soe foar in krústocht nei it Hillige Lân, gappe de poartewachter him ferbjustere oan.
Rjochts foar harren lei de haven, in foech ferbreding fan de Delft,
| |
| |
dy't fierder troch hiel Starum rûn. It skipsfolk wie al drok dwaande om nei de lange winter de koggen wer op te kalfaterjen. In karre mei fracht rattele oer de mei beamstammen en planken befluorre kaai.
‘Is er dêrby?’ frege Rienk.
Djurre liet de eagen by de skippen lâns glide en skodholle.
‘Hy moat noch binnen lizze,’ sei er.
Se rieden by de Delft lâns, dêr't ek in tal koggen leine. Hjir hiene de skippers seilen en tou-ark oer stekken hongen te wierjen. Oan wjerskanten fan it wetter stiene de mânske houten wenningen en pakhuzen fan de keaplju.
‘Frjemd,’ mompele Djurre, ‘Gosse Doedes wie altyd gleonhastich, mar...’
Hy gong ynienen rjochtop sitten en wiisde. Op 'e helling, oan de oare kant fan de Delft, lei in kogge dy't oan bakboard by de wetterline in pear planken miste. It lûd fan in seage klonk piipjend oer it wetter.
‘Mankemint, skipper?’ rôp Djurre.
De seage swei en in rûge kop mei donker hier en burd kaam efter de foarsteven wei.
‘Wol deale, Djurre Meines, wêr bist salang bleaun?’
Yn de toan fan de skipper lei behalven ferwyt ek ferwachting dat it no wol goed komme soe.
De beide ruters rieden oer de houten brêge, dy't nêst de helling lei en kamen sa oan de stjoerboardskant, dêr't al ien nije planke yn siet. Se sprongen fan it hynder en bûnen de leie oan in peal.
‘Mankemint?’ frege Djurre wer.
‘Ik wist dat de kogge oan ûnderhâld ta wie,’ hime Gosse Doedes, wylst er him it swit fan de foarholle fage. Hy liet de hân oer it âlde hout glide, skuorde der in splinter út en ferfette skodholjend: ‘Troch it iis is der by de wetterline lekkaazje ûntstien en om't elkenien fan 'e wike noch útfarre wol, stean ik der allinnich foar. It is noch mar de fraach oft it my slagget om genôch folk oan te
| |
| |
meunsterjen. Sjoch Meines, de seage, dan kin ik de nije planke deryn sette.’
Hy stiek Djurre de seage ta, mar dy hold de hannen op 'e rêch.
‘Of kaamst net om it wurk?’
Djurre Meines loek oan de skouders en sei plechtich en mei útset lûd: ‘Rienk Bockema, haadling fan Snits en strider foar de Ingelske kening, sil op krústocht nei de Turken en kaam hjir foar de kogge.’
De skipper seach Rienk hifkjend oan en mompele: ‘Soa, in haadling dy't myn kogge brûke wol foar in krústocht noch wol...’
‘Teminsten as it skip fan 't maitiid noch útfarre kin,’ sei Djurre.
‘Wannear?’ frege Gosse Doedes nitelich.
Djurre seach Rienk oan en frege nochris: ‘Wannear moat it wêze?’
Rienk wie suver mei de fraach oan. Wat moast er ek mei Juw Juwinga syn dizenich praat oer in keapman út Ingelân. Dy soe koartlyn yn Boalsert ferteld ha dat de kening mooglik fan 't simmer noch in float útstjoere woe.
‘Wat my oanbelanget begjin maaie,’ sei er.
Gosse Doedes lei de holle yn de nekke en boldere it út.
‘Jim tinke dochs net dat ik noch moannen wurk ha mei in pear nije planken yn de boarden, wol? Ik soe yn dy tiid in nije kogge bouwe kinne! Of leveret it jild op, as it skip salang foar de wâl leit?’
Hoewol't de skipper foarkomme liet dat er it leafst moarn noch mei it rom fol fracht útfarre woe, wie oan alles te fernimmen dat de aventoerlike krústocht him oanlokke.
‘De gewoane frachtpriis?’ frege Rienk.
De skipper snúfde, draaide him om en begûn op 'e nij te seagjen.
‘Hoefolle dan?’ frege Rienk.
It piipjen fan de seage hold op.
‘Twa kear de frachtpriis,’ sei Gosse Doedes, ‘en tink der goed om, op ien april smyt ik de touwen los, krústocht of net.’
| |
| |
Hy wachte it antwurd net ôf, joech Djurre Meines de seage en pakte sels in nije planke.
