Ach, de kleine stad...

[p. 65]

Loewensteintje

[p. 67]

I

't Was pas op 't laatst, toen hij zich, een jaar of vijf na den grooten oorlog, in het smalle, Renaissance-achtig-gerestaureerde ‘Spieke’ op de Groote Markt, als wisselagent gevestigd had, dat ze hem den naam van dien beruchten, wereldberoemden kapitalist gegeven hadden. Maar dat dan met een ‘tje’ er achter, en voor de meesten om te gebruiken als hijzelf het niet hoorde, want het was natuurlijk bedoeld om met den jongen te spotten.

Voor de rest noemde heel de stad hem Stanneke, tenzij hier en daar een weekhartig, sentimenteel madammeke, voor wie hij nog altijd, ondanks zijn vijf-en-dertig jaar, zijn vierkantig, kort-gebeend, geel-vellig postuur en al zijn zotte avonturen, Constant-Marie gebleven was, dat arme, beklagenswaardige weezeke, dat, och Heere toch! zijn vader verloren had van vóór zijn geboorte en waarmee men dus nooit genoeg compassie kon hebben.

Een schoone naam was het wel, dien zijn moeder en zijn grootmoeder met de hulp van tantes en nichten, in almanakken en romans van ‘Le Petit Parisien’, voor hun sukkelaarke hadden uitgezocht, zoo Fransch-voornaam en nobiljonsch!

[p. 68]

En ze hadden hem nadien met zoo'n zorg opgekweekt, dat die naam hem ook weldra werkelijk paste. Een echt koningskind maakten ze er van, zoo rilde en teer en daarbij altijd door, 's werkendags zoowel als 's Zondags, zoo fijn gekleed in een spannend kostuumke van hemelsblauw fluweel, met kanten manchetten aan de mouwen, met over de borst en de schouders een soepelen, kanten kraag waaruit, omlokt door zijïg, lichtblond haar, zijn fijn-gesneden, bleek-rozig gezichtje met de droomerige, vergeet-mij-niet-oogen er in, toch zoo ontroerend-schoon omhoog rankte!

Voor wie er aan twijfelen mocht, bestonden er nog wel portretten om het hem met zijn eigen oogen te laten zien. Want al werd de stad in 't jaar '14 voor meer dan de helft platgeschoten en uitgebrand, van de vijf dozijn die Stalpaerts, de meesterfotograaf uit de Antwerpsche straat, telkens van het ventje had moeten maken en die dan door de gelukkige moeder overal kwistig waren uitgedeeld, bleven er nog genoeg te vinden.

Schoon was hij, zeker, maar daarenboven zoo braaf en beleefd, dat ieder mensch er in een gedurende verbazing voor stond.

Nooit ofte nooit moest hem iets verboden worden. Thuis, op straat, in de kerk, bij kennissen of 't was gelijk waar, zelfs onder kinderen, had hij stille, gereserveerde manieren en sprak altijd even zacht, echt als een prinsenkind, en geen dag ging er voorbij of hij werd tot levend exempel gesteld voor ons,

[p. 69]

broekmannekens van zijn leeftijd, wier zinnen, volgens onze klagende ouders, al teveel gespitst stonden op al wat niet deugde, in plaats van op zoo'n propere, constant-mariesche engelachtigheid!

Te verwonderen was het dan ook niet, dat niet alleen zijn moeder en zijn grootmoeder, - die bij heur dochter inwoonde -, zot waren op dat ventje, maar tantes en nichten en al wat rokken droeg in de stad met heel hun ziel meededen om het te vertroetelen en te verwennen.

Als hij zoo, chic en deftig, op zijn lage lakschoentjes, onveranderlijk een meter of twee vóór zijn moeder en grootmoeder uit, over straat tippelde, bleven de vrouwen en meisjes gewoonweg staan om hem vol zoete bewondering na te kijken. En waar ook die twee met hem binnengingen, in winkels of bij kennissen, seffens kwam al wat vrouw was daaromtrent, met veel verteederde ochjes en achjes naderbij, hurkte glimlachend rond hem neer, gaf hem lievige naampjes en nam hem mee naar 't buffet om hem iets te laten snoepen.

Zoo'n engelke, niet waar? Zoo fijn en zoo goed opgebracht, hoe konden ze er aan weerstaan! Waarbij dan nog moest gevoegd worden, de herinnering die ze hadden aan Constant-Marie zijn vaderzaliger, wat in hun adoratie ook ferm meetelde.

