De zevenslager

IV

't Sprak vanzelf dat men zich na zoo'n debuut nog aan meer wonderlijke kuren van neeje-neeje verwachtte. Zoo zijn de menschen nu immers!

De vader, de grootmoeder, de baker en zelfs Mijnheer Doktoor deden het. En als een van de tantes die er bij waren geweest, of een kennis die 't van hooren zeggen wist, 's anderendaags of den dag daarop eens kwamen binnengeloopen, was 't eerste wat ze vroegen of hij soms nog wat gezegd had.

Maar ze vischten bot. Er kwam niets.

‘Een wijs menneke is 't geworden,’ zei de grootmoeder. ‘Dat laat zich wasschen en busselen en in de wieg leggen en geen schreeuwke komt er uit. Zelfs als hij honger heeft niet. Dan zegt hij gewoon: hê-hê-hê!’

‘Een curieuse gast!’ zegden ze dan. ‘Eerst zoo tem-

[p. 16]

peesten en neeje-neeje roepen en nu niets meer. Hij houdt het misschien in zijn zak voor op zijn doop.’

Doch ze sloegen er naast. Dien dag gebeurde er ook niets.

Gedwee liet hij zich door zijn moeder den doopmantel aandoen en in den sjaal draaien, liet zich, in het deftig, zwart gezelschap van zijn nonkel-peter en zijn grootmoeder, die meetje was, door de wit-geschorte baker naar de Sinte-Gommaruskerk dragen.

En de groote, dikke Mijnheer de Onderpastoor met de trombonstem bromde zijn latijn over hem uit, deed hem verzaken aan den duvel en zijn pomperijen, kerstende hem boven de koperen doopvont met een overvloed van water tot Filippus Lambertus Hendrikus, en geen kik gaf hij. Alleen als hij 't korreltje zout op de lippen geduwd kreeg, deed hij een brrr... en daarmee was alles gezeid.

In ‘De Marmit’ waar ze, na den afloop er van, een pot Diestersch bier gingen pakken en daarna thuis, binst het koffiefeest, gedroeg hij zich als een heel gewoon kerstekindeke, ondanks de troetelnaampjes die ze hem gaven en de vingertikskes tegen zijn kaakskes. Niets anders kregen ze te hooren dan zijn hê-hê-hê, als hij bij zijn moeder wou zijn.

Zooals het toen was, zoo bleef het. En de familie leerde het gauw af nog van die vreemde dingen te verwachten. Tot groot genoegen van zijn moeder. Want die kon aan dien dag niet terugdenken, zonder weer dat wanhopig geschrei te hooren dat haar door merg en been sneed, en zich droef te voelen en angstig voor haar Flipke.

Doch, al kwam er niets meer uit het busselventje, er gebeurden in die eerste maanden toch nog eenige vreemde dingen met hem. En 't was de vader die ze, zonder het eigenlijk te willen, uitlokte.

[p. 17]

Met hem was het heelemaal anders gesteld dan met zijn vrouwke. Dien neeje-neeje was hij gauw vergeten en hij dacht met genot aan dien dag terug. Niet alleen omwille van alles dat hij op 't laatste nippertje had mogen behouden, maar om den anderen mensch, dien hij aan 't worden was.

Men zag hem dat goed aan. Zeker, hij was nog even stijf en plechtig-gemeten van gang en gebaren. Maar in zijn oogen was er een verwonderde glans en om zijn rechten, dunnen mond stond er nu aldoor een glimlach.

Het oude, witte kasteeltje, met alles wat er aan vasthing en wat hij er als kind beleefd had, kwam zóó nader, alsof er tusschen dien nacht van de vlucht en den dag van vandaag, niets, absoluut niets gebeurd was, alsof het een uitgemaakte zaak was dat hij er binnenkort weer zou kunnen intrekken. Want hij begon plannen te maken, niet een, maar tien, honderd, voor zijn jongen. Hij kende iets van 't leven, hij kon hem den weg wijzen.

En wat hij nog nooit gedaan had, hij kwam los, met stukken en brokken begon hij aan zijn vrouwke van zijn jeugd te vertellen, van zijn vader en zijn moeder-zaliger, van zijn zusterke en zijn grootouders.

Meer nog, hij kocht karton en lijm en waterverfkes. En 's avonds, na 't eten, als de kleine verzorgd was en te slapen gelegd, terwijl het moederke wat naad deed of breide, begon hij het kasteeltje in miniatuur op te bouwen. Stukje na stukje breidde het zich uit en werd in de verf gezet, met zijn torentje en zijn woonhuis, zijn stallen en schuren, zijn inrijpoort en ophaalbrug. De linden op de eerekoer en den boomgaard maakte hij van takjes beplakt met gesnipperd groen papier, en de wallen waren lange baantjes spiegel. En ondertusschen vertelde hij van dit en van dat, altijd

[p. 18]

weer wat nieuws, en vol spanning luisterde ze toe, met oogen groot van nieuwsgierige verwondering.

't Was een heel werk. Een van maanden. Toen het af was, werd er een glazen kastje over gezet om het te vrijwaren tegen stof en vuil. En daar ze niet gaarne hadden dat de familie er den neus over stak en aan 't vragen en 't mollen zou gaan, plaatsten ze 't boven op de achterkamer op de schapraai.

's Anderendaags avonds, toen ze met den frazelenden kleine op den arm naar boven trok om hem slapen te leggen, kon ze 't niet laten het hem te laten zien.

