Parochieboek van Iseghem, gevolgd door de levensbeschrijving des H.Hilonius

§ XXIV.
Hospitael voor oude arme mans en vrouwen.

De helft der XIX^de eeuw is nu voorby; binnen dit tydvak, voornamelyk sedert de belgische omwenteling, zyn er, op de gemeenten van Vlaenderen, meer hospitalen gesticht geworden, dan in al de vervlogen

[p. 265]

eeuwen te samen gerekend. Zonder hier van de steden gewag te maken, zal men nauwelyks in gansch Westvlaenderen een aenzienlyke bevolking aentreffen, of er bestaet een hospitael voor den armen en krachteloozen ouderdom.

Iseghem was het laetste niet om een dergelyke schuilplaets in te rigten. Toen het heilryk gedacht dezer voortreffelyke onderneming nu ryp geworden was, vergaderden de aenzienlykste inwoners, op den 15 November 1829, om daerop te beraedslagen; zy besloten een oude-mannenhuis te bouwen en ten dien einde een algemeene geldinzameling te doen.

Binnen 1830-31 en 32, wierd er onder de parochianen een liefdadige inschryving geopend, dewelke 15,000 frank opbragt, boven de milddadige jonste van den weleerweerden heer G. Desmet, voormaligen pastor van Iseghem, die, ten dien einde, 100 pond wisselgeld geschonken had.

Een groote weldoenster, wier naem in eerbiedige gedachtenis gebleven is, de godvreezende weduwe van Joseph Wydooghe

[p. 266]

gaf, met liefde, de party lands, waerop het gesticht getimmerd is.

Om een gebouw te konnen inrigten in evenredigheid des rangs, welken Iseghem bekleedt, voegde men er nog by al de penningen voortkomende uit eene boomvenditie, die op het dischland gehouden wierd.

In de Meimaend van 1830, legde de evengenoemde weduwe, benevens de byzonderste ingezetenen van Iseghem, den eersten eeresteen. Het werk wierd met zoo veel vlytigheid voortgezet dat het gebouw nog binnen den loopenden jare, onder dak en in het drooge gesteld wierd.

Ter gelegenheid der Staetsomwenteling, dewelke, in September 1830, uitborst, bleef deze liefdadige onderneming, gedurende gansch het jaer 1831, slapen. Maer in 't navolgende jaer, wierd ze, met een dubbelen iever hernomen, zoodanig dat het huis, nog in 't zelfde jaer, gedeeltelyk bewoonbaer gemaekt wierd.

Op den 15 Oktober 1832, had de inhuldiging plaets. Een twaelftal bedaegde mannen, van 't beste gedrag, en gekozen onder

[p. 267]

de ouderlingen die zonder hunne schuld arm geworden waren, deden hunne intrede in de nieuw ingerigte schuilplaetse. Zy wierden triomfantelyk opgeleid zoo door de wereldlyke als de geestelyke overheid, vergezeld door het muzyk der stad en pompiers, onder het losbranden des kanons en het vreugdegelui der klokken. Wat aengename feest! de stokoude grysaerds die in jaren, te samen, bykans negen eeuwen telden, konden niet genoegzaem bewonderen de onverwachte eer welke zy ontvingen.

Even een jaer daerna, dag op dag, wierden twaelf arme oude vrouwen, die ook gekend waren als van 't beste gedrag te zyn, met dezelfde plegtigheden, in een geheel afgezonderd en voor haer bestemd kwartier des gestichts, binnengeleid.

De boom was nu geplant! en eenieder was nieuwsgierig om zyne vruchten te zien. Welhaest wierd men ze gewaer: de ouderlingen beantwoordden aen de verwachting hunner medeborgers, die de edelste opofferingen voor hen gedaen hadden. Onder de zorge der Zusters van Liefde, die hen be-

[p. 268]

dienden en oppasten met eenen iever en eene verduldigheid waervan de godsdienst alleen bekwaem is, leefden zy aldaer in vrede, onder malkander, en in werkzaemheid, eenieder volgens zyne krachten. Dankbaer jegens hunne weldoeners, verhieven zy dagelyks hunne bevende handen, voor hen, tot den hemel. Zy aenzagen hunne nieuwe schuilplaets als een novitiaet, alwaer zy leerden als christenmenschen sterven.

Na deze proefneming, die schier niets te wenschen liet, wierd het getal achtervolgens vermeerderd, zoo dat het, op heden, tot 89 beloopt.

Voor elken persoon, aldaer te onderhouden, wordt er alsnu vyf franks te maende betaeld, zoo dat dit liefdadige gesticht, verre van een kanker te zyn, die de stads- of armkas zou opknagen en uitputten, vele spaerzaemheden oplevert.

Alzoo is deze menschlievende stichting, waerover Iseghem zich roemen mag, een doorslaende bewys van de groote werkingen, die konnen uitgevoerd worden, door de vermogende kracht des geloofs, onder bevolkingen, alwaer eendragt onder de burgers

[p. 269]

heerscht, en de familien, onder malkander, door den maetschappelyken band der liefde verbonden worden!