De zevenslager

VII

De vader begon er mee, denzelfden avond nog toen hij hem slapen deed en lijk gewoonte even bij zijn bedje bleef zitten. Hij sprak hem van de school en de meesters, en waarom hij daar nu naartoe ging, en dat hij er braaf moest zijn en er moest op letten aan de jongens geen vertelselkes te vertellen en in alle geval niets loslaten over zijn kasteel. 's Anderendaags deed de moeder het, en toen grootmoeder kwam, deed ze het ook.

[p. 34]

En niet een keer maat nog dikwijls herhaalden ze 't, en al vroeg het ventje telkens meer en meer krikkel en verwonderd waarom-toch, tenslotte beloofde hij het niet te zullen doen.

‘Sesa, dan zijde een groote jongen, Flipke,’ zegden ze. ‘Hier in huis, bij ons, is dat niets, ventje. Maar daarbuiten hebben ze er geen zaken mee.’

Den morgen van dien dag, toen hij daar in zijn jagerskostuumke, met zijn ransel op den rug en zijn caban over den arm, ontroerd en fier de deur uitstapte, drukten ze er nog eens speciaal op. En grootmoeder die hem naar school bracht deed het onderweg nog eens.

‘'k Zal het niet doen, Peetje,’ beloofde hij voor een laatsten keer toen hij haar een kus gaf. En hij herhaalde het nog eens voor zichzelf, binst hij met eenige andere broekventjes de lage, ronde poort binnenging die t'ende een gewelfde, witte gang de groote, met lijsterbessen beplante koer liet zien vol loopende en joelende jongens. Hier en daar, kop en schouders boven de woelende bende uit, wandelde er een meester en vlak vóór de gang stond er een luidruchtig groepke jongens, dat met veel meestermannerij de nieuwelingskes staande hield, hun naam vroeg en waar ze woonden, en eerst nadat ze hen, bij wijze van doopsel, hadden dooreengeschud, naar de deur van hun klas brachten.

Flipke moest ook blijven staan. Met vieren grepen ze hem vast.

‘Hoe heette gij?’

‘Flip,’ zei hij.

‘En hoe nog.’

‘Van Millen.’

‘En waar woonde gij?’

‘In 't Cellebroersstraatje.’

[p. 35]

De grootste lei zijn handen op zijn pet en wreef ze duchtig over zijn kopke en in zijn gezicht.

‘In den naam des Vaders en des Zoons en des Heiligen Geestes!’ zei hij.

En de anderen trokken zijn ransel op tot in zijn nek, schudden hem bij schouders en armen, en meenden brutaalweg zijn caban over hem heen te trekken.

De doopeling, die zich zoo goed als 't kon weerde, vond dit toch wat sterk. Zijn mager, bleek gezichtje spande zich en plots schopte hij op goed valle 't uit naar links en rechts tegen de schenen der doopers, die met een verschrikten: ‘aimij!’ achteruit wipten, wrong zich al bukkende los van onder hun handen en schoot op een loop. Dreigend renden ze hem achterna. Doch hij stelde zich achter den eersten den besten meester, en terwijl hij zijn ransel weer goed trok en zijn pet en zijn caban, stak hij nijdig de tong naar hen uit.

Geen second stond zijn kopke stil. 't Schokte vinnig naar alle kanten heen, om te zien of die kwaad-kijkende jongens, die grommelden van: ‘Wacht maar, we krijgen u wel, leelijke snotter,’ hem niei op 't onverwachts over vallen zouden.

Ze stapten rakelings nevens hem, trokken groot' oogen, maar waagden het toch niet iets te doen. En al lachte hij uitdagend en hij hield de handen gereed om ze aan te vliegen, zijn hart klopte van schrik tot in zijn keel en hij ademde moeilijk.

't Gaf hem een heele opluchting toen eindelijk de bel ging en het gejoel mineerde. Het wriemelende kluwen om hem heen ontbond zich en vloeide van onder de lijsterbessen, naar de kanten toe, waar de jongens zich bij de hooge, glazen deuren en met een meester aan het hoofd in stille

[p. 36]

rijen opstelden. Ook de vier plaaggeesten, nadat ze nog een vuist hadden gemaakt, dropen af.

Flipke zag dat hij er alleen overbleef en met hem nog een half-dozijn broekventjes van zijn formaat. De jongens in de rijen keken lachend naar hen, riepen: ‘Ginder moeten gijlie zijn!’ en wezen naar een deur naast de ronde gangpoort waar een rechte fiksche meester stond met een puntbaardje en een witten zakdoek in zijn borstzakje, die in zijn handen klapte en hen met een gebiedend: ‘Komt hier, klein volk!’ wenkte. Reeds vele jongskes stonden rond hem.

't Kon niet anders of daar was Flipke zijn klas en dat was Mijnheer Vermaelen. Ja, zoo had zijn vader hem beschreven. En haastig draafde hij er naartoe.

Zij hoefden zich niet in rij te stellen lijk al de grooteren, doch mochten direct de klas in.

‘Vooruit!’ zei de meester. ‘Hangt uw goed op en blijft daar bij den kapstok wat staan.’

