Roze Kate

[p. 872]

Acht-en-zestigste-hoofdstuk
Dubbel Spel

Een eigenaardig gekuch maakte een einde aan het minnekoozen van het jonge paar.

Verschrikt keerden beide zich om, en nu zagen zij de hooge gedaante van Jan Meerlo die hen sedert eene ruime poos reeds had gadegeslagen.

Roze Kate, zoowel als Jacob, waren uit hun lood geslagen door het onverwacht optreden van dezen ongenoodigden gast.

Jacobs opbruisende natuur echter kreeg weldra weer de bovenhand en het gevoel van misnoegen dat zich van hem had meester gemaakt toen hij Jan Meerlo bemerkt had, maakte plaats voor zijne steeds opwellende driftigheid.

- Wat voert gij daar uit? vroeg hij vinnig.

- Toekijken naar hetgeen gij beide hier uitvoert, klonk het tamelijk barsche antwoord.

- Ik heb niet gaarne dat men mij bespiedt, zei Jacob.

[p. 873]

Gij hebt gelijk, Simon.

[p. 874]

- Ik bespied niemand.

Ik kan het toch niet helpen dat ik u hier aan 't kussen en aan 't zoenen vindt als ik mij eraan verwachte hier alles in droefheid aan te treffen.

- Wat ik doe gaat niemand aan.

- Niemand?

- Neen, niemand.

- En uw geweten?

- Ik alleen verantwoord voor mijn geweten. Uwe zedeprêeken kan ik missen.

- Ik houd geene zedeprêeken, maar ik zeg mijn gedacht vrij en vrank en dat verbiedt mij niemand, ook gij niet, al heette gij dan nog tienmaal Jacob Dirix.

- Ik geloof Jan Meerlo dat gij gekomen zijt om mij te tergen of ruzie te zoeken.

- Het ruziezoeken laat ik aan mannen van het soort der Dirixen.

- Och, Jan Meerlo, kwam Roze Kate er nu tusschen, maak u niet boos. Wat gij zaagt was immers niet slecht.

- Slecht? dat zeg ik niet, maar betamelijk toch ook in geen geval.

- Het is, zooals het is, riep Jacob, maar in alle geval gaat het ons alleen aan en niemand anders, dat zeg ik nog.

- Jacob, zijt gij Jacob, de broeder van Everard?

- Ik ben wie ik ben en gij zijt een rakker.

- En gij Roze Kate, ging Jan Meerlo voort, zonder zich om de beleediging van Jacob te storen, zijt gij dezelfde Roze Kate die ik voor de vierschaar zag?

- Och..... zeide het meisje, maar verder kwam zij niet.

Alleen strekte zij smekend de handen naar Jan Meerlo op, of wilde zij hem bidden niet verder te spreken.

Jacob antwoordde niet meer. Hij begon zoo iets te voelen dat op schaamte geleek.

Jan Meerlo hernam:

- Ja, gij zijt Jacob Dirix en gij zijt Roze Kate.

Welnu, als ik dingen zie gebeuren zooals daareven, dan zeg ik dat de wereld verkeerd draait, en dat ik niets meer van de menschen kent.

- Als gij dan toch niets kent, zei Jacob, zwijg dan liever en laat ons gerust.

- O, gij zult weinig last van mijne tegenwoordigheid hebben,

[p. 875]

als ik u hinder zal ik gaan, maar dit zeg ik u nog: Lieden die zich zóó gedragen als gij, die zal het nooit goed gaan op de wereld.

- Boer Tijckaert doet zeggen, zoo klonk op dit oogenblik de stem van Katrien, de stalmeid, dat hij u in den Wolf wacht; hij moet u spreken.

Het optreden van Katrien maakte een einde aan het tooneel met Jan Meerlo, dat dreigend begon te worden.

- Wat komt die hier nog doen? mompelde de meid, dezen laatsten zijdelings bekijkend.

- Ik ga, zei Jacob, toon Katrien weer buiten de smidse gegaan was, ik moet naar De Wolf.

Jan Meerlo keek hem spottend aan.

- Dag Jan Meerlo, zei Jacob, zonder erg niet waar?

- Dag Jacob, antwoordde de boer, erg was het van mijnen twege niet gemeend. Ik sprak enkel uit belangstelling voor u en uwe familie.

- Nu, nu, 't is goed, zei Jacob.

En zich tot het meisje richtend, zei hij op innigen toon:

- Dag Roze, tot straks, ik kom spoedig wêer.

- Ga maar, ga maar, zei Jan Meerlo toen hij weg was, wat scheelt het u te weten wat ik zeggen ging? Wat geeft gij om Everard?

En gij, Roze Kate, hoe is het mogelijk dat gij zulke gemeenheid ja gemeenheid begaat zei Jan Meerlo op ieder woord drukkend.

Everard vergeten!

Och dat is 's werelds loop, al had ik het van u dan ook anders verwacht.

Mnar dat hij nu reeds in uw hart vervangen is doon dien Jacob, zie, dat kan ik toch maar niet begrijpen.

Roze Kate antwoordde niet.

Onrustig stapte zij heen en weer door de smidse.

- Pas op meisje, pas op, ging Jan Meerlo voort, hoed u voor dien Jacob, 'tis de ware niet.

Indien gij hem kendet gelijk ik hem ken, zoudi gij zijne schoone woorden zoo licht niet aannemen voor klinkende munt.

't Is geene liefde die uit hem spreekt, maar drift, enkel, lage drift. Of ziet gij dat niet aan zijn lonkende blikken? Of hoort gij dat niet aan zijn nokkende stem? Pas op meisje. Pas op en speel met geen vuur!

