| |
| |
| |
Fa Anansi poeroe ensrefi na nowtoe
Joe sabi Anansi na wan koni meti. Joe sabi san wani taki ‘koni’. A koni srefsrefi. A srapoe, Anansi! Efoe joe no loekoe boen nanga en, ai kiri joe nanga koni.
We, na so a ben kon psa dati alaten Anansi abi moeilijkheid. Ma now dati Anansi ben pina srefsrefi a no ben abi not'noti foe gi den pikin. En nanga Ma Akoeba sidon prakseri sote di a laatste pisi bana den kaw. ‘San mi sa go doe now foe feni wan sani joe nanga den pikin kan njan?’
Akoeba taki: ‘Joe moes go soekoe wan sensi. Joe abi someni mati. Go aksi den wan pikin moni.’
Anansi sidon prakseri. A taki: ‘Ai, ma te joe leni moni, joe moe gi baka.’ Anansi sidon. A prakser', a prakser', a prakseri. A poti en anoe na en ede. A prakseri sote. A taki: ‘Ai, Akoeba, mi feni en. Mi feni en. Mi e kon nanga moni.’
Akoeba taki: ‘Pe joe o feni? Joe no e go broko bank tokoe?’
| |
| |
A taki: ‘No, mi no go foefoeroe. Mi no go broko bank. Ma mi o feni moni.’ Anansi gwe. A baka wan pisten, Anansi kon nanga nofo moni.
Akoeba taki: ‘Pe joe feni den moni disi? Soema gi joe moni? Soema?’
A taki: ‘No soekoe, no soekoe. A dja. Teki moni go bai njanjan. Go na wowojo. Go bai groentoe nanga tra sani. Te joe kon joe sa jere a tori.’
| |
| |
Di Akoeba kon na oso, dan Anansi ferteri en san a doe.
San Anansi doe? Anansi go na en fosi mati, dati na Mati Kakalaka. A naki a doro: Ko ko ko ko ko. A taki: ‘Mati Kakalaka, baja, joe mati de na bigi bigi bigi nowtoe nownow. No wan kopro sensi. Not'noti de na kasi. Not'noti de na pot'moni. Not'noti de na a pato[e. Mi no]
| |
| |
sabi fa mi e go gi den pikin njanjan. Libi mi nanga Akoeba. Oen kan tai oen bere, ma den pikin moe si den njanjan.’
Mati Kakalaka taki: ‘Ai, dati a troe.’
Anansi taki: ‘Joe moe soekoe wan pikin sensi gi mi.’
Kakalaka taki: ‘Jere, mi kan leni joe a sensi. Ma sowan dei, sowan dei a no te mi kon foe joe taigi mi taki joe no abi.’
Anansi taki: ‘Nono. Mi e go bigin wroko, bika nownow ksaba e loekoe foe lepi. Dan mi e gwe go seri. Dan joe moe kon sowan dei.’ Dan Kakalaka gi Anansi a moni.
Anansi kmopo na Kakalaka. A no go na oso. A djompo go na Fowroe. ‘Ko ko ko ko ko!’ A taki: ‘Aaa. Dati mi sabi, baja. Mati Fowroe, joe e kraboe. Fowroe, j'e piki woron na ini santi.’
Fowroe taki: ‘Anansi, san tjari joe kon dja? Someni langa mi no miti nanga joe.’
A taki: ‘Ai, baja. Pikin nowtoe. Ma di mi sabi taki joe na mi bigi mati, dan mi kon aksi taki meki joe gi mi wan pikin moni foe mi bai wan sani, bori pikin papa
| |
| |
gi den pikin. Was' oen no njan, ma wan pikin papa foe den pikin.’
Fowroe taki: ‘Ai, dati mi sa moesoe. Efoe a ben de foe joe, sonte mi no ben sa gi, ma foe den pikin. Alaten mi e sari den pikin. Ma jere, no meki oen kisi trobi. Bika te joe leni wan sma moni, foeroe tron joe nanga en e por'mati. Wi e tron feanti.’
| |
| |
Anansi taki: ‘No, kba ba. Dat no kan tokoe!’ A taki moro fara: ‘Joe jere, sowan dei sowan dei joe kan kon, kon teki a moni. Joe e kon, meki mi loekoe, joe e kon afoe tin mamanten.’
