Dagboek

[p. XIV]

Voorrede

Toen de Trustees van de Zuid-Afrikaanse Bibliotheek te Kaapstad mij verzochten, het Dagboek van Adam Tas ter publikatie voor te bereiden, waren zij het met mij eens, dat het niet kon verschijnen zonder een bespreking van de troebelen en geschillen, waarin Tas gewikkeld was, toen hij de aantekeningen maakte en waarover zoveel van die aantekeningen zelve handelen.

De strijd tussen de vrijburgers en de Gouverneur, Willem Adriaan van der Stel, wordt derhalve besproken in een aanhangsel. Daar dit in de eerste plaats bedoeld is voor de student, die de kwestie grondig wenst te onderzoeken, is het mijn streven geweest, niets te beweren, dat niet gestaafd wordt, en zoveel mogelik de bronnen zelf te doen spreken. Dit was niet altijd gemakkelik, in enkele gevallen zelfs niet mogelik, daar de bronnen voor het grootste gedeelte van de tijd niet binnen mijn bereik waren.

Het was de wens van de Trustees, dat de uitgave voorzien zou zijn van een vertaling in het Engels, terwille van diegenen, voor wie anders het oorspronkelike een gesloten boek moest blijven. Het was geen geringe taak de gespierde, kleurrijke taal van Tas met haar sterk verouderde vormen over te zetten in het Engels, zonder iets te verliezen van de indruk op de lezer gemaakt door het oorspronkelike Dagboek. Gelukkig liet mijn kollega, Professor Paterson, zich bewegen deze taak op zich te nemen. Hij heeft het Dagboek niet alleen naar vorm en inhoud maar ook naar de geest biezonder getrouw weergegeven.

De vertaling van de Inleiding en het Aanhangsel is ook van Professor Paterson. Hiervoor ben ik hem te meer verplicht, daar dit te midden van drukke werkzaamheden en currente calamo moest geschieden.

Het is mij een aangename plicht hier mijn hartelike dank uit te spreken voor de hulp, die ik ontvangen heb van de heer A.C.G. Lloyd, Bibliothekaris van de Zuid-Afrikaanse Bibliotheek, van de heer C.G. Botha en de heer R. Andrews van het Kaapse Archief, en van mijn kollega's, Dr. L.C. de Villiers, die de kaarten heeft getekend, en Professor Dr. H. Reinink en Professor J. Purves, die de proeven hebben nagezien.

leo fouché

Transvaals Universiteits-kollege, Pretoria, 25 Maart 1914.

[p. XV]

Preface

When I was invited by the Trustees of the South African Library at Cape Town to prepare for the press an edition of the Diary of Adam Tas, they agreed with me, that the Diary could not well appear without some discussion of the troubles and disputes in which Tas was involved at the time it was composed, and with which it is so largely concerned.

The conflict between the burghers and the Governor, Willem Adriaan van der Stel, is therefore discussed in an Appendix. This being designed primarily for the student who wishes to undertake a thorough study of the question, it has been my aim to leave no statement unsupported by a reference to the sources, and as far as possible to let the original documents speak for themselves. This has not always been easy, nor indeed possible in some cases, as for the greater part of the time these documents were not within reach.

It was the wish of the Trustees that the edition should include an English translation of the Diary, in the interests of those to whom the original must otherwise have remained a sealed book To translate the vigorous and picturesque language of Tas, with its highly archaic forms, and at the same time to sacrifice nothing of the impression produced upon the reader by the original diary, was no light task. I was fortunate, therefore, in securing the assistance of Professor Paterson, who has reproduced with singular fidelity, not only the form and substance, but also the spirit, of the original.

The Introduction and the Appendix have also been translated by Professor Paterson, and my debt to him is the greater, as the work had to be carried out currente calamo amidst the pressure of other duties.

It is a pleasure to acknowledge here the help I have received from Mr. A.C.G. Lloyd, Librarian of the South African Library, from Mr. C.G. Botha and Mr. R. Andrews of the Cape Archives, and from my colleagues, Dr. L.C. de Villiers, who prepared the maps, and Professors H. Reinink and J. Purves, who revised the proofs.

leo fouché

Transvaal University College, Pretoria, March 25th 1914.