Brussel 1900

[p. 133]

Feesten (27 juni 1907)

De hoofdstad heeft dus eindelijk het voorbeeld gevolgd van de ontelbare gemeenten, die de elektrische straatverlichting hadden ingesteld. De middellanen, zegge van de Noordstatie tot de Zuiderstatie, zijn nu bezet met een dubbele rij bollantaarns, welker esthetisch uitzicht op deze plaats in een ‘praatje’ reeds besproken werd. Deze lantaarns werden zaterdag ll. voor het eerst ontstoken. Om maar dadelijk met mijn indruk voor de dag te komen: het is mij, voor een groot paart, een teleurstelling geweest. Ik had mij - hoe natuurlijk toch! - aan een verlichting verwacht die het kleurenspel op de Anspachlaan intenser zou maken en die, als het ware, de vroegere gasbelichting ‘in de schaduw’ zou zetten. Daar is nagenoeg niets van. Men heeft niet eens de impressie dat het hier klaarder is geworden. Dat er meer ‘lichtpitten’ zijn, snapt men zonder moeite, maar, evenals voorheen, is alom het voornaamste licht datgene, dat, met volle straalgeuten en verschillige tinteling, uit de brede winkelruiten en de klaterende caféterrassen gutst.

Een dergelijke verlichting zou voorzeker een ontzaglijke indruk maken overal elders dan hier, en ik kan mij de mooie lichteffecten best inbeelden, die zij zouden teweegbrengen, bijvoorbeeld, in de Regentiestraat, in de lusthovekens van de noordoostwijk en onder de oude olmen van onze buitenlanden.

Dit gezeid, onder voorbehoud dat het stoffelijke beheer bijgevolg ook elders de elektrische verlichting zal instellen, kan men dit beheer met zijn onderneming gelukwensen en de proef als geslaagd aanzien voor zoveel dit in deze bijzondere omstandigheden werd toegelaten.

Men had de gelegenheid der inhuldiging van dat al waargenomen om feesten in te richten.

Jongens, wat een boel volk! Er was geen tipje meer van het asfalt te zien en ge had kunnen op de koppen van de mensen lopen. Feesten in juni! Openbare feesten, feesten die niets kosten, echte lekkere circeuses op een zaterdag, geen regen en een dikke ‘pree’ in de zak! De middenstad was bomvol.

De Hoogstraat, de gehele Kapelle-wijk, Onze-Lieve-Vrouw-te-Rooie-, de Pacheco- en de Broekstraat, 't was altegare naar beneden

[p. 134]

gezakt en 't had, in een heerlijk gedrom, de Baedekers van de vreemdelingen en de pluimhoeden van de trottoirjufkens opzijde tegen de gevels doorgejaagd. De kwartieren uit de Laagte, de Vlaamse Steenweg, de Vismarkt en de Halle, de slachthuizen en de vaart, iedereen was daar. Een groot rumoer steeg boven die traagschuivende massa en de nieuwe verlichting deed hare groene schijnsels spelen in de grijze stofwolk welke, als een mist, over de mensen hing. Nu zou mijnheer Adelfons Versteylen mij toch niet gaan wijsmaken dat Brussel niet is een uitsluitelijk-Vlaamse stad!

Men hoorde brede wijven zeggen tegen mekaar:

- Dat zijn gien voddene - wat es hier na te zien?

- Mè dat en drâ eens, kraaide 'n half scheut in 't Wullemanneke, Swas.

- Kwadaksala, Fie. Betoldsje?

Op enige kiosken hadden de militaire muziekkorpsen plaats genomen. Door 't merendeel van het volk werd betwijfeld of zij daar werkelijk zaten te spelen. Geen minste kopergeknetter gelukte er in de stofwolk door te dringen en 't roezemoezend mondenlawaai te bemeesteren. Van uit hoge dakvensters wierp men duizenden reklaampapiertjes. Enkele winkels hadden de oproep van de feestcommissie beantwoord en hun gevels met gekleurde vetpottekens en veneziaanse illumineerballons behangen. Schelle advertentieplaten vlekten hier en daar tegen de hoge vensters. De koffiehuizen ronkten. Rappe jongens drumden door de menigte, floten op afstanden, lokten de verontwaardiging van de geperste burgers uit.

- Jeènde, dei loeize stampematettin.

Stille mensen kregen er na een tijdje hun bekomste van en baanden zich een weg langs een zijstraatje om, op hun gemak, in de Rooi poert of Ba de Blonte of in 't graais Pieëd een flinke faro, een klare panssjé, een flesken geus of een zoete-lambiek te pakken. Daar was in de talrijke herbergen geen stoel, geen plaatsje meer te vinden. Die brave zaterdagmensen zaten er gezapig hun pintje te ledigen, ‘pisjten’ de rode garnalen, pelden een hard ei en kraakten de grauwe krabben. Een vruchtbaar zweet smeerde de bolle kaken der bazen en vlekte de natte oksels van de bazin.

Maar al dat volk vloeide alweer de lanen op, zodra de fakkeltocht werd aangekondigd. Het was een deerlijke fakkeltocht! Ik heb nauwelijks een half dozijn muziekkorpsen geteld. Ze waren omringd

[p. 135]

door een groepje soldaten, die er vrij verveeld uitzagen en met een blijkbaar misnoegen een soort katoenen lampion in de hoogte opstaken. Rond hen als een stille uiting van hun gevoelens, walmde een onuitstaanbare acetylene stank.

Ik gaf het dan ook op, en was tewege het gewoel te ontvluchten. Een ketje zag ik van tenden een gaslantaarn, waar hij geklauterd was, in een lachbui op mij neerkijken. Hij wees met zijn guitenhand naar het hoge halsboordje, dat ik ingevolge een onverklaarbaar mode-inzicht, dom genoeg ben om boven mijn vestkrage uit te lengen, en riep:

- Ziedis,! Iene die oeit zaijn dakvenster hangt!