Historia insectorum generalis, ofte algemeene verhandeling van de bloedeloose dierkens

Wel-Eedele, Groot-Agtbaare,

[fol. *3r]

Gestrenge, Hoog-geleerde, Wijse, ende seer

Voorsienige Heeren,

Mijne Heeren, de

Burgemeesteren ende Bestierders

Der wijt-vermaarde Stad

Amsterdam.

Mr. Coenraed van Beuningen,

Eerste Burgemeester;

Voortijts, aan de Deurlugtige Croonen Denemarken en Sweeden: onlangs, aan den Alder-Christelijksten Konink van Vrankrijk, van weegen de Hoog-Mogende Staaten der vereenigde Nederlanden, roem-rugtig Afgesand.

Cornelis Vlooswyk,

Heere van Vlooswyk.

Nicolaes Pancras,

Mr. Frans Reaal.

[fol. *3v]

Eedele, Groot-Agtbaare, Gestrenge, Wijse ende seer Voorsienige Heeren.

GElijk aande oneindigheid Uwer Ed: verdiensten, ende de seer wijse voorsigtigheid der selver Bestieringen ende Handelingen, niet alleen deese uwe wijt-beroemde stad Amsterdam, maar ook selfs ons geheele Vaderland, een eeuwige dankbaarheid schuldig is: soo is 't dat ik meede, onder de soetheid van U. Ed: loffelijke Regeeringe, gerust ende vernoegt aassem haalende; op alle wijsen my aangeprikkelt vinde, om tot een teeken van dankbaarheid, deese gronden van mijne ondervindingen, aangaande den seltsaamen aard, ende de vreemde veranderingen der Bloedeloose dierkens; aan de roem van U. Ed: naamen op te offeren.

Ende hoewel mijne Heeren deese Beeskens, in de oogen van de meeste soort der menschen, geheel gering sijn; soo is 't datse Schepselen ende ontsaggelijke Heyr-lege

[fol. *4r]

ren van den Al-wijsen ende Gedugten Maaker sijnde, deselve verwondering ende naukeurige ondersoeking verdienen, met de welke de vordere schepselen van ons beoogt ende ontleed werden.

Hierom is 't ook dat de wijsgeerige, gelijk als met een vierige begeerte, om den aard deeser dierkens te ondersoeken ende te kennen; swanger gaande, van alle eeuwen ofte geheugenis af daar in gearbeid hebben. Maar gelijk haar onverdroote neerstigheid, tot nog toe haar oogwit geensins heeft kunnen bereiken; soo is 't dat veele onder haar, verlaaten hebbende de seer moeyelijke ondersoeking der dingen selve; een oneyndig getal van boeken inde plaats deur-bladerende, ende haar verkeerdelijk inbeeldende alle waarheeden inde oude ende vermaarde schrijvers opgeslooten te sijn; ons uyt haar begrip ende inbeeldingen deese saaken verklaart hebben. Jaa de alderneerstigste ondersoekers van de natuur, sijn, soo verre van alle waarheid, daar door, koomen te verval-

[fol. *4v]

len; datse, volgende meer een swakke reeden, als den aard ende de overreedende ondervindingen der dingen selve, hebben durven vast stellen: een gedaante verandering ofte vervorming van het eene Dier in het ander, ende een dood ende opstanding, met oneyndige andere gants ongegronde idelheeden. Daar in der waarheid alle de veranderingen deeser Beeskens, maar een gront-vest hebbende, ende in drie vier regelen ofte orderen van verwisselingen begreepen kunnende werden; niet verwonderlijker sijn als wy se ons selve maaken. Want se niet alleen in aangroeing van Leedemaaten met de bloet-rijke Dieren, maar ook in uytpuyling ofte knopping van de selve leeden, met de gewassen ende planten, geheel ende al over een koomen: 't geen nogtans aller verwondering waardig sijnde, ende mogelijk geheel onbegrijpelijk, als wel ondersogt verby gegaan word.

Deese gewigtige waarheeden mijne Heeren, offer ik U. Ed: op in weynige let-

[fol. **1r]

teren; sijnde deur mijne uytvindingen verseekert, datse als een vaste grond om een grooter ende verwonderlijker gebou op te timmeren dienen kunnen: ende als een fakkel verstrekken, om onnoemelijke waarheeden, onder de valsheid der reeden-strijdende gevoelens nog geheel verdonkert, te ontdekken.

Uwe Ed. de selve dan ootmoedig beveelende, de welken als een overkunstige hand van een werkmeester, de waarde deeser stoffe oneyndig verdubbelen kunnen: soo is't dat het my de aldergrootste lof sal veroorsaaken; als U: Ed: Groot-Agtbaarheeden de selve genaadig in haare bescherminge sullen gelieven te neemen: ende my tot een geduurige dankbaarheid, door die onverdienbaare gunst nog te meer aan de oneyndigheid uwer Ed: Achtb: Verdiensten ende de seer wijse voorsigtigheid der selver loffelijke regeeringe, verbindende, eeuwig te doen roemen dat ik ben en de blijf

[fol. **1v]

Eedele, Grootagtbaare, Gestrenge, Hoog-geleerde, Wijse, ende seer Voorsienige Heeren

Den welken, ik, neevens schuldige eerbied, God bidde in Eere, voorspoet ende in sijn goede gunste, altijt te bewaaren:

Uwer Eedelheeden

Alderverpligsten Dienaar

Johannes Swammerdam.