[p. 876]

Terwijl hij sprak, was Roze Kate tegen de vijlbank gaan aanleunen, de ellenboog op den vijlstok, en 't hoofd op de hand rustend.

Een pijnlijke trek kwam op haar gelaat doch zij verroerde niet.

Langen tijd keek Jan Meerlo haar zwijgend aan; hij ging op het houtblok zitten en ving toen wêer met spreken aan!

- Gij zijt een raadsel gij, Roze Kate.

Het meisje keek hem vragend aan.

- Ja, een raadsel, hernam de boer.

Eerst zijt gij het lief van Everard, en om zijnent wille gaat gij te werk als eene bezetene...... en thans vind ik u in de armen van Jacob.

Wat dubbel spel begaat gij hier dan?

Ik geloof nooit dat uwe liefde voor Everard valsch of gehuicheld was, en ik zal evenmin aannemen dat gij voor Jacob een diepe genegenheid koestert.

Wat dan?

Wat wilt, wat hoopt gij?

De vrouw te worden van dien ruwen vechtersbaas?

Het vooruitzicht is zoo verleidelijk niet.

Of hebt gij u soms laten bekoren door het gedacht dat gij hier de meesteresse worden zult!

Neen, meisje, dan zijt gij leelijk mis.

Jacob is een Dirix

Hij zal nooit een arm meisje trouwen, hij zal eene rijke vrouw nemen!

Gij zult dienen voor zijne vod, anders niet!

Roze Kate stond op, zonder een woord te spreken.

Zij zag hem donker aan, en ging daarna op het midden aambeeld zitten, het hoofd in de hand.

- Spreek dan toch. Zeg iets tot uwe verontschuldiging, voer Jan Meerlo voort.

Uwe plaats is niet langer meer in dit huis.

Wie zal u hier beschermen?

Gij zijt er niet veilig meer zeg ik.

- Och... zei Roze Kate.

- Geen och, hernam Jan Meerlo driftig, ik weet wat ik zeg.

- Waarheen zou ik gaan?

- Gij moogt kiezen, ofwel te mijnent komen om er onze

[p. 877]

oude meid te helpen. ofwel bij tante Rika gaan inwonen. Denk er over na, Roze Kate.

Verblind door ikzucht, zoo ging hij zwaarmoedig voort, heb ik over dit huis het ongeluk helpen trekken.

Zielelast, ja, berouw drukt mij.

Die arme Cornelia zag u gaarne; en ik moet voor u iets doen Roze.

Zijne stem klonk nu zoo scherp niet meer als daar even.

De schraapzuchtige voelde berouw, zijn hart opende zich voor gevoelens die hem zelf tot dan toe onbewust waren.

- Ja, herhaalde hij, ik moet u beschermen, u en nog iemandt anders die ook haar lieveling was en die gij allen hier vergeet.

In Roze Kate 's boezen stormde het.

Het meisje echter bedwong zich en bleef ongevoelig, althans in schijn, voor alles wat Jan Meerlo zeide.

- Gij blijft daar koud als ijs, Roze Kate, hoe is dat mogelijk? vroeg hij.

Ik, ik meende zoo ging hij voort, dat ik geen hart had, maar nu voel ik hier nog iets dat klopt, terwijl gij daar kalm en koel staat te mijmeren.

Welnu dan, wordt dan hier een slecht meisje, wordt de boelin...

Nu rukte zich Roze Kate, als door eene slang gebeten, eensklaps om en op bevelenden toon riep ze:

- Zwijg, Jan Meerlo, zwijg, zwijg, gij weet niet wat ge zegt!

- Wordt hier de boelin herhaalde Jan Meerlo... grammoedig vergeet uw plicht, vergeet uwe eer, vergeet... Everard, maar ik, ik vergeet hem niet!

- O Meerlo! zei Roze Kate smartelijk.

Meerlo kijkt haar eene poos norsch aan.

Dan schudt hij het hoofd als iemand die niet begrijpt hetgeene hij onder zijne oogen ziet gebeuren.

Mijn huis of het huis van tante Rika staat voor u open. Gij moogt kiezen.

Hierop keerde hij zich om en maakte zich gereed de smidse te verlaten.

- Meerlo, Meerlo, sprak Roze Kate, terwijl haar, ondanks

[p. 878]

alle aangewende pogingen, de tranen in de oogen kwamen, ga zoo niet weg smeek ik u, blijf, luister......

Een oogenblik bleef Jan Meerlo staan.

Hij wendde zich om en op ijskouden toon sprak hij:

- Meisje, uw mond jammert, uw harte niet.

- O Meerlo, wat gij zegt is afschuwelijk! Ik bezweer u.....

Op het oogenblik dat Roze Kate haar geheim voor Jan Meerlo ging blootleggen, verscheen Simon in de smidse, en de smartelijke uitdrukking van Roze Kate 's gelaat maakte onmiddellijk plaats voor de grootste onverschilligheid.

- Ha, nog een! mompelde Jan Meerlo, toen hij insgelijks Simon bemerkte. En luidop voegde hij erbij:

- Het ‘slecht doen’ is in den mensch geboren; daarom is het soms zeer donker in ons. Laat ons wel doen, en het licht, de vrede des Heeren zal in ons zijn!

Na die woorden op buitengewoon plechtigen toon te hebben gesproken, verliet Jan Meerlo de smidse zonder nog een der twee jonge lieden met een blik te verwaardigen.