Logo DBNL
De imitatione Christi (Qui sequitur) (1954)

De imitatione Christi (Qui sequitur)

(1954)–Thomas à Kempis–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

De middelnederlandse vertaling


Vorige Volgende

[Boek IV]

Vanden heiligen sacrament.

 

Dit sijn die capittel.

Mit hoe groter waerdicheit Cristus van ons sel werden ontfanghen. i
Mit wat groter liefte ende goetheit Gods den mensche wert bewijst inden heilighen sacrament. ii
+Hoe dattet oerberlic is dicwijl tot|ten sacrament te gaen. iii
Hoe datter veel goeden ghegheven worden den ghenen die devotelic onsen Heer ontfangen. iiii
Van die waerheit des heiligen sacraments ende vanden staet des priesters. v
Een vraghe van oefeninge mede te gaen totten heiligen sacrament. vi
Van ondersoekinghe des eyghenre consciencie ende opset te beteren. vii
Hoe Cristus hem selven heeft gheoffert anden cruce ende hoe wi ons selven sellen weder Cristo overgheven. viii
Dat wi ons selven ende al dat ons toe hoert sellen Gode offeren ende voer alle menschen sellen bidden. ix
Dat men niet en sel after laten om een cleyne sake te gaen totten heylighen sacrament. x
Hoe dat lichaem Cristi ende die heilige scryft alre meest noot sijn den ghelovigen sielen. xi
+Hoe dat wy ons mit groter naersticheit | daer toe bereiden sellen. xii
Hoe die devote siele uut alre herten sel begheren verenicht te werden mit Cristo inden heilighen sacrament. xiii
Van vuerighen begeerten sommigher devoter menschen totten lichaem Cristi. xiiii
Dat die gracie der devocien wort vercreghen mit oetmoedicheit ende mit versaken sijns selfs. xv
Hoe dat wi onse nooturfticheden Cristo sellen ondecken ende om sijn gracie hem sellen bidden. xvi
Van vuerige minne ende grote begeerte tot Cristum tontfaen xvii
Hoe dat die mensch niet en sel wesen een curiose ondersoeker des heiligen sacraments, mer een oetmoedich na volger Cristi, sijn sinnen onderdoende den heiligen ghelove. [xviii]

Vanden heiligen sacrament.
Die stemme Cristi.

+1. Onse Heer spreect: ‘Coemt tot my, ghi alle, die daer | arbeit ende verladen sijt, ende ic sel u vermaken.

2. Dat broot dat ic sel geven, dat is mijn vleysch voer dat leven der werlt.

3. Neemt ende eet, dat is mijn lichaem, dat voer u sel werden ghegheven; dat doet in mijnre ghedenckenisse.

4. Soe wie dat eet mijn vleysch ende (ende) drinct mijn bloet, die blijft in mi ende ic in hem.

5. Die woorde die ic u hebbe ghesproken, die sijn geest ende leven.’

Mit hoe groter waerdicheit Cristus van ons sel worden ontfanghen.
Die stemme des discipels.
Capittel 1.

1. O Heer, ewighe waerheit, dese voerseide woorden sijn dijn woorden, mer si en sijn niet op een stede bescreven.

2. Wanttu dan dese woorden hebste ghesproken, ende want si wair sijn, so sellense dancberlic ende trouwelic van my worden ontfangen.

3. Dese woorde sijn dijn, wanttu hebste die ghesproken, ende het sijn oec mede +mijn | woorde, want si sijn van di ghesproken tot mijnre salicheit.

4. Lieflic wil icse ontfangen uut dinen monde, op datse te bet sellen worden ghevest in mijnre herten.

5. Mi verwecken dese woorden die daer sijn van also groter guedertierenheit, vol van soeticheit ende van minnen, mer mi vervaren mijn eyghen sonden ende mijn onpuer consciencie wederslaet mi om te ontfanghen dijn hoghe verburgentheden.

6. Mi vermaent die soeticheit dijnre woorden, mer mi belast die veelheit mijnre sonden.

7. Du ghebietste dat ic mit gueden betrouwen totti sel gaen, ist dat ic een deel mitti wil hebben ende dat ic sel ontfangen die gheestelike spise, ist dat ic begheer tontfaen dat ewighe leven ende die ewige glorie.

8. Gi spreket: ‘Coemt tot mi, ghy alle die daer arbeit ende verladen sijt, ende +ic sel u | vermaken’.

9. O soete ende vriendelike woort inden oren der sondaren, dattu, Here mijn God, nootste een arm ende snode mensch tot dijn alre heilichste lichaem tontfangen.

10. Mer o Heer, wie ben ic, dat ic mi sel vermeten totti te gaen?



illustratie
Hs. Leiden, Letterk. 339, F. 96a-96b.


11. Sich, die hemele der hemelen en begrypen di niet, ende du segste: ‘Coemt tot mi, ghi alle’?

12. Wat meent dese alre guedertierenste waerdicheit ende dese vriendelike nodinghe?

13. Hoe sel ic dorren comen, die niet guets van mi selven en hebbe, daer ic mi of mach vermeten?

14. Hoe sel ic dy inleyden in mijn huus, die daer dicke heb vertoornt dijn alre guedertierenste aensicht?

15. Die enghelen ende archangelen die eren di ende dienen di; die heilige ende rechtverdige ontsien di, ende du segste: ‘Coemt tot mi gi alle.’?

+16. Waert dattu, lieve Heer, dese woorde niet | en hadste gesproken, wie soudet gheloven?

17. Ende gebodes du ons niet te gaen, wie soudet dorren tempteren?

18. Siet Noe die rechtverdige man die arbeide hondert jaer over die arke te maken, op dat hi mit luttel sielen daer in soude werden behouden.

19. Ende hoe sel ic mi moghen bereyden in een ure of in ene corte tijt om waerdelijc tontfangen den scepper der werelt?

20. Moyses, dijn grote ende trouwe dienre ende dijn sonderlinghe vrient, tymmerde een arcke van hout, welke arcke hi omme clede mit pueren goude, op dat hi die tafelen der ewen Gods waerdelic daer in soude setten.

21. Ende ic, snode creatuer, sel dorren also lichtelick ontfaen di, die daer biste een setter der ewen ende een ghever des levens?

+22. Salomon, die alre wijste der coninghen van Ysrael, | tymmerde in seven jaren een costelike grote tempel inden love dijns naems, ende vierde achte daghen lanc hoechtijt van dat die tempel geheilicht wort.

23. Dusent vreedsamige offerhande dede hi, ende settede dus feesteliken die arke des vreden mit gheluut des bazuyns ende mit jubilacien op die stede die hi daer toe hadde bereyt.

24. Ende ic onsalich ende alre armste der menschen, hoe sel ic di in leyden in mijn huus, die niet een halve ure en can toe brenghen mit devocien, ende oft God vergave dat ic eens bi na een halve ure mit devocien conde toe brenghen!

25. O mijn God, hoe naerstelic hebben dese voir genoemt ghearbeit om di te behaghen!

26. Och leider, hoe cleyn ist wes dat ic doe, hoe luttel tijts doe ic daer toe, wanneer ic mi bereide u alre heilichste lichaem tontfaen!

+27. Selden | bin ic gheheel van binnen vergadert, alre seldenste bin ic ghereynicht van allen oftreckinge.

28. Ende sekerlic in dijn salige teghenwoordicheit der godheit en soude gheen ontamelike ghedachten teghen gaen noch gheen becommeringe van enighen creatueren, want ic daer sel ontfanghen in mijnre herberge gheen enghel, mer den Heer der enghelen.

29. Ende het is een wide versceyden tusscen (tusschen) die arcke des vreden mit haer reliquien ende dijn alre reynste lichaem mit sijn ontsprekelike crachten

30. ende tusscen die sacrificien der ewen, die daer voir figureerden die toecomende

dinghen ende dat warachtighe hostie dijns alre reynste lichaems, welc is een vervollinge alre ouder sacrificien.

31. Wair om dan en worde ic niet *meer vuerich in dijn wairdige teghenwoerdicheit?

+32. Waer om en bereide ic | mi niet mit mere sorchvoudicheit tot dijn alre waerdichste lichaem tontfangen, aensiende dat die heiligen des ouden testaments als die patriarcken, propheten, die heilige coninghen ende princen mit alle den volke also grote begeerte der devocien hebben bewijst tot die godlike oeffeninge?

33. Die heilige coninc David verblide hem mit al sijnre craften voer die arke des Heren, overdenckende die weldaden, welneer den vaders ghedaen.

34. Hi maecte menigherhande manieren van organen; hi maecte oec psalmen ende geboet die te singen mit blijscappen; hi speelde oec mede op die harp, vervolt van den heiligen geest.

35. Hy leerde daf volc van Ysrael Gode loven uut alre herten, ende mit geliker stemmen alle dage benedien ende prediken.

+36. Wort daer so grote devocie ghehadt | ende sulke ghedenckenis des godliken loves voer die arke des testaments,

37. wat groter waerdicheit ende devoci soude dan werden ghehadt van mi ende van enen ygheliken kersten mensche in teghenwoerdicheit des heiligen sacraments in dat ontfangen des alre heilichsten lichaems Cristi!

38. Veel menschen lopen tot menigherhande steden om te visiteren die reliquien der heiligen ende verwonderen in dien dat si horen hoer werken ende mirakelen; si aensien die costelike ende hoghe tymmeringhe der kerken; si cussen die heylighe ghebeenten die daer gewonden sijn in siden laken ende in goude besleghen.

39. Ende sich, du biste hier teghenwoerdich inden heiligen outaer, die daer biste mijn Ood, heylich der heilighen, scepper der menschen, ende Heer der enghelen. |

+40. Dicke gheboertet dattet is curiosicheit des menschen, die dese dinghen begheren te sien overmids nyeheit der dingen die si te voren niet ghesien en hadden, ende datter luttel vruchts wert ghehaelt van beteringhe, ende sonderlinge daermen so lichtelic lopet sonder warachtich berou.

41. Mer hier inden heilighen sacrament des heilighen outaers bistu tegenwoerdich, mijn God Cristus Jhesus, ende overvloedich wort daer vernomen die vrucht der ewiger salicheit also menichwarf alstu waerdelic ende devotelic wortste ontfaen.

