Voghelen in der muyte

[p. 44]

VII

Zo was het einde van Piet Majel, die eindelijk mens was geworden.

Wat hem eigenlijk had gescheeld, geen mens die 't begreep. Een mysterie was 't. Zelfs Dokter Peeters moest bekennen dat het een vreemd, zeldzaam geval was. Hij veronderstelde iets van ‘overspanning’ en sprak ook van ‘gebroken zenuwstraling’.

Piet zijn uitvaart was als voor een prins. Hij kreeg in de Grote-Kerk een elf-urendienst met drie missen. Een gehuurde muziek die dodenmarsjen speelde, bracht hem naar het kerkhof. Enige geburen gingen mee, maar voor de rest waren het niets dan boeren: familie en klanten.

Toen 't eerste grootste verdriet een beetje geluwd was, de zaken geregeld en de negendaagse missen voorbij, sprak Fin op zekeren noen, na tafel, er over hier weg te gaan en op den buiten te gaan wonen. Louis was nu de oudste, en ze wou hier niemand in zijn weg staan, zei ze nederig en met snikken in de stem.

Louis keek heur aan met grote ogen, niet-begrijpend. ‘Hoe... wat... op den buiten?... En wie iemand in den weg staan?’ vroeg hij moeilijk.

Ze herhaalde 't, breedvoeriger nu, en de zin heurer woorden drong thans langzaam tot hem door. Zijn bleek Majella-gezicht met de dicht bijeen liggende ogen vertrok als in pijn en zijn adem stokte een wijle.

Even was er stilte.

Bevend en huilerig, als van een angstig kind, kloeg toen zijn stem: ‘Gij hier weggaan?... En wat moeten wij

[p. 45]

dan gaan beginnen?... We zijn het nu zó goed gewoon... nooit was het zo goed hier!... Onze Piet zijn we nu kwijt... en nu gij ook nog weg?... God-en-Here!... Wat dan begonnen!... Wat dan begonnen!...’

En ook Stafke daarop, met de handen ineengeslagen op de borst en de zenuwachtig-pinkende ogen op Fin die diep-rood werd en zwaar asemde, kloeg angstig:

‘Wat dan begonnen!... Wat dan begonnen!’

Zonder hun uitgeschonken kop koffie noch het borrelke cognac aan te roeren, zonder zelfs hun gebed-na-'t eten te bidden, stonden ze recht, en zuchtend, met het hoofd naar den grond, gingen ze de kamer uit en den winkel in. Louis naar Piet zijn stoel achter den linkertoog en Stafke naar zijn eersten-zelfden nog, achter den rechter-toog.

Lang duurde 't echter niet of Louis stond recht, haalde hoed en stok uit de gang die naar de keuken leidde.

‘Stafke,’ sprak hij, ‘ik weet wat ik doe. Ik ga eens tot bij onzen Nonkel. Als er iemand komt, moet gij maar bedienen naar gerieven.’

En met een gezicht, saamgetrokken van ingespannen denken, half-luid pratende tegen zich zelf, stapte hij de stad uit en langs binnen-wegelen recht naar het Sneppenhof toe.

Nonkel Fonnen glimlachte eens toen Louis hem bevend en zuchtend het relaas deed van Fin heur bangmakende tafel-rede dezen noen.

‘'t Is niets, jongen,’ sprak hij. ‘Straks kom ik. Zij maar gerust, 't komt wel in orde!’

Vóór den avond was hij er al en hij moest met Fin, die seffens luidop te schreien begon, niet lang spreken om

[p. 46]

heur tot andere gedachten te brengen. Och, zo moesten ze 't niet opnemen, zei ze. Als ze zo geerne hadden dat ze bleef, dan wou ze 't geerne doen ook. Maar zich opdringen dat kon ze toch niet.

Nonkel kwam gauw terug in den winkel, riep Louis en Stafke mee in de achterkamer.

Aarzelend volgden ze, angstig nog steeds, en eerst als Nonkel 't hun alles had meegedeeld, leefden ze op en gaven Fin, die door heur tranen heen lachte, ontroerd een hand.

‘Zo is 't goed, Fin!’ zegden ze. ‘En wel bedankt.’

Ja, zo was het goed. Ze mochten het heur wel zeggen. Want anders ware het vast en zeker weer dezelfde miserie geworden van in 't begin. Of erger, veel erger nog. Want Louis was Piet niet.

Zolang de oudste leefde, al was hij er dan zelf niet bij, had hij er zich in den winkel tamelijk weten door te slaan bij 't bedienen der klanten. 't Weten dat Piet er ook nog was desnoods, had hem sterk gehouden.