Anansi ben taigi Kakalaka taki a moe kon neigi joeroe. So a taigi Fowroe a moe kon afoe tin. Den taki wan pikin tori, dan Anansi gwe.
Anansi gwe nanga a di foe toe saka moni. Di a kmopo dape, a taki: ‘Pe mi sa go now? Ai, mi e go na mi mati Awari. Awari no de sowan boen mati foe mi. Ma mi sabi fa mi e go kisi en. Awari na wan meti di e waka na neti. A no sa wani kon teki a moni na dei. Matokoe mi c kisi en foe a kon. Dat'ede mi e go gi en a joeroe. Dati te ai bigin doengroe pikinso kba.’
| |
| |
A go na Awari. A ferteri Awari a srefi tori leki a taigi Kakalaka, a taigi Fowroe, fa den ben pina. Awari kon gi a sensi. Anansi gi Awari a joeroe di a moe kon teki a moni, pikinso moro lati leki den trawan.
A baka dati a hari go moro fara. A weri sote, a sidon a sei a pasi e bro. A taki: ‘Ma mi e go na mati Tigri toe. Tigri
| |
| |
abi foeroe moni. Tigri abi foeroe njanjan.’
A taki: ‘Ba Tigri, jere. Joe wan boen mati foe mi. So, so, so nownow nanga mi. Joe moes foe poeroe mi na nowtoe.’
Tigri taki: ‘Ai, m'e ferstan. Mi moes foe leni joe sensi. Ma no kon plei mi. No kon meki skorkoe streik nanga mi.’
Anansi taki: ‘Nono, ba Tigri, mi sa sorgoe foe mi pai joe baka. Wan enkri foetoe foe joe kan naki mi kiri. Nono nono, joe kan kon teki joe moni baka.’
A gi Tigri a joeroe pikinso moro lati leki den trawan foe kon teki a moni. A baka dati, Anansi go na Ontiman.
Ma so Ontiman ben kon na oso. Ontiman ben soetoe wan konkoni. A ben e koti a boeba poeroe.
Anansi taki: ‘Baja, a betre joe gi mi wan pisi foe a konkoni bika na angri de nanga wi now.’
Ontiman taki: ‘No, a konkoni disi bestèl. Ma san joe wani?’
Anansi taki: ‘Mi kon soekoe wan pikin sensi na joe, bika angri e kiri den pikin. Oen no man bai noti.’
| |
| |
Ontiman taki: ‘A boen. Mi sa leni joe. Ma sowan dei sowan dei mi moe kisi en baka.’
Ma jere fa a sani waka moro fara. Di a dei doro foe den mati moe kisi den moni baka, ala sma kan prakseri dati Anansi no abi a moni. A fosi mati di kon soekoe en moni, Kakalaka, naki na a sei oso.
‘Ko ko ko ko ko. Anansi, joe no de na oso? Kon, kon, kon. Mi kon teki a moni.’
| |
| |
A taki: ‘Mi de leti dja. Fa mi sa gwe, dan? Mi sabi taki mi moe pai joe. Kon na ini, man. Kon na ini. Mi si fa joe e sweti. A son ati. Kon. Kon dringi wan pikin kronto watra.’
Kakalaka taki: ‘Ai, dati switi. Kon mi dringi pikin kronto watra.’
A taki: ‘Dan te joe sidon, joe bro, dan wi e go doe saak.’
| |
| |
Ma di Kakalaka sidon e dringi a kronto watra, a si Fowroe e kon. A taki: ‘Anansi, mi dede. Mi bigi feanti e kon. Kibri mi, kibri mi. Pe mi sa go? Pe mi sa go? Pe, pe, pe?’ Kakalaka e lon ala sei. A no sabi pe foe go.
Anansi taki safri: ‘Kakalaka, go na ondro bedi. Ma tan pi, jèrè.’
Kakalaka taki: ‘Ai, no taki mi dja.’
Fowroe kon: ‘Ko ko ko ko ko ko ko.’ Fowroe kon soekoe en moni. Na so Anansi plei a sani.
Anansi taki: ‘Mati sidon. Fosi oen taki a moni saak, dringi wan pikin kronto watra.’
Fowroe taki: ‘Ai, bika a pasi langa na son krasi. Mi sa dringi toe mofo.’