42. Geen lichtverdicheit noch curiosicheit noch sinlicheit en trecket den mensche hier toe, mer vast ghelove, devote hope ende puer liefte.

43. O onsienlike God, scepper der werlt, hoe wonderlic wercstu mit ons, hoe +soetelic ende ghenadelic voeghestu | di mit dinen uutvercoren dien du di selven voer setteste tontfaen inden heilighen sacrament!

44. Dat gaet voirwaer boven alle verstant, dat trecket sonderlinge die herten der devoter menschen ende ontstect hoer begheerten.

45. Voerwaer dijn warachtighe ghelovige menschen, die al hoer leven voeghen tot beteringe, die ontfanghen menichwarf overmids dijn alre waerdichste sacrament grote gracie der devocien ende minne der doechden.

46. O wonderlike ende verburghen gracie des heilighen sacraments, welke dijn

guede ghelovighe menschen bekennen, die ongelovighe menschen ende die sondaers die en mogen dese gracie niet vernemen!

47. In desen heilighen sacrament soe wort ghegheven geestelike gracie ende +weder ghemaect die doecht | die verloren was overmids die sonde, ende die scoenheyt die ontverwet was, coemt weder.

48. Dese gracie is somwilen also groot, dat uut volheit der devocien die daer in wort ghegeven, niet alleen onse hert, mer oec onse crancke lichaem bevoelt meerre crachten hem worden ghegheven.

49. Mer tis seer te bescreyen ende te bewenen over onse laeuheit ende verghetelheit, dat wi niet en worden ghetoghen mit meerre begheerten tot Cristum tontfangen, in welken dat staet al onse hope ende verdiente.

50. Hi is onse heilich makinge ende verlossinghe, hi is een vertroestinge der gheenre die wanderen, ende een ewige ghebrukinghe der engelen ende al der heiligen.

51. Het is oec seer te bescreyen dat veel menschen also luttel achten dese salighe +verburghentheit, | wes teghenwoerdicheit verblijt den hemel ende onthout alle die werlt.

52. Och grote blintheit ende verhertheit des menscheliken herten, alsoe ontsprekelike gave niet meer aen te merken ende overmids daghelixen ghebrukinghe mede tot onachtsaemheit te comen!

53. Waer dat sake dat dit alre heilichste sacrament alleen op een stede worde gheconsacreert ende alleen van enen priester inder werlt,

54. mit wat groter begheerte vermoetstu souden die menschen worden ghetoghen tot dier steden ende tot sulken priester Gods, op dat si souden moghen sien dese godlike verburghenheit feestelike vieren!

55. Mer nu sijnre veel priesteren, ende tot veel steden wort Cristus geoffert, op dat die gracie ende die minne Gods totten menschen also te meerre soude schynen, +hoe veel dese heilige gemeenheit | wider ghestroeyt is over al die werlt.

56. O guede Jhesu, ewighe harder, geloeft moetstu sijn, die di ghewaerdichste ons arme ende ellendige menschen te vermaken mit dinen heilighen lichaem ende duerbaren bloede, ende die ons nodeste tot dese verburghenheit te vernemen mit dinen eyghen mont, segghende: ‘Coemt tot my, ghi alle die daer arbeit ende verladen sijt, ende ic sel u vermaken’.

Wat groter liefte ende guetheit Gods den mensche wort bewijst inden heilighen sacrament.
Die discipel.
Capittel II.

1. O Here, op dijn goetheit ende op dijn grote ontfermherticheit betrouwende soe ga ic, die siec bin, tot mijn ghesontmaker, hongherich ende dorstich totten fonteyne des levens, arm totten coninc des hemels, knecht totten heer, creatuer totten +scepper, mistroestich tot minen gueder|tieren vertroester.

2. Mer wair of gheschiet mi dattu tot mi coemste?

3. Wie bin ic dattu mi gheveste di selven?

4. Hoe dar (ic) een sondaer hem tonen voir di, ende hoe waerdichste di te comen totten sondaer?

5. Du kenste dijn knecht ende weetste wel dat hy niet guets en heeft in hem, waer om dattu hem dit gheves.

6. Ic belie mijn snootheit ende bekenne dijn goetheit; ic love dijn guedertierenheyt ende dancke di overmids dijn alre grootste liefte.

7. Overmits dijn grote guetheit so doestu dit, niet overmids mijn verdiente, op dat dijn guetheit mi te meer bekent si ende die minne te breder wassen soude ende die oetmoedicheit te volcomeliker soude worden gheloeft.

8. Hier om wanttet di behaechlic is ende du hebste gheboden ons dus te doen, +daer om behaecht mi mede dijn | waerdicheit, mer laet mijn boesheit mi niet hinderlic wesen!

9. O alre soetste ende guedertierenste Jhesu, wat groter waerdicheit ende dancbaerheit so behoort mi [di] te bewisen mit ewigen love voer dat ontfangen dijns heilighen lichaems, welke waerdicheit geen mensche en can uutspreken!

10. Mer wat sel ic dencken in deser ontfanghinge ende toeganc tot minen Heer, dien ic niet en can eer bewisen alst behoort, mer nochtan soe begheer ic hem devotelic tontfanghen?

11. Wat sel ic bet dencken ende salichliker dan mi selven gheheel te veroetmoedigen voir di, ende dijn onmetelike guetheit verheffen boven mi?

12. O mijn God, ic love di ende verheffe di inder ewicheit. Ic versmade mi selven ende werp mi onder di in dat diepte mijnre snootheit.

13. Sich du biste heilich der heilighen, ende ic bin vuylheyt der sonden,

+14. ende | du neygheste di tot my, die niet waerdich en bin te sien op di.

15. Sich du coemste tot mi, du wilste wesen mit mi, du nodeste my tot dijn werscap,

16. ende du wilste mi gheven hemelsche spise ende broot der enghelen te eten; geen ander broot dan di selven, een levende broot die nederghedaelt [biste] vanden hemel, du gheveste dat leven der werelt.

17. Sich, van waen comet dese liefte, wat groter waerdicheit scijnt mi hier in, wat groter dancberheden ende loves behoren di weder hier voer van mi!

18. O hoe salich ende oerberlick was dijn raet, doe du dit in setteste, hoe soet ende ghenoechlic is die werscap, alstu di selven gheveste in een spise!

19. O Heer, hoe wonderlic is dijn werc, hoe moghende is dijn cracht, hoe onbedriechlic is dijn waerheit!

+20. Du hebste ghesproken ende alle dinghen sijn gheschiet, | ende dat is gheschiet dattu hebste ghehieten.

21. Het is een wonderlic dinc ende waerdich te geloven ende het gaet boven menschelic verstant, dattu, Heer mijn God, warachtich God ende mensche, ghehelic wortste onthouden onder een cleyn ghedaente des broots ende des wijns.

22. Du, Heer alre dinghen, die gheen dinghes en behoeveste, du wilste overmids dijn heilighe sacrament wonen in ons.

23. Wil doch mijn hert ende mijn lichaem onthouden onbevlect, op dat ic mit

blide ende puere consciencie dicwile sel mogen gaen tot dijn hoge godlike verburghenheit ende di daer waerdelic ontfanghe tot mijnre ewigher saiicheit.

24. O mijn siel, verblide di ende ghif Gode lof voer also edelen gave ende sonderlinghe solaes, dat hy di hier ghelaten [heeft] in dit dal der tranen.

+25. Want alsoe menichwarf alstu ghedenckeste deser heiliger | verburghentheit ende ontfangeste dat waerde lichaem Cristi, also dicke doestu een werc dijnre verlossinge ende du wertste mede deelachtich alder verdienten Cristi.

26. Die liefte Cristi en wort nymmermeer verminret ende die grootheit sijnre ghenaden en wort nymmermeer uut gheputtet.

27. Hier om so selstu di altoes hier toe scicken mit een nyewe vermakinghe des herten ende overdencken mit groter aendacht dese grote verborghene salicheit.

28. Ende wanneer dattu misse hoorste of dat heilighe sacrament ontfangheste, dat seltu also groot, soe waert ende so genoechlic di laten duncken, als of op dien dach Cristus eerst waer neder gedaelt inden maechdelike lichaem Marien ende waer mensch gheworden, of dat hi an die galge des cruces doghede ende storve voir salicheit der menschen.

+Hoe dattet oerber|lic is dicwijl totten heilighen waerden sacrament te gaen ende het is noot dat wi ons seer veroetmoedighen.
Die stemme des discipels.
[Capittel] III.

1. O Heer, siet ic come totti, op dat my wel gheschie van dijnre gaven, ende op dat ic sel worden verblijt in dijn heilighe werscap, welc du hebste bereit den armen in dijnre soeticheit.

2. Sich, lieve Heer, in di is al dat ic mach ende sel begheren; du biste mijn salicheit ende mijn verlossinghe, mijn hope ende mijn stercheit, mijn eer ende mijn glorie.

3. Hier om verblide huden die siele dijns knechts, want, lieve Heer Jhesu, ic heb mijn siele op gheheven totti.

4. Ic begere di huden devotelic ende waerdelic tontfaen; ic begheer di in te leyden in mijn huus, op dat ic verdienen mach van di te werden ghebenedijt mit Zacheum | +ende gherekent werden onder die kinder Abrahams.

5. Mijn siel begeert dijn heilighe lichaem, mijn hert begheert verenicht te werden mitti.

6. Ghif mi di selven ende tis mi al ghenoech, want sonder di en is mi geen vertroestinghe.

7. Sonder dy en mach ic niet wesen ende sonder dijn vandinghe en mach ic niet leven.

8. Hier om ist mi noot dat ic dicwijl gae totti om di tontfangen in een medicijn mijnre salicheden, op dat ic bi aventueren niet en ghebreke inden weghe, of mi ontogen worde dat hemelsche voetsel.

9. O alre guedertierenste Jhesu, du hebste ghesproken, doe du predicste den

volc ende menigherhande siecten ghenaseste: ‘Ic en wilse niet laten gaen hongerich tot horen huse, op dat si niet en ghebreken inden weghe’.