‘Wy rêde ús mei de kogge, wat do Meines? De haadling sil wol oare soargen oan de holle ha,’ sei er mei in knypeach.
Rienk makke de leie los en sprong yn it seal.
‘Starum sjocht my hjir op 'e earste april wer, sa wis as stins Rodenboarch yn Snits stiet,’ sei er.
It wie noch drokker by de haven as doe't se de stêd ynrieden. Karren rattelen oan en ôf. It skipsfolk rôle fetten oer de kaai, sjoude kisten oan en loege de fracht op yn it rom. In pear koggen wiene al ûnder seil en dreauwen de haven út. Foarby de daam foel de sudewyn der rom yn en dinen de skippen mei de seilen breedút oer de skomjende weagen.
Rienk Bockema seach mei grutte belangstelling nei al dat beweech en oanfjurre troch de driuw nei aventoer kaam de ûnrêst werom. Syn langstme waard allinnich timpere troch de soarch om jild. Twa kear de frachtpriis wie net om 'e nocht. Hoefolle frachten soene yn de tiid fan in krústocht wol net ferfierd wurde kinne? Boppedat moasten ek Djurre Meines en syn maten har gerak krije en koe it net sûnder in soad iten.
Doe't de foarste kogge op 'e hichte wie fan it Sint Odulfuskleaster, wist er ynienen wat him te dwaan stie.
‘Marije,’ mompele er.
Bûten de poarte stjitte er Swarte de hakken yn de flanken en it duorre net lang of de hynst draafde de oerde op, dy't aloan smeller waard en yn de fierte útkaam by it kleaster. De weagen, dy't opswypke waarden troch de oanheljende wyn, brieken op in rige oanfretten peallen, dy't as beskerming foar it lân tsjinje moasten. It wetter kaam as storein oer en op it paad stiene djippe puozzen. Fan tichtby seach it kleaster der noch tryster út. Allinnich de kapel en in part fan it haadgebou stiene noch oerein. Hjir en dêr leine bulten stiennen fan ynsakke muorren. De beide grutste pún- | |
| |
heappen moasten fan de delkommen tuorren wêze.
Boppe it rûzjen fan de see út klonk it monotoane sjongen fan de inkele muontsen dy't it noch yn dizze ferlitten oarde útholden hiene.
It moast de fesper wêze, betocht Rienk.
Hy stapte fan it hynder en lei de leie om in peal. De sinne wie weiwurden, in grize wale loek de loft út it súdwesten wei ticht. Hoewol't it ynienen folle kâlder waard, woed er de saak earst ris troch it gat sjen. Hy rûn tusken de stienbulten troch nei de kapel. De súdmuorre, dêr't de finsters fan tichtmitsele wiene, wie wiet fan opspattend wetter. In part fan de delkommen muorren lei as in stiennen dykje om de útein fan de oerde hinne. Sa hiene de muontsen de ûndergong fan it kleaster yn de tiid opskood.
Doe't Rienk weromkaam by de doar oan de eastkant, wie it sjongen oer. Hy liet de klopper op it troch it sâlte wetter útbiten hout falle. Wylst er wachte, frege er him ôf hoe't er dermei oankomme moast.
Marije hie oft er it no woe of net, de lêste jierren in grutte rol spile yn syn libben. Hy wie foar har fuotten yn de Johanniter kapel delfallen, beswykt ûnder de lêst fan it kwea, en as in deade hied er op 'e stiennen flier foar har lein. Mar yn de Martinustsjerke hie Marije him de lêst fan de skouders nommen. En no't er foar de hillige tsjerke stride soe, woed er oan Marije freegje om beskerming. Jawis, hy soe fertelle fan de krústocht en gjin muonts koe him dan wegerje om as tarieding op 'e reis in nacht troch te bringen yn de buert fan de Hillige Frouwe, dy't as teken fan leafde de molke rinne liet.
De muonts dy't iepen die, wie al âld, lykas alles fan it kleaster âld wie.
‘Ik kom foar de nacht,’ sei Rienk, ‘om de Hillige Marije te freegjen oft sy my beskermje wol op 'e krústocht.’
Efkes ljochten de lytse, wurge eagen fan de muonts op, doe sei er:
‘It hynder kin der ek wol mei yn, der is romte genôch.’
| |
| |
Nei't er mei de sân muontsen, dy't as lêsten yn it Sint Odulfuskleaster oerbleaun wiene, in miel iten yn it refter hân hie, rûn Rienk Bockema troch de koarte gongen, wifeljend tusken de eigen sel en de kapel.