‘Kijk eens, zoeteke, wat een schoon kasteeltje!’ zei ze. ‘Da's dat van uw grootvader geweest, menneke. Schoon toch, he?’ En ze draaide er zijn koppeke naartoe.

't Was of hij haar begreep en 't deed haar plezier dat hij er uit zichzelf naar keek.

‘En daar is uw vader geboren,’ ging ze verder. ‘En daar is hij kind geweest en heeft er gespeeld en...’

Nog meer wilde ze zeggen.

Maar ineens, met een krachtigen wrong, zoodat hij bijna van haar arm viel, keerde hij zich om en al kreunend, met een ontzet gezichtje, keek hij wijdoogs door 't venster naar buiten waar over de groene binnentuintjes de zomersche dag goudig kwijnde.

‘Wat is dat nu?’ verwonderde ze zich. ‘Ge moet niet bang zijn. Zie toch eens hoe schoon, met die boomkes en dat waterke...’

Ze wilde er hem zachtjes naar terug dwingen. Doch hij spartelde weer tegen, deed haar wankelen zelfs. En hij klampte zich vast aan den kraag van haar jak, borg zijn gezichtje met koppig geweld in haar hals en stampte als een bezetene.

‘Toe, toe... wijs menneke zijn... wa's da' nu toch!’

[p. 19]

En alsdan barstte hij in zoo'n gehuil los dat ze er asemloos van schrik mee wegvluchtte, de slaapkamer in.

Toen haar man bovenkwam om te weten wat en hoe, verzweeg ze angstig wat er gebeurd was, zuchtte met tranen in de oogen dat ze er ook niets van begreep...

't Kon misschien een week of drie verder zijn, op een Zondag, als er weer zoo iets voorviel.

Na 't eten was 't. Ze zaten in hun wit-ommuurd tuintje, onder den frisch-schaduwenden appelaar, van den fijnen vrede te genieten. Even van hen af lag het jongske, veilig onder een tullen gordijntje, in zijn wieg te slapen.

Hoe 't kwam wist de vader niet goed, doch almeteens schoot hem een plezierige herinnering van thuis in 't hoofd. Hij nam zijn pijp uit den mond en schokkend van ingehouden lachen vertelde hij hoe zijn vader eens, na een feestje dat tot in de kleine uurtjes had geduurd, met eenige vrienden naar het dorp was afgezakt en op den kerktoren geklommen. Met vinnig gehamer op de klokken hadden ze de menschen gewekt, en terwijl ze door de galmgaten witte lakens aan touwen op en neer en dan weer naar elkaar toe lieten wuiven, hadden ze met kelderstemmen een dialoog van twistende spoken naar beneden laten zinderen, waar oud en jong in de opengetrokken vensterkes te bibberen en te beven stonden.

En zie, juist toen hij te vertellen begon, hoe de koster, ondanks het gejammer en gesmeek van zijn vrouw en zijn nest kinderen, in zijn nachtkostuum, met een kruisbeeld als sdhild vóór zijn bepinnemutsten kop en luidop roepend: ‘Zijde van God, sprékt; zijde van den duvel, wékt!’ uit zijn winkelke naar de kerk kwam afzakken, ging er uit de wieg, van onder het vliegenvooltje, een stroelend, helder gelach omhoog.

De woorden stokten in zijn keel en hun verpafte gezich-

[p. 20]

ten schokten naar de wieg, als gebeurde er daar een mirakel. ‘Hebde van zijn leven!’ proestte de vader het uit. ‘'t Is precies of hij het verstaat. Een wonder!’ En hij stond recht, ging tot bij het kind en ze lachten onder hun twee om ter hardst. Maar moeder bleef zitten, lei heur hand op heur hert en hijgde. Al helmde het gelach nog zoo hertelijk, ze kon er niet aan meedoen. Ze werd toch weer zoo bang...

En nog banger eenige dagen later, op een avond, toen ze het ventje aan 't wasschen was en aan 't opdoen voor den nacht.

De vader vertelde heur juist van zijn moeder en van het weemoedige wiegeliedje waarmee ze hem, - ze was van aan de Duitsche grens, - in slaap placht te wiegen.

Hij wou het vóórzingen. Doch pas was hij begonnen, moeilijk een beetje door zijn doffe, diepe stem, maar toch zacht en vreemd ontroerd, van:

‘Schlafe, mein Prinzchen, es ruhn
Schäfchen und Vögelchen nun...’

of er ging een schok door het naakte kindeke. Het trok de knietjes op, duwde de vuistjes in de oogen en begon wanhopig klagelijk te snikken.

De vader zweeg op den slag. Hij werd rood, er kwam een lach op zijn mond en een glans in zijn oogen. Want, al huilde het nog zoo, hij voelde zich gelukkig en fier om den mysterieuzen band waarmee zijn kind aan zijn eigen verleden leek verbonden te zijn.

‘Curieus jonk...’ zuchtte hij. ‘Zoude niet zeggen of het herinnert zich iets? Eerst dat lachen en nu dees...’

Doch de jonge moeder zei niets.

Zij kreeg een gevoel alsof heur kind zich plots van heur vervreemdde, of het weggevoerd werd, ver, ver weg.

[p. 21]

En angstig 't en kon niet meer, om wat dat verder worden zou, boog ze zich diep over het schokkende, kleine lijveke, sloeg er hartstochtelijk heur armen rond, tilde het op tegen heur hert, en weende bitter mee...