+10. Doch dat selve nu mit mi, diestu di sel|ven hier hebste ghelaten inden heiligen sacrament tot een vertroestinghe der gheloviger menschen.

11. Du biste een soete vermakinge der sielen, ende wie di waerdelic ontfanget, die sel wesen deelachtich ende erfnaem inder ewigher glorien.

12. Het is mi seer noot, die so menichwarf valle ende sondige, also rasch (ende) beghin te traghen ende te gebreken, dat ic mi weder vernyewe ende reyn make ende weder vuerich worde overmids ghebeden ende biechten ende overmids dijn heilighe lichaem tontfanghen, op dat ic niet bi aventueren en valle van minen gueden opset overmids langhe onttreckinghe vanden voernoemden verdienteliken werken.

13. Die sinnen der menschen die sijn bereet tot quaetheit van hore joghet, ende +die mensche vallet lichtelic in meerre quaet, ten si dat | die godlike medicijn hem te hulpe coemt.

14. Dat heilige sacrament dat wi ontfangen, dat trecket ons van sonden ende stercket ons in doechden.

15. Is dat sake dat ic nu also dicke versumel bin ende lawe, wanneer dat ic gae ten heiligen sacrament, wat soude ic wesen of ic gheen medicijn en name ende also groten hulpe niet en sochte?

16. Ende al ist dat ic alle daghe niet bequaem en bin dat heilige sacrament tontfaen, ic sel nochtan naersticheit daer toe doen om tot bequame tiden die godlike verburghentheden te ontfangen ende om deelachtich te wesen also groter gracien.

17. Want dat is een sonderlinge vertroestinge der ghelovigher sielen, also langhe als si hier in dit sterflike lichaem van di ververret wert, dat si dicwijl gedachtich +hoers Gods mit devoter herten ho|ren gheminden ontfange.

18. O wonderlike waerdicheit dijnre guedertierenheit, die du hebste tot ons, dattu, Heer God, scepper ende levendich maker alre gheesten, di ghewaerdichste te comen tot een arme siel ende mit al dijnre godheyt ende dine menscheit hoer hongher wilste versaden!

19. O heilige siel, die verdient tontfanghen hoer Heer hoer God, ende in dier ontfanghinge vervolt wert mit gheesteliker blijsscap!

20. O wat groter Heer ontfanghet si, wat gheminder gast leit si in haer huus, wat trouwer vrient minnet si, wat scoenre ende edelre brudegom *clempt si omme, diemen minnen sel boven allen geminden ende boven al datmen mach begheren!

21. O alre soetste, mijn gheminde, hemel ende aerde ende al hoer versyeringe die +sellen moeten zwyghen van dijn teghenwoerdicheit, want so wat | sy loves hebben of van scoenheden, dat is uut waerdicheit dijnre miltheit, ende si en mogen niet comen tot scoenheit dijns naems, wes wijsheyt gheen ghetal en is.

Hoe datter veel gueden worden ghegeven den genen die devotelic onse Heer ontfanghen.
Die discipel.
Capittel IIII.

1. O Heer mijn God, voercome dinen knecht in benedictien dijnre soeticheit, op

dat ic moghe verdienen waerdelic ende devotelic te gaen *tot *dijn also groten sacrament

2. Verwec mijn hert totti ende trecke my uut vanden swaren lichaem. Vande mi in dijn heilgever om te smaken inden gheest dijn soeticheit, die volcomelic in desen heiligen sacrament als in eenre fonteynen ghesmaket wert.

3. Verlicht mijn oghen, op dat ic sel mogen sien so grote verburgentheden, ende +sterc mi om dat te gheloven sonder twy|veling.

4. Het is dijn werc, ende ten is gheen menschelike moghentheit; het is dijn heilige in settinge, niet ghevonden van enyghen mensche.

5. Niement en worter bequaem [ghevonden] bi hem selven dese dinghen te begripen ende te verstaen, welke dinghen boven gaen subtijlheit der enghelen.

6. Wat sel ic dan onwaerdich sondich mensch, aerde ende assche, moghen ondersoeken van so hogen heylighen sacrament?

7. O Heer, ic gae totti mit hope ende waerdicheit, in simpelheit mijns herten, in gueden vasten ghelove ende overmids dijn ghebot, ende gelove waerlic dattu tegenwoerdich biste hier inden heilighen sacrament, God ende mensch.

8. Wilstu dan, dat ic di sel ontfangen ende mi mitti verenighen inder minnen,

9. so bidde ic dijnre guedertierenheit, dat ghi mi daer toe wilt gheven sonderlinge +gracie, dat ic al heel moet | vloeyen in di inder lieften ende dat ic voertmeer van niement en begeer vertroest te worden dan van di.

10. Dit alre hoechste ende waerdichste sacrament is een sonderlinge salicheit der sielen ende des lichaems, een medicijn alre gheesteliker siecten in welken mijn sonden werden vergeven, mijn passien werden bedwonghen, die becoringhe werden verwonnen of verminret, meerre gracie wert ons ghegheven, die begonnen doecht wert vermeerret, dat ghelove wert ghevestighet, die hope wert gesterct, die minne wert vuerich ende verbreet.

11. Veel guets hebstu gegeven, ende noch dabhelix geveste inden heiligen sacrament den goeden menschen die di devotelic ontfanghen, o mijn God, ontfangher +mijnre sielen, wedermaker der menscheliker crancheit ende ghever | alles troests van binnen.

12. Wanttu in stortes in onser sielen veel vertroestinge tegen menigherhande verdrieten ende rechtstese weder op vander bedructheit hoers verworpenheits tot hope dijnre bescermenisse, ende du vermaecstese ende verlichtstese weder van binnen mit een nyewe gracie,

13. alsoe dat die gheen die te voren waren begaen ende bevoelden hem te wesen sonder begheerten, eer si gingen totten heiligen sacrament, dese bevoelen hem daer na altemael verwandelt in gueden begheerten overmids vermakinge des hemelschen spises ende dranckes.

14. Dit laetstu gheschien dinen vrienden hier om, op dat si waerlic sellen bekennen ende openbaerlic sellen ondervinden hoe cranc dat si sijn van hem selven ende wat groter goetheit ende gracie si vercrigen van di.

+15. Want van hem | selven sijn si cout, hart ende ondevoet, mer van di verdienen si te wesen vuerich, blide ende devoet.

16. Wie souder mogen gaen oetmoedelic totten fonteyne vol van soeticheden, hi en soude een luttel soeticheits van daen mit hem brengen?

17. Of wie soude moghen staen bi enen groten vuer, hi en soude een luttel hettens van daen vernemen?

18. Ende du biste een fonteyn die altoes vol is ende nymmer meer uut en gaet.

19. Hier om is dat sake dattet mi niet en betaemt te sceppen uut die volheit des fonteyns noch te drincken tot satheyt, nochtan so sel ic mijn mont setten an dat gat des hemelschen pijps, op dat ic ymmer een cleyn dropelkijn sel moghen ontfangen om te vermaken mijn dorst, dat ic niet altemale en verdroghe.

+20. Ende al ist sake dat ic niet en mach wesen | te mael hemelsch noch vuerich als cherubin ende seraphin, nochtan so wil ic arbeyden om devocie te vercrighen ende mijn hert te bereiden, op dat ic overmits ontfanghinge des levendighen sacraments sel moghen vercrighen een luttel vander vlammen des godliken brandes.

21. O goede Jhesu, alre heylichste, onse behouder, wil doch guedertierlic ende gracelic voir mi vervollen so wat in mi gebreect, du die di waerdichste te roepen totti alle menschen, seggende: ‘Coemt tot mi, ghi alle, die arbeit ende verladen sijt, ende ic sel u vermaken’.

22. Ic arbeide inden swete mijns aensichts, ic werde bedruct overmids droefheit mijns herten, ic worde verladen overmits mijn sonden, ic worde onvreedsamich overmids +becoringe, ic worde in ghewonden ende be|drucket mit veel quader passien,

23. ende nyement en coemt mi te helpe, nyement en verlost mi noch en maket mi salich dan du Heer, mijn behouder, dien ic mi selven ende al dat ic heb, beveel, op dattu mi wilste bewaren ende leyden totten ewighen leven.

24. Ontfange mi inden love ende glorie dijns naems, die dijn lichaem in een spise ende dijn bloet in een dranc mi hebste bereit.

25. O Heer mijn God, mijn heilgever, verleen mi dat die begheerte mijnre devocien wassen moet overmids stadige oefeninghe dijnre godliker verburghenheit.

Van die waerdicheit des heiligen sacraments ende vanden staet des priesters.
Die stemme des ghemindes.
Capittel V.

1. Al hadstu puerheit der engelen ende heilicheit sint Jans Baptisten, nochtan +en waerstu niet waerdich dat | heilige sacrament tontfaen noch te handelen.

2. Het en coemt niet uut verdienten der menschen, dat een mensche consacreert ende handelt dat waerde sacrament ende dat hi ontfanget dat broot der enghelen in een spise.

3. O hoge dienst ende grote waerdicheit der priesteren, welken is gegheven van onsen Heer dat den enghelen niet en is verleent!

4. Alleen die priesteren die witteliken sijn ghewiet inder heiligher kerken, hebben macht te celebreren ende te consacreren dat lichaem Cristi.

5. Een priester is een dienre Gods, ghebrukende den woorden Gods overmids den ghebode ende die insettinghe Gods; God is die ghene die daer principalic ende onsienlic dat werc doet, wien onder ghedaen is al dat hy wil, ende ghehoersaem is alle dinc van dat hi ghebiet.

+6. Hier om soe seltu | meer gheloven Gode, die almachtich is in desen alre hoechsten sacrament dan dijn eyghen sinne of enich sienlic teyken.

7. Hier om so seltu oec gaen totten heilighen sacrament mit vresen ende mit reverencien.

8. O du priester, merck ende sich wies dienst dy is ghegeven doer die hant des biscops.

9. Sich, du biste ghemaect een priester ende ghewiet om dat wairdige sacrament naden ghebode ende insettinghe Gods te consacreren; hier om sich dattu trouwelic ende devotelic Gode offerste sacrificie als dat tijt is ende dattu di bewijste te wesen onberispelic.

