De tamarandel

[p. 9]

De jongen in de tamarandel

Wat we komen doen? Ik weet niet zo goed wat ik moet zeggen. Eigenlijk wist ik niet eens wat we zijn komen doen. We waren gewoon nieuwsgierig naar het gat in de bast van de tamarinde, waar de amandel uitgroeit. En toen we erin keken, zijn we zo naar binnen gekomen. In feite dukelden we zo de tamarandel in. En nu staan we hier beneden. De jongen kijkt bedachtzaam. Net of hij ons niet gelooft. Dan vertelt hij dat hij het maar gek vindt. Hij woont al een poosje hier in de tamarandel en nog nooit is er iemand binnen gekomen. Misschien kijken mensen niet zo goed om zich heen en is het nooit iemand opgevallen dat hier een tamarandel staat, vragen we ons af. Of misschien hebben ze het wel gezien, maar waren ze niet nieuwsgierig genoeg om naar binnen te kijken? Misschien hebben ze het te druk met de activiteiten op het Plein om zich met de tamarandel te bemoeien? ‘Je woont al lang hier?’ vraag ik aan de jongen. ‘En hoe heet je eigenlijk, hoe ben je hier terecht gekomen?’ Hij kijkt ons een voor een aan, dan zegt hij: ‘Ik kan het jullie wel vertellen, maar zelf snap ik het ook niet zo goed.’ Hij gaat er eens goed voor zitten en wij zoeken ook een plekje op een van de ondergrondse boomwortels. Als iedereen zich geïnstalleerd heeft begint hij...

‘Ik heet Jesse Kwame Hendrik Ragoenath en ik ben geboren in Saramacca.’ Wij kijken elkaar aan en Jesse ziet onze blikken. Hij begrijpt direct dat we de namen en dan vooral de combinatie ervan, vreemd vinden. ‘Ja,’ gaat hij verder, ‘een hindoestaanse achternaam en drie verschillende voornamen. Mooi toch om mijn multi-etnische en multiculturele achtergrond aan te geven.’ Dat vinden wij ook en nu snappen we direct hoe hij aan dat haar komt. Net als bij onszelf, wij hebben alledrie een andere kleur en we hebben ook heel verschillend haar. JJ heeft eigenlijk ook twee heel verschillende voornamen. JJ is alleen een afkorting. Hij is genoemd naar zijn twee grootvaders.

Maar we weten nog niet hoe deze jongen Jesse hier in de tamarandel is gekomen. Jesse gaat verder met zijn verhaal. Hij woonde gewoon bij zijn moeder en oma in Saramacca. Zijn vader werkt in het binnenland. Op een dag in de vakantie speelde hij buiten en kwam hij een loslopend paard tegen. Het paard sprak hem aan, want het liep zich te vervelen. ‘Jaïr,’ zeggen wij alledrie in koor. Juist ja. Het toverpaard Jaïr, dat niet alleen kan springkelen, maar ook kan praten. Alleen was het niet Jaïr zelf, maar zijn kleinzoon, die ook Jaïr heet. Jesse had hem overgehaald om mee te gaan, lekker een dag erop uit trekken. Samen dingen ondernemen. Nou, dat heeft hij geweten. Jaïr en Jesse hadden een leuke dag gehad, van alles beleefd, veel plezier gehad. Laat in de middag had Jesse net zo lang gezeurd tot Jaïr hem een paar tovertrucs zou leren. Jaïr had hem nog zo gewaarschuwd; hij was zelf nog maar een tovernaarsleerling. Hij kende echt nog lang niet alle trucs. Toch wilde Jesse leren toveren en dan vooral springkelen wilde hij leren. Jaïr liet zich overhalen en leerde Jesse de allereerste beginselen van het springkelen. Een paar keer ging het goed. Jesse was van het ene erf naar het andere gegaan. En weer terug. Zelfs van zijn eigen erf naar het schoolerf in Groningen lukte het met springkelen. En toen wilde hij het proberen naar de stad. Daar zat waarschijnlijk het probleem.

[p. 10]

Misschien had hij eerst meer moeten oefenen. Van Saramacca naar de stad, naar Paramaribo, is een hele afstand. Eerst ging het goed, dacht hij, maar toen raakte hij buiten bewustzijn en na een hele tijd, toen hij weer bij kwam zat hij hier onder de grond, in de tamarandel. Hij oefent aldoor en het verplaatsen gaat steeds sneller, dat hebben we net gezien, maar het lukt niet om de tamarandel uit te komen. Hij kan alleen springkelen onder de grond.

‘Nu weten jullie het,’zegt Jesse tenslotte, ‘dit is mijn verhaal.’ Ik vind het een beetje zielig en ik vraag of hij weet hoe het nu zit met zijn moeder en zijn oma, met zijn vader. Weten die wat er is gebeurd? Jesse weet dat niet precies. Hij vraagt zich ook steeds af of zijn mensen niet vreselijk ongerust zijn, bang dat hem iets is overkomen. Dat zit hem echt dwars. Voor de rest heeft hij het hier best naar zijn zin, hier binnen in de tamarandel. Er gebeurt zoveel op het Plein, in de binnenstad, dat Jesse zich nooit verveelt. Hij hoeft lekker niet naar school, en leert toch veel van alles wat hij hier ziet en hoort, voegt hij er stoer aan toe. JJ en Dani vinden dat geweldig. ‘Ik wil ook wel hier blijven,’ zegt JJ verlekkerd. En ook Dani knikt nadrukkelijk met zijn hoofd. Jesse lacht om de twee jongens, maar ik heb het gevoel dat hij lacht als een boer die kiespijn heeft. Volgens mij mist hij zijn familie, zijn huis, volgens mij doet hij alleen maar zo flink. ‘Oke,’ zeg ik tegen Dani en JJ, ‘jullie willen hier blijven? Jullie vragen je niet af hoe we hier uit komen? Jullie vinden het niet erg als we niet meer naar boven, naar het Plein kunnen?’ Nu kijken ze iets minder vrolijk. En langzaamaan dringt het tot ons door dat we wel met een probleem zitten. Hoe komen we er uit?

Jesse zegt: ‘Ik heb flink geoefend met springkelen, dus misschien lukt het me wel om jullie naar boven te krijgen, als jullie zelf hard mee klimmen. Maar dat doe ik niet zo maar.’ ‘Hoe bedoel je?’ vraag ik argwanend. Wat zou hij

[p. 11]

bedoelen? Jesse legt uit dat hij ons wil helpen boven te komen, maar dat wij hem dan ook moeten helpen. Het eerste wat hij van ons vraagt is dat we moeten uitzoeken hoe het zit met zijn familie, zijn moeder, hoe is het met haar? En dan, als dat is gebeurd, moeten we natuurlijk weer terug komen om hem te vertellen wat we te weten zijn gekomen. Ik vind het wel een risico, stel dat het nu lukt om terug naar het Plein te gaan, wie zegt dat het een volgende keer ook lukt?

Trouwens, wie zegt dat we een volgende keer weer door het gat in de bast van de tamarindeboom, zo maar langs de stam van de amandelboom naar beneden kunnen komen? ‘Dat is een risico dat we moeten nemen,’ zegt Jesse vast besloten. ‘En ik zal in de tussentijd ook flink oefenen met springkelen.’ Zo is het, vinden ook wij. En dan beginnen we te klimmen, omhoog, steeds hoger, ondersteund door Jesse's springkeltruc. Het lijkt een hele klim, maar het gaat steeds sneller en dan staan we ineens weer op het Plein.