Voghelen in der muyte

II

Doch zoals meestal als de mensen zich op voorhand zo opwinden voor iets wat nog komen moet, was het bij dit vreemde paar helemaal anders afgelopen dan ze 't gaarne hadden zien gebeuren.

De schipper kwam er wel aan de deur, binnen het jaar nogal. En 't jongske dat hij er af gaf, was tot eenieders verbazing, geen spitsneus en ook geen opgeblazen kikker of zo iets tussen die twee in, doch een heel gewoon borelingske, niet te groot, niet te klein, maar in de rede, lijk er honderden en duizenden geboren worden. Geburen die 't gezien hadden, konden het getuigen.

‘Wie zou dat verwacht hebben?’ zegden de mensen tegen elkaar en de nieuwlichters kregen overal wat te horen over hun huwelijksreglementatie.

En niet énen keer kwam de schipper er aan de glazen deur rammelen, maar nog twee keren nadien en jandorie! télkens met een jongen. En ook die moesten in

[p. 13]

genen dele onderdoen voor 't was gelijk wat er ooit in de kleine stad bij mensen geboren werd.

De jongens alle drie, de éne na den andere, volgden den weg van alle kinderen. Van de wieg naar den kinderstoel en van daar dan den grond op, in de wissen loopmand tot ze min of meer op hun beentjes konden staan. Ze leerden spreken, kregen de broek aan, gingen naar school om wat te lezen en te cijferen, deden hun eerste communie en werden dan voor enige jaren op pensionaat gestoken om er hun frans te leren en goei' manieren op te doen.

En als ze dan, achtereenvolgens van daar terugkeerden, kregen ze hunnen post achter den toog in ‘Sinte-Gerardus-Majella’ om Vaderke Majel - zoals hij genoemd werd - te helpen en ingewijd te worden tevens in de geheimen van den lakenhandel.

't Was waar, 't poeier hadden ze niet uitgevonden, Piet, noch Louis noch Stafke. Ze waren danig naar den stillen kant en uiterst traag van doening, maar braaf en gehoorzaam 'lijk geen ander in de hele wereld niet. Vaarke Majel en ook de dikke al maar breder wordende Moeder Majel, hadden slechts een vinger omhoog te steken en hunnen mond open te doen of 'lijk echte mekanieken, kwamen de zoons in actie en volbrachten tot in de puntjes alles wat hun werd bevolen.

Doch als hun niets gezegd werd - en dat was het vreemde bij die drie - dan zaten ze daar zo stil als beelden ieder op de hem gegeven vaste plaats achter den toog en deden niets dan met half geloken ogen naar buiten op straat kijken.

Kwam de bakker het brood, of 't was gelijk wie dan ook

[p. 14]

aan de deur wat afgeven, Vaarke moest er met zijn blikken piepstemmeke tussenkomen en zeggen: ‘Toe Piet of Louis of Stafke, neem aan, jong! en draag het bij Moeder,’ of ze waren godsjeugdig blijven zitten. Had Vaarke Majel een klant bediend, 't werd hun gezegd papier van den rol te snijden, den lap in te pakken en er een koord rond te winden en de deur open te houden, anders hadden ze lijf noch lid verroerd. Zo sterk was die gehoorzaamheidszin dat ze 's Zondags, na 't lof, met den rijkdom van hunnen Zondagsen dubbelen frank op zak, zonder meer op hun werkendaags plaatsje achter den toog in de gazet of in een missieblaadje gingen zitten lezen en 't zowaar nodig was dat Vaarke en Moerke Majel er zich mee moeiden, met 't gebod een wandelingske te doen en ievers een pint te gaan pakken, er wat te kegelen of biljard te spelen, zoals het jonkheid past die baard en snor begint te krijgen, eer er wat leven kwam in het drietal.

Ze zegden niet neen, zegden niet ja, zetten hun zondagse bolhoedeken op, haalden hun wandelstok uit den paraplubak en met een lijzen ‘Goeien dag, Vader, goeien dag, Moeder!’ trokken ze achter elkaar de straat op. Eens afspreken waar ze samen wel dan niet zouden naar toe wandelen, deden ze echter nooit. 't Leek een vanzelfsprekendheid dat Piet, die de oudste was, de leiding nam en gedwee, 'lijk hondekens aan een lijn, zonder een woord te spreken, volgden de twee anderen hem trouw, waarheen hij ook zijn stappen richtte. Al deden ze nog zo vreemd en belachelijk, bloo waren ze daarom niet. Zonder één ogenblik rood of zenuwachtig te worden of de ogen neer te slaan, trokken ze zelfs de volste, rumoe-

[p. 15]

rigste café's binnen, en stotterden niets bij 't bestellen van pint en sigaar of 't vragen naar den biljard. En precies of er geen lachende gezichten op hen gericht stonden, of er geen kwinkslagen over hun koppen vlogen, al maakte geeneen van de drie ooit het simpelste carambolleke, onverstoord, zonder énen keer een zuchtje te laten zelfs, speelden zij op hun belachelijke, kinderlijk-onvaste manier, het betaalde halfuurken biljard uit tot de laatste sekond van den laatsten minuut!