10. Du en hebste dijn last niet verlicht, mer du biste nu ghebonden mit strengher bant der disciplinen ende du biste verbonden mit meerre volmaectheit der heilicheit.

+11. Die priester hoort toe dat hi sel wesen verciert mit doechden | ende ander menschen te gheven exempel van gueden leven.

12. Sijn wanderinghe en sel niet wesen biden weghe der gemeenre menschen, mer mitten engelen inden hemel of mitten volmaecten menschen hier opter aerden.

13. Die priester als hi aen ghedaen is mitten heiligen clederen, so staet hi in die stat Cristi, op dat hi Gode voir hem selven ende voir alle menschen oetmoedelic sel bidden.

14. Hy heeft voir hem *ende after hem een teyken des heylighen cruus, op dat hi altoes sel overdencken dat liden Cristi.

15. Voer hem so draecht hi inden casuffel dat cruus, op dat hi die voetstappen Cristi naerstelic sel an merken ende vuerichlic arbeiden die na te volgen.

16. After hem is hi gheteykent mitten cruus, op dat hi alle wederspoet ende al +dat hem een ander wort gedaen, guedertierlic om | Gods willen dragen sel.

17. Voer hem heeft hi dat cruus, op dat hi sijn eygen sonden sel bescreyen; after hem, op dat hi ander menschen sonden sel bescreyen mit mededoghen ende dat hi sel weten dat hi is gheset een middelaer tusschen God ende den sondaer,

18. ende dat hi niet en sel traech wesen in ghebeden ende in heilige offerhande te doen, op dat hi verdiene gracie ende ontfermherticheit voer Gode te vercrigen.

19. Wanneer dat een priester misse doet, so eert hi Gode, hi verblijf die engelen, hi sticht die heilige kerc, hi coemt te hulpe den levenden, hi vercrighet den doden ghenade ende hi maect hem selven deelachtich alre goeden.

Een vraghe van oeffeninge mede te gaen totten heilighen sacrament.
Die discipel.
Capittel VI.

+1. O Heer, wanneer ic aensie u grote waerdic|heit ende mijn snootheit, so ben ic seer bevreest ende werde in mi selven confuust.

2. Is dat sake dat ic niet en gae, soe vlie ic dat leven, ende ist dat ic ga onwaerdelic, so vertoorne ic di.

3. O mijn God, mijn hulper ende mijn raetghever inder noot, wat sel ic doen?

4. Leer my den rechten wech ende ghif mi een corte oefeninghe mede te gaen totten heiligen sacrament.

5. Het is mi seer oerberlic te weten hoe ic waerdelic ende devotelic mijn hert

sel bereiden totti om salichlic tontfanghen dat waerdige sacrament of te celebreren also groten ende godliken sacrificie.

Van ondersoekinge eyghenre consciencie ende opset te beteren.
Die stemme des ghemindes.
Capittel VII.

1. Boven allen dinghen so ist noot enen priester Gods te gaen tot desen heiligen +sacrament te consacreren, | te handelen ende te ontfaen mit die alre hoechste oetmoedicheit ende mit groter waerdicheit, mit vollen ghelove, mit guedertieren meninge der eren Gods.

2. Ondersoeke naerstelic dijn consciencie ende maecse reyn nae dijn vermoghen mit warachtighen berou, mit oetmoedigher biecht ende mit voldoen, alsoe dattu niet zwaers en selste hebben noch weten, dat di knagen ende hinderen sel den vryen toeganc totten heilighen sacrament.

3. Du selte hebben int ghemeen mishaghen alle dijnre sonden ende voer dijn daghelixe ghebreke seltu meer bisonder droevich wesen ende suchten.

4. Ende is dat sake dattu tijt hebste, so seltu Gode belien in dat heymelic dijns herten alle die onsalicheden dijnre passien.

+5. Du selste suchten ende droevich wesen dattu noch biste so vleysche|lic ende waerlic,

6. so onbestorven van dijnre passien, so vol van beroeringhe der begheerten,

7. so onbehoet in dijn sinnen van buten, so menichwerf in ghewonden mit veel ydelen fantasien,

8. so toe geneghen tot uutwendighen dinghen, so vergetel tot inwendighen dinghen,

9. so licht tot lachen ende onghebonden te wesen, so hart tot screyen ende beweghinge,

10. so bereit tot meerre vryheit ende ghenoechten des vleysches, so traghe tot strengicheit ende vuericheit,

11. so curioes tot nyemaren te horen ende scone dingen te sien, also slap tot oetmoedicheit ende verworpen dinghen te begheren,

12. so begheerlic tot veel dingen te hebben, so vrack tot gheven, so ghierich te houden,

13. so onmerkelic in spreken, so qualic onthoudende te zwygen,

14. soe onbescicken in zeden, soe verdrietelic inden werken, |

+15. so uutghestort over die spise, so doof totten woorden Gods te horen,

16. soe snel tot rusten, so traech tot arbeit,

17. so wacker tot clappaedze, so slaperich tot heilighe wakinge,

18. so haestich totten eynde, so wilt tot an te horen,

19. soe versumende in getiden te betalen, soe laeu in misse te doen of te horen, so droech in die ontfanghinge des heilighen sacraments,

20. so haestelic verstroeyt, so selden ghehelic versament,

21. ende so haestelic beroert tot toorn, so lichtelick tot mishaghen eens anders,

22. so bereyt te oerdelen, so strenge tot berispen,

23. so blide tot voerspoet, soe cranc in wederspoet,

24. so menichwarf guede dinghen opsettende ende luttel volbrenghende mitten werken.

25. Alstu dese ghebreke ende andere versumenis hebste beliet ende bescreit mit groten rouwe ende mit groten | mishaghen dijnre eyghenre crancheit, so seltu maken een vast opset altoes dijn leven te beteren ende voert te gaen in een beter leven.

26. Daer na offer di selven in dat outaer dijns herten in die eer mijns naems mi geheellic di over te geven ende mit vrien wille tot een ewighe offerhande dijn siel ende dijn lichaem trouwelic mi bevelende,

27. op dattu dus mogeste verdienen waerdelic te gaen te offeren Gode offerhande ende te *ontfangen salichlic dat sacrament mijns lichaems.

28. Daer en is geen (gheen) waerdiger offerhande noch meerre voldoen voir den sonden of te dwaen dan (een) hem selven Gode te offeren puerlic ende gheheellic mitter offerhande des lichaems Cristi inder missen ende indien dat men dat heilighe sacrament ontfaet.

+29. Is dat sake dat die mensche doet also veel als | in hem is, ende warachtig berou heeft alsoe dicke als hi tot mi comt om gracie ende om ghenade, die Heer seit: ‘Leve ic, ic en wil den doot der sondaren niet, mer meer dat hi wert bekeert, op dat hi sel mogen leven, want ic sijnre sonden niet meer en sel ghedencken, mer si sellen hem alle vergheven wesen’.

Hoe Cristus hem selven heeft geoffert an den cruce, ende hoe wi ons selven Cristo over gheven sellen.
Die stemme des ghemindes.
Capittel VIII.

1. Ghelikerwijs als ic mi selven anden cruce mit uut gherecten armen ende mit naecten lichaem mit vryen wille hebbe gheoffert Gode den Vader voer dine sonden, also datter niet in mi en is gebleven, ten is al ghegaen in een offerhande des godlike versoeninge,

2. alsoe seltu di selven mit vrien wille mi daghelix offeren inder missen in een +puer ende | heilich offerhande mit al dijnre crachten ende begeerten alstu alre ynnichste mogheste.

3. Wat eyssche ic meer van di dan dattu di selven gheheel over gheveste mi?

4. Soe wattu mi gheveste sonder dy, des en reken ic niet, want ic en gheer niet dijn gave, mer di selven.

5. Ghelikerwijs als di niet genoech en waer dattu alle dingen hadste sonder mi, also en ist mi oec niet behaechlic, so wattu mi geveste alstu di selven my niet en offerste.

6. Offer di selven mi ende gheve di gheheel voir Gode ende dijn offerhande sel ontfanclic wesen.

7. Sich, ic heb mi selven gheheel gheoffert minen vader voer di; ic heb oec al heel mijn lichaem ende mijn bloet ghegheven in een spise ende in een dranc, op dat ic di gheheel soude wesen ende du mi soudste bliven.

+8. Is dat sake dattu staeste in di selven ende di selven mit vryen wille | niet en offerste tot minen wille, so en ist geen volle offerhande, noch daer en sel gheen geheel vereninghe wesen onder ons.

9. Hier om so sel voir al dijn werken gaen een willige offerhande dijns selfs in den handen Gods, is dat sake dattu gracie ende vryheit van Gode wilste vercrighen.

10. Hier om so worden also luttel menschen verlicht ende vry van binnen, want si hem selven gheheellic niet en connen versaken.

11. Ic heb ghesproken: ‘So wie niet en versaket alle dinghen, die en mach niet wesen mijn discipel’.

12. Offer di selven mi mit al dijn begheerten.

Dat wi ons selven ende al dat ons toe hoort sellen Gode offeren ende *voir alle menschen sellen bidden.
Die stemme des discipels
Capittel IX.

1. O Heer, alle dingen sijn di, die daer sijn in den hemel ende inder aerden. |

+2. Ic begheer mi selven di te offeren in een willige offerhande ende di ewich te bliven.

3. Heer, in simpelheit mijns herten offer ic mi selven op desen daghe di tot een ewige knecht in een dienste ende in een offerhande des ewighen loefs.

4. Ontfanc mi mit dese heilige offerhande dijns duerbaren lichaems, welck ic di huden offer in tegenwoerdicheit der enghelen, die daer onsienlick bi staen, op dat dese offerhande si voir mi ende voer alre menschen salicheit.

