Voorwoord.
Dit was teen die jaarwending 1925 op 1926 dat ek met Teenstra vir die eerste keer kennis gemaak het. Ek het indertyd stof versamel vir my Geskiedenis van Drama en Toneel in Suid-Afrika en die dag wat ek Teenstra in die Universiteitsbiblioteek in Amsterdam ontdek het, staan nog steeds duidelik in my geheue gegrif. Na tientalle reisbeskrywinge en boeke van alle soorte, tale en kaliber het ek eindelik weer 'n reisbeskrywing gevind wat op pote staan: deeglik, betroubaar, volledig; bowendien 'n reisbeskrywing wat vir die eerste keer behoorlike aandag gee aan die Afrikaanse taal, wat in Hollands gestel en Hollands-georiënteerd was, en dit juis in 'n tydperk waarin Hollandse geskrifte oor Suid-Afrika uiters skaars is. Teenstra het nl. in 1830 verskyn en die laaste belangrike Hollandse reisbeskrywer voor hom was de Jong, 1802-1803.
Wat presies Teenstra se belangrikheid vir die kennis van die Hollands-Afrikaanse taal en kultuur is sal in die inleiding behandel word, maar van die dag wat ek hom gevind het, het ek gevoel dat Teenstra nadere kennismaking in Suid-Afrika verdien en dit is my 'n baie heuglike gebeurtenis, dat na soveel jare die Van Riebeeck-Vereniging so'n kennismaking moontlik gemaak het. Ek persoonlik, en ek reken ook die Suid-Afrikaanse publiek, is die Vereniging veel dank daarvoor verskuldig. Hulle bewys Suid-Afrika 'n belangrike diens.
Merkwaardig is dat ongeveer tegelykertyd met - en onafhanklik van - my, prof. J.L.M. Franken van Stellenbosch, Teenstra in Kaapstad ontdek het, en, korte tyd voor my boek in 1928 verskyn het, hom reeds in Die Huisgenoot (1927) om sy taalkundige betekenis bekend gemaak het. Ek ag dit dan ook 'n voorreg dat prof. Franken ingestem het om Teenstra se taalkundige betekenis te behandel en is hom besondere dank daarvoor verskuldig.
Dieselfde dank moet ek uitspreek aan mnr. P.J. Smuts, M.A., Ph.D.-kandidaat aan die Universiteit van Kaapstad, vir sy uitstekende verkorting van Teenstra in Engels. Behoudens kleinere aanvullings van my kant, is die Engelse weergawe feitlik onveranderd syne. Dit was 'n tydrowende arbeid wat hy met toegewydheid en ywer verrig het. Die voetnote is van my.
Aan mnr. Smuts ook, en sy broer, mnr. J. Smuts, M.A., my besondere dank vir onmisbare hulp by die opstel van die registers.
By die opstel van die kaart van Teenstra se reise en uitstappies is ek veel dank verskuldig aan mnr. R.M. Tait van die kantoor van die landmetergeneraal, wat my met sy tegniese kennis en tekentalent van onbepaalbare steun gewees het.
Aan dr. E.E. Mossop, prof. Franken en dr. J. Hoge my dank vir verskillende waardevolle feite by die opstel van die aantekeninge. Aan die Parlementsbiblioteek, Kaapstad, insonderheid die bibliotekaris, mnr. Paul Ribbink, en aan die Suid-Afrikaanse Argief, insonderheid die hoofargivaris, kol. C. Graham Botha, my dank vir onmisbare hulp by die verkry van sommige plate en vir hulp in die algemeen. Aan mev. A.C. Purcell van Wynberg ook my dank vir die vriendelike beskikbaarstelling van die Hiddinghtekenboek (1825) vir reproduksie.
Die reproduksie van die oorspronklike teks en die arbeid daarop is my aansienlik vergemaklik deur die feit dat ek van 'n fotostatiese kopie kon gebruik maak. Hiervoor moet ek in die eerste plek mnr. D.H. Varley van die S.A. Openbare Biblioteek en sy Raad bedank wat een van die twee
Auteursrecht onbekend