't Was hun immers thuis opgelegd en ze volbrachten het, net zoals al de rest, stipt tot in de puntjes!

Doch al waren ze nog zo 'n brave, gehoorzame jongens, om een Heiligen Aloysius jaloers te maken, alleman in de kleine stad lachte met de drie Majel's. En zij die niet lachten, die dieper en verder zagen, schudden bedenkelijk den kop en vroegen zich zuchtend af wat er van die drie slaap-sukkels moest geworden, eens dat hun vader en hun moeder er niet meer zouden zijn om 't hun alles van puntje tot puntje vóór te zeggen wat ze moesten doen.

Ene weg stond hun dan slechts open. En dat was zo rap mogelijk hun winkel overdoen, hun geld verdelen en zich ergens in een goed gesticht een plaatske in-kopen, waar ze van alle zorg en kopbrekerij af waren en veilig hun oppas zouden hebben tot hun laatsten dag. Want waarop het anders moest uitdraaien was niet te voorzien. Ze waren bekwaam om op hunnen stoel te gaan zitten en zich gewoonweg te laten vergaan.

Niet één oordeelde er zo over, maar allen. En toen jaren later Vaarke Majel en dadelijk na hem ook het radeloos geworden Moederke, het hoofd kwamen te leggen, wa-

[p. 16]

ren er seffens bezorgde zielen genoeg om hun dit plan te komen aanraden.

Zelfs Nonkel Fonnen van 't Sneppenhof, die de uitvaart en al de rest in ‘Sinte Gerardus Majella’ was komen regelen, oordeelde het nodig op een schonen avond de drie totaal-versufte broers in de achterkamer rond zich te vergaren en hun in 't lang en in 't breed over hun toekomst te spreken.

Hun vader was weliswaar klein en zwak geweest, maar sluw, sluw voor tien. Eerst dat rondtrekkend kleermaken en daarna dien winkel! Fijn ineengestoken! En hij had geld gewonnen, als slijk! Maar zij hier hadden geen kleermaken geleerd, waren niet uit werken geweest op al die boerenhoeven. En de vraag was nu: zouden zij de klanten houden? Als er nu eens een andere reizende boerenkleermaker 't zelfde begon als hun Vader? 't was mogelijk immers. Wat dan? Ja, wat dan? Van den boer hadden ze 't gehaald en moesten ze 't blijven halen. Dat wisten ze toch. En als die nu eens niet meer kwam? Nog eens: wat dan? En, was het daarom niet beter de zaak over te doen? Ze konden hem geloven, daar zou geld voor te krijgen zijn, en geen klein beetje. Met dat wat ze hadden en dees erbij konden ze op hun renten gaan leven en royaal! Wat dachten ze ervan? Was dat nu eens geen oplossing? Veilig geborgen te zijn, met de zakken vol, eer het dak inviel?

Hij redeneerde en preekte lang, Nonkel Fonnen, en sluw ook. Hij sprak om beurte tot Piet en dan weer tot Louis of Stafke, zei dat hun Vader en hun Moeder-zaliger het vast en zeker zo zouden geschikt hebben. 't Was voor hun eigen welzijn, voor niets, niets anders.

[p. 17]

Maar de bleke, slappe gezichten van de drie Majel's bleven even slap als altijd en hun schuine, half-geloken slaapogen keken van het gladgeschoren, gespannen boerengezicht van Nonkel Fonnen naar hun lange witte handen die roerloos lagen op 't rode, zwart-geblomde tafeltapijt.

Drie keren moest hij vragen wat ze van zo 'n fijn plan dachten en drie keren bleef het er zo stil alsof hij niets gezegd had.

Eindelijk, na den vierden keer, toen hij ongeduldig opstoof en met een vloek gebood: ‘Maar spreekt dan toch!’ antwoordde Piet lijze:

‘Gij zijt wel bedankt, Nonkel. Maar onze Vader en ons' Moeder die hebben daar nooit iets van gezegd. En we zullen dan maar hier blijven ook.’

En nu kon Nonkel Fonnen nog parlesanten en cijferen zoveel hij wilde, dreigen met faljiet en renewatie, hij mocht nadien met kennissen en familie afkomen om hem te steunen en hun de volle laag te geven, de drie bleven stom als hout op alles wat hun betoogd werd. En als het dan niet anders meer kon of er moest iets geantwoord worden, dan was het steeds Piet die het woord nam en onveranderlijk herhaalde als in litanie: ‘Onze Vader en ons' Moeder hebben daar nooit ofte nooit iets van gezegd.’ Zodat ze er op 't laatste allemaal den moed bij verloren en hoofdschuddend weggingen, al zuchtend:

‘Ze lopen rats in hun malheur! Zo 'n stein-ezels, dat wil niet luisteren naar goeien raad!’