5. O Heer, ic offer di alle mijn sonden, die ic hebbe ghedaen in teghenwoerdicheit dijns ende alle dijnre engelen, vanden daghe dat ic eerst mochte sondigen tot deser tijt toe op dijn vreedsamighe outaer,

6. op dattu die alle te samen wilste verbarnen mitten vuer dijnre minnen ende +op dattu wilste | of doen alle vlecken mijnre sonden ende mijn consciencie reynighen van allen misdaden,

7. ende dattu mi wilste wedergeven dijn godlike gracie dien ic overmids mijn sonden heb verloren. Wil my oec ontfermelic in een cussen dijns vreden ontfanghen.

8. Wat mach ic anders doen voir mijn sonden dan oetmoedelic die te belien ende te bescreyen, ende dijn genade altoes aen te bidden?

9. Ic bidde di: verhoer my ghenadelic, daer ic stae voir di, mijn God.

10. Alle mijn sonden mishaghen mi uut alle mijnre herten; ic en wilse nymmermeer wederdoen, mer sy berouwen mi ende sellen mi berouwen also langhe als ic sel leven, ende bin bereet penitencie daer voir te doen, ende na mijn crancke vermoghen daer voer te voldoen.

+11. O mijn God, vergheeftet mi, vergevet | mi alle mijn sonden overmids dinen heiligen naem; behoude mijn siel die du hebste verlost mit dinen duerbaren bloede.

12. Sich, ic bevele mi dijnre ontfermherticheit, ic gheve mi over in dinen handen.

13. Doe mit mi na dijnre guetheit ende niet na mijnre boesheit.

14. Ende o lieve Heer, ic offer di mede alle mijn doechden, al ist datse seer weynich sijn ende onvolmaect, ende wil du die verbeteren ende heilich maken,

15. op datse di dancbaer sijn ende ontfanclic, ende wil mi traghe ende onnutte mensche leyden tot enen heilighen ende loveliken eynde.

16. Ic offer di mede alle guede begheerten der devoter menschen ende die noturften mijnre ouders, mijnre broederen ende susteren ende alle mijnre liever vrienden ende al der gheenre die mi of ander menschen om dijnre minnen guet hebben ghedaen,

+17. ende alder geenre die van mi hebben be|gheert ghebeden of missen voer hem bi sonder of voir hem allen te doen, si sijn noch levende inden vleysche of doot inder werlt,

18. dat si alle gader moeten bevoelen in hem comen hulp dijnre gracien, hope dijnre vertroestinge, bescerminghe van vresen, verlossinge van pinen, op dat si verlost van alle quaden blidelic di mogen dancken ende loven nu ende inder ewicheit.

19. Ic offer di mede ghebeden ende offerhande des vreden sonderlinghe voer den genen, die mi in eniger manieren hebben misdaen, bedroevet of versmaet of enich scande of last hebben ghedaen,

20. ende oec voir hem allen dien ic tot enygher tijt mach hebben bedroeft, ghestoert, belast of ghescandeliseert mit woorden of mit werken, wetende of onwetende,

21. op dat ghi ons allen wilt vergheven onse sonden ende dat wi malcander +heb|ben misdaen.

22. O Heer, hael of van onser herten alle quaet vermoeden, onwaerdicheit, toorn, alle twiedrachticheit ende alle dat hinderlic mach wesen der minnen ende broederlike minne mach verminren.

23. O Heer, ontfermt u, ontfermt u der geenre die dijn ontfermherticheit begheren; ghif gracie den behoeftigen

24. ende laet ons also leven dat wy deelachtich mogen wesen dijnre gracien te gebruken ende dat wi moghen voertgaen totten ewigen leven. Amen.

Datmen niet en sel aflaten om een cleyn sake te gaen totten heilighen sacrament.
Die stemme des ghemindes.
Capittel X.

1. Dicwijl ist noot te gaen totten fonteyne der gracien ende der godliker ontfermherticheit, totten fonteyn alre guetheden ende puerheden, op dattu moges werden +ghenesen van | dijn passien ende van dijn sonden, ende op dattu selte moghen verdienen starcker te worden ende wackerre teghen die bedrieginghe des bosen geests.

2. Die bose gheest, in dien dat hi weet dat inden heilighen sacrament is geset die alre meeste vrucht ende medicijn der sielen, hier om so arbeit hi in als hi can, die ghelovighe ende devote mensche daerin te hinderen ende of te trecken.

3. Sommige menschen als si hem bereiden ende scicken te gaen totten heilighen sacrament, so liden si veel swaerre becoringhe des bosen geests dan op anderen tyden.

4. Want die bose gheest als in Job staet ghescreven, die coemt onder die kinder Gods, op dat hyse mach verstoren mit sijnre ghewoenliker scalcheit ende so mach +maken alte vervaert ende beganghen, op dat hy hoer guede begheerte | mach verminren of aenvechtende mach of halen dat gheloef, op dat sy dus te mael souden of laten ten heiligen sacrament te gaen, of gaen si, dat si seer laeulic ende sonder devocie of vuericheit daer toe sellen gaen.

5. Mer men sel te mael niet achten sijn scalcheit ende sijn in blasinge, al hoe lelic ende vervaerlic datse sijn, mer alle sijn fantasien sellen worden weder ghekeert in sijn hooft.

6. Die bose geest sel worden bespot ende bescaemt ende versmaet, ende om sijn aenvechtinghe ende beroeringhe die hi verwrecket, en sel men niet after laten ten heiligen sacrament te gaen.

7. Dicwijl ist oec hinderlic alte grote sorchvoudicheit om devocie te hebben ende eenrehande vrese van biechte te doen.

8. Doe bi rade der wyser menschen ende set wech alle vrese ende scrupel, want +sy hindert totter gracien | Gods te vercrighen ende verdervet die devocie des herten.

9. En wil niet after laten te gaen totten heylighen sacrament om een cleyne storinge of swaerheit, mer haestelic doe dijn biechte ende vergheeftet gaern dat dy misdaen is.

10. Ist dattu yement hebste misdaen, bidt oetmoedelic om ghenade, ende die Heer selt di gaern vergheven.

11. Wat batet langhe die biechte te vertraghen of te vertrecken ten heiligen sacrament te gaen?

12. Reynighe di mitten eersten; spie uut haestelic dat venijn, ende du selste dy bet voelen dan oftu des langhe vertoeveste.

13. Is dat sake dattu huden niet en gaeste om dese sake, morghen bi aventueren sel een swaerre comen, ende dus mogestu langhe werden ghehindert te gaen ten +heylighen sacrament ende veel meer onbequaem | werden.

14. Set van di dese swaerheit ende traecheit alstu eerst moechste,

15. want lange te gaen in dusdanige storinghe ende zwaerheit en brenget gheen vrucht in, mer tis seer hinderlic overmids dagelixe ghebreke van Gode lange verscheiden te wesen

16. ende te vertrecken totten heilighen sacrament te gaen, want het leit enen mensche tot meerre zwaerheit ende traecheit.

17. Leider, sommighe traghe ende laeuwe menschen nemen gaern lange marringhe te biechten ende begheren seer te vertrecken den tijt om te gaen totten heiligen sacrament, op dat si niet en sellen worden ghehouden tot meerre hoede hoers selves hem te gheven.

18. Och, wat cleynre minne ende hoe crancke devocie hebben si, die so lichtelick after laten te gaen totten heilighen sacrament!

+19. O hoe salich is die men|sche ende hoe ontfanclic is hi Gode, die so leeft ende in sulker puerheyt sijn consciencie bewairt, dat hijt alle dage wel soude begheren ende hem gaern soude bereyden dat heilige sacrament tontfaen, waert sake dattet behoerlic wair ende [hi dat] sonder berispinghe mochte doen.

20. Ist sake dat een mensche somwylen afterlaet te gaen uut oetmoedicheit of overmids een redelike sake, dese sel worden geloeft van die waerdicheit.

21. Mer ist dat hem die traecheit of trecket, so sel hi hem selven verwecken ende doen dat in hem is, ende die Heer sel bi wesen sijn begeerten voir die guede wille, die hi sonderlinge aensiet.

22. Wanneer die mensche redelic ghehindert wort te gaen totten heiligen sacrament +tontfaen, so sel hi altoes houden gueden wille ende gueder|tieren meninghe daer toe, ende so en sel hi niet derven die vruchten des heilighen sacraments.

23. Een yghelic devoet mensch mach salichlic ende sonder verbieden alle daghe ende tot allen uren gheestelic ontfanghen dat lichaem Cristi,

24. ende nochtan so sel hi tot seker daghen ende op ghesetten tiden dat lichaem sijns verlossers mit begeerliker waerdicheit sacramenteliken ontfanghen, ende hi sel hier in meer voir setten die eer ende love Gods dan hi sel soeken sijn eyghen vertroestinghe.

25. Want also menichwarf ontfanget die mensch gheestelic dat lichaem Cristi ende wort onsienlic daer of vermaket, als hi devotelic overdenct die verburghenheit der gheboorten Cristi ende sijn menscheit, op dat hy dat liden Cristi overdenct ende daer uut in sijnre lieften wert ontsteken. |

+26. Die gheen die hem niet anders en bereit dan als die hoechtijt naket of als hi daer toe wert gedreven vander ghewoenten, die sel dicwijl onbereit wesen.

27. Salich is die mensche die hem selven offert in een offerhande also dicke als hi misse doet of dat heylighe lichaem Cristi ontfanghet.

[de rest van cap. 10 ontbreekt]

Hoe dat heylighe lichaem Cristi ende die godlike scrift alre meest noot sijn den ghelovighen sielen.
Die stemme des discipels.
Capittel XI.

1. O alre soetste Jhesu, hoe grote soeticheit is der devoter sielen die mitti etet in dijn werscap, daer haer geen ander spise en wort voir geset te eten dan (dan) du, die biste haer enighe geminde boven allen begheerten haers herten begeerlic!

2. Ende het waer mi seer soet in dijn teghenwoerdicheit tranen uut te storten uut mijn ynnerste begheerten ende dijn voeten te wasschen mit minen tranen mit die +gueder|tieren Magdalena.

3. Mer waer is dese devoci, wair is dese overvloedige uutstortinge deser heiligher tranen?

4. Voirwaer in dijn teghenwoerdicheit ende (in) dijnre heiliger enghelen soude billix mijn hert altemael barnen ende van blijsscappen screyen.