Maar nu hij er heel alleen vóór stond, leek het hem zo zwaar te worden, dat hij bijwijlen niet meer spreken of meten of tellen kon. Bezonders als 't van die pinnekeduns waren die van alles wisten over de kwaliteit van 't voorgelegde en daarenboven nog aan 't pingelen gingen over den prijs. Dat bracht den jongen telkens zo van de wijs, dat 't zweet hem uitbrak en hij hopeloos aan 't stotteren viel. Gezwegen dan nog van de keren als reizigers met hun lijnwaad-kast-hoge, koper-ombande koffers en franse complimenten in ‘Sinte Gerardus-Majella’ kwamen binnen geschoven! Och! Dan had hij soms wel dood willen zijn in Piet zijn plaats. Een

[p. 47]

geluk was het voor hem dat Fin zich zo stilaan al eens meer in den winkel liet zien als er volk kwam. Ze kende zowat alle klanten al, sprak er een woordeke mee onder het bedienen en nam ze mee naar binnen om even te zitten en een borrelke Kempeneer te drinken, precies zoals 't gewoonte geworden was dit laatste jaar. Zelfs als er weer eens een van die zagebeurzen stond, kwam ze naast hem achter den toog, en al werd ze dan telkens rood, ze dierf hen ferm te woord staan.

Louis voelde zich daardoor stilaan weer rustig worden. Zo geerne had hij aan zijn schoonzuster gezegd: ‘Kom, laat ons een meid nemen Fin, en neemt gij dan onzen Piet-zaliger zijn plaats in, hier waar onze Vader vroeger stond. Ik zal terug achter den anderen toog gaan zitten, zoals vroeger nevens Stafke.’ Maar als 't er dan op aankwam, dan dierf hij weer niet.

Ware het niet te veel gevraagd? Weken en maanden kentelden voorbij, de lente en de zomer bloeiden weer open over de stad en het land, en zonder dat ze 't goed wisten, was daar al 't eerste jaargetij voor Pieter-zaliger en daarmee ook de rouw voorbij.

't Ging er alles verder goed, ook zonder Fin heur liekens en zonder de rankgeraniums op de vensterrichels van den witten achtergevel.

En iedereen, familie en kennissen, dachten niet anders of 't zou er nu wel zo blijven in ‘Sinte-Gerardus-Majella’. Neen, ze mochten niet klagen, Louis niet en Stafke niet.

En zo bleef het, tot er ongeweten, iets dit peiselijke, burgerlijke leventje almeteens op andere wegen wrong. Niets anders was het dan een stomme feuilleton in de

[p. 48]

Gazet van Antwerpen, waarin verhaald werd van een jonge weduwe die hertrouwde. Louis las het, heel toevallig en hij kon er niet aan doen, maar al met een keer moest hij aan Fin peinzen. Vol angst vroeg hij zich af: ‘Als zij dat nu ook eens deed?’

Dien nacht sliep hij er bijna niet van. En toen hij eindelijk in slaap geraakte, was het om te dromen van een heer die hier in hun huis Fin kwam afhalen om heur ten bruiloft te voeren.

God, als dat nu eens gebeurde? Wat dan?

Dagen en weken liep hij er over te dubben en te duizeneren. Hij werd er nog magerder en krommer van dan hij al was, en zijn smal gezicht kreeg een plooi alsof hij iederen moment in snikken zou losbarsten.

Fin en Stafke vroegen wel honderd keren wat hem toch scheelde en ook Nonkel Fonnen en andere familie lieten hem er niet mee gerust.

Doch voor alle antwoord wendde hij zich af, hief zuchtend de armen op en keek naar den grond.

Slechts helemaal op 't laatste, toen ze spraken van naar den doktoor te gaan, kwam hij tot een besluit en vluchtte, tot Fin en Stafke hun verbazing, met zijn zorgen en zijn triestig gezicht weer eens naar 't Sneppenhof.

Alles vertelde hij er, precies zoals een kind het zou doen; dat van de Gazet en van zijn schrik en dat hij toch zoveel gebeden had om het uit hun leven te weren.

Nonkel Fonnen die er heimelijk om lachen moest, wist er maar énen raad op: zelf met Fin te trouwen. Piet had het gedaan gekregen, waarom hij dan niet?

't Sloeg den schrik weg uit Louis zijn hart.

[p. 49]

Opgelucht keek hij Nonkel aan.

God-en-Here, als dat eens kon! Als dat eens kon! Dan zou 't nog beter worden dan 't geweest was!

En omhooggetrokken door een plotse hoop, vroeg hij aan Nonkel of hij het dan alstublieft eens aan Fin vragen wou? Hij dierf niet! Neeë, hij zou 't nooit ofte nooit durven!

Nonkel, die zich daaraan niet verwacht had en nu ineens besefte dat hij teveel had gezegd, krabde zich eens achter zijn oren. Als Fin nu neen zei, wat dan? Doch na enkele minuten van na-peinzen, klopte hij zijn neef geruststellend op de schouders.

‘Vooruit dan. Laat me 't eens proberen!’ zei hij.

En waarlijk den Zondag daarop, in den morgen, was hij daar. Hij zei goeien-dag, slenterde gemaakt-onverschillig tot bij Fin in de keuken zogezegd om er zijn pijpke aan te steken. En heel voorzichtig, met loze boerenstreken, verlokte hij haar tot praten, bracht heur stapke voor stapke tot waar hij haar hebben moest met zijn verzoek.

Gelukkiglijk, ze had nu geen noveen nodig, om hem beschroomd-zuchtend heuren ja te geven, dien hij dadelijk, vol blijdschap, in den winkel overbracht!