Inleiding
Dit boek beschrijft het werk en enkele van de ontdekkingen van een handjevol biologen die allen gedurende een zekere periode met mij hebben samengewerkt aan dat wat onze gemeenschappelijke belangstelling heeft: de bestudering van het gedrag van dieren in hun natuurlijke omgeving. Aanvankelijk wilden wij alleen maar wat meer te weten komen over ‘hoe dieren nu feitelijk leven’, maar al gauw werden wij geconfronteerd met het feit dat verschillende diersoorten in totaal verschillende werelden leven en dat hun overlevingskansen bepaald worden door hun vermogen om de vele problemen waarvoor hun milieu hen stelt, het hoofd te bieden. Dus gingen wij onze doelstellingen wat nader preciseren: wij wilden de aard van deze verschillende leefwerelden of ‘ecologische nissen’ wat beter leren kennen en meer te weten komen over de manier waarop de verschillende soorten erin slagen aan de eisen, die deze ecologische nissen aan hen stellen, te voldoen. Stap voor stap ontdekten wij dat het gedrag van elke soort en vaak tot in details zodanig is aangepast dat juist die dingen, die noodzakelijk zijn om te overleven en zich met succes voort te planten, bereikt worden.
Bij de beschrijving van de weg waarlangs wij onszelf geleidelijk ontwikkelden van toeschouwers tot onderzoekers, heb ik geprobeerd om niet al te diep in te gaan op technische bijzonderheden. Mijn voornaamste opzet is niet, de schoolmeester uit te hangen, maar veel meer anderen te laten delen in onze groeiende verwondering en hen met ons de bekoring te laten ervaren die er uitgaat van het ontdekken van deze verborgen werelden van het dier, waarin wij alleen door geduldig observeren kunnen binnendringen.
Tot voor kort betekende dergelijk onderzoek niet meer dan een intellectuele uitdaging, een aantrekkelijke bezigheid. Tegenwoordig echter gaan velen zich realiseren dat de mens, de enige diersoort die zijn eigen milieu in steeds toenemende mate en steeds ingrijpender verandert, zijn gedrag wellicht niet voldoende aanpast aan dit nieuwe milieu. Voor een beter begrip van de risico's die verbonden zijn aan dit voor het eerst in de geschiedenis plaatsvindende ‘experiment van de natuur’ hebben wij misschien alle kennis nodig die wij kunnen vergaren uit het werk van nieusgierige biologen; van hen die proberen ‘iets meer te weten te komen over de manier waarop dieren nu werkelijk leven’.
Auteursrechtelijk beschermd