5. Ic heb di voerwaer teghenwoerdich inden heiligen sacrament, al ist bedectelic onder een ander ghedaente.

6. Want mijn oghen en souden niet moghen liden di te bescouwen in dijn eygen godlike claerheit, noch alle die werlt en soude niet mogen ontstaen in die blenckende moghentheit dijnre glorien.

7. Hier om gevestu raet in desen mijn crancheit, dattu di selven bedeckeste onder den heiligen sacrament.

8. Ic heb voerwaer ende ic aenbede den ghenen dien die enghelen aenbeden inden hemel, mer ic hebben noch inden ghelove, mer die enghelen in sijn proper forme ende sonder decsel. |

+9. Het is mi noot dat ic te vreden bin inden licht des warachtigen gheloefs, ende dat ic daer in wander totter tijt toe dat die dach der ewigher claerheit sel schynen ende die scaduwe der figueren sellen dalen.

10. Wanneer datter dan coemt dat volmaect is, soe sel die ghebrukinghe der sacramenten of wesen, want die heiligen inden ewighen leven en behoeven niet die medicijn des heilighen sacraments,

11. want si hem verbliden sonder eynde in die tegenwoerdicheit Gods, beschouwende die glorie des Heren van aensicht tot aensicht ende over gheformt van claerheit in claerheit des godliken afgronts; sy smaken dat woort datter vleysch is geworden alst heeft gheweest van beghin ende blijft ewelijck.

12. Ic sel ghedencken der wonderliker dinghen; alle gheestelic solaes wort mi +oec swaer verdriet, | want also langhe als ic minen Heer niet en bescouwe openbaerlic in sijnre glorien, so acht icket als niet al dat ic sie of hoer inder werlt.

13. O Heer, du biste mijn tuuch, dat geen dinc [mi] en mach vertroesten, geen creatuer en mach mi te vreden setten dan du, die biste mijn God, dien ic begheer ewelic te beschouwen.

14. Mer dat en is niet moghelic also lange als ic leve.

15. Hier om ist my noot dat ic mi geve tot groter lijdsamicheit ende dat ic mi selven in alle mijn begheerten sette onder dinen wille.

16. Want lieve Heer, alle dijn heylighen die nu mitti verbliden in dat rijc der hemelen, hebben verbeit die toecoemst dijnre glorien inden ghelove ende mit groter lijdsamicheit doe si hier leefden inder tijt.

17. Dat sy gheloefden, dat ghelove ic mede; dat si hopeden, dat hope ic mede; +daer si gecomen sijn, daer gelove | ic bi dijnre ghenaden mede te comen.

18. Ic sel voirt meer wanderen inden ghelove, ghestarct inden exempelen der heylighen.

19. Ic sel oec hebben die heilighe scrifture voir een solaes ende een spiegel des levens, ende boven al sel ic hebben dijn alre heilichste lichaem voer een sonderlinghe medicijn ende toeverlaet.

20. Ic bevoele dat mi twe dingen alre meest noot sijn in desen sterfeliken leven, sonder welke ic dit onsalige leven niet en soude mogen draghen.

21. Ic belie dat ic behoeve twe dingen die wile dat ic ghehouden worde inden karker des lichaems als spise ende licht.

22. Hier om hebstu mi die cranc bin gegeven dijn heilighe lichaem tot een vermakinghe mijnre sielen ende mijns lichaems, ende du hebste gheset dijn woort, dat +is die heilige scrift, als een lantaerne minen | voeten.

23. Sonder dese twee en soude ic niet moghen leven, want dat woert Gods is een licht mijnre sielen, ende dijn heilighe sacrament is een broot des levens.

24. Dese twe dinghen moghen worden ghehieten twe tafelen, hier ende daer inder ghemeenscap der heiliger kerken gheset.

25. Die een tafel des heiligen outaers [is] onthoudende dat levende broot, welc is dat duerbaer lichaem Cristi.

26. Die ander tafel is onthoudende die heilige leer des godliken wets, lerende rechte ghelove ende volcomelic leydende tot ynreste, daermen sonder decsel scouwet den heilich der heiligen.

27. O Here Jhesu Criste, licht des ewighen licht, geloeft moetstu wesen overmids die tafel der heiligher leer, die du ons hebste ghegeven bi dinen knechten als propheten, apostelen ende die ander lerers.

+28. Du hebste oec bereit een groot | avontmael om te tonen over alle die werlt dijn grote liefte, in welken du hebste voir geset te eten niet een lam, datter was een figuer, mer dijn alre heilichste [lichaem] ende dijn bloet,

29. verblidende alle ghelovige menschen in deser heiligher werscap ende droncken makende mitten kelc der salicheden, in welken dat sijn alle salicheden ende weelden des paradijs ende die heilige enghelen wersscappen mit ons, mer in veel meerre saligher soeticheit.

30. O hoe groot ende eerwaerdich is die dienst der priesteren, welken is ghegeven den almachtighen Heer mitten heiligen woorden te consacreren, mitten lippen te benedien, inden handen te houden, te ontfangen in haren mont ende ander ghelovigen menschen in sekeren tiden te gheven.

31. O hoe reyn behoren hoer handen te wesen ende hoe puer die mont, hoe +hey|lich dat lichaem ende hoe onbevlect sel wesen dat hert des priesters tot welken also menichwarf ingaet die meester der puerheit!

32. Doer die mont des priesters en soude gheen woort gaen dan datter waer heilich, rackelijc ende eerbaerlic, die alsoe menichwarf *ontfaet dat heilige lichaem Cristi.

33. Sijn ogen sellen wesen simpel ende scamel, die dat lichaem Cristi pleghen aen te sien.

34. Sijn handen sellen wesen puer ende op geboert, die den scepper des hemels ende der aerden pleghen te handelen.

35. Die priester wort bi sonder toe ghesproken inder wet: ‘Ghi selt wesen heilich, want ic heilich bin, u Heer u God’.

36. O almachtighe Heer, laat ons te hulpe comen u gracie, op dat wi, die aen genomen hebben die priesterlike staet, di mogen waerdelic ende devotelic dienen in alre puerheit ende mit gueder consciencie.

+37. Ende al | en moghen wy niet wanderen in so groter onnoselheit des levens als ons toe behoert, verleen ons nochtan waerdelic te bescreyen onse ghebreken daer wi ons in hebben ontgaen, ende voertmeer vuerichliker di te dienen inden gheest der oetmoedicheit ende in vasten opset des gueden willes.

Hoe die gheen die ten heilighen sacrament sel gaen, mit groter naersticheyt hem daer toe sel bereyden.
Die stemme des gemindes.
Capittel XII.

1. Ic bin een minre der puerheit ende een ghever alre heilicheit.

2. Ic soeke een puer herte ende dat is een stede mijnre rusten.

3. Bereyt mi een wyde sale ende wel gheciert, ende ic sel mitti houden mijn paesschen mit minen discipulen.

4. Wilstu dat ic come totti ende dat ic blive bi di, so reynighe di van den ouden sonden ende make reyn die woninghe dijns herten.

+5. Sluyt buten alle die werlt ende alle op|staen der sonden; sit als een mossche alleen enich onder den dake, ende denck over alle dine ghebreken in bitterheit dijnre herten.

6. Een yghelic minre bereit sinen lieven geminden die alre beste ende die alre scoenste stede, want hier in wort bekent die begeerte des gheens die sinen geminden *ontfanget.

7. Du selte nochtan weten, dattu niet genoech en moechste doen tot deser bereidinge van dijn eyghen verdienten, al waer dat sake dattu di een heel jaer daertegen bereydeste ende nerghent anders mede becommert en waerste in dijnre herten.

8. Mer alleen wertet di verhenget uut mijnre guedertierenheit ende van mijnre gracien tot mijnre tafelen te gaen gelikerwijs als een brootbidder die genoot wort tot eens rijc mans tafel, die niet en heeft weder te gheven van sinen gaven dan hem +selven te veroetmoedigen ende dancbaer | te wesen.

9. Doe also veel als in di is, ende du selte gaen uut vuericheit, niet van ghewoenten of van bedwanc, mer du selste ontfangen dat lichaem dijns gheminden Heren ende dijns Gods mit vresen ende mit waerdicheit ende mit begheerten, die hem waerdicht te comen totti.

10. Ic bin die ghene die gheroepen hebbe; ic hebt gheboden te doen; ic selt vervollen dat di ontbreect; come ende ontfanc mi.

11. Wanneer ic gheve gracie der devocien, wes dancbaer dinen God, niet dattu waerdich biste, mer dat ic dijnre heb ontfermt.

12. Ist dattu gheen gracie en hebste, mer bevoelste di al droech te wesen: ghif di naerstelic tot dinen ghebede, wene ende cloppe ende en wil niet of laten also lange thent du verdient hebste te ontfanghen een dropel der godliker gracien.

+13. Du behoefste mijnre, ende ic en behove | dijnre niet.

14. Ende du coemste niet om [mi] te heilighen, mer ic coem om di te heiligen ende te verbeteren.

15. Du coemste, op dattu selte werden gheheilicht van mi ende verenicht, op dattu moghes ontfangen nyewe gracie ende op dattu selte werden ontsteken van nyewes di te beteren.

16. Ende wil niet versumen dese gracie, mer bereide di mit alre naersticheit dijn hert ende leide dinen gheminden in totti.

17. Het is di noot niet alleen te bereiden tot devocien, eer du selte gaen totten heilighen sacrament, mer dattu di mede sorchvoudelijc selte bewaren inder devocien na dattu dat heylige sacrament ontfangen [hebste].

18. Ende dese na bewaringhe en sel niet minre wesen dan die devote bereidinghe was te voren.

19. Want dese na hoede is die alre beste weder bereydinge tot meerre gracien te vercrighen.

+20. Ene mensche wort seer onghescicket van binnen, | die hem selven rechtevoert alte seer uutstort tot uutwendighen solaes.

21. Bewaer di hier om van veel spreken; onthoude di in dat heymelic dijns herten ende ghebruke dijn God.

22. Du hebste den ghenen ontfangen, dien alle die werlt di niet of halen en mach.

23. Ic bin die ghene, dien du dy alheel gheven selte, alsoe dattu voertmeer niet in di, mer in mi sonder alle sorchvoudicheit selte leven.