Anansi taki: ‘Dan mi abi wan switi sani gi joe. Loekoe na ondro bedi. Pikin lekkers dape gi joe.’
Fowroe opo, a taki: ‘Ai, mi feni wan stimofo.’ Haam, haam, haam. A swari Kakalaka. Kakalaka no de moro. Ma di Fowroe njan Kakalaka, a figi en mofo na gron, a taki: ‘A no Awari e kon drape? Anansi, fa joe kan doe mi dati dan?’
| |
| |
Anansi taki: ‘San? San mi doe. Sowan switi sani mi gi joe.’
Fowroe taki: ‘Loekoe soema e kon!’
Anansi taki: ‘Esesi go na baka-oso. Go na baka-oso esesi! Joe no moe meki no wan enkri “Ko ko ko”, jèrè. Joe no moe meki noti.’
Awari taki: ‘Anansi, mi kon teki mi moni.’
Anansi taki: ‘Joe o kisi joe moni. Ma dringi pikinso kronto watra. Mi poeroe wantoe watrakronto. Mi e go seri, ma mi e go gi joe wan, meki joe dringi.’
Awari taki: ‘Ai ai. A lekker, jèrè. A lekker.’
Anansi taki: ‘Fosi mi gi joe a moni, mi abi wan switi sani gi joe na baka-oso. Waka safri.’
A wan djompo a djompo, Awari beti Fowroe na en neki. A dringi ala Fowroe broedoe te a kba.
So, now Awari kon na ini foe soekoe en moni. A taki: ‘San? Jere, “KAM KAM KAM”. San e waka e kon so ebi so?’ A taki: ‘Fa foe do? Anansi, esesi mi sa go na tapoe sodro. Tigri! Tigri! Mi dede, mi dede. Ai go njan mi leki noti.’
| |
| |
Anansi taki: ‘Mi sa meki Tigri njan joe dan? Joe poeroe mi na nowtoe. Go na tapoe a kronto bon. No taki noti. Ori joe mofo.’
Tigri kon. Tigri taki: ‘Mi si wan krabasi nanga kronto watra. Ma a no sari mi. Gi mi ete wan. A kronto watra switi, jèrè.’ Tigri dringi.
| |
| |
Anansi taki: ‘Efoe joe wani moro joe moe kren na ini a bon foe piki den. Joe sa man kren?’
A taki: ‘Ai, mi man kren.’
A bigin go safri na ini a bon. Tigri bigin leki en mofo so: ‘mmmmmm. A switi,
| |
| |
baja! A gersi mi e njan en kba.’ Ma now a feni Awari. Tigri njan Awari uit uit uit bika Awari lon saka kmopo na a bon. Tigri fanga en.
Tigri taki: ‘Ma loekoe san e go miti mi! Now mi njan Awari, dan Ontiman e kon nanga gon! Fa mi e go bigin?’
Anansi taki: ‘Pe mi o poti joe dan, Tigri. Joe no de so bigi. Joe de wan pikin tigri. Ma jere. Kren go moro hei na ini a bon. Meki den wiwiri tapoe joe. Ma no go soktoe. No go konoroe, bika mi sabi joe nanga joe bigi sten. So no go meki noti.’
A joeroe di Ontiman kon, Ontiman dringi en kronto watra. Dan Anansi taki: ‘Joe e sweti. Go wasi joe fesi na ini a tobo watra na ondro a kronto bon.’ Di Ontiman wani wasi en fesi, a si Tigri potret na ini a watra. A teki en gon, a soetoe: ‘Bemmmmm!’ Tigri fadon dede na gron.
Anansi bari: ‘Ontiman, san joe doe nanga Kownoe tigri? Den go poti joe na doengroe-oso.
| |
| |
Ontiman skreki. A taki: ‘Anansi, no taigi no wan sma. Mi e gwe safri. Joe no afoe pai a moni.’
Na so Anansi no pai no wan foe den paiman. Anansi abi toemsi streik. Joe
| |
| |
moesoe abi streik, ma joe no moesoe abi streik foe a kon dati joe no pai sma.
Anansi e doe boen ma disi dati a ben de wan toemsi takroe streik foe Anansi. Ai, wan dei Anansi sa kisi en pai. Joe no prakseri so toe?
Ala sma e go piki taki: ‘Ija!’
Ma mi taigi joe a tori, foe no go doe leki fa Anansi doe.
|
|