't Was toen ter tijd jaren geleden dat hij, in dat verschrikkelijk spoorwegongeluk te Neckerspoel bij Mechelen, waar twee sneltreinen rats op elkaar instoomden, zoo tragisch aan zijn einde kwam. Maar

[p. 70]

nog altijd werd er over hem gesproken en 't meest van al wel door de vrouwen.

Als men die gelooven mocht, was er zoo 'nen mensch niet meer te vinden, hier niet noch nergens in de heele wereld.

Ferm en slank was hij geweest, donker-bruin van haar en blozend van vel, met een lach in zijn bruin oogen en een lach in zijn krollekensbaard, daarbij beweeglijk lijk een bolleke kwik en altijd vol kluchten en liekens en spreuken om de menschen te doen lachen. Doch als het zijn moest ernstig en meewarig als geeneen en daarenboven goed als melk-en-brood. En gedienstig dat hij was, niets was hem te veel. Allemaal dingen niet waar, die men zoo slechts voor een enkelen keer als bij mirakel vereenigd vindt in een mannemensch?

Och, wat wisten ze al niet te vertellen van dit feest en van dien jubilé en van dàt bal, van de kluchten die hij er had uitgehaald en waar ze zich zoo kostelijk geamuseerd hadden? En dan van de plezierreisjes naar Brussel of naar Oostende, met hem als spil en leider van zoo'n heel gezelschap!

't Sprak wel vanzelf dat zoo'n idealen man, die daarbij, als handelsreiziger in confectie, geld verdiende lijk slijk, in alle families waar er groote meisjes waren, meer dan welkom was. Hij had slechts zijn hand hoeven uit te steken of op den slag hadden er aan iederen vinger op zijn minst tien gehangen!

Doch al ging hij nog zoo joviaal en hertelijk met

[p. 71]

iedereen om, hij geraakte er zijn zinnen absoluut niet bij kwijt. Geen hand stak hij uit, zelfs geen vinger. Tenminste hier in de stad niet.

't Was te Mechelen dat hij zich op 't laatst, zonder dat iemand er iets van vermoedde, een vrouwke haalde.

En tot ieders verwondering was dat een stil, schuchter-glimlachend kind, dat weinig sprak en voor een ijlen niet bloosde, heelemaal het tegenovergestelde van wat hijzelf was.

Wat voor exclamaties maakten de vrouwen niet, als ze over dat huwelijk te vertellen begonnen! Niets dan zon en rozengeur, een hemel, om er gedichten op te maken! Als er ooit iemand bestaan had die op de handen was gedragen, dan was het dàt vrouwke geweest! Och, veel en veel te schoon om lang te kunnen duren!

En hoe week en ontroerd beefde hun stem, als ze daarop, met veel och-ermes, diep gezucht en oogengedraai, over het verschrikkelijke ongeluk begonnen en van naaldeke-tot-draadje verhaalden hoe die arme, nooit-uitgeschreide sloor, in hun huis in de Mechelstraat, achter potdicht geloken blinden treuren bleef.

Wat heur familie en heur vrienden ook aandrongen om heur daar doen weg te gaan, in een ander midden, ze wilde er niet van hooren, voor geen dag, voor geen uur.

En ze had zich voorzeker, samen met heur jongske dat intusschen geboren was, laten wegkwijnen,

[p. 72]

was heur moeder toen niet voorgoed uit Mechelen bij haar komen inwonen om heur uit heuren donkeren put probeeren op te trekken.

't Ging bijlange niet gemakkelijk. Maar ten laatste, met veel bidden en met de hulp van hun vele kennissen, lukte het haar toch.

En toen hadden ze samen hun hart en hun zinnen gezet op de educatie van het jongske en ze slaagden er in er dien boven alles verheven engel van te maken, dat levend model voor ons, mannekens van zijn leeftijd.

Met diep gezucht werd er dan gewoonlijk bijgevoegd hoe schoon en gemakkelijk het leven niet hadde kunnen zijn, als wij, klein volk, thuis en op straat en op school, ons daar-of-omtrent lijk hem hadden kunnen gedragen!

Iets wat ten slotte van het zoo dikwijls te hooren herhalen, in ons de overtuiging wekte dat hij in werkelijkheid nu eens de perfectie was!