Hoewol't der sûnt âlde tiden swijplicht wie, hie de abt hjoed in útsûndering makke fanwegen in hillich ûndemimmen en hy noege de haadling fan Snits ûnder it miel út om syn ferhaal te dwaan. De muontsen hiene him bemoedigjend taknikt en de âlde portier woe ha, de Hillige Frouwe soe fannacht oandien wêze troch sa-folle opoffering en har leafde folop streame litte. Doe't Rienk sei dat er it jildlike offer net alhiel opbringe koe, joech de abt oan dat God sels it hert fan de Snitsers weak meitsje soe mei as doel de ponge te iepenjen.
Rienk Bockema rûn werom nei de sellen dy't hy en it hynder tawiisd krigen hiene, hielendal oan de ein fan de gong. Swarte stiek de kop omheech en wrinzge sêft, doe't er deryn kaam. Hjir moasten faker hynders stien ha, want op 'e flier lei strie en tsjin de muorre stiene in houten amer mei wetter en in bak mei hjouwer. ‘Jou dy mar del, jonge,’ sei er, wylst er it hynder oer de hals streake, ‘wy ha in goed ûnderdak foar de nacht.’
Hy gong op 'e brits lizzen en harke nei de lûden: it rêstige sykheljen fan Swarte, de wyn dy't by de muorre lâns striek en de skreau fan in miuw, dy't bûten op 'e grins fan see en lân sweve moast. Sweefde er sels ek al net op dy grins? Hy woe it leafst sa gau mooglik fan it lân ôf, mar it hold him noch altyd fêst: Bot eamele dat se him sa lang net misse koe, syn mem makke him ferwiten om't er syn ferantwurdlikheid ûntflechte, no't Bocke Doedinga de lêste tiid syklik wie. Hoewol't it aventoer him oanloek, skrille er soms werom foar de ûneinige see dy't er noch nea befearn hie. Mar fannacht soed er syn libben ûnder de hoede fan de Hillige Frouwe stelle...
Rienk Bockema waard kjel wekker fan it fluitsjen en gûlen fan de
| |
| |
wyn om de kleastermuorren, it slaan fan weagen tsjin de stiennen en it kreakjen fan hout. Hy siet noch in telmannich betize yn de triedden fan in dream, dy't er al net mear wist, en loek him dêr doe limpen út wei.
It wie neare nacht yn de sel. Fan oere en tiid hied er gjin flau idee. Hy taaste by Swarte lâns, dy't it rêstich gewurde liet, en die de doar nei de gong iepen. Yn in stiennen hâlder flakkere de flam fan in kears.
Dy ha de muontsen foar my delset, gong it troch him hinne.
Mei de hâlder yn de hân rûn er hoeden de kant út fan de kapel. Hy fielde ynienen de benearing fan it allinnich wêzen yn in romte dêr't al ieuwenlang de Mem fan Kristus, fan alle kristenen, dus ek fan him, taholden hie. Sy libbe, want hoe koe oars de leafde út har hillich lichem streame?
Noch altyd wifeljend skode er de doar fan de kapel in eintsje iepen. Hy skrille tebek, doe't er seach dat lange skaden op 'e muorren dûnsen. Hjir hiene de muontsen ek in kears brâne litten, rjocht foar him oer, by de súdlike muorre. Yn it ljocht fan de flakkerjende flam seach er in pylder, like heech as it tichtmitsele finster, mar de kleare kleuren fan in byld koed er net gewaar wurde. Stadich rûn er fierder, efter de eigen kearsflam oan en linkendewei kamen de foarmen boppe-oan de pylder foar it ljocht. It wie in byldsje fan in goed foet heech. Op 'e lofterknibbel fan de Hillige Frouwe siet it Kristusbern. Har gesicht stie earnstich, hoewol't der in glimk om 'e lippen lei.
Rienk Bockema gong op 'e knibbels lizzen en liet de eagen oer har rjochterknibbel glide, by de tearen fan it kleed lâns omheech oant se útkamen by it boarst, dat troch de ljochtfal grut like as fan in frou dy't krekt befallen is. Der gong him in gloede troch de lea dy't er noch nea earder sa field hie, it wiene gefoelens foar in frou en mem tagelyk. In frou dy't behalven syn drift noch wat oars by him wekker makke en in mem dy't him joech wat er syn
| |
| |
hiele libben mist hie. Mei wiete eagen stoarre er nei it rjochterboarst, dat daliks út leafde foar him streame soe.