Hoe die devote siele uut alre herten sel begheren verenicht te werden mit Cristo inden heilighen sacrament.
Die *discipel.
XIII Capittel.

1. O Heer, wie sel mi geven dat ic di alleen sel vinden, ende dat ic di sel mogen ghebruken ghelikerwijs als mijn siel begeert? Ende nyement en sel my dan moghen versmaden noch gheen creatuer en sel mi moghen beroeren of aensien, mer du, lieve +Heer, du | selte mi alleen toe spreken ende ic di, als die geminde pleghet sinen gheminde te spreken ende als een vrient mit sinen vrient pleghet te werscappen.

2. Dit bid ic, dit begheer ic, op dat ic mitti altemael sel worden verenicht ende dat ic mijn hert ofkere van allen creaturen, ende dat ic dus overmids den waerdighen ontfanghen des heilighen sacraments moet leren tot die hemelsche ende ewighe guede mi te keren.

3. O Heer God, wanneer sel ic al heel wesen mitti verenicht ende ghekeert, so dat ic al heel mijns selfs sel hebben vergheten?

4. Du in mi ende ic in di, ende ghif ons dus te samen te bliven in een.

5. Voerwaer du biste mijn geminde uutvercoren uut dusenden, in welken mijn siele behaghet te wonen alle die daghe hoers levens.

6. Voerwaer du biste mijn vredemaker, inden welken is die overste vrede ende +warachtige rust, sonder wien is | arbeyt, droefheit ende oneyndelike onsalicheyt.

7. Voerwaer du biste een verburghen God ende dijn raet en is niet mitten bosen, mer du spreecste mitten oetmoedigen ende mitten onnoselen.

8. O Heer, hoe suet is dijn gheest, ende op dattu soudste bewisen dijn soeticheit in dinen kinderen, so hebstu di gewaerdicht die *te vermaken mitten alre suetsten brode datter neder dalende is vanden hemel.

9. Voerwair daer en is gheen geslacht so groot *dattet hevet sijn Gode also hem nakende alstu onse God by biste allen ghelovigen menschen, die du di selven geefste

tot een spise ende tot een ghebrukinge om te wesen een daghelix solaes ende op dat si haer hert sellen op rechten tot die hemelsche dinghen.

10. Waer is enich ander volc so edel als dat kersten volck?

+11. Of wat creatuer is onder den hemel also vercoren | als die devote siel tot welken die Heer in gaet, op dat hi haer sel voeden mit sinen gloriosen lichaem?

12. O ontsprekelike gracie! O wonderlike waerdicheit! O onmetelike liefte, den menschen sonderlinghe bewijst!

13. Mer wat sel ic weder gheven den Heer voer dese gracie, voer dese edele liefte?

14. Daer en is niet anders dat ic dancbaerlic sel moghen gheven dan dat ic mijn hert geheel sel gheven minen Heer mijn God ende dat ic dus uut mijn ynreste hem werde toe ghevoecht.

15. Dan sellen alle mijn ynreste hem verbliden, wanneer dat mijn siel aldus volcomelic wert verenicht mit Gode.

16. Dan sel hi *mi toespreken ende seggen: ‘Wilstu wesen mit mi, so wil ic weder wesen mitti’. Ende ic sel hem weder antwoerden: ‘Heer, wildi u gewaerdigen te bliven mit my, ic wil gaerne wesen mit di’.

+17. Dit is al heel mijn be|gheeerte, op dat mijn hert mach wesen verenicht mit di.

Van vuerigen begeerten sommigher devoter menschen totten lichaem Cristi.
Die stemme des discipels.
Capittel XIIII.

1. O Heer, hoe groot is die overvloedicheit dijnre soeticheit, welke du hebste bedect den ghenen die di ontsien!

2. O Heer, wanneer ic dencke op sommighe devote menschen die hem bereyden te gaen totten heilighen sacrament mit die alre meeste devocie ende begheerte,

3. so wort ic menichwarf in my selven confuust ende bescaemt dat ic so laeulic ende cout gae tot dinen heiligen outaer ende tot dinen heiligen sacrament te ontfaen,

4. ende dat ic daer na blive also dorre ende sonder devocie, dat ic niet altemael en ontsteke voir di, die biste mijn God,

5. noch oec mit sulker begheerten ghetoghen als veel devote menschen hebben +gheweest die over|mids grote begeerte totten heiligen sacrament ende grote liefte hem niet in conden onthouden van screyen,

6. mer si hebben uut hoer alre ynnerste op gheloken beide te samen die mont des herten ende des lichaems totti Heer, die daer biste een levende fonteyn, ende si en hebben horen hongher anders niet moghen temperen noch versaden, si en hadden u heilighe lichaem mit alre vrolicheyt ende gheesteliker begheerten ontfanghen.

7. O warachtighe barnende gelove deser devoter menschen, welc een proevelic bewisinge is uwer heyligher teghenwoerdicheit!

8. Dese (dese) devote menscen bekennen waerlike den Heer inden breken des broots, wies hert is also crachtelic barnende in hem van Jhesus die wanderende is mit hem.

+9. Dese ghrote begheerte ende devocie, dese grote minne | ende vuericheit is leyder menichwarf verre van mi.

10. O guede Jhesu, soet ende guedertieren, wes mijnre ghenadich ende verleen

mi arme broot bidder somwilen een luttel bevoelen van die hertelike begheerte dijnre lieften in dat ontfangen dijns heilighen sacraments,

11. op dat mijn ghelove te meer starc worde, mijn hope in dijnre guetheit voert gae, die minne die eens volcomeliken heeft ontsteken geweest ende vanden hemelschen brode ondervonden, nymmermeer en gebreke.

12. O Heer, u ontfermherticheit is machtich mi te gheven gracie die ic hebbe begheert ende mi alre guedertierenste te vanden inden *barnenden gheest als die tijt coemt dattet di behaecht.

13. Ende *al is dat sake dat ic niet en barne in soe groter begheerten sulker +devoter gheesteli|ker menschen, nochtan heb ic een begheert overmids uwer ghenaden sulke grote vuerighe begheerte deelachtich te werden mit allen devoten ende vuerighen menschen, ende dat ic mede gherekent mach worden in hoer heilighe geselscap. Amen.

Dat die gracie der devocien wert vercreghen mit oetmoedicheit ende mit versaken sijns selfs.
Die stemme des ghemindes.
XV Capittel.

1. Het is di noot dattu naerstelic selste soeken die gracie der devocien, begheerlic daer om te bidden, lijdsaemlic ende mit gueden betrouwen die verbeiden, dancberlic ontfangen, oetmoedelic bewaren, naerstelic daer doer te werken ende Gode bevelen die maet des oversten vandinghe, tot dattet sel comen.

+2. Sonderlinghe seltu di veroetmoedigen, | alstu luttel of gheen devocie van binnen en voelste, mer du en selste di niet alte seer nederslaen noch *onordinierlic bedroeven.

3. Die Heer ghevet menichwarf in een cleyn oghenblic welck hi lange tijt heeft gheweyghert; hy ghift somwilen int eynde dat hy inden beghin heeft vertoghen te geven.

4. Waert sake dat die gracie altoes haestelic werde gegheven ende tot onsen wille ons bi waer, het en waer een cranc mensche niet wel bequaem te draghen.

5. Hier om so sel die gracie der devocien werden verbeit in goeden hope ende in oetmoediger lijdsaemheit. Du selste di selven sculde gheven ende dine sonden, als die gracie di niet en wert [ghegheven] of heymelic wert of gehaelt.

6. Het is somwilen cleyn datter belet die gracie ende bedect, ende al ist cleyn, +selt nochtan niet meer groot werden gheseit dat also gro|ten guet beneemt.

7. Ende is dat sake dattu dat selve cleyn of groot of doeste ende volcomelic verwinste, du selste hebben daer du om ghebeden hebste.

8. Want rechtevoert, als du di selven uut al dijnre herten hebste Gode overghegeven, so dattu noch dit noch dat en soecste na dinen wille of na dinen begheren, mer gheheellic di selven in hem setteste, dan seltu di selven vinden mit hem verenicht ende versoent, want geen dinc en sel di dan so wel smaken ende behaghelic wesen als dat wel behaghen des godliken willes.

9. Hier om so wie sijn meninge ende wille op boert ende stuert tot Gode mit

sympelre herten ende hem selven ledich houdt van allen ongeordineerder lieften of mishagen alre ghescepen dingen, dese is die alre bequaemste die gracie te vernemen +ende sel wesen waerdich den | gaven der devocien.

10. Die Heer ghift al daer sijn benedictie, daer hi die vaten aldus ydel vindt.

11. Ende hoe dat een mensche volcomeliker dese nederste dingen versaect ende meer hem selven overmids versmaden sijns selfs sterft, also veel te haesteliker coemt die gracie ende gaet in overvloedeliker ende buert dat hert also veel te hogher opwaert datter vry is.

12. Dan so sel hi sien ende hem sel toevloeyen ende sijn hert sel in hem verwonderen ende verbreet werden, want die hant des Heren is mit hem ende hi heeft hem al heel geset inden handen des Heren tot inder ewicheit.

13. Siet, aldus sel die mensche werden ghebenedijt, die Gode soect uut al sijnre herten ende niet in ydelheit *en *neemt sijn siel.

14. Dese mensche verdient grote gracie des godliken vereninghe in dien dat hi +ontfaet dat heilige sacra|ment, want hi niet aen en siet tot sijn eyghen devocie, mer boven alle devocie ende vertroestinge siet hi an die glorie ende die eer Gods.

Hoe dat wi onse nootturfticheden Cristo sellen ontdecken ende om sijn gracie hem sellen bidden.
Die stemme des discipels.
Capittel XVI.

1. O alre soetste ende alre minlicste Heer, die ic nu devotelic begheer tontfaen, du bekenste mijn crancheit ende mijn nootturfticheden dien ic doghe, in hoe veel sonden ende quaetheden *ic legghe, hoe menichwarf ic bin ghestoort, beswaert ende becoort ende besmit.

