De schadt-kiste der philosophen ende poeten

[p. 118]

Refereyn tot des svvygens lof.

In Franschen snede.

COmt al beminders ghy, die const in werden acht,
En ondersoeckt met lust de wijsheyt vol in cracht,
Der Philosophen die voor onse tijden waren,
Wt haer waer schriften net heb ick in sin voor dacht
V tot een leeringh'al, van't swijghen te verclaren,
⁺ Het is seer loffelijck, oock achtmen wijs heruaren,
Die sijn gheheym bedeckt, dat's t swijghen wijs met raet,
⁺ Soo Solon leerden wel, en ouer langhe jaren
Schrijft Plato dat den mensch is machteloos versmaet,
Die daer sijn eyghen leedt niet swijght tot sijnder baet,
Is den onwijsen sot ghelijck in spraeck en singhen,
⁺ Want door de clapperny comt niet dan alle quaet,
T sijn ydel vaten licht, wilt u met haer niet minghen,
Als Anaxarchum weest, wilt soo u tonghe dwinghen,
Al dreyght u straff en pijn, meldt niet tot gheenen keer,
Maer als Papyrius, weest hues in alle dinghen,
Stil-swijghen is voorwaer, een deught ghepresen seer.

⁺ HErmes AEgyptius, Mercurius genaemt,
Die in wel-spreken was de werelt door befaemt,
⁺ Maer prijset swijghen noch voor't spreken hier in't leuen,
Want wie quaet is, spreckt quaet, wie swijght, wordt niet beschaemt,
En Seneca die seyt, men moet geen antwoort geuen
Met haest op't vraegen al, maer wilt ghy sijn verheuen,
Leert desen reghel vast van Hypocrates net,
Dat's stil van woorden sijn, Pythagoras hier neuen
Gaf t'swijgen tot een leer, sijn kinders onbelet,
⁺ En ooock Horatius t'Athenen schreef een wet,
Dat niemant melden mocht, wat s'in maeltijden deden,
En Alexander heeft sijn segel oock geset
Voor een sijns vrinden mont, bedieden soo met reden,
Hoe dat men swijghen moet, die leuen wil met vreden,
Laet u dit voor verhael dan wesen tot een leer,
Besnijdt dijn langhe tongh, denckt clappers boos van seden,
Stil-swijghen is voorwaer, een deught ghepresen seer.

+ Hermes Egyptius in Plin. l. 7. c. 31.

+ In Mecias lib. 5. cap 10. Plin. lib. 7. c. 30. AElian de var. hist. lib. 2.

+ Plutar. in Mecias lib. 1. cap. 5. Plin. lib 2. c. 23. Sabel. 5. c 8 Pontan. l. 2 c. 7. In Mecias lib. 1. cap. 3.

+ Plin. lib. 7. c. 31. Lactant. de vera.

+ Plin. lib. 7. c. 31. Socrat. in Laert. in vitis. Plin. li. 7. c. 31 Franck in Chronicis. Plin. lib 7. c. 37. Gellius l 19. c. 2. vybell. l. 10. c. 8.

+ In Mecias l. 1. c. 3 Mecias lib. 1. c. 3. In Mecias l. 1. c. 3

[p. 119]

 

⁺ AL tot des swijgens loff was binnen Romen groot

 

Angerona goddin, die haren mont besloot

 

Met eenen vingher vast, haer feeste weert gehouwen

 

In't leste van het jaer, soo staet beschreuen bloot,

 

En in Athenen daer sachm' een schoon belt op-bouwen,

 

Ter eeren Leonne, stantvastich sonder flouwen,

 

Siet dan hoe't swijghen is voormaels gehouden goet,

 

Een loffelijcke saeck, voor mannen ende vrouwen,

 

Want wie sijn tonghe dwinght, crijght prijs in ouervloet,

 

Maer clappers snel gebeckt stoot jeder met den voet,

 

Haer loghen-tael altoos maeckt statich twist en strijden,

 

⁺ Maer laes haer loon is quaet, t'is bleken metter spoet,

 

Aen die Ebicus moort bekenden sonder mijden,

 

Haer spreken onbedacht, haer lachen met verblijden

 

Is naer in droef verkeert, noch baret clappen meer

 

Veel lijdens, wilt u doch van die veel vraeghen snijden,

 

Stil-swijghen is voorwaer, een deught ghepresen seer.

+ In Mecias l. 1. c. 3 Plin. lib. 3. c. 5. Marc. Varro, Solin. ende Macrob. schrijuẽ dat by die Egyptenaers oock eenẽ Godt des stil swijgens aenghebeden worden. In Mecias l. 1. c. 3

+ In Mecias l. 1. c. 5 Het onuorsichtich clappẽ bracht Ebicus moordelaers om het leuen, als sy het gerucht der cranen hoordẽ in de locht, die hy voormaels tot getuyge heeft geroepen. Horatius in Mecias l. 1. c. 5.

Prince.

NOch sijnder broeders hier veel schoone leeren siet,
Die't swijghen al aen gaen, laets u verueelen niet,
Want hier op aerden is noyt desgelijck geuonden,
Een middel seer bequaem, om schouwen veel verdriet,
Dus hout in redens thoom u tonghe vast gebonden,
⁺ Spreckt niet voor't noodich is, want achterclap bijt wonden
Seer ongeneselijck, tot achterdeel en schant,
V selfs eer en lof, schout lachgers vals van gronden,
⁺ Hecates volght naer, sijn leeringh nemt ter hant,
Al wert ghy oock berispt, om't swijghen ouermant,
Antwoort met Cato wijs, als u neuswijse vraghen,
Mijn swijgen rout my niet, hy spraeck vrijmoedich, want
Hy noyt in s'menschen oogh' hem qualijck had' ghedraghen,
Stiert oock u leuen soo, schept lust en u behaghen
In't swijghen wie ghy sijt, men sal u geuen eer,
Onthout dit clappers ghy, t'is op u neus gheslaghen,
Stil-swijghen is voorwaer, een deught ghepresen seer.

In Viericheyt Groeyende.

D'oncrvyt overwast den Rogghe.

Hans Reynniers Rogghen gheswooren Gulde-broeder by die van Moyses bosch.

+ Isoc. in Mecias l. 1. c. 5. Diogen. in Mocias l. 1. c. 25.

+ Hecates eẽ Grieex orateur in Mecias lib. 1. cap. 15. Cato Censorinus in Mecias l. 1. c. 5 Aristo. seyt datter niet swaerder en is om onderhouwẽ dan het stilswijgẽ, ende daerom stelt hy't ooc Ambrosius als een principael grontvest daer de deught op wort gebout.