‘Hillige Marije,’ flústere er, ‘hoe komt it dat oare froulju my net jaan kinne wat de mem fan Kristus wol jout? Wêrom lit it meagere lichem fan Bot my al nei twa jier kâld? Wêrom groeit ûnder har hert gjin bern? Hillige Mem, jou my in soan dy't letter, as ik âld bin, de striid foar de tsjerke fan my oernimt. En as ik yn april op krústocht gean, beskermje my foar de gefaren fan de see en it swurd fan de heidenen.’
Under it bidden hied er de holle sakje litten en fol ferwachting seach er, noch by it útsprekken fan de lêste wurden, wer op nei it boarst, mar der rûn gjin wyt streamke by it kleed del.
Bûten bearde de wyn om de kapel hinne en liet it hout fan doar en dak kreakje. Wachte Marije op wat er noch nea sels oan har opbychte hie? Wêrom soed er it hjir net dwaan, oan de Frouwe dy't de leafde yn him wekker roppen hie?
‘Marije,’ sei er mei heas lûd, ‘ik ha Lipkje fan Goaiïngasweagen en de fammen fan Noardwâlde tenei west, mar ik koe de driften yn myn jonge lea wier net yn betwang hâlde. Leverje my net oer oan de machten fan it kwea...’
Boppe syn holle skuorde de stoarm oan it dak en liet in losse planke rattelje.
Rienk stoarre wer nei it boarst, mar noch altyd woe de stream fan leafde net komme. Doe seach er ynienen in streamke oer har mankelike gesicht gliden. Gûlde se om him of om de gefaren fan de Sudersee dy't har bedrigen?
Ut it dak wei wie it begûn te lekken, it sâlte wetter fan de see dripte oanienwei op it hier. Har gesicht wie no hielendal wiet. Seach se it har oan en woe se fan it plak wei dat der mei de tiid ûnderstrûpe soe? Hy fielde him roppen om har te beskermjen, mei te nimmen nei in oarde dêr't se feilich wie, tichtby him. Dronken fan leafde kaam er oerein, lei de earms om de sokkel en skuorde út alle macht oant it byld losrekke fan de flier. Nei de
| |
| |
earste stappen moast er it wer delsette, besocht it doe mei te slepen, mar stroffele en foel. It byldsje kaam skean oer him hinne te lizzen, krekt ûnder syn mul.
Hy hearde de doar iepengean, útroppen, ferheard en eangstich tagelyk: dat Marije sels gjin fertrouwen mear hie yn it fuortbestean fan Sint Odulfus en dat de haadling fannacht roppen wie om har yn de fal op te heinen.
Doe't it de oare moarns ljocht waard, ried Rienk Bockema oer de oerde, dy't op 'e leechste plakken ûnder wetter stie, it noardeasten yn. De stoarm wie lizzen gongen en it wetter klotste freonlik tsjin de peallen.
Rienk seach oer it skouder efterom. Om de kapel hinne rûnen muontsen en der siet ien op it dak. En yn de kapel, wist er, stie it byld wer teplak.
Yn de lêste wike fan maart rieden Rienk Bockema en Bot Sickinga op it hynder de kant fan de Easterpoarte út. Swijend seagen ambachtslju en wurkfolk mei grimmitige gesichten de beide ruters efternei. Al lang wiene se de brulloft fan sawat twa jier lyn fergetten, de tafels op it Kante Plein, dy't trochbûgden fan de skalen mei fleis, kuorren bôle en krûken fol donker bier. Doe hiene se de soan fan Bocke Doedinga de seine fan de hillige tsjerke taroppen, alle lok fan de wrâld en in rike frucht út 'e skoat fan syn breid.
Rienk rjochte de rêch en stiek it kin omheech. Hy wist fan har gleone haat fanwegen de belesting foar de hillige krústocht, dy't de rintmaster en syn feinten de lêste wike by it folk fan Snits en de boeren yn de omkriten ophelle hie. God hie de herten net weak makke om de ponge te iepenjen, sa't de abt fan it Sint Odulfuskleaster hawwe woe. Nei de lange winter rekken de pongen suver leech en it wie foar in grut part fan it folk noch altyd skraabjen om alle dagen wer brea op tafel te krijen.
| |
| |
Doe't de hoeven oer it hout fan de Easterpoarte stampten, seach er fansiden. Sels de poartewachter draaide de holle de oare kant op. Bot skode ûnrêstich yn it seal hinne en wer.
‘Hoe soe ik hjir sa bliuwe kinne?’ frege se.
‘Omdatst op Rodenboarch thús hearst,’ sei er.
‘No't jim heit siik is, soesto ek bliuwe kinne....,’ klonk it wifeljend.