Even recht en fiksch als daarbuiten, met dichtgeknoopten jas en 't gezicht aldoor in even strakke, ernstige plooi, stelde hij zich voor de klas, wees hun van daar, met een kort gebaar, hun plaatsen aan: de kleintjes van voren en de grooten van achter. En daarna zette hij zich achter zijn lessenaar, sloeg een register open en begon hen een vóór een te ondervragen.

‘Gij daar, hoe heet gij?’

‘Jean Laureys, Mijnheer.’

‘Sta recht als ge antwoordt, Jean. En waar woont gij?’

‘In de Nieuwstraat, Mijnheer.’

‘Nummer?’

‘Zeven-en-twintig, Mijnheer.’

‘En wat doet vader.’

‘Advocaat, Mijnheer.’

[p. 37]

‘Goed, Jean. Zit neer.’

Hij teekende iets aan in zijn register, ging over naar Jean zijn lessenaar-gebuur.

't Ventje heette Emmanuel Vernimmen en zijn vader was bakker.

‘Zit neer, Vernimmen,’ zei Mijnheer.

Hij deed zoo de eerste rij af, dan de tweede en 't viel Flipke ineens op, dat hij de eenen noemde met hun voornaam met een ‘goed’ er bij en een vriendelijk ‘zit maar neer’, terwijl de anderen met een korten ‘zit neer’ en hun achternaam werden afgedaan.

‘Wat zou hij bij mij doen?’ dacht Flipke en zijn hert begon te kloppen toen hij aan de beurt kwam.

‘En gij daar, hoe heet gij?’ vroeg de meester.

Lijk een veertje wipte hij recht en met zijn kopke lachend naar den meester, ratelde hij luid en in éénen adem:

‘Filippus, Hendrikus, Lambertus Van Millen, Mijnheer.’

De meester keek hem even doordringend aan.

‘En waar woont gij?’ vroeg hij na een wijlke.

‘In 't Celiebroersstraatje, nummer zeven, vlak nevens Jefke die pijpen draait.’

Weer kwam er een stilte.

‘En wat doet vader?’

‘Notaris, Mijnheer.’

De meester zijn oogen vielen half-toe. Hij blies eens minachtend en er kwam een spotlach op zijn bruin gezicht.

‘Zeg eens, Van Millen, ge komt hier niet om te stoefen. Ik ken ulie wel. Toe, wat doet uw vader?’

‘Notaris, Mijnheer,’ herhaalde hij met een fieren glimlach.

Mijnheer Vermaelen schokschouderde compassieus.

‘Laat die farcen thuis, Van Millen, of we zullen u dril-

[p. 38]

len, dat ge er van zult rillen. En al zoudt ge 't niet willen, we zullen dat wel stillen, Flipke Van Millen,’ rijmde hij al grijnzend.

Even was het stil in de klas. Doch een groote van van achter begon te lachen. Een tweede en een derde volgden, en toen schoten ze allemaal in een lach, dat het helmde.

Flipke stond daar, verrast. Hij werd rood als vuur en starlings keek hij den meester aan. Maar het duurde geen drie seconden of hij herpakte zich en lachte luid mee:

‘Ik kan dat ook, Mijnheer,’ zei hij, toen de meester stilte had geboden.

‘Wat kunnen?’ vroeg hij.

‘Mijnheer Vermaelen, moest visch gaan halen en hij kon 't niet betalen.’

Als vanzelf begonnen die broekventjes te lachen thans, luid en hoog.

De meester wipte recht van zijn stoel, pletste met de platte hand op den lessenaar, schreeuwde: ‘Stilte,’ en dat met zoo'n geweld dat ze allemaal op den slag hun lachen inslikten en onwillekeurig ineendoken.

‘Van Millen, vooruit, den hoek in!’ gebood hij en met een langen arm en een langen vinger strak en generaalachtig over de onthutste klas uitgestoken, wees hij hem zijn nieuwe plaats aan.

‘Waarom?’ vroeg Flipke.

‘'k Zal het u komen zeggen,’ toornde hij. En met twee stappen was hij de trede af, tilde het magere jagerke uit de bank en liet hem met een krachtigen: ‘dáárom!’ in den hoek neer.

‘'k Zal u leeren, bengel! En pas op dat ge roert of ge zult nog wat anders beleven.’

Flipke rilde van 't verschieten. Wat kreeg de meester nu zoo ineens?

[p. 39]

Een krop wrong omhoog in zijn keel, sneed hem bijkans den adem af. Hij dwong hem met geweld terug naar beneden, hield zijn oogen groot en strak open om de tranen tegen te houden en verborg zijn ellende achter een bitteren, zenuwachtigen lach.

Geen woord zei hij nog, zelfs tegen zijn Peetje die hem om half twaalf kwam afhalen bleef hij stom als een visch.

Maar pas was hij in hun straatje of hij schoot op een loop, wierp bijkans zijn twee broertjes omver die hem vóór hun deur stonden af te wachten, en stormde naar zijn moeder. Hij sloeg de armen rond heur lenden, drukte het gezichtje in heur zij en barstte los in een luid en wanhopig gesnik.

Ze vroeg hem wat er toch was, en de grootmoeder vroeg het, en nadien de vader. Doch geen woord loste hij over al het gebeurde....