2. Om hulpe come ic totti ende om verlichtinge,

3. ende ic spreke totti die alle dinghen weetste, wien alle mijn ynreste ende heymelicheden sijn openbair, ende die mi alleen mogeste volcomelic vertroesten ende te hulpe comen.

+4. Du weetste alleen wat guede | ic behoef hier boven, ende hoe arm ic bin in doechden.

5. Sich, ic sta voir di arm ende naect, begherende gracie ende biddende om ontfermherticheit.

6. Sich an den hongherighen dinen broot bidder, ontsteke mine coutheit mitten vuer dijnre minnen, verlicht mine blintheit mitter claerheit dijnre teghenwoerdicheit.

7. Keer mi alle dese aertsce dinghen [in bitterheit], die mi swaer sijn ende contrarie in lijdsamicheit; alle dese nederste ende ghescepen dinghen in versmaetheit ende verghetelheit.

8. Recht op mijn hert totti inden hemel, ende en wil niet verhenghen dat ic langer dwael opter aerden.

9. Du selte mi alleen beghinnen soet te worden van nu tot inder ewicheit, wanttu biste alleen mijn spise ende mijn dranc, mijn minne ende mijn blijscap, mijn soeticheit ende al mijn guet.

+10. Och oftu mi altemale ontstakeste van dijnre teghen|woerdicheit ende verwandelste, opdat ic één gheest so soude mogen worden mitti, bi die gracie des inwendigen vereninge ende versmeltinge des barnenden minnes.

11. En wil niet liden dat ic gae hongerich ende droech van di, mer werke mit mi genadelic alstu dicwijl mit dinen heiligen hebste gewrocht wonderlic.

12. Wat wonder waert dat ic heel vuerich worde van di ende in mi selven ontbraec, want du biste een vuer dat altoes barnende is ende dat nymmermeer en ontbreket; du biste minne, reyn makende die herten ende verlichtende dat verstant.

Van vuerige minne ende grote begheerte tot Cristum tontfanghen.
Die discipel.
Capittel XVII.

1. O Heer, ic begheer di tontfaen mit die alre meeste devocie ende mit barnender +liefte, mit alle mijn begheerte des herten ende mit | vuericheit also als vele menschen ende devote personen di hebben begheert als si ghingen totten heilighen sacrament, die di seer behaghelic gheweest hebben in heilicheit ende in haer alre vuerichste devocie.

2. O mijn God, ewige minne, die biste al mijn guet ende oneyndelike salicheit, ic begheer di tontfangen mit die alre meeste begheerte ende waerdichste eerberheit, welc enich vanden heiligen tot enigher tijt hevet ghehadt ende mochte bevoelen.

3. Ende al is dat sake dat ic onwaerdich bin te hebben al hoer bevoelinge der devocien, nochtan so offer ic di alle die begheerten mijns herten, ghelikerwijs of ic alleen hadde alle hore barnender begeerten.

4. Ende ic gheve ende offer di mede mit die alre overste waerdicheit ende uut +mijn ynnerste be|gheerten al dat enich guedertieren hert can begripen ende begeren.

5. Niet en begheer ic mijns te behouden, mer mi ende al dat mijn is begheer ic mit vryen wille di al heel te offeren.

6. O Heer mijn God, mijn scepper ende mijn verlosser, ic begheer dy huden tontfaen mit sulker begheerten, eerbaerheit, love ende eer, ende mit sulker dancbaerheit ende liefte, mit sulke gelove, hope ende minne, wairdicheit ende liefte,

7. als di ontfinc ende begheerde dijn alre heilichste moeder die gloriose maget Maria, welc doe die enghel haer boetscapte dat sy soude ontfanghen den soen Gods, oetmoedelic ende devotelic antwoerde, segghende: ‘Siet hier een deern Gods, mi gheschie na dinen woorden’.

8. Ende also als dijn heilige voerloper, die alre overste der heiligen Johannes +Baptista gelijc | den verblidende in dijn teghenwoerdicheit hem heeft verblijt in blijscap des heilighen geests, doe hi noch was besloten in sijnre moeder lichaem,

9. ende daer na, doe hi Jhesum sach wanderen onder den menschen, seide hy mit ynnighen begheren seer hem veroetmoedigende: ‘Een vrient des brudegoms die staet ende hoort den brudegom, die verblijt hem mit blijscappen overmids die stemme des brudegoms’.

10. Des ghelijcs begheer ic oec mede ontsteken te worden mit groten ende heiligen begheerten ende mi selven di uut alle mijnre herten te presenteren.

11. Waer om so offer ic ende presenteer di mede alle vuerige begeerten uut die jubilerende herten alre devoter menschen, alle hertelike op ghetoghenheit ende alle +verlichtinge boven der natueren ende hemelsce vysioenen mit allen doech|den ende loven die geviert sijn ende noch geviert sellen worden van allen creaturen inden hemel ende inder aerden voer mi ende alle den genen die mi in minen gebeden bevolen [sijn], op dattu van hem allen waerdelijc selste werden gheloeft ende inder ewicheit selste worden gheglorificeert.

12. O Heer mijn God, ontfaet mijn begheerten ende begheer des oneyndelike loves ende der *onmeteliker benedictie, die di nae veelheit dijnre ontsprekeliker grootheit van rechte toe behoren.

13. Dese begheerte offer ic di, ende begheer di te offeren tot allen dagen ende tot allen stonden der tyden, ende ic bidde ende aenroepe mit bedinge ende mit begheerten alle hemelsche gheesten ende alle ghelovighe mit mi dy te dancken ende te loven.

14. Alle volc, gheslachten ende tongen dat si moeten loven ende grootmaken | +dijn heilige ende honich vloeyende name mit alre hoechste jubilacie ende mit vuerige devocie.

15. Ende o lieve Heer, alle die ghene die waerdelijc ende devotelic consacreren dijn alre hoechste sacrament ende mit vollen ghelove dat ontfangen, moeten verdienen bi di te vercrighen gracie ende ontfermherticheit ende moeten voir mi sondighe mensche oetmoedelic bidden.

16. Ende als si dus ghebruken die seer begheerlike devocie ende ghebrukelike [vereninghe], ende gaen, wel getroest ende wonderlic vermaect, van dijn heilige hemelsche tafel, so moeten si hem waerdigen mi arm mensche mit horen ghebede te ghedencken.

Hoe dat die mensch niet en sel wesen een curiose ondersoeker des heilighen +sacraments, *mer een oetmoedich nae|volgher Cristi, sijn sinnen onderdoende den ghelove.
Die gheminde.
Capittel XVIII.

1. Du selste di wachten van curiosen ende onnutten ondersoekinghe des alre hoechsten sacraments, wilstu niet werden verdroncken in dat diept der twivelinghe.

2. Die daer is een ondersoeker der godliker moghentheit, die sel worden verdruct vander glorie.

3. Die Heer mach meer werken dan die mensche mach verstaen.

4. Die guedertieren ende oetmoedige ondersoekenghe der waerheit, die is bereet altoes te werden gheleert ende is naerstich te wanderen bi die heilighe scrift der vaderen, dese is te liden.

5. Die simpelheit is heylich, die afterlaet die swaer weghe der vraghen ende die daer gaet den slechten ende den vasten wech der geboden Gods.

+6. Veel menschen | hebben verloren die devocie als si wouden ondersoeken hoghen dinghen.



illustratie
Hs. Leiden, Letterk. 339, F. 118a-118b.


7. Tgheloef wert van di gheeyscht ende een reyn leven, niet hoecheit des verstants noch diepheit der verburghenheden Gods.

8. Ist sake dattu niet en verstaeste noch en begrijpste die dingen die beneden di sijn, hoe soudstu dan begripen die dingen die boven di sijn?

9. Gheve di onder [Gode] ende veroetmoedige dijn sinne onder den ghelove, ende di sel werden gegheven een licht der wijsheit na dat di noot is ende oerberlic.

10. Sommighe menschen werden swaerliken becoort vanden ghelove ende vanden heiligen sacrament, mer dat en is hem niet te betiden, mer meer den viant.

11. Wil niet ontsien, wil niet disputieren mit dinen gedachten noch en wille niet antwoorden totten twivelachtighen des bosen,

+12. mer ghelove den woor|den Gods, ghelove sijn heilighen ende den propheten, ende die scalcke viant sel van di vlien.

13. Het is dicwile oerberlic dat die knecht Gods lijdt sulke becoringhe.

14. Want die viant en becoort niet den onghelovighen ende den sondaren dien hi sekerlic thant besit, mer den devoten menschen becoort hi ende quellet mit menigherhande manieren.

15. Hier om ganc voert simpeliken ende sonder twivelinge totten heilighen sacrament mit oetmoedigher waerdicheit.

16. Ende so wattu niet en conste verstaen, dat beveel sekerlic den almachtigen Heer.

17. God en bedrieghet di niet, mer die wert bedroghen die hem selven alte seer gelovet.

18. Die Heer die wandert mitten simpelen, hy openbaert hem selven den oetmoedigen, +hi ghift den cleynen verstant, hi opdoet die sinne den pueren | herten ende verhudet sijn gracie den curiosen ende den hovaerdigen.

19. Die menschelike reden is cranc ende mach werden bedroghen, mer dat waerachtighe ghelove dat en mach niet werden bedroghen.

20. Alle reden [ende] natuerlike ondersoekinge sel volghen den ghelove, niet voergaen noch in breken.

21. Want ghelove ende minne sellen hier alre meest boven gaen ende werken in dit alre hoechste sacrament in heymeliker manieren.

22. God die ewich is ende onmetelic ende van oneyndeliker macht, die doet grote dinghen, diemen niet ondersoeken en mach inden hemel ende inder aerden, ende sijn wonderlike werken en machmen niet ondervinden.

23. Waer dat sake dat die werken Gods alsulc waren datmense lichtelic conde +begripen van menscheliken reden, so en souden si niet werden | ghehieten wonderlic noch ontsprekelic. Deo gracias.

 

Hier eyndet dat vierde boec van quisequitur.


Vorige Volgende