Hy snúfde en swei. Wiene de fraach fan Bot en it ferwyt fan Reynke Donia wichtiger as de oprop fan de hillige tsjerke? Bocke Doedinga hie net oars as ynstimme kinnen mei de belesting foar de krústocht. En wêrom soe in heit syn soan dan no ôfhâlde fan de striid tsjin de heidenen?
Heit en soan... Foar it earst leine dy beide wurden yn syn tinzen nêstinoar.
Hy draaide de holle nei lofts en seach oan de kym de toer en bosk fan Ysbrechtum. Dêr hied er yn deadsneed, mei it swurd op 'e kiel, útroppen dat er de soan fan Bocke Doedinga wie. Soe Juw Juwinga him oars sparre ha? In heit as rêder fan syn soan... Lei dêr de kym fan wat er him no foar it earst bewust wie, dat syn hâlding stadichoan feroare wie, faaks mei troch de sykte fan heit. ‘Us heit wurdt wer better,’ sei er, ‘boppedat rêde Reynke Donia en de rintmaster der salang mei.’
‘Soe it?’ frege Bot hoeden. ‘Us heit seit dat de boeren it bloed fan de rintmaster wol drinke kinne.’
Wer draaide er de holle nei lofts, dêr't yn de fierte de pleats fan Sjoerd Jongema op 'e terp Abwert tusken de beammen troch skimere. De heechhertige hynsteboer hie ien fan syn merjes ferkeapje moatten, om't er oars de belesting net opbringe koe. Hie dat net de wraak west foar dy kear by de Noarderpoarte, doe't Boate Kammen him as finzene nei it Johanniter kleaster brocht en de boer him taskreaude dat er oan de kant moast? As er strak weromkaam yn Snits, soed er de rintmaster yndruie dat er Sjoerd Jongema net mije mocht, sa't heit altyd dien hie. Dat op Abwert
| |
| |
krektlyn in jonkje berne wie, makke neat út. Wêrom trouwens dêr wol en net op Rodenboarch?
‘Is it bern sûn?’ frege er.
De holle fan Bot skokte fansiden en mei ferstuivere eagen stoarre se him oan.
‘Wat bedoelst?’ frege se.
‘Dy soan fan Sjoerd Jongema.’
Se knikte.
‘Hoe hjit er?’
‘Ygo.’
Har lûd trille en sêft sei se derefteroan: ‘It hie faaks better west dat Juw Juwinga it hynder net werombrocht hie.’
Hy fielde him grimmitieh wurden, trije kear al hie se de oanfal op syn krústocht ynset, woe se him derfan weromhâlde de hillige tsjerke tsjin de heidenen te beskermjen en no helle se Juw der ek noch by.
‘Juw moat sels witte wat er docht,’ sei er koart.
Noch altyd wist er net wat Juw fan doel wie. Doe't er lêstendeis yn Boalsert wie en him fertelde dat se op 1 april mei in kogge nei Ingelân farre koene, woe Juw leaver earst neier berjocht út Ingelân ôfwachtsje.
‘Rienk,’ sei se ynienen mei in hiel oar lûd, ‘ik wol graach earst nei it plak fan dy earste kear, witst wol?’
Se wiisde nei it tropke wylgen en elzen, de kant fan de Grienedyk út, it skadige plak dêr't se op dy waarme simmerdei foar de earste kear syn sterke lichem noege hie.
‘Wêrom dat?’ frege er.
Se glimke him freonlik ta en sette doe har hynder oan.
Boppe de greide sloech in âldhij op in roek, ferjage him oer de grins fan syn gebiet en dûkele leech oer it fjild. Oan de oare kant fan de feart tripke it ljipke troch it gers en joech har del op it nêst.
‘Woest dêrom hjirhinne?’ frege Rienk.
| |
| |
‘Oeral binne wol ljippen,’ sei Bot, ‘mar it komt moai út dat wy dit krekt sjogge.’
Se stie mei de rêch tsjin in wylgestam, wylst hy ûngeduldich hinne en wer pandere.
‘Rienk,’ sei se ynienen, ‘ik leau dat ik swier bin.’
Hy bleau mei in skok stean, seach har fol ferwachting oan en sei: ‘Dat is goed nijs, Bot, in soan kin it wurk fan syn heit fuortsette.’
Hy pakte syn frou by de hân en wylst er har op it hynder holp, streake er har hoeden oer de boarsten.
‘Kom,’ sei er, ‘ik sil dy nei Goaiïngea bringe.’
|
|
Auteursrechtelijk beschermd