In 't vrije veld

verantwoording

gebruikt exemplaar

exemplaar Nederlandse Entomologische Vereniging

 

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van In 't vrije veld van Niko Tinbergen uit 1978. Het betreft een vertaling door Conny Sýkora van Curious Naturalists uit 1958.

 

redactionele ingrepen

p. 10-11: de illustratie is in deze digitale editie in zijn geheel op pagina 10 geplaatst.

p. 44-45: de illustratie is in deze digitale editie in zijn geheel op pagina 44 geplaatst.

p. 60-61: de illustratie is in deze digitale editie in zijn geheel op pagina 60 geplaatst.

p. 66-67: de illustratie is in deze digitale editie in zijn geheel op pagina 66 geplaatst.

p. 68-69: de illustratie is in deze digitale editie in zijn geheel op pagina 68 geplaatst.

p. 170-171: de illustratie is in deze digitale editie in zijn geheel op pagina 170 geplaatst.

p. 238-239: de illustratie is in deze digitale editie in zijn geheel op pagina 238 geplaatst.

 

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten.

 

[pagina 1]

Aula-boeken 611

N. Tinbergen In 't vrije veld

 

[pagina 2]

AULA
Het wetenschappelijke boek
611

 

[pagina 3]

In't vrije veld

Niko Tinbergen

[vignet] Uitgeverij Het Spectrum

Utrecht/Antwerpen

 

[pagina 4]

Oorspronkelijke titel: Curious Naturalists

Uitgegeven door Penguin Education, Harmondsworth, Middlesex, Engeland

De oorspronkelijke uitgave van dit boek verscheen eveneens onder de titel Curious Naturalists en werd uitgegeven door de Hamlyn Publishing Group Limited.

© 1958, 1974 by Niko Tinbergen

Vertaald door Conny Sykora

Vormgeving en omslag: Studio Spectrum

Foto omslag: Alphons Koppelman

Eerste druk 1978

This translation © 1978 by Het Spectrum B.V.

No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotocopie, microfilm of op welke andere wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

12-0611.01 D 1978/0265/146 ISBN 90 274 5367 5

 

[pagina 5]

Inhoud

	Inleiding 9
	Deel een/Hoe slagen wespen erin, de weg naar hun nest terug te vinden?
1.	De bijenwolven van Hulshorst 12 Hulshorst 12 Mijn eerste confrontatie met de graafwesp 18 Philanthus: enkele verkenningen 22 Een eenvoudig experiment 27 Verdere experimenten betreffende de oriëntatie 29
2.	Meer over de bijenwolf 34 De ‘oriëntatievlucht’ 34 De aard van de bakens 39 De eerste vorderingen 43 Verder weg gelegen bakens 44 De jacht 48 Naar de echte jachtgebieden 52 Mogelijkheden voor verder onderzoek 56
3.	De kleine rupsendoder 58 Ammophila, de rupsendoder 60 De dagindeling van de rupsendoders 65 Het inwendige van het nest 70 De jacht 76 Navigatie-experimenten 77 Een nieuwe soort 83
	Aanbevolen literatuur 86

 

[pagina 5]

	Deel twee/De overlevingswaarde van kleuren
4.	Onderzoekingen naar het verschijnsel camouflage 90 Enkele principes en voorbeelden 90 De eerste experimenten met Vlaamse gaaien 98 Schaduwcompensatie 102 Ons dagelijks leven met de Vlaamse gaaien 106 De vele facetten van de schaduwcompensatie 108 De evolutie aan het werk 112 De vogels in actie 117
5.	Kleuren als verdedigingswapen 122 Enkele oudere theorieën 122 Experimenten met betrekking tot de oogvlekken bij insekten 124 Welk kleurpatroon is het meest effectief? 130 Oogvlekken bij andere vlinders 133 Misleidende vlekken 135 Echte waarschuwingskleuren 137
6.	Vliegende stukjes boomschors 142 De camouflage van de heidevlinder 142 Paargedrag 145 Op de vlinderjacht 148 Kleuren-zien 151 Andere variaties op het model 153 Zeg het met een geurtje 157
	Aanbevolen literatuur 162
	Deel drie/Het gemeenschapsleven van meeuwen
7.	Kokmeeuwen 166 Ons eerste onderzoek van de kokmeeuw 167 Het leven in de kolonie 171 De ‘taal’ van de meeuwen 174

 

[pagina 7]

	De tekening van het gezicht en de overlevingswaarde daarvan 176 Meeuwen en hun overeenkomst met onderzeebootjagers 186
8.	Eieren en eierschalen 195 Gecamoufleerde eieren 195 Opruimen van het nest 200 Hoe de meeuwen een lege eierschaal herkennen 206
9.	De ruimtelijke verdeling van de nesten en de predatoren 213 Nestelen in sociaal verband 215 Jagen met behulp van een ‘zoekpatroon’ 216 Broedterreinen en ‘onrustkriebels’ 225 Synchronisatie van de broedtijd 232
10.	Rotsbroeders 237 De Farne-eilanden 237 Het leven op de eilanden 240 De meeuwen gaan nestelen 242 Details in de aanpassing van de drieteenmeeuw 247 De unieke eigenschappen van drieteenmeeuwekuikens 254 Het leven op de richels 255 Het vermijden van de afgrond bij andere soorten 263
	Aanbevolen literatuur 265
	Nawoord: Nieuwsgierige biologen in de moderne wereld 266
	Verantwoording